Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Enzela Nzambi wa budikadidi mudimu

Enzela Nzambi wa budikadidi mudimu

Enzela Nzambi wa budikadidi mudimu

‘Bua edi ndinanga dia Nzambi, bua tuetu tutumikile mikenji yende; ne mikenji yende kayena itunemena bujitu.’​—1 YONE 5:3.

UDI MUA KUANDAMUNA ANYI?

Satana udi wenza tshinyi bua kutufikisha ku dimona ne: mikenji ya Yehowa mmikole?

Bua tshinyi tudi ne bua kuikala badimuke bikole bua balunda batudi tusungula?

Tshidi mua kutuambuluisha bua kushala balamate Nzambi wa budikadidi ntshinyi?

1. Yehowa utu wenza mudimu ne budikadidi buende mushindu kayi? Mmunyi muakalejaye budikadidi ebu mu malu avuaye muenzele Adama ne Eva?

YEHOWA ke muntu umuepele utu ne budikadidi bulelela. Katu wenza nabu mudimu bibi anyi ulondolola kalu ne kalu konso katu batendeledi bende benza to. Kadi, mmubapeshe budikadidi bua kudisunguila malu budi bubambuluisha bua kuenza malu ne kukumbaja majinga abu. Tshilejilu, Nzambi uvua muelele Adama ne Eva mukenji anu umue bua kabadi bimuma bia “mutshi wa lungenyi lua kujingulula malu mimpe ne malu mabi.” (Gen. 2:17) Bavua ne budikadidi bua bungi bua kukumbaja disua dia Mufuki wabu.

2. Bua tshinyi Adama ne Eva bakajimija budikadidi buvua Nzambi mubapeshe?

2 Nzambi uvua mupeshe Adama ne Eva budikadidi bua bungi nunku bua tshinyi? Bualu uvua mubafuke ku tshimfuanyi tshiende ne mubapeshe kondo ka muoyo. Nunku uvua mutekemene bua benze malu mimpe bua dinanga divuabu nadi bua Mufuki wabu. (Gen. 1:27; Lomo 2:15) Bia dibungama, Adama ne Eva bakapanga dianyisha kudi Mufuki wabu ne bua budikadidi buvuaye mubapeshe. Bakasungula budikadidi bubi buvua Satana mubaleje bua kuenza tshivua muoyo wabu musue. Nunku, pamutu pa kupeta budikadidi bua bungi, Adama ne Eva bakadipana, kupana ne ndelanganyi yabu ku bupika bua bubi ne lufu.​—Lomo 5:12.

3, 4. Satana mmusue bua tuikale tumona mikenji ya Yehowa mushindu kayi?

3 Anu bu muvua Satana mufikishe Adama ne Eva ne banjelu bakuabu ba bungi ku dibenga bumfumu bua Nzambi, udi mua kutushima petu. Udi anu ne mayele a muomumue. Mmusue kutufikisha ku diela meji ne: mikenji ya Nzambi mmikole ne idi itupangisha bua kuikala ne disanka. (1 Yone 5:3) Tuetu tutungunuka ne kuela meji mushindu eu, lungenyi luetu nelunyanguke. Muanetu mukuabu wa bakaji wa bidimu 24 uvua mukuluke mu tshiendenda, wakamba ne: “Malunda mabi ke avua mannyange, nangananga bualu mvua musue kuenza malu avua balunda banyi bonso benza.” Imue misangu, ukadi pebe mumone mudi balunda bikale ne buenzeji bukole.

4 Bia dibungama, balunda babi badi kabidi mua kupatukila mu tshisumbu tshia bena Kristo. Nsonga muena Kristo mukuabu wakamba ne: “Mvua nsomba ne bansonga bena Kristo bavua batantshila bansongakaji bavua kabayi Bantemu. Bu mumvua nsomba nabu bikole, ngakatuadija kuenza malu anu bu bobu. Malanda anyi ne Nzambi akatuadija kuteketa. Tshivua kabidi nsankidila malu avuabu balongesha mu bisangilu to. Nkavua nyisha ku mpukapuka. Bualu ebu buakansaka bua kukosa makasa ne balunda abu.” Udiku mumanye buenzeji budi nabu balunda bebe kuudi anyi? Tukonkonone bilejilu bidi mu Bible.​—Lomo 15:4.

UVUA MUBIBE MITSHIMA

5, 6. Abashaloma uvua mupambuishe bantu bakuabu mushindu kayi? Mayele ende akakumbaja tshipatshila tshiende anyi?

5 Mu Bible mudi bilejilu bia bungi bia bantu bavua banyange bakuabu. Tshimue tshia kudibi ntshia Abashaloma, muana wa mukalenge Davidi. Abashaloma uvua nsongalume muimpe kumona. Kadi anu bu Satana, wakalekela lukuka lukola mu mutshima wende, kutuadijaye kualakana bumfumu bua tatuende buvuaye kayi mukumbanyine. * Abashaloma uvua udingidija ne budimu muvuaye uditatshisha bua bena Isalele nende, bua bamone ne: mfumu uvuaku kavua ukosa bilumbu bimpe. Anu bu muvua Diabolo muenze mu budimi bua Edene, Abashaloma uvua musue kuleja muvuaye wenzela bantu malu mimpe eku wenda utungila tatuende.​—2 Sam. 15:1-5.

6 Budimu bua Abashaloma buakakumbaja tshipatshila tshiende anyi? Eyowa, mu mushindu kampanda, bualu Bible udi wamba ne: “Abashaloma wakiba mitshima ya bena Isalele.” (2 Sam. 15:6) Ndekelu wa bionso, didibandisha dia Abashaloma diakamufikisha ku dipuekeshibua milongo. Bualu ebu buakafikisha ku lufu luende ne lua bena Isalele ba bungi bavuaye mukutakaje.​—2 Sam. 18:7, 14-17.

7. Tudi mua kulongela tshinyi ku muyuki wa Abashaloma? (Tangila tshimfuanyi tshidi mu dibeji dia 14.)

7 Bua tshinyi Abashaloma uvua mupambuishe bena Isalele abu kakuyi lutatu? Pamuapa, bualu bavua bajinga bintu bivuaye mubalaye. Peshi, tshimuenekelu tshiende tshivua tshibadinge. Nansha bu biobi bikale nanku, tshitudi bamanye ntshia ne: bena Isalele abu kabavua balamate Yehowa ne mukalenge uvuaye musungule to. Satana lelu udi utungunuka ne kuenza mudimu ne bantu badi bu Abashaloma bua kuiba mitshima ya bantu ba Yehowa. Bantu aba badi mua kuamba ne: ‘Mikenji ya Yehowa idi ipangisha bantu budikadidi ne bantu badi kabayi benzela Yehowa mudimu badi ne disanka dia bungi.’ Neubenge kulonda dishima dia buena edi ne kushala mulamate Nzambi anyi? Neumoneku ne: anu ‘mikenji miakane tshishiki’ ya Yehowa, mmumue ne: mukenji wa Kristo ke idi mua kukupetesha budikadidi bua bushuwa anyi? (Yak. 1:25) Biobi nanku, unange mikenji eyi bikole ne kunyangi budikadidi bua bena Kristo buudi nabu.​—Bala 1 Petelo 2:16.

8. Mbilejilu kayi bidi bileja ne: kubenga kutumikila mibelu ya Nzambi kakuena kupetesha muntu disanka?

8 Satana udi ukeba kupambuisha nangananga bansonga. Muanetu mukuabu wa balume udi mpindieu ne bidimu bipite pa 30 udi uvuluka patshivuaye mupuekele wamba ne: “Tshivua mmona mikenji ya Yehowa bu bukubi to, kadi mvua nyimona bu ivua impangisha budikadidi.” Bualu ebu buakamufikisha ku tshiendenda ne kakapeta disanka to. Udi wamba ne: “Munkatshi mua bidimu bia bungi mvua anu ne kanyinganyinga ne ndiumvua mupile.” Muanetu wa bakaji mukuabu udi uvuluka patshivuaye nsonga wamba ne: “Muntu yeye mukuluke mu tshiendenda udi ulua kudiumvua bundu ne kudimona tshianana. Nansha mukadi bidimu 19 bimane kupita, ntshitu anu mvuluka bualu bubi ebu.” Muanetu wa bakaji mukuabu wakamba ne: “Pamvua mvuluka ne: bualu bumvua muenze buvua bubungamije bantu bakuabu bavua bannange, bivua bilenga lungenyi luanyi, malanda anyi ne Nzambi ne bivua bintonda bikole. Kunyanga malanda ne Yehowa mbualu bubi be.” Satana ki mmusue bua wele meji a nunku kumpala kua kuenza bualu bubi to.

9. a) Nnkonko kayi idi mua kutuambuluisha bua kumanya mushindu utudi tuangata Yehowa ne mikenji yende? b) Bua tshinyi kumanya Nzambi bimpe kudi ne mushinga?

9 Bidi bibungamija bua kumona mudi bansonga ne bamue bena Kristo bakulumpe bafika ku dimona ne: tshiendenda ntshibi anu padibu bakulukamu. (Gal. 6:7, 8) Nunku diebeja ne: ‘Ndiku mumanye bimpe mayele adi Satana ukuata nawu mudimu bua kumpambuisha anyi? Ntuku mmona Yehowa bu mulunda wanyi wa pa muoyo udi ungambila anu bulelela ne musue bua ngikale ne disanka anyi? Ndiku mutuishibue ne: kena mua kubenga bua kumpesha tshintu tshimpe tshidi mua kumpetesha disanka anyi?’ (Bala Yeshaya 48:17, 18.) Wewe musue kuandamuna nkonko eyi yonso ne muoyo mujima ne: eyowa, udi ne bua kumanya Yehowa bimpe menemene. Udi ne bua kumumanya bimpe ne kuitaba ne: mikenji idiye muele idi ileja mudiye mukunange ne musue bua wikale ne budikadidi.​—Mus. 25:14.

LOMBA NZAMBI MUTSHIMA WA MEJI NE WA BUTUMIKE

10. Bua tshinyi tudi ne bua kuidikija mukalenge Solomo?

10 Patshivua Solomo nsonga, wakasambila ne budipuekeshi buonso wamba ne: ‘Ntshidi anu muana mutekete, tshiena mumanye mua kulopoka ne mua kubuela.’ Pashishe, wakalomba Nzambi bua amupeshe mutshima wa meji ne wa butumike. (1 Bak. 3:7-9, 12) Yehowa wakandamuna disambila divuaye muenze ne muoyo mujima. Ke mudiye kabidi mua kukuenzela pebe nansha wewe muikale muana anyi muntu mukole. Kadi Yehowa kena mua kukupesha lungenyi ne meji mu tshishima to. Udi mua kukupesha meji wewe ulonga Dîyi diende ne muoyo mujima, umulomba nyuma muimpe ne ulonda malu onso adiye mulongolole ku diambuluisha dia tshisumbu tshia bena Kristo. (Yak. 1:5) Bushuwa, ku diambuluisha dia malu aa, Yehowa udi uvuija batendeledi bende nansha batshidi bansonga bena meji kupita bonso badi babenga kutumikila mikenji yende ne badibu babikila ne: ‘bena meji ne bamanyi ba mukanda’ ba pa buloba apa.​—Luka 10:21, NW; bala Musambu wa 119:98-100.

11-13. a) Mmalongesha kayi atudi tupetela mu mvese eyi: Musambu wa 26:4, Nsumuinu 13:20 ne 1 Kolinto 15:33? b) Udi mua kutumikila mvese eyi mushindu kayi?

11 Bua kumona mushinga wa dilonga dia Bible ne dielangana meji pa malu atudi tubala bua kumanya Yehowa bimpe, tukonkonone mvese idi ilonda eyi. Mvese yonso udi ne mubelu udi utangila disungula dia balunda. Musambu wa 26:4 udi wamba ne: ‘Tshiena mushikame ne bantu badi balonda malu a mashimi, tshiena mbuelakana ne badi basokoka malu mabi abu mu lubombo.’ Nsumuinu 13:20 udi wamba ne: ‘Udi wenda ne bena meji udi ulua muena meji, kadi udi ubuelakana ne bapote neakenge bua bualu ebu.’ Mukanda wa 1 Kolinto 15:33 udi wamba pawu ne: “Kanudingibu; malunda mabi adi anyanga malu makane a bantu.”

12 Mmalongesha kayi atudi tupeta mu mvese eyi? 1) Yehowa mmusue bua tuikale tusungula balunda bimpe. Mmusue bua tulame bienzedi bimpe ne malanda etu nende. 2) Balunda betu badi mua kutufikisha ku dienza malu mimpe anyi malu mabi. Ke tshitu tshienzekela bantu misangu ya bungi. Mvese eyi idi ileja ne: Yehowa udi ukeba kulenga mutshima wetu. Mushindu kayi? Mu mvese nansha umue kabena batumina muntu dîyi ne: “enza nunku” anyi ne: “kuenji nunku.” Kadi, idi ileja malu malelela atu enzeka. Yehowa udi anu bu udi utuambila ne: ‘Ke tshitu tshienzeka etshi. Kadi wewe newenze tshinyi? Tshidi mu mutshima webe ntshinyi?’

13 Bu mudi mvese yonso isatu ileja malu atu enzeka, bidi bileja ne: idi mua kuambuluisha bantu ba bikondo bionso mu nsombelu mishilangane. Tshilejilu, udi mua kudiebeja ne: Mmunyi mundi mua kubenga kudia bulunda ne bantu ‘badi basokoka malu mabi abu mu lubombo’? Nsombelu kayi idi mua kumfikisha ku dituilangana ne bantu ba nunku? (Nsu. 3:32; 6:12) “Bena meji” badi Yehowa musue bua meme kudia nabu bulunda mbanganyi? “Bapote” bandi ne bua kuepuka mbanganyi? (Mus. 111:10; 112:1; Nsu. 1:7) ‘Mmalu makane’ kayi andi mua kunyanga meme musungule balunda babi? Balunda babi batu anu bena mu bulongolodi ebu anyi? (2 Pet. 2:1-3) Udi mua kuandamuna nkonko eyi mushindu kayi?

14. Bua kulengeja Ntendelelu wenu wa mu dîku, nudi mua kuenza tshinyi?

14 Kuenaku mua kukonkonona mvese mikuabu idi ileja meji a Nzambi mu malu adi akutangila wewe ne dîku diebe bu mutudi bakonkonone mvese isatu eyi anyi? * Baledi, nudi mua kulongolola bua kukonkonona mvese mushindu eu mu Ntendelelu wenu wa mu dîku. Panudi nuenza nanku nuvuluke ne: nudi nujinga bua kuambuluisha bena mu mêku enu bua bamone mudi mikenji ya Nzambi ileja mudiye mutunange bikole. (Mus. 119:72) Bushuwa, dilonga dia buena edi nedikoleshe malanda a bena mu dîku ne nedikoleshe kabidi malanda abu ne Yehowa.

15. Udi mua kuenza tshinyi bua kumanya ni udi wenda upeta mutshima wa meji ne wa butumike?

15 Ntshinyi tshidi mua kukuleja ne: udi wenda upeta mutshima wa meji ne wa butumike? Umue mushindu nkufuanyikija meji audi wela ne a batendeledi ba Nzambi ba kale bu mudi a Davidi wakafunda ne: “Ndi ne disanka bua kuenza disua diebe Nzambi wanyi; bulelela, mukenji webe udi mu mutshima wanyi.” (Mus. 40:8) Bia muomumue, mufundi wa Musambu wa 119 wakamba ne: ‘Mona mundi munange mikenji yebe! Ndi ngelangana meji bualu buayi dinda too ne dilolo.’ (Mus. 119:97) Udi mua kudienzeja bikole bua kupeta dinanga dia nunku bualu didi dikola anu paudi ulonga Bible, usambila, welangana meji ne utangila malu adi makufikile mu nsombelu webe ne masanka audi mupete bua muudi mutumikile mikenji ya Nzambi.​—Mus. 34:8.

UDIENZEJE BUA KULAMA BUDIKADIDI BUA BENA KRISTO

16. Tuetu basue kupeta budikadidi bulelela, ntshinyi tshitudi mua kumanya?

16 Katshia ku kale, matunga a bungi mmaluangane mvita bikole bua kupeta budikadidi. Nansha wewe pebe udi ne bua kuluangana bikole bua budikadidi bua bena Kristo. Umanye ne: kuena uluangana amu ne Satana ne bulongolodi buende ne lungenyi luabu lubi to. Udi uluangana kabidi ne bilema biebe ne majinga mabi adi mu mutshima webe. (Yel. 17:9; Ef. 2:3) Kadi, Yehowa udi mua kukuambuluisha bua kutshimuna mvita eyi. Umanye kabidi ne: paudi utshimuna, udi ukumbaja malu manene abidi. Bua kumpala, udi usankisha mutshima wa Yehowa. (Nsu. 27:11) Buibidi, paudi umona mudi ‘mikenji ya budishikaminyi’ ya Nzambi mikale ne bukole bua kukupesha budikadidi, nebikuambuluishe bua kushala mu ‘njila mubumbakane’ udi ufikisha ku muoyo wa tshiendelele. Mu bule bua matuku, neupete budikadidi budi Yehowa mulongoluele bantu badi bamulamate.​—Yak. 1:25; Mat. 7:13, 14.

17. Bua tshinyi katuena ne bua kuteketa mu mikolo patudi tuenza bilema? Yehowa udi utuambuluisha mushindu kayi?

17 Tshidibi, tuetu bonso tutu tuenza bilema. (Muam. 7:20) Paudi wenza tshilema, kuteketshi mu mikolo anyi kumonyi bu ne: kuena ne mushinga to. Kadi, enza bua utshilongolole anyi mene keba diambuluisha kudi bakulu. Yakobo wakamba ne: ‘Kulomba kuabu kudi ne ditabuja nekusungile muena disama, ne Mukalenge neamubishe; ne bikalaye muenze bualu bubi, Nzambi neamubuikidile bubi buende.’ (Yak. 5:15) Umanye ne: Nzambi udi ne luse ne uvua mukukoke mu tshisumbu bualu uvua mumone malu mimpe kuudi. (Bala Musambu wa 103:8, 9.) Nunku, paudi ulamata Yehowa ne muoyo umue, kakukulekela nansha.​—1 Kul. 28:9.

18. Mmunyi mutudi mua kuenza malu mu diumvuangana ne disambila dia Yezu didi mu Yone 17:15?

18 Pavua Yezu usambila ne bapostolo bende ba lulamatu 11 butuku buende bua ndekelu pa buloba, wakabasambidila ne mêyi atudi katuyi mua kupua muoyo aa: ‘Ubalame bua bualu bua mubi.’ (Yone 17:15, NW) Yezu kavua musambile anu bua bapostolo bende 11 to, kadi uvua musambile bua bayidi bende bonso. Nunku tumanye ne: Yehowa udi wandamuna disambila dia Yezu padiye utulama mu matuku aa makole. Bible udi wamba ne: ‘Nzambi udi biende ngabu kudi badi benda ne mitshima mitoke; bua alame njila wa bansantu bende.’ (Nsu. 2:7, 8) Bulelela, ki mbitekete bua kulonda njila wa muoyo mutoke to, kadi yeye ke njila umuepele udi ufikisha ku muoyo wa tshiendelele ne ku budikadidi bua bushuwa. (Lomo 8:21) Kuitabi bua muntu nansha umue akupangishe bua kulonda njila eu to.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 5 Pavua Nzambi mulaye Davidi “muana” uvua ne bua kumupingana mu nkuasa, bakavua balele Abashaloma. Nunku, Abashaloma uvua mumanye ne: Yehowa kavua mumusungule bua kupingana Davidi mu nkuasa to.​—2 Sam. 3:3; 7:12.

^ tshik. 14 Nudi mua kukonkonona mvese bu mudi: 1 Kolinto 13:4-8 mudi Paulo umvuija tshidi dinanga, ne Musambu wa 19:7-11 udi uleja masanka atudi tupeta patudi tutumikila mikenji ya Yehowa.

[Nkonko ya dilonga]

[Bimfuanyi mu dibeji 14]

Lelu eu tudi mua kumanyina bantu badi bu Abashaloma ku tshinyi? Tudi mua kubepuka mushindu kayi?