Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Kulekedi masama akupangisha bua kuikala ne disanka

Kulekedi masama akupangisha bua kuikala ne disanka

Kulekedi masama akupangisha bua kuikala ne disanka

ELABI meji ne: udi ubika mu dinda ne umona ne: kuakujikija dituku to. Udi ne bua kutantamena lutatu lua ku mubidi anyi kanyinganyinga dituku adi. Udi mua kudiumvua anu bu Yobo wakamba ne: ‘Ndi nsungula lufu kumpala kua makenga anyi.’ (Yobo 7:15) Nsombelu wa nunku yeye mutungunuke bidimu bia bungi, udi mua kuenza tshinyi?

Ke nsombelu uvua nende Mefibosheta muana wa Yonatana mulunda wa Davidi. Pavuaye ne bidimu bitanu, ‘wakadishinda, nunku wakalua mulema.’ (2 Sam. 4:4) Wakapeta tunyinganyinga tua bungi pavuaye mujimije bintu biende ne pavuabu bamushiminyine muvuaye uluisha bukalenge bua Davidi. Wakatungunuka ne kuleja muvuaye tshilejilu tshimpe mu mushindu uvuaye utantamena bulema buende, dimushiminyina malu ne ditekeshibua mu mikolo kayi ulekela malu aa amupangisha disanka.​—2 Sam. 9:6-10; 16:1-4; 19:24-30.

Mupostolo Paulo udi kabidi tshilejilu tshikuabu. Wakamba muvuaye ne “dieba mu mubidi” divuaye ne bua kutantamena. (2 Kol. 12:7) Dieba edi divua mua kuikala disama kampanda dia matuku a bungi peshi divua mua kuikala bantu bavua baluisha mudimu wende wa bupostolo. Nansha bikale nanku, lutatu elu luakatungunuka matuku a bungi ne uvua ne bua kutantamena tunyinganyinga tuvua lutatu elu mua kukebesha.​—2 Kol. 12:9, 10.

Masama a munanunanu anyi tunyinganyinga bidi bikuata batendeledi ba Nzambi lelu. Tshilejilu, pavua Magdalena ne bidimu 18 wakapeta disama dia lufu didi dienza bua ne: tuntu tua mu mubidi tutu tuluisha masama tutuadije kunyanga bitupa bia mubidi. Udi wamba ne: “Bivua bingenze buôwa bua dikema. Mu bungi bua matuku, nsombelu wanyi uvua wenda unyanguka bikole bualu tshifu tshianyi katshivua kabidi tshikuata mudimu bimpe to, mvua ne mputa mukana ne bia pa muminu.” Izabela pende uvua ne bua kutantamena lutatu luvua kaluyi lumueneka ku mêsu. Udi wamba ne: “Katshia ku buana buanyi mvua ne tunyinganyinga. Biakamfikisha ku dikala ne buôwa, tshiyi mpuyakana bimpe meme kupeta ne disama dia tshifu. Mbinshiye tshiyi ne makanda.”

Itaba nsombelu uudi nende

Masama ne bulema bidi mua kunyanga nsombelu webe. Biobi bikufikile, mbimpe kusomba panshi bua kukonkonona nsombelu webe ne muoyo mujima. Kuitaba nsombelu eu kakuena mua kuikala anu kupepele to. Magdalena udi wamba ne: “Disama dindi nadi didi dienda dikola ku dituku ne ku dituku. Ntu ntshioka bikole mpanga ne bua kujuka pa bulalu. Bu mudi disama dianyi dienda dikola, mbikole bua kulongolola malu andi mua kuenza matuku adi kumpala. Bualu budi butamba kuntonda bua se: tshiena mua kuenzela kabidi Yehowa mudimu bikole bu mumvua mmuenzela ku kale to.”

Zbigniew udi wamba ne: “Mu bungi bua bidimu, disama dikole dia binyoka didi dienda dikepesha bukole buanyi ne dienda dinyanga manungu anyi ku kakese ku kakese. Imue misangu patu manungu uwula bikole, tshitu ne bukole bua kuenza nansha ka mudimu kakese to. Bitu bimbungamija be.”

Bavua bakuate Barbara ne tshiuja mu buongo kukadi ndambu wa bidimu. Udi wamba ne: “Mubidi wanyi mmushintuluke mu mupodi wa dîsu. Ntu ndiumvua mutshioke, ngumvua mutu unsama misangu ya bungi ne tshitu mua kutuma lungenyi ku bualu bumue mutantshi to. Bua ntatu indi mupete, ndi ne bua kutangilula malu anyi onso.”

Bantu bonso batudi batele aba mbatendeledi ba Yehowa bakadi badilambule. Buabu buobu, kuenza disua dia Nzambi ke kudi ne mushinga wa bungi. Badi beyemena Nzambi ne muoyo mujima ne Yeye udi ubakuatshisha.​—Nsu 3:5, 6.

Mmunyi mudi Yehowa wambuluisha?

Katuena ne bua kuela meji ne: makenga adi muntu upeta ntshijadiki tshia ne: Nzambi kena umuanyisha to. (Muad. 3:33) Ela meji ku makenga avua Yobo mupete nansha muvuaye “muntu wa mutshima mutoke ne wa malu makane.” (Yobo 1:8) Nzambi katu uteya muntu ne bualu bubi. (Yak. 1:13) Masama onso a munanunanu ne tunyinganyinga, nntatu idi baledi betu ba kumpala Adama ne Eva batushile.​—Lomo 5:12.

Kadi Yehowa ne Yezu kabakulekela bantu bakane to. (Mus. 34:15) Nangananga patudi mu bikondo bikole ke patudi tufika ku dianyisha mudi Nzambi muikale ‘tshinyemenu tshietu ne musoko wetu munyunguluke.’ (Mus. 91:2) Nunku, paudi utuilangana ne ntatu iudi kuyi mua kujikija, ntshinyi tshidi mua kukuambuluisha bua kulama disanka?

Disambila: Udi mua kuidikija bantu ba kale bavua balamate Nzambi paudi uteka bujitu buebe pambidi pa Tatu wetu wa mu diulu mu disambila. (Mus. 55:22) Wewe muenze nunku, udi mua kupeta “ditalala dia Nzambi didi ditamba dijingulula dionso dia bantu.” Ditalala dia mu mutshima edi ‘nedilame mutshima webe ne meji ebe.’ (Filip. 4:6, 7) Bu mudi Magdalena weyemena Nzambi mu disambila, udi utantamena disama diende. Udi wamba ne: “Pandi ngunzuluila Yehowa mutshima wanyi, ndi mpeta disulakana ne disanka. Ndi ngumvua mpindieu tshidi kueyemena Nzambi dituku dionso kumvuija.”​—2 Kol. 1:3, 4.

Padi Yehowa wandamuna masambila eba, udi mua kukupesha bukole ku diambuluisha dia nyuma wende muimpe, Dîyi diende ne bena Kristo neba. Kuena mua kutekemena bua Nzambi umbushe disama diebe mu tshishima to. Kadi udi kabidi mua kutekemena bua akupeshe lungenyi ne bukole biudi nabi dijinga bua kutantamena lutatu luonso. (Nsu. 2:7) Udi mua kukupesha ‘bukole budi bupite bua pa tshibidilu.’​—2 Kol. 4:7, NW.

Dîku: Mu dîku muomu muikale nsombelu wa dinanga ne luse, bidi mua kukuambuluisha bua kutantamena disama. Kadi vuluka ne: bantu badi bakunange badi pabu ne yabu ntatu. Badi mua kudimona kabayi ne wa kubambuluisha anu muudi udiumvua pebe. Kadi badi pabuipi nebe nansha mu bikondo bia ntatu. Kusambila pamue nekukuambuluishe bua kulama ditalala dia mu mutshima.​—Nsu. 14:30.

Barbara udi wakula bua muanende wa bakaji ne bansonga bakuabu bakaji ba mu tshisumbu ne: “Badi bangambuluisha bua kuyisha. Tshisumi tshiabu tshidi tshinkolesha ne tshimpesha disanka.” Muanetu Zbigniew udi wangata dikuatshisha dia mukajende ne mushinga wa bungi. Udi wamba ne: “Udi wenza midimu ya bungi ya kumbelu. Udi ungambuluisha kabidi bua kuvuala bilamba ne ungambuila tshibuta tshia mikanda misangu yonso bua kuya mu bisangilu ne mu buambi.”

Bena Kristo netu: Patudi ne bena Kristo netu, bidi bitukankamija ne bitukolesha. Kadi netuambe tshinyi biwikale kuyi ne mushindu wa kuya mu bisangilu bua disama diebe? Magdalena udi wamba ne: “Bena mu tshisumbu bavua balongolole bua meme kuikala nteleja bisangilu bikuata mu bande. Bena Kristo nanyi batu bambikila pa tshibidilu bua kumanya malu makuabu adibu mua kuenza bua kungambuluisha. Batu kabidi bamfundila mikanda idi inkolesha. Pantu mvuluka ne: ki mbampue muoyo ne badi baditatshisha bua bualu buanyi bitu bingambuluisha bua kutantamena lutatu luanyi.”

Izabela udi ne disama dia tunyinganyinga udi wamba ne: “Ndi ne ‘batatu’ ba bungi ne ‘bamamu’ ba bungi badi banteleja ne badienzeja bua kuditeka pa muaba wanyi. Tshisumbu ke dîku dianyi, ne ke muaba undi mpetela ditalala ne disanka.”

Ki mbimpe bua bantu badi ne ntatu nansha yoyi ya mushindu kayi ‘kudipandulula kudi banga’ to. Kadi badi ne bua kuangata didisangisha ne bena mu tshisumbu ne mushinga wa bungi. (Nsu. 18:1) Nunku badi bakolesha bakuabu bikole. Udi mua kuanji kuelakana bua kuleja bena Kristo nebe ntatu yebe. Kadi badi mua kuikala ne disanka dia bungi paudi ubambilayi patoke. Nebibapeshe mushindu wa kuleja ‘dinanga dia bana benu ba mu Kristo didi kadiyi ne lubombo.’ (1 Pet. 1:22) Kuenaku mua kubambila ne: udi ujinga bua bakufikishe mu bisangilu, baye nebe mu buambi peshi bakukoleshe ku muoyo anyi? Bushuwa katuena ne bua kubenzeja malu ku bukole to, kadi tudi ne bua kuikala ne dianyisha bua mudibu batuambuluisha.

Ikala umona malu mu mushindu muimpe: Wewe ke udi mua kuenza bua kulama disanka paudi uluangana ne disama dia munanunanu. Kumona malu mu mushindu mubi ne kuikala ne tunyinganyinga tupite kudi mua kukufikisha ku meji mabi. Bible udi wamba ne: ‘Muoyo wa muntu neumukoleshe mu butekete buende, kadi udi mua kujula mutshima wa kanyinganyinga kulu nnganyi?’​—Nsu. 18:14.

Magdalena udi wamba ne: “Ndi ndienzeja bikole bua kubenga kutamba kutuma meji anu ku ntatu yanyi. Ntu ndienzeja bua kuikala ne disanka matuku andi ndiumvuaku bimpe. Kubala malu a mu nsombelu a bantu bavua bashale ne lulamatu nansha muvuabu ne masama a munanunanu kutu kunkolesha.” Izabela udi ukoleshibua padiye uvuluka ne: Yehowa mmumunange ne udi umuangata ne mushinga. Udi wamba ne: “Ndi diumvua ne mushinga ne muoyo wanyi udi ne mushinga ku mêsu kua Yehowa. Ndi kabidi ne ditekemena dia kuikala ne disanka mu matuku adi alua.”

Zbigniew udi wamba ne: “Disama dianyi ndindongeshe bua kuikala ne budipuekeshi ne ditumikila. Didi dingambuluisha bua kuikala ne meji ne busunguluji ne kuikala kufuilangana luse ne muoyo mujima. Ndingambuluishe bua kuikala ne disanka mu mudimu undi ngenzela Yehowa tshiyi nyingalala bua tshindi. Bushuwa, mbingambuluishe bua kutungunuka ne kuya kumpala mu mudimu wa Yehowa.”

Uvuluke ne: Yehowa udi umona mushindu uudi utantamana. Udi ukumvuila luse paudi ukenga ne udi ukutabalela. Yehowa ‘kakupua muoyo mudimu webe ne dinanga diwakaleja bua dîna diende.’ (Eb. 6:10) Uvuluke bualu budiye mulaye aba bonso badi bamutshina bua ne: ‘Tshiena nkulekela, nansha kakese, tshiena nkushiya tshianana.’​—Eb. 13:5.

Misangu mikuabu wewe mudiumvue mutekeshibue, uvuluke ditekemena dimpe dia kuikala ne muoyo wa tshiendelele mu bulongolodi bupiabupia. Tshikondo tshikadi tshisemene tshikala mêsu ebe mua kumona muikala Bukalenge bua Nzambi mua kututuadila malu mimpe pa buloba.

[Kazubu/​Bimfuanyi mu mabeji 28, 29]

Badi batungunuka ne kuyisha nansha mudibu ne masama a munanunanu

“Tshiena kabidi mua kudiendela nkayanyi, nunku mukajanyi anyi bena Kristo nanyi bakuabu batu baya nanyi mu buambi. Ntu nkuata mbuelelu ya miyuki ne mvese ya mu Bible ku muoyo.”​—Jerzy, udi mpofu.

“Pa kumusha diyisha ku telefone, ntu mfundilangana mikanda ne ntungunuka ne kufundila bantu bakese badi banyisha bulelela. Pantu mu lupitadi, ntu misangu ya bungi nteka Bible ne mikanda kumpenga kua bulalu buanyi. Kuenza nunku nkungambuluishe bua kutuadija kuyukila ne bantu ba bungi.”​—Magdalena, udi ne disama dia lufu didi dienza bua ne: tuntu tua mu mubidi tutu tuluisha masama tutuadije kunyanga bitupa bia mubidi.

“Ndi munange kuyisha ku nzubu ne ku nzubu, kadi pandi tshinyi ndiumvua bimpe, ntu nyisha ku telefone.”​—Izabela, udi ne disama dia tunyinganyinga tukole.

“Ntu musue kuenza makumbula mapiamapia ne kuambuluisha balongi ba Bible. Pantu ndiumvua bimpe, ntu musue kuyisha ku nzubu ne ku nzubu.”​—Barbara, udi ne tshiuja mu buongo.

“Ntu ngambula anu kabuta ka bibejibeji kapepele menemene. Ntu nya kuyisha too ne padi manungu adi ansama ashikila.”​—Zbigniew, udi ne disama dia binyoka.

[Tshimfuanyi mu dibeji 30]

Bakole ne bana badi mua kukankamija bakuabu