Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

‘Udi mua kunkuatshisha buôwa nnganyi?’

‘Udi mua kunkuatshisha buôwa nnganyi?’

‘Udi mua kunkuatshisha buôwa nnganyi?’

‘Nansha biajuka mvita ku mêsu kuanyi, mu muanda eu mene nengikale ne dieyemena dianyi.’​—MUS. 27:3.

BILONDESHILE MVESE IDI ILONDA EYI, NTSHINYI TSHIDI MUA KUTUAMBULUISHA BUA KUIKALA NE DIKIMA?

Musambu wa 27:1

Musambu wa 27:4

Musambu wa 27:11

1. Musambu wa 27 udi mua kutuambuluisha bua kumvua malu kayi?

BUA tshinyi mudimu wetu wa buambi udi wenda anu uya kumpala nansha mudi nsombelu wenda unyanguka pa buloba? Bua tshinyi tudi tufila dîba dietu ne bukole buetu tshianana padi eku bantu batata bua dinyanguka dia malu a mpetu? Mmunyi mutudi mua kuikala ne dikima pabi eku bantu ba bungi bikale ne buôwa bua matuku atshilualua? Tudi tupeta mandamuna mu Musambu wa 27 uvua Davidi mufunde.

2. Buôwa budi mua kuenzela muntu tshinyi? Ntshinyi tshitudi bajadike?

2 Davidi udi utuadija musambu eu ne mêyi aa: ‘Yehowa udi munya wanyi ne lupandu luanyi; nentshine nnganyi? Yehowa udi ngumbu ya mvita mu muoyo wanyi; udi mua kunkuatshisha buôwa nnganyi?’ (Mus. 27:1) Buôwa budi mua kutekesha muntu ne kumupangisha bua kuenza bualu kampanda. Kadi, muntu udi weyemena Yehowa udi upeta dikima ne kena utshina to. (1 Pet. 3:14) Tuetu bavuije Yehowa lumbu luetu, ‘netusombe talalaa, netuikale polaa katuyi ne ditshina dia dikenga dibi.’ (Nsu. 1:33; 3:25) Bua tshinyi bidi nanku?

‘YEHOWA UDI MUNYA WANYI NE LUPANDU LUANYI’

3. Mmu mushindu kayi mudi Yehowa muikale munya wetu? Tudi ne bua kuenza tshinyi?

3 Badi bamba ne: “Yehowa udi munya” bua kutuleja mudiye mutumbushe ku dipanga ne mu mîdima ya malu a Nzambi. (Mus. 27:1) Munya utu utuambuluisha bua kumona njiwu anyi tshintu kampanda tshibi tshidi mu njila, kadi kautu utshiumbusha to. Tudi ne bua kuenza malu ne meji bilondeshile bitudi tumona. Bia muomumue, Yehowa udi utuleja tshidi malu adi enzeka pa buloba umvuija menemene. Udi utudimuija ku njiwu ya mu bulongolodi ebu. Udi utupesha mibelu mimpe mu Bible, kadi tshitudi natshi ntshia kuyitumikila. Patudi tutumikila mibelu eyi, tudi tuenza malu ne meji kupita baluishi betu ne balongeshi betu.​—Mus. 119:98, 99, 130.

4. a) Bua tshinyi Davidi wakamba ne dishindika dionso ne: ‘Yehowa udi lupandu luanyi’? b) Ndîba kayi menemene dikala Yehowa mua kulua lupandu luetu?

4 Mêyi a Davidi adi mu Musambu wa 27:1 adi aleja ne: uvua muvuluke muvua Yehowa mumusungile misangu ya bungi. Tshilejilu, Yehowa uvua mumusungile ku “dikama dia nyama wa ntambue ne dia nkashama.” Yehowa uvua kabidi mumuambuluishe bua kutshimuna Goliata. Pashishe, pavua mukalenge Shaula ujinga kumuasa difuma njila ne njila, Yehowa uvua anu umusungila. (1 Sam. 17:37, 49, 50; 18:11, 12; 19:10) Ke bualu kayi, Davidi wakamba ne dishindika dionso ne: ‘Yehowa udi lupandu luanyi.’ Yehowa udi mua kulua kabidi lupandu lua batendeledi bende lelu. Mushindu kayi? Pikalaye mua kubasungila ku “dikenga dinene” didi dienda disemena.​—Buak. 7:14; 2 Pet. 2:9.

VULUKA MALU MIMPE ATU YEHOWA MUKUENZELE

5, 6. a) Kuvuluka malu akaatu Yehowa mutuenzele kudi mua kutupetesha dikima mushindu kayi? b) Mmunyi mudi malu avua Yehowa muenzele bantu bende atupetesha dikima?

5 Bualu bunene budi mua kutuambuluisha bua kuikala ne dikima mbuleja mu Musambu wa 27:2, 3. (Bala.) Davidi udi uvuluka bikondo bivua Yehowa mumusungile. (1 Sam. 17:34-37) Malu aa avua mamukoleshe bua kutantamena nsombelu mikole. Malu atu Yehowa mukuenzele atuku akukolesha pebe anyi? Tshilejilu, ukadiku musambile Yehowa bikole bua lutatu kampanda ne mumone muvuaye mukupeshe meji anyi bukole bua kulutantamena anyi? Udiku uvuluka muvua Yehowa mukumbushile lutatu kampanda luvua lukupangisha bua kumuenzela mudimu ne disanka anyi? Peshi udiku uvuluka muvuaye mukuambuluishe bua kuvudija mudimu uudi umuenzela? (1 Kol. 16:9) Paudi uvuluka malu aa onso, bidiku bikusaka bua kuenza tshinyi? Malu aa kaenaku akushindikila mudi Yehowa mua kukuambuluisha bua kutshimuna peshi kutantamena ntatu mikole anyi?​—Lomo 5:3-5.

6 Tudi mua kuenza tshinyi bikala mbulamatadi kampanda mupangadije bua kujimija bulongolodi bua Bantemu ba Yehowa? Bantu ba bungi mbatete bua kuenza nanku, kadi mbapangile. Patudi tuvuluka muvua Yehowa muambuluishe bantu bende ku kale, tudi tupeta dikima dia kutantamena ntatu idi mua kutufikila.​—Dan. 3:28.

ULEJE DIANYISHA BUA NTENDELELU MULELELA

7, 8. a) Bilondeshile Musambu wa 27:4, Davidi uvua mulombe Yehowa tshinyi? b) Ntempelo munene wa mu nyuma wa Yehowa ntshinyi? Mmunyi mutudi tutendelela mu ntempelo eu?

7 Bualu bukuabu bua mushinga budi mua kutupetesha dikima mmushindu utudi banange ntendelelu mulelela. (Bala Musambu wa 27:4.) Mu tshikondo tshia Davidi, ‘nzubu wa Yehowa’ uvua ntenta wa kusambakena. Davidi ke uvua mulongolole malu onso avua akengedibua bua muanende Solomo kuibakaye ntempelo. Bidimu bia bungi pashishe, Yezu wakaleja ne: bua Yehowa kuanyishaye ntendelelu wetu kabivua bikengela kuikala anu ne nzubu munene uvuaye wanyisha to. (Yone 4:21-23) Mupostolo Paulo wakaleja mu Ebelu nshapita wa 8 too ne ku wa 10 ne: ntempelo wa mu nyuma uvua mutuadije kuikalaku mu tshidimu tshia 29 pavua Yezu mutambule ne mudifile bua kuenza disua dia Yehowa. (Eb. 10:10) Ntempelo eu udi uleja malu adi Yehowa mulongolole bua tuetu kumutendelela mu mushindu udiye wanyisha. Yehowa udi wanyisha ntendelelu wetu patudi tuitabuja mulambu wa Yezu. Tutu tutendelela mu ntempelo eu mushindu kayi? Mpatudi tusambila ne ‘mutshima mulelela mu dimanya dijalame dia ditabuja,’ tuyisha ne dikima, tubuela mu bisangilu ne tuenza ntendelelu wa mu dîku. (Eb. 10:22-25) Tuetu tuanyisha malu adi Yehowa mulongolole bua ntendelelu mulelela nebitukoleshe mu matuku aa makole a ku nshikidilu.

8 Pa buloba bujima, Bantemu ba Yehowa badi bavudija mudimu wabu wa kuyisha, balonga miakulu mikuabu ne baya miaba idibu dijinga dikole ne bamanyishi. Malu adibu benza adi aleja ne: anu bu Davidi badi balomba Yehowa anu bualu bumue. Mbasue kumona buimpe bua Yehowa ne kumuenzela mudimu nansha bualu kayi mua kubafikila.​—Bala Musambu wa 27:6.

EYEMENA NZAMBI, NEAKUAMBULUISHE

9, 10. Musambu wa 27:10 udi utujadikila bualu kayi?

9 Davidi wakaleja muvuaye weyemena Yehowa bua amuambuluishe pakambaye ne: “Nansha biandekela tatu wanyi ne mamu wanyi, Yehowa neangambule.” (Mus. 27:10) Bilondeshile malu adibu baleje mu 1 Samuele nshapita wa 22 bidi bimueneka ne: baledi ba Davidi kabavua bamulekele to. Kadi bantu ba bungi lelu mbabalekele kudi mêku abu. Nansha nanku, mbapete diambuluisha ne bukubi mu tshisumbu tshia bena Kristo.

10 Bu mudi Yehowa pabuipi bua kuambuluisha batendeledi bende padi bakuabu babalekela, kenaku mua kubambuluisha mu ntatu mikuabu idibu mua kupeta anyi? Tshilejilu, tuetu tutata bua mushindu wa kukumbajila bena mu dîku dietu majinga abu a ku mubidi, katuenaku mua kuikala batuishibue ne: Yehowa neatuambuluishe anyi? (Eb. 13:5, 6) Yehowa mmumanye nsombelu wetu ne bintu bitudi nabi dijinga.

11. Tuetu tueyemena Yehowa, bidi mua kufikisha bantu bakuabu ku tshinyi? Fila tshilejilu.

11 Tuangate tshilejilu tshia Victoria mulongi wa Bible wa mu ditunga dia Liberia. Pakavuaye pabuipi ne kutambula, mulume uvuaye nende wakamulekela yeye ne bana bende basatu. Nansha muvuaye kayi ne muaba wa kusomba ne mudimu wa kuenza, wakatunguka ne kulonga Bible ne wakatambula. Dimue dituku muanende wa bakaji wa bidimu 13 wakangula kabuta ka makuta. Bua kubenga kudiela mu diteta, bakabenga bua kumanya bungi bua makuta avuamu. Kadi bakakeba ne lukasa luonso muena makuta au uvua musalayi. Musalayi au wakabambila ne: bu bantu bonso bikale ne bululame bu Bantemu ba Yehowa, nsombelu uvua mua kuikala muimpe ne wa ditalala pa buloba bujima. Victoria wakaleja musalayi eu mu Bible mulayi wa Yehowa wa buloba bupiabupia. Bu muvua muoyo mutoke wa Victoria mukemeshe musalayi, wakajula ndambu wa makuta kumupesha. Pa buloba bujima, bantu mbamanye Bantemu ba Yehowa bua bululame buabu. Bu mudibu beyemena bukokeshi budi nabu Yehowa bua kubambuluisha, badi benza malu malulame.

12. Patudi tutungunuka ne kuenzela Yehowa mudimu nansha patudi bapangile bintu bia ku mubidi, tudi tuleja tshinyi? Fila tshilejilu.

12 Tuangate kabidi tshilejilu tshia Thomas muambi wa lumu luimpe udi kayi muanji kutambula wa mu ditunga dia Sierra Leone. Wakatuadija kulongesha mu tulasa tua bikadilu, ne munkatshi mua tshidimu bu tshijima kabavua bamufuta to. Anji elabi meji muvuaye mua kuikala mudiumvue. Bua kupeta difutu, bivua bikengela bua amonangane ne mfumu wa tulasa muine eu uvua mumpere. Mumpere eu wakamuambila ne: malongesha a Bantemu ba Yehowa kaavua umvuangana ne tshilongelu tshiabu to. Wakamuleja ne: uvua ne bua kusungula bua kuenza mudimu anyi kushala Ntemu. Thomas wakalekela mudimu au ne difutu bu dia tshidimu tshijima divuabu ne bua kumufuta. Wakatuadija kulongolola bisanji ne telefone. Bilejilu bia bungi bia nunku bidi bileja ne: tuetu beyemene Yehowa katuena ne bua kutshina ne: netupangile bitudi nabi dijinga; bualu Yehowa ke udi mufuke bintu bionso. Utu anu ukuba bantu bende ne tudi bajadike ne: neatutabalele.

13. Mmushindu kayi udi mudimu wa buambi wenda mu matunga adi bantu ba bungi kabayi ne midimu?

13 Nansha mudi nsombelu wenda ukola mu matunga a bungi, bamanyishi ba Bukalenge badi anu benda bavudija mudimu wabu. Bidi nanku bua tshinyi? Biro bia Betele bikuabu biakafunda ne: “Bantu ba bungi badi bitaba bua kulonga Bible mbalofua, nunku badi ne dîba dia bungi dia kulonga. Kabidi bana betu badi pabu ne dîba dia bungi dia kuyisha. Kabiena nansha bikengela bua kujadikila bantu ne: tudi mu matuku a ku nshikidilu to, bualu bobu nkayabu mbadimuene ne abu abidi mudi malu adi enzeka aleja ne: tudi mu matuku a ku nshikidilu.” Misionere kampanda ukadi muenze bidimu bipite pa 12 mu ditunga didi muambi wa lumu luimpe umue muikale ne malonga a Bible mapite pa asatu udi wamba ne: “Bu mudi bamanyishi ba bungi bikale ne nsombelu mupepele ne kabayi ne malu adi mua kubadia dîba, badi ne dîba dia bungi dia kulongesha bantu malu a mu Bible.”

14. Mmushindu kayi udi Yehowa mua kukuba bena mu musumba munene?

14 Yehowa mmulaye bua kuambuluisha, kukuba ne kusungila bantu bende mu tshibungi ku mubidi ne mu nyuma, ne tudi bamueyemene. (Mus. 37:28; 91:1-3) Bantu bapanduka ku “dikenga dinene” nebikale bapite bungi. (Buak. 7:9, 14) Nunku Yehowa nealame bantu abu bonso mu tshibungi bua kabalu kubabutula mu matuku a ndekelu adi mashadile bulongolodi ebu. Yehowa neabambuluishe bua kutantamena ntatu ne kulama malanda abu nende. Ku Armagedone, Yehowa neakube bantu bende.

‘YEHOWA, UNYISHE NJILA WEBE’

15, 16. Kutumikila mibelu ya Nzambi kudi kutuambuluisha mushindu kayi? Fila tshilejilu.

15 Bua kuikala ne dikima, tudi ne bua kutungunuka ne kulonga malu a Nzambi. Ke tshivua Davidi mulombe pakambaye ne: ‘Yehowa, unyishe njila webe, undombole mu njila mulandakane, bualu bua bena lukuna banyi.’ (Mus. 27:11) Bua kuenza malu adi umvuangana ne mvese eu, tudi ne bua kuteleja mibelu ya mu Bible idibu batupesha mu bulongolodi bua Yehowa ne kuyitumikila diakamue. Tshilejilu, bena Kristo ba bungi bavua batumikile mubelu wa mu Bible wa kuikala ne nsombelu mupepele. Bavua bafute mabanza abu onso ne bapanyishe bintu bionso bivuabu kabayi nabi dijinga. Nunku pavua malu a mpetu manyanguke, kabavua batambe kutata to. Bu mudibu kabayi baditatshisha bua kuenza mudimu mukole bua kusumba bintu bidibu kabayi nabi dijinga menemene, badi ne dîba dia bungi dia kuyisha. Yonso wa kutudi udi mua kudiebeja ne: ‘Ntuku ntumikila diakamue malu antu ndonga mu Bible ne adi mu mikanda ya mupika wa lulamatu ne wa budimu nansha biobi bindomba bua kushintulula amue malu anyi?’​—Mat. 24:45.

16 Tuetu balekele Yehowa utulongesha ne utulombola mu njila wa buakane, katuakutshina tshintu nansha tshimue to. Mpanda-njila wa pa tshibidilu kampanda wa mu États-Unis wakalomba mfumuende wa mudimu bua amupeshe mudimu uvua mua kumuambuluisha yeye ne dîku diende bua kutungunuka ne mudimu wa bumpanda-njila. Mfumuende wakamuambila ne: kabavua mua kumupesha mudimu au bualu kavua ne dipoloma dia iniversite to. Bu bualu bua nunku mua kukufikila, uvuaku mua kunyingalala bua muuvua mulue mpanda-njila ne mubenge kulonga iniversite anyi? Mbingu ibidi pashishe, bakipata mfumuende au ku mudimu. Mfumuende mukuabu wa mudimu wakamuebeja bua bipatshila biende. Wakamuambila ne: yeye ne mukajende bavua bampanda-njila ne bavua basue kutungunuka ne mudimu wabu au. Muanetu eu kayi muanji kujikija mêyi ende, mfumuende wakamuambila ne: “Mvua mumanye ne: kuena mushilangane ne bantu bakuabu tshianana to. Pakavua tatu mikolo ku tshîna, Bantemu benu bakuabu babidi bavua balua kumubadila Bible dituku dionso. Ke meme kudiambila ne: meme mupete mushindu wa kuambuluisha Ntemu wa Yehowa, nemmuambuluishe.” Pakatshiabu, bakapesha muanetu eu mudimu uvuabu bamubengele kudi mfumuende wa kumpala. Bulelela, patudi tuteka malu a Bukalenge pa muaba wa kumpala mu nsombelu wetu, Yehowa udi ukumbaja dîyi diende dia ne: neatukumbajile bitudi nabi dijinga.​—Mat. 6:33.

BIDI BIKENGELA KUIKALA NE DITABUJA NE DITEKEMENA

17. Tshidi mua kutuambuluisha bua kupita ne malu adi kumpala eku ne dikima ntshinyi?

17 Davidi wakaleja kabidi mushinga wa kuikala ne ditabuja ne ditekemena pakambaye ne: ‘Ndi ngitabuja ne: nemmone buimpe bua Yehowa mu buloba bua badi ne muoyo.’ (Mus. 27:13) Bushuwa, nsombelu wetu uvua mua kuikala bishi bu Nzambi kayi mutupeshe ditekemena ne mutuambuluishe bua kumanya malu adi mu Musambu wa 27? Nunku, tutungunukayi ne kulomba ne muoyo mujima Yehowa bukole bua atusungile ku malu adi enzeka lelu atufikisha ku Armagedone.​—Bala Musambu wa 27:14.

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 23]

Davidi wakapeta bukole pakavulukaye misangu ivua Yehowa mumusungile

[Tshimfuanyi mu dibeji 25]

Tutuku tuangata bikondo bia ntatu ya malu a mpetu bu bikondo bimpe bua kuvudija mudimu wetu wa buambi anyi?