Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Tuambuluishe bantu bua ‘kubika ku tulu’

Tuambuluishe bantu bua ‘kubika ku tulu’

Tuambuluishe bantu bua ‘kubika ku tulu’

‘Nudi bamanye tshikondo etshi ne: dîba diakumana kufika bua nuenu kubika ku tulu.’​—LOMO 13:11.

NEWANDAMUNE MUNYI?

Mbimpe bena Kristo kushala batabale mu mudimu wa Nzambi bua tshinyi?

Bua tshinyi bambi ba lumu luimpe badi batabale badi ne bua kuteleja ne ntema ne kuikala ne lubatshi?

Bulenga ne buimpe mu mudimu wetu wa kuyisha bidi ne mudimu kayi?

1, 2. Bantu ba bungi badi ne bua kujuka ku tulu tua mushindu kayi?

TSHIDIMU tshionso etshi, bantu ba bungi batu bafua bualu batu babungila anyi balala tulu padibu bendesha mashinyi. Bakuabu batu bajimija midimu yabu bualu kabatu babika kumpala kua dîba bua kuya ku mudimu anyi bualu batu balala tulu ku mudimu. Kadi kulala tulu mu nyuma kudi mua kukebesha ntatu mikole. Ke bua tshinyi Bible udi wamba ne: “Disanka didi kudi udi mutabale.”​—Buak. 16:14-16.

2 Bu mudi dituku dinene dia Yehowa dienda disemena pabuipi, bantu ba bungi mbalale tulu mu malu a Nzambi. Nansha bamue bamfumu ba bitendelelu bia mu bukua buena-Kristo badi bamba mudi bena kuitabuja babu ‘balale tulu.’ Kulala tulu mu malu a Nzambi kudi kumvuija tshinyi? Bua tshinyi bidi ne mushinga bua bena Kristo balelela kushala batabale? Mmunyi mutudi mua kuambuluisha bantu bakuabu bua kujuka ku tulu tua mushindu eu?

KULALA TULU MU MUDIMU WA NZAMBI KUDI KUMVUIJA TSHINYI?

3. Mmunyi muudi mua kumanya muntu udi mulale mu malu a Nzambi?

3 Padi muntu mulale katu wenza mudimu to. Kadi bantu badi balale mu mudimu wa Nzambi batu mua kuikala benza midimu mikuabu kabayi benza mudimu wa Nzambi to. Badi mua kuikala baditatshisha anu bua malu a mu nsombelu, bakeba masanka, lumu anyi bubanji. Bua midimu eyi yonso kabena batamba kuditatshisha bua mudimu wa Nzambi. Kadi bantu badi batabale mu mudimu wa Nzambi mbamanye ne: tudi ‘mu matuku a ku nshikidilu’ nunku badi badienzeja bua kuenza disua dia Nzambi.​—2 Pet. 3:3, 4; Luka 21:34-36.

4. Mubelu wa ne: ‘katuladi tulu bu mudi bakuabu benza’ udi ne mushinga kayi?

4 Bala 1 Tesalonike 5:4-8. Mu mvese eu Paulo udi ubela bena Kristo nende bua kubenga ‘kulala tulu bu mudi bakuabu benza.’ Uvua musue kuamba tshinyi? Umue mushindu utudi mua ‘kulala’ mpatudi tubenga kutumikila mikenji ya Yehowa. Mushindu mukuabu, mpatudi tubenga kuitaba ne: tshikondo tshikala Yehowa mua kubutula bantu babi tshikadi tshisemene pabuipi. Tudienzeje bua bantu badi ne lungenyi lua nunku kabatusaki ku dibafuana.

5. Bantu badi balale mu nyuma batu benza malu kayi?

5 Bamue bantu badi bela meji ne: kakuena Nzambi wikalabu mua kubadila malu. (Mus. 53:1) Bakuabu badi bela meji ne: Nzambi katu utangila malu a bantu ke bualu kayi kabiena ne mushinga bua kutangila malu ende to. Banga pabu badi bela meji ne: kuikala mu tshitendelelu kampanda nekubavuije balunda ba Nzambi. Bantu bonso aba mbalale tulu mu nyuma ne tudi ne bua kubabisha. Mmunyi mutudi mua kubambuluisha?

MBIMPE TUANJI KUSHALA TUETU BATABALE

6. Bua tshinyi bena Kristo badi ne bua kuditatshisha bua kushala batabale mu nyuma?

6 Tudi ne bua kuanji kuikala batabale bua kushisha kuambuluisha bakuabu bua kutabala. Bidi bilomba tshinyi? Dîyi dia Nzambi didi difuanyikija tulu tua mu tshimfuanyi etu ne “bienzedi bia mîdima” bu mudi manaya a tshianana, dikuatshika dia maluvu, bienzenza bia masandi, malu a bundu, kutandangana ne mukawu. (Bala Lomo 13:11-14.) Kuepuka bienzedi bia buena ebi kudi mua kutukolela. Kushala batabale kudi ne mushinga. Muendeshi wa mashinyi yeye upepeja njiwu ya dilala padiye wendesha, udi uteka muoyo wende mu njiwu. Bidi ne mushinga bua muena Kristo kumanya ne: kulala mu malu a Nzambi kudi mua kukebesha lufu.

7. Mmunyi mudi kumona bantu mu mushindu mubi mua kunyanga mudimu wetu?

7 Tshilejilu, muena Kristo udi mua kuela meji ne: bantu bonso ba mu teritware wende kabena mua kuitaba lumu luimpe nansha kakese. (Nsu. 6:10, 11) Udi mua kuela meji ne: ‘Bu muikala muntu nansha umue kayi mua kuitaba bulelela, bua tshinyi kuditatshisha bua kuyisha bantu?’ Bushuwa bantu ba bungi badi mua kuikala balale mpindieu, kadi nsombelu ne mushindu udibu bamona malu bidi mua kulua kushintuluka. Bamue badi mua kutabala ne kuitaba lumu luimpe. Tudi mua kubambuluisha patudi tushala tuetu batabale ne patudi tuteta bua kuyisha lumu luimpe mu mishindu mikuabu idi ikoka ntema. Bua tuetu kushala batabale bidi bilomba kabidi kumanya bua tshinyi mudimu wetu udi ne mushinga.

NTSHINYI TSHIDI TSHIENZA BUA MUDIMU WETU WIKALE WA MUSHINGA?

8. Bua tshinyi mudimu wetu wa kuyisha udi ne mushinga wa bungi?

8 Tumanyayi ne: nansha bantu bitabe anyi kabayi bitabe, mudimu wetu wa diyisha udi utumbisha Yehowa ne udi wambuluisha mu dikumbaja dia malu adi Yehowa mulongolole. Mu katupa kîpi emu nebabutule bantu bonso badi kabayi batumikila lumu luimpe. Dilumbuluisha nedishindamene pa mushindu udi bantu bangata mudimu wetu wa buambi. (2 Tes. 1:8, 9) Kabidi nebikale bibi muena Kristo yeye wela meji ne: kabiena ne mushinga bua kuyisha bikole bualu “dibika dia bafue nedikaleku, ne dia bakane ne dia babi.” (Bien. 24:15) Dîyi dia Nzambi didi diamba ne: bantu badi bafuane ‘mbuji’ nebaye “mu dikenga dia tshiendelele.” Mudimu wetu wa buambi udi uleja luse lua Nzambi ne upesha bantu mpunga wa kushintuluka ne kupeta “muoyo wa tshiendelele.” (Mat. 25:32, 41, 46; Lomo 10:13-15) Bu tuetu katuyi tuyisha, mmunyi muvua bantu mua kupeta mpunga wa kuteleja mukenji udi ufikisha ku muoyo?

9. Mmunyi mudi kuyisha lumu luimpe kukuambuluishe wewe ne bantu bakuabu?

9 Kuyisha lumu luimpe kudi kabidi kutuambuluisha. (Bala 1 Timote 4:16.) Kuenaku mumone ne: kuakula bua Yehowa ne bua ditekemena dia Bukalenge buende kudi kukolesha ditabuja ne dinanga diebe kudiye anyi? Kakuenaku kukuambuluishe bua kuikala ne ngikadilu ya buena Kristo anyi? Mushindu uudi uleja muudi mulamate Nzambi paudi uyisha kawenaku ukupetesha disanka anyi? Bantu ba bungi badi bapete diakalenga dia kulongesha bakuabu bulelela mbapete disanka dia kumona mudi nyuma wa Nzambi wambuluisha bantu bua kulengeja nsombelu wabu.

TUIKALE NE LUBATSHI

10, 11. a) Mmunyi muvua Yezu ne Paulo baleje ne: bavua batabale ne bikale ne lubatshi? b) Leja mudi kushala batabale ne kuikala ne lubatshi mua kutuambuluisha bua kuakaja nyishilu wetu.

10 Bantu badi mua kuanyisha lumu luimpe mu mishindu mishilangane. Nunku bena Kristo badi ne bua kuikala ne lubatshi. Yezu udi tshilejilu tshietu. Bu muvuaye muntu mupuangane uvua mua kumanya meji mabi avua Bafalesa nawu mu mutshima, muvua mukaji kampanda muena mibi munyingalale ne muoyo mujima ne muvua mukaji mukamba kampanda ne lungenyi lua didipangisha bintu. (Luka 7:37-50; 21:1-4) Yezu uvua mua kukumbaja majinga a mu nyuma a yonso wa kudibu. Tshidibi, mutendeledi wa Nzambi kena ne bua kuikala mupuangane bua kuikalaye ne lubatshi to. Mupostolo Paulo mmutushile tshilejilu mu bualu ebu. Uvua wakaja nyishilu wende bua kukoka bantu ba mishindu mishilangane, bavua ne meji mashilangane.​—Bien. 17:22, 23, 34; 1 Kol. 9:19-23.

11 Patudi tudienzeja bua kuikala batabale ne kuikala ne lubatshi bu Yezu ne Paulo, tudi mua kujingulula mishindu mimpe ya kujula bantu batudi tutuilangana nabu mu buambi nyota ya kuteleja. Tshilejilu, paudi uyukila ne bantu, teta bua kumona bintu bidi mua kukuleja bibidilu biabu, malu adi abasankisha anyi nsombelu wabu. Pamuapa udi mua kujingulula tshidibu benza dîba adi ne udi mua kuakuilapu ne bukalanga.

12. Patudi mu buambi, tudi ne bua kutabalela malu atudi tuyukila bua tshinyi?

12 Muntu udi mutabale ne muikale ne lubatshi udi udienzeja bua kuepuka ditanaji. Patudi mu buambi, tudi mua kuyukila ne bantu malu adi abakolesha. Tudi ne bua kuvuluka kabidi ne: patudi tuya mu buambi mbua kuyisha bakuabu. (Muam. 3:1, 7) Nunku tudi ne bua kudimuka bua malu atudi tuyukila patudi tumbuka ku nzubu umue batangile ku mukuabu kaikadi abengangana ne mudimu utudi tuenza. Kuakula bua malu atudi basue kuambila bantu badi batuteleja ke mushindu muimpe wa kutuma lungenyi luetu ku tshipatshila tshietu. Kabidi nansha mudi telefone imue misangu mua kutuambuluisha bua kuyisha bimpe, tudi ne bua kutabalela bua kalu kunyanga muyuki utudi tuenza ne muntu.

LEJA MUUDI UDITATSHISHA BUA BAKUABU

13, 14. a) Mmunyi mutudi mua kumanya malu adi mua kusankisha muntu utudi tuyisha? b) Tshidi mua kujula bantu dijinga dia kuteleja malu a Nzambi ntshinyi?

13 Bambi ba lumu luimpe badi batabale badi bateleja bantu badibu bapetangana nabu ne ntema yonso. Nkonko kayi iudi mua kuela muntu bua kumufikisha ku dipatula idiye nayi munda? Bidiku bimutonda padiye umona bungi bua bitendelelu bidiku, tshikisu ne mudi mbulamatadi ipangila malu anyi? Udiku mua kukoka muntu ku malu a Nzambi paudi wakula bua mushindu wa dikema udibu benze bintu bidi ne muoyo peshi paudi uleja mudi mibelu ya mu Bible yambuluisha anyi? Bantu ba miaba yonso nansha bamue batu kabayi bitaba ne: Nzambi udiku batu basue kusambila. Bantu ba bungi batu badikonka bikalaku muntu udi uteleja masambila. Bakuabu badi mua kuikala basue kupeta mandamuna ku nkonko bu mudi: Nzambi utu uteleja masambila onso anyi? Bikalaye kayi uateleja, ntshinyi tshitudi mua kuenza bua yeye kuteleja masambila etu?

14 Bia muomumue tudi mua kulonga malu a bungi adi atangila mishindu mimpe ya kuasa muyuki patudi tutangila mudi bambi ba lumu luimpe bapiluke benza. Tangila mudibu bepuka kutondesha bantu ne nkonko anyi kudibueja mu malu adi kaayi abatangila. Mmunyi mudi dîyi ne tshilunji tshia mpala bileja mudibu baditatshisha bua kumvua tshidi muntu udibu bayukila nende wamba?​—Nsu. 15:13.

TUIKALAYI NE BULENGA NE BUDIMU

15. Bua tshinyi tudi ne bua kuikala ne bulenga patudi tuyisha?

15 Utuku musue bua bakubishe ku tulu tukole anyi? Bantu ba bungi kabatu basue padibu babatabuluja ku tulu musangu umue to. Bitu bikengela kubisha muntu bitekete bitekete. Ke mutudi mua kuenza kabidi patudi tubisha bantu badi balale mu malu a Nzambi. Tshilejilu, padi muntu ufika munda patudi tuya kumutangila, ntshinyi tshitudi mua kuenza? Mbimpe tumumvuile, tumuele tuasakidila bua mudiye muleje mudiye udiumvua ne tumushiye mu ditalala. (Nsu. 15:1; 17:14; 2 Tim. 2:24) Wewe mumuenzele malu ne bulenga nunku bidi mua kumusaka bua kuteleja Ntemu mukuabu udi mua kulua kumuyisha musangu mukuabu.

16, 17. Mmunyi mutudi mua kuleja busunguluji patudi tuyisha?

16 Misangu mikuabu udi mua kuikala ne mushindu wa kuasa muyuki nansha muntu yeye muandamune bibi. Tshilejilu, muntu udi mua kukuambila ne: “Ntu panyi nya mu wanyi nzambi” anyi “tshitu munange malu enu au to” bualu ki mmusue bua umuyishe to. Kadi wewe munanukile ne budimu ne bulenga, udi mua kujula lukonko ludi mua kujula muntu au dijinga dia kukuteleja.​—Bala Kolosai 4:6.

17 Imue misangu patudi tutuilangana ne bantu badi baleja mudibu kabayi ne dîba dia kututeleja, mbimpe kubumvuila ne kubashila muaba. Kadi misangu mikuabu udi mua kumona ne: kudi mushindu wa kubambila bualu kampanda bua mushinga mu tshikoso. Bamue bana betu batu bamanye kuenza mudimu ne Bible, kubala mvese udi ukoka muntu ntema ne kumushila lukonko, bionso ebi anu mu munite umue. Mushindu udibu bayisha mu tshikoso eu udi imue misangu ujula muntu dijinga dia kumona ne: udi anu ne dîba dia kumvua bualu kampanda mu tshikoso. Kuenaku mua kuteta pebe nyishilu eu padiku mushindu anyi?

18. Tudi mua kuenza tshinyi bua kuyisha bimpe padi mpunga umueneka?

18 Patudi tutuilangana ne bantu mu midimu yetu ya ku dituku ne ku dituku, tudi mua kuikala tubajula dijinga dia kuteleja lumu luimpe tuetu badilongolole bua kuyisha padi mpunga umueneka. Bena Kristo ba bungi batu bambula mikanda ne bibejibeji. Badi mua kuikala kabidi balame mvese kampanda mu mutu wa kuambila bantu padi mpunga umueneka. Bua wewe kumanya mua kudilongolola bua kuyisha mu mushindu eu, udi mua kuyikila ne mutangidi wa mudimu anyi bampanda-njila ba mu tshisumbu tshienu bua bakuambuluishe.

TUBISHAYI BALELA BETU NE LUTULU LUONSO

19. Katuena ne bua kuteketa mu maboko bua kuambuluisha balela betu bua tshinyi?

19 Pa tshibidilu, tutu basue kuambuluisha balela betu bua bitabe lumu luimpe. (Yosh. 2:13; Bien. 10:24, 48; 16:31, 32) Kadi buobu babenge, bidi mua kututekesha ne kutupangisha mua kubayisha kabidi. Tudi mua kuela meji ne: katuena ne tshitudi mua kuenza anyi kuamba tshidi mua kubafikisha ku dishintuluka to. Bu mutu nsombelu ishintuluka, bidi mua kufikisha balela bebe bua kushintulula lungenyi luabu dimue dituku. Peshi udi mua kulengeja mushindu wa kumvuija bulelela bua mu Bible mu mushindu wakuambuluisha bua kupatula bipeta bimpe.

20. Mbimpe bua tuikale ne budimu patudi tuyisha balela betu bua tshinyi?

20 Tudi ne bua kuikala tuditeka pa muaba wa balela betu. (Lomo 2:4) Katuenaku mua kubayisha ne bulenga buonso anu mututu tuyisha bantu batutu tutuilangana nabu mu buambi anyi? Tuikala tuakula ne bulenga ne kanemu. Baleja mudi bulelela bukuambuluishe mu nsombelu webe pamutu pa kubatondesha ne mibelu ya mu Bible. (Ef. 4:23, 24) Ubaleje kabidi mudi Yehowa mukuambuluishe mu nsombelu webe ne ‘mukuyishe bua wikale ne diakalengele.’ (Yesh. 48:17) Enza malu adi mua kusaka balela bebe bua kumona ne: udi muena Kristo wa tshitembu.

21, 22. Fila tshilejilu tshidi tshileja mushinga wa dinanukila mu diambuluisha balela betu bua kuitaba bulelela.

21 Mu matuku mashale aa, muanetu wa bakaji mukuabu wakamba ne: “Ntu nditatshisha misangu yonso bua kuyisha bana betu 13 mu mêyi ne mu bienzedi bianyi. Tshitu mpitshisha tshidimu tshiyi mufundile yonso wa kudibu mukanda to. Kadi munkatshi mua bidimu 30 anu meme nkayanyi ke uvua Ntemu mu dîku dietu.”

22 Muanetu eu udi utungunuka wamba ne: “Dimue dituku ngakabikila yayanyi mukuabu udi musombele mutantshi mule ne muaba undi ku telefone. Wakangambila ne: uvua mulombe muyishi wa mu tshitanda tshiabu bua amulongeshe Bible, kadi kakamulongesha to. Pangakamuambila ne: ndi mua kumuambuluisha wakangandamuna ne: ‘Mbimpe, kadi umanye ne: tshiakulua Ntemu wa Yehowa nansha kakese.’ Panyima pa meme mumane kumutumina mukanda wa Bible utu ulongesha tshinyi menemene?, ngakamubikila misangu ne misangu. Kadi kavua muanji anu kubala mukanda au to. Ndekelu wa bionso ngakamulomba bua angate mukanda wende, tuakabala ne kukonkonona nende imue mvese idibu batelamu mu minute 15 ku telefone. Panyima pa meme mumane kuyukila nende matuku ndambu ku telefone, wakajinga bua tuikale tulonga mu minite mipite pa 15. Wakatuadija kumbikila yeye nkayende bua tuetu kulonga, imue misangu uvua umbikila mu dinda kumpala kua meme kubika ku tulu ne misangu mikuabu uvua umbikila misangu ibidi ku dituku. Tshidimu tshiakalonda, wakatambula ne tshidimu tshijima pashishe wakalua mpanda-njila.”

23. Bua tshinyi katuena ne bua kutshioka patudi tudienzeja bua kubisha bantu ku tulu tua mu nyuma?

23 Kuambuluisha bantu bua kujuka ku tulu tua mu nyuma kudi kulomba meji ne dinanukila. Bantu bena bupuekele batshidi anu bitaba bua kubika ku tulu patudi tudienzeja bua kubabisha. Mu kuamba kuimpe, bantu bapite pa 20 000 batu batambula ne balua Bantemu ba Yehowa ku ngondo yonso eu. Nunku tulamayi ku muoyo mubelu uvua Paulo mupeshe Âkipo muena Kristo netu wa mu bidimu lukama bia kumpala wa ne: ‘Udimuke bua mudimu uwakangata mu Mukalenge, bua wewe uwujikije.’ (Kolos. 4:17) Tshiena-bualu tshidi tshilonda netshituambuluishe bua kumvua tshidi kuyisha ne mitalu kumvuija.

[Nkonko ya dilonga]

[Kazubu mu dibeji 13]

MUUDI MUA KUSHALA MUTABALE

▪ Ikala ne tshisumi mu dienza disua dia Nzambi

▪ Kulondi midimu ya mîdima

▪ Ikala mumanye njiwu ya dilala tulu mu malu a Nzambi

▪ Ikala umona bantu ba mu teritware webe mu mushindu muimpe

▪ Teta mishindu mikuabu ya kuyisha

▪ Umanye mushinga udi nawu mudimu webe