Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Lekela Yehowa akulombole bua upete budikadidi bulelela

Lekela Yehowa akulombole bua upete budikadidi bulelela

Lekela Yehowa akulombole bua upete budikadidi bulelela

‘Ikala utangilatangila mikenji miakane tshishiki ya budishikaminyi.’​—YAK. 1:25.

NEWANDAMUNE MUNYI?

Mmikenji kayi idi ifikisha ku budikadidi bua bushuwa? Idi yambuluisha banganyi?

Bua kupeta budikadidi bulelela, tudi mua kuenza tshinyi?

Mbudikadidi kayi buapeta bantu badi bashala mu njila udi ufikisha ku muoyo?

1, 2. a) Tudi mua kuamba tshinyi bua budikadidi bua bantu lelu? Bua tshinyi tudi tuamba nanku? b) Mbudikadidi bua mushindu kayi buapeta batendeledi ba Yehowa?

TUDI mu tshikondo tshidi lukuka, dishipa mikenji ne tshikisu bienda anu bivula. (2 Tim. 3:1-5) Ke bualu kayi mbulamatadi idi yela mikenji ya bungi, ivudija bampulushi ne iteka biamu bidi biambuluisha bua kutangila malu adi enzeka. Mu amue matunga, bantu nkayabu batu bakeba bintu kampanda bua kudikuba bu mudi: ngonga idi idididila padi muntu usemena pabuipi, bikuvu binene anyi bakanga mpangu yabu ne bintu bidi ne nzembu. Bantu ba bungi batu batshina bua kupatuka pambelu butuku anyi bakandika bana babu bua kunaya pambelu nkayabu butuku anyi mu munya. Malu aa adi aleja ne: budikadidi budi buenda bukepela ne bidi mua kutungunuka anu nanku.

2 Mu budimi bua Edene, Satana wakaleja ne: bua kuikala ne budikadidi bulelela kabiena bikengela kulonda tshidi Yehowa wamba. Bualu ebu buvua dishima dinene. Bushuwa, padi bantu babenga kutumikila mikenji idi Nzambi muele bua bikadilu bimpe ne mushindu wa kumutendelela, bidi bikebela bantu bonso ntatu. Ntatu eyi idi ikuata too ne batendeledi ba Yehowa. Kadi tudi batekemene tshikondo tshikala bantu mua kumbuka ku bupika bua bubi ne lufu, ne kupeta tshidi Bible ubikila ne: “budishikaminyi bua butumbi bua bana ba Nzambi.” (Lomo 8:21) Yehowa ukadi mutuadije kulongolola bantu bende bua bapete budikadidi abu. Mushindu kayi?

3. Mmikenji kayi idi Yehowa mupeshe bayidi ba Yezu? Nnkonko kayi ituandamuna?

3 Tudi tupeta diandamuna mu mêyi a Yakobo a ne: ‘Mikenji miakane tshishiki ya budishikaminyi.’ (Bala Yakobo 1:25.) Bible mikuabu idi yamba mu mvese eu ne: ‘Dîyi dipuangane didi dipa bantu budikadidi’ (MMM) anyi ne: ‘Mukenji mupuangane wa budikadidi.’ (NW) Misangu ya bungi, bantu batu bamona mikenji bu idi ibapangisha bua kuikala ne budikadidi. Kadi netuambe tshinyi bua ‘mikenji miakane tshishiki ya budishikaminyi’? Mmushindu kayi udi mikenji eyi itupetesha budikadidi?

MIKENJI IDI ITUPETESHA BUDIKADIDI

4. ‘Mikenji miakane tshishiki ya budishikaminyi’ idi yumvuija tshinyi? Idi yambuluisha banganyi?

4 ‘Mikenji miakane tshishiki ya budishikaminyi’ kayena ileja Mikenji ya Mose to, bualu Mikenji ya Mose ivua yela bubi patoke ne yakakumbana tshishiki mu Kristo. (Mat. 5:17; Gal. 3:19) Yakobo uvua wakula bua mikenji kayi muaba eu? Uvua wakula bua ‘mikenji ya Kristo’ idibu babikila kabidi ne: ‘mukenji wa ditabuja’ anyi ‘mukenji udi upa bantu budishikaminyi.’ (Gal. 6:2; Lomo 3:27; Yak. 2:12) Kadi ‘mikenji miakane tshishiki’ idi ikonga malu onso adi Yehowa utulomba bua kuenza. Mikenji eyi idi yambuluisha bena Kristo bela manyi ne ‘mikoko mikuabu.’​—Yone 10:16.

5. Bua tshinyi mikenji idi ipesha bantu budikadidi mmipepele?

5 ‘Mikenji miakane tshishiki’ mmishilangane ne mikenji idibu bela mu matunga a bungi bualu mmipepele bua kumvua ne kutumikila. (1 Yone 5:3) Yezu wakamba ne: ‘Mutshi wanyi wa tshikokedi udi muakane ne bujitu buanyi budi bupepele.’ (Mat. 11:29, 30) ‘Mikenji miakane tshishiki’ kayena kabidi ne mulongolongo wa manyoka mafunda, bualu mmimanyine pa dinanga ne yoyi mine idi mu muoyo wa muntu, ki mmifunda pa tshintu nansha.​—Bala Ebelu 8:6, 10.

MUDI ‘MIKENJI MIAKANE TSHISHIKI’ ITUPETESHA BUDIKADIDI

6, 7. Tudi mua kuamba tshinyi bua mikenji ya Yehowa? Bua tshinyi mikenji ya budikadidi idi ipikula bantu?

6 Yehowa mmukandike bantu bua kuenza malu kampanda bua diakalenga diabu ne bua kubakuba. Tuangate tshilejilu tshia mikenji idi Nzambi muelele bintu bishilangane bidiye mufuke. Bantu kabatu bamba mudi mikenji eyi ibatatshisha to. Kadi badi bayanyisha ne bitaba ne: idiku bua diakalenga diabu. Bia muomumue, mikenji ya bikadilu bilenga ne ya mushindu wa kutendelela Yehowa idi mu ‘mikenji miakane tshishiki’ ya Kristo idiku bua diakalenga dia bantu.

7 Mikenji ya budikadidi eyi kayena anu ikuba bantu patupu to. Kadi idi kabidi ituambuluisha bua kukumbaja majinga etu adi umvuangana ne disua dia Nzambi kayiyi itukebela ntatu anyi idiatakaja manême ne budikadidi bua bakuabu. Bua tuetu kupeta budikadidi bulelela ne kuenza malu atudi basue, tudi ne bua kuikala ne dijinga dia kuenza malu mimpe adi umvuangana ne ngikadilu ne mikenji ya Yehowa. Mmumue ne: tudi ne bua kudienzeja bua kunanga malu adi Yehowa munange ne kukina adiye mukine. Mikenji ya budikadidi ke idi ituambuluisha bua kuenza nanku.​—Amo. 5:15.

8, 9. Mmalu kayi mimpe adi bantu badi balonda mikenji ya budikadidi bapeta? Fila tshilejilu.

8 Bu mutudi bena mibi, tudi anu tuluangana ne majinga mabi. Kadi bu mutudi balamate bikole ku mikenji ya budikadidi, tudi tumona mudiyi ituambuluisha. Tshilejilu, pavua Jay mutuadije kulonga Bible utshivua amu unua mfuanka. Pakamanyaye ne: tshilele tshiende atshi tshivua tshibungamija Nzambi, uvua ne bua kusungula tshia kuenza. Uvuaku mua kutungunuka ne kusankisha mubidi wende anyi uvua mua kutumikila Yehowa? Diakalenga, wakasungula bua kuenzela Nzambi mudimu nansha muvua nyota ya mfuanka imutatshisha. Pakatshimunaye lutatu elu, wakumvua bishi? Wakamba ne: “Ndi ndiumvua mpindieu mudilekelele ne ndi ne disanka dia bungi.”

9 Jay wakafika ku dimona ne: budikadidi bua bena panu budi busaka bantu bua ‘kuteka meji ku malu a mubidi’ budi bubabueja mu bupika. Kadi bu mudi budikadidi bua kudi Yehowa busaka bantu bua ‘kuteka meji ku malu a nyuma,’ budi bubapikula ne bubalombola ku “muoyo ne ditalala.” (Lomo 8:5, 6) Nkuepi kuvua Jay mupetele bukole bua kutshimuna tshilele tshibi tshivuaye natshi? Kavua mudipetele nabu to, kadi uvua mubupetele kudi Nzambi. Wakamba ne: “Mvua ne tshibidilu tshia kulonga Bible, kulomba Nzambi nyuma wende ne kukeba mibelu kudi bena Kristo nanyi.” Malu aa adi kabidi mua kutuambuluisha petu bua kupeta budikadidi bulelela. Mushindu kayi?

IKALA ULONGA DÎYI DIA NZAMBI BIKOLE

10. ‘Kutangilatangila’ mu Dîyi dia Nzambi kudi kumvuija tshinyi?

10 Yakobo 1:25 udi wamba ne: ‘Udi utangilatangila mikenji miakane tshishiki ya budishikaminyi ne udi ushalamu neikale ne disanka mu kuenza kuende.’ Muaku wa mu tshiena Greke udibu bakudimune ne: ‘kutangilatangila’ udi umvuija “kushala muinangile bua kumona,” mmumue ne: kudifila ne muoyo mujima. Tuetu basue bua mikenji ya budikadidi ilombole meji ne muoyo wetu, tudi ne bua kulonga Bible bikole ne kuelangana meji ne muoyo mujima pa malu atudi tulonga.​—1 Tim. 4:15.

11, 12. a) Mmunyi muvua Yezu muleje mushinga wa kutumikila bulelela mu nsombelu wetu? b) Bilondeshile tshilejilu tshidi mu tshikoso etshi, njiwu kayi idi bansonga ne bua kuepuka?

11 Tudi kabidi ne bua ‘kushala’ anyi kunanukila mu kutumikila Dîyi dia Nzambi. Tuetu tuenza nanku, netuleje mutudi banange bulelela mu nsombelu wetu. Yezu wakaleja bualu ebu pavuaye muambile bamue bantu bavua bamuitabuje ne: ‘Binuashala mu dîyi dianyi, nudi bayidi banyi bulelela; nenumanye kabidi bualu bulelela, ne bualu bulelela nebunupe budishikaminyi.’ (Yone 8:31, 32) Mukanda mukuabu udi wamba ne: muaba eu, muaku “kumanya” udi umvuija kabidi kuikala ne dianyisha, bualu “malu adi muntu ‘mumanye’ adi ne mushinga kudiye.” Nunku tudi ‘tumanya’ bulelela bimpe patudi tubutumikila mu nsombelu wetu. Tudi mua kuamba dîba adi ne: ‘dîyi dia Nzambi’ didi ‘dituenzeja’ munda muetu, dishintulula ngikadilu yetu bua tuikale ne ngikadilu ya Tatuetu wa mu diulu.​—1 Tes. 2:13.

12 Nunku diebeja ne: ‘Ndiku bushuwa mumanye bulelela bimpe anyi? Ntuku mbutumikila mu nsombelu wanyi anyi? Peshi ntshitu anu njinga “budikadidi” bua bena panu mu amue malu?’ Muanetu wa bakaji mukuabu uvua mukolele mu dîku dia bena Kristo udi uvuluka patshivuaye nsonga wamba ne: “Wewe mukolele mu bulelela, neumone ne: Yehowa udi mu malu enu onso. Kadi meme tshivua mumumanye menemene to. Tshivuaku ndienzeja bua kukina malu adiye mukine to. Tshivua ngela meji ne: malu amvua ngenza avua ne mushinga ku mêsu kuende nansha. Tshivua nkeba diambuluisha kudiye pamvua mu ntatu to. Mvua ngeyemena anu meji anyi andi mulue kumona mpindieu ne: avua a tshianana bualu tshivua mumanye tshintu nansha tshimue.” Diakalenga, muanetu wa bakaji eu wakalua kumona ne: meji avuaye wela avua mabi menemene. Wakashintuluka bikole ne kuluaye mpanda-njila wa pa tshibidilu.

NYUMA MUIMPE UDI MUA KUTUAMBULUISHA BUA KUPETA BUDIKADIDI

13. Nyuma wa Nzambi udi utuambuluisha mushindu kayi bua kuikala ne budikadidi?

13 Tudi tubala mu 2 Kolinto 3:17 ne: ‘Muaba udi nyuma wa Mukalenge udi budishikaminyi.’ Nyuma muimpe udi mua kutuambuluisha mushindu kayi bua kupeta budikadidi? Udi utuambuluisha bua kupeta ngikadilu idi ikengela bua kuikala ne budikadidi bu mudi: ‘dinanga, disanka, ditalala, lutulu, luse, buimpe, bunanukidi bua lulamatu, kudipuekesha, kudikanda.’ (Gal. 5:22, 23) Bantu bobu kabayi ne ngikadilu eyi, nangananga dinanga, kabena mua kuikala ne budikadidi bulelela to. Ke tshitudi tumona lelu mu bantu. Tshidi tshisankisha ntshia ne: pakatela mupostolo Paulo ngikadilu ya dimuma dia nyuma, wakamba kabidi ne: ‘Kakuena mukandu ku malu aa.’ Uvua usua kuamba tshinyi? Uvua usua kuamba ne: kakuena mukenji nansha umue udi mua kupangisha dimuma dia nyuma bua kumueneka to. (Gal. 5:18) Bu mukenji wa buena eu muikalaku uvua mua kuikala ne mudimu kayi, bualu Yehowa mmusue ne: tuikale ne ngikadilu ya buena ya Kristo bua kashidi ne tuikale tuyileja kakuyi mukandu.

14. Mmunyi mudi nyuma wa pa buloba ukuata bantu badi bamulonda ku bupika?

14 Bantu badi bakuatshibue kudi nyuma wa pa buloba ebu ne balonda majinga abu a mubidi badi mua kuela meji ne: badi ne budikadidi. (Bala 2 Petelo 2:18, 19.) Kadi mu kuamba kuimpe, badi badishima. Bidi bikengela mêyi ne mikandu ya bungi bua kukanda majinga ne bienzedi biabu bibi. Paulo wakamba ne: ‘Mikenji kayena mielela muntu muakane, kadi idi mielela badi kabayi bayitabuja ne bena bupidia.’ (1 Tim. 1:9, 10) Bantu aba badi kabidi bapika ba bubi, basakibue bua kulonda “nkuka ya mubidi” idi ibalombola bibi. (Ef. 2:1-3) Tudi mua kuamba ne: badi anu bu tunkenene tudi tubuela mu tshibakudi tshia buitshi. Bu mudibu balonda nkuka yabu, idi ibafikisha ku lufu.​—Yak. 1:14, 15.

BUDIKADIDI MU TSHISUMBU TSHIA BENA KRISTO

15, 16. Bua tshinyi kudisangisha ne bena Kristo netu kudi ne mushinga? Mmunyi mutudi tudiumvua patudi tudisangisha nabu?

15 Pawakatuadija kubuela mu bisangilu bia bena Kristo, kuvua mubuele mu dingumba kampanda dia bantu bua kuenza malu a tshianana to. Kadi wakabuela mu tshisumbu tshia bena Kristo bualu Yehowa uvua mukukokemu. (Yone 6:44) Tshivua tshimusake bua kuenza nanku ntshinyi? Mbualu uvua muntu muakane ne utshina Nzambi anyi? Udi mua kuamba ne: “Kabiena nanku to.” Kadi ntshinyi tshivua Nzambi mumone kuudi? Uvua mumone muvua muoyo webe mua kuitaba mukenji udi upikula ne muuvua mukumbane bua kulonda bulombodi buende buimpe. Mu tshisumbu, Yehowa udi ulongolola muoyo webe padiye ukulongesha Dîyi diende, ukupikula ku malongesha a dishima ne bitabataba, ne ukulongesha bua wikale ne ngikadilu ya buena ya Kristo. (Bala Efeso 4:22-24.) Ke bualu kayi, udi ne diakalenga dia kuikala munkatshi mua bantu badi bakumbane bua kubikidibua ne: ‘bantu badi ne budikadidi.’​—Yak. 2:12, NW.

16 Anji elabi meji, paudi munkatshi mua bantu badi banange Yehowa ne muoyo wabu mujima, utuku umvua buôwa anyi? Utuku umvua anu bu bakufimpile mu nshingu anyi? Pautu uyukila ne bena Kristo nebe ku Nzubu wa Bukalenge, utuku ne muoyo anu ku bintu biebe bua kabilu kujimina anyi? Kabitu nanku to. Utu udiumvua mudilekelele anu bu kuebe kumbelu. Bu wewe muye muaba mukuabu, ke muudi mua kudiumvua anyi? Imue misangu kabiena nanku to. Kabidi, budikadidi buudi nabu mpindieu munkatshi mua bantu ba Nzambi nkadiosha ka budi bulua kumpala.

“BUDISHIKAMINYI BUA BUTUMBI BUA BANA BA NZAMBI”

17. Budikadidi bua bantu mbusuikibue ku “dimueneshibua dia bana ba Nzambi” mushindu kayi?

17 Pavua Paulo wakula bua budikadidi budi Yehowa mulongoluele batendeledi bende ba pa buloba, wakamba ne: ‘Bualu bua ditekemena dikole dia bifukibua didi dindila dimueneshibua dia bana ba Nzambi. Bifukibua mene nebipikudibue kabidi ku bupika bua dibola diabi, nebibuejibue mu budishikaminyi bua butumbi bua bana ba Nzambi.’ (Lomo 8:19-21) Muaba eu, “bifukibua” bidi bileja bantu badi ne ditekemena dia kupeta muoyo pa buloba, bikala mua kupeta masanka ku “dimueneshibua” dia bana ba Nzambi, mmumue ne: bena Kristo bela manyi. Dimueneshibua edi nedituadije ne “bana” anyi bela manyi babika ku lufu ne mubidi wa nyuma, bikala mua kumbusha malu mabi pamue ne Kristo pa buloba ne kufikisha ‘musumba munene’ mu bulongolodi bupiabupia.​—Buak. 7:9, 14.

18. Budikadidi bua bantu badi batumikila Nzambi nebuvule mushindu kayi? Ndekelu wa bionso nebapete budikadidi kayi?

18 Bantu basungidibua nebapete budikadidi bua bushuwa bualu Satana ne bademon kabakubenzela kabidi bualu to. (Buak. 20:1-3) Bantu nebapete disulakana dia dikema. Pashishe Kristo ne bantu 144 000 bakokesha nende bu bakalenge ne bakuidi, nebatungunuke ne kupikula bantu ne kubapetesha ku kakese ku kakese masanka adi afumina ku mulambu wa Yezu, too ne pajimina bubi ne dipanga bupuangane bidibu bapetele kudi Adama. (Buak. 5:9, 10) Bu muikala bantu bashale balamate Nzambi nansha mu mateta, nebapete budikadidi buakane tshishiki budi Yehowa mubalongoluele, mmumue ne: “budishikaminyi bua butumbi bua bana ba Nzambi.” Anji elabi meji ku bualu ebu, kuakutata kabidi bua kuenza malu adi asankisha Nzambi to, bualu mubidi webe mujima kawakuikala ne bubi to, ne bumuntu buebe nebuikale bukudimuke menemene bilondeshile disua dia Nzambi.

19. Tudi ne bua kutungunuka ne kuenza tshinyi bua kushala mu njila udi ufikisha ku budikadidi bua bushuwa?

19 Udiku ujinga “budishikaminyi bua butumbi bua bana ba Nzambi” anyi? Bikalabi nanku, enza bua meji ne muoyo webe bikale bilombola kudi ‘mikenji miakane tshishiki ya budishikaminyi.’ Ikala ulonga Bible bikole. Unange bulelela ne wikale ubutumikila mu nsombelu webe. Lomba Nzambi nyuma muimpe. Enza bua tshisumbu tshia bena Kristo ne malongesha a kudi Yehowa bikuambuluishe. Kulekedi Satana ukudinga bu muvuaye mudinge Eva bua kuela meji ne: mikenji ya Nzambi idi ipangisha bantu budikadidi. Ikala mumanye ne: Diabolo udi ne budimu bua bungi. Anu mutuamona mu tshiena-bualu tshidi tshilonda, tudi ne bua kudienzeja bua ‘Satana kikadi ne muaba wa kutupitshila budimu; bualu bua tuetu katuena tupanga kumanya madimu ende.’​—2 Kol. 2:11.

[Nkonko ya dilonga]

[Bimfuanyi mu dibeji 9]

Ntshitu anu njinga ne muoyo mujima “budikadidi” bua bena panu mu amue malu anyi?

[Bimfuanyi mu dibeji 9]

Ntuku ntumikila bulelela mu nsombelu wanyi anyi?