Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Kandamena ne epuka mateyi a Satana

Kandamena ne epuka mateyi a Satana

Kandamena ne epuka mateyi a Satana

‘Nuimane bakandamane kumpala kua mateyi a Diabolo.’​—EF. 6:11.

NEWANDAMUNE MUNYI?

Ntshinyi tshidi muena Kristo ne bua kuenza bua kubenga kukuluka mu buteyi bua dinanga dia biuma?

Ntshinyi tshidi mua kuambuluisha muena Kristo udi mu dibaka bua kakuluki mu dijimba dia dienda masandi?

Bua tshinyi udi witaba ne: kushala bakandamane ku dinanga dia bintu bia ku mubidi ne dienda masandi kudi kupetesha muntu masanka?

1, 2. a) Bua tshinyi Satana mmukine bela manyi ne ‘mikoko mikuabu’? b) Mmateyi kayi a Satana atuamona mu tshiena-bualu etshi?

SATANA DIABOLO katu umvuila bantu luse to, nangananga aba badi benzela Yehowa mudimu. Nunku, utu wela bela manyi batshidi pa buloba mvita. (Buak. 12:17) Bena Kristo bela manyi ba lulamatu aba badi balombola mudimu wa diyisha Bukalenge matuku etu aa ne badi baleja patoke mudi Satana muikale mukokeshi wa buloba ebu. Diabolo mmukine kabidi ‘mikoko mikuabu’ idi yambuluisha bela manyi ne mikale ne ditekemena dia kupeta muoyo wa kashidi. (Yone 10:16) Bu mudi Satana katshiyi ne ditekemena edi, ke bualu kayi udi ne tshiji tshikole. Nansha tuetu bikale bela manyi anyi mikoko mikuabu, Satana mmutukine. Tshipatshila tshiende ntshia kutukuata.​—1 Pet. 5:8.

2 Satana udi wenza mudimu ne mateyi mashilashilangane bua kukumbaja tshipatshila tshiende etshi. Bu mudiye ‘mufofomije mêsu a meji’ a bantu badi kabayi bitabuja Nzambi, bantu aba kabena bitaba lumu luimpe ne kabena bamona mateyi ende aa to. Kadi, Diabolo udi kabidi uteya bantu bakadi bitabe lumu luimpe lua Bukalenge. (2 Kol. 4:3, 4) Mu tshiena-bualu tshishale tuvua bamone mutudi mua kuepuka mateyi a Satana asatu aa: 1) kupanga kukanda ludimi, 2) buôwa ne kutshina bantu badi benzejangana malu ku bukole ne 3) kutamba kudipisha. Tumonayi mpindieu mutudi mua kuimana bakandamane kumpala kua mateyi makuabu abidi a Satana aa: dinanga dia bintu bia ku mubidi ne dijinga dia kuenda masandi.

DINANGA DIA BINTU BIA KU MUBIDI MBUTEYI BUDI BUFIEKELA

3, 4. Mmunyi mudi tunyinganyinga tua mu bulongolodi ebu mua kufikisha muntu ku dinanga biuma?

3 Yezu wakakula mu lumue lua ku nsumuinu yende bua mamiinu avuabu bakune mu mêba. Wakamba ne: muntu udi mua kumvua dîyi, ‘kadi [“tunyinganyinga,” NW] tua malu a pa buloba ne mashimi a biuma bidi binyengela dîyi, yeye udi wikala kayi ne mamiinu.’ (Mat. 13:22) Bushuwa, dinanga dia bintu bia ku mubidi mbumue bua ku mateyi a muluishi wetu Satana.

4 Kudi malu abidi adi mua kufimpakaja dîyi padibu baasangisha pamue. Bua kumpala ‘ntunyinganyinga tua malu a pa buloba.’ Kudi malu a bungi adi mua kukunyingalaja mu ‘matuku a ku nshikidilu’ aa. (2 Tim. 3:1) Bidi mua kukukolela bua kusumba bintu biudi nabi dijinga bualu mbibande mushinga anyi bualu kuena ne mudimu wa kuenza. Udi kabidi mua kudikonka bua matuku atshidi alua ne: ‘Nengikalaku ne makuta makumbane angambuluisha pangakulakaja anyi?’ Bua tunyinganyinga tua mushindu eu, bamue mbaditue mu dikeba biuma bela meji ne: nebibakube.

5. Mmu mushindu kayi mudi ‘biuma mua kutushima’?

5 Yezu wakakula kabidi bua “mashimi a biuma.” Bualu ebu kusangisha ne tunyinganyinga, bidi bifimpakaja dîyi. Bible mmumanye mudi ‘biuma mua kukuatshisha’ muntu. (Muam. 7:12) Kadi, kuditua mu dikeba biuma nkupanga meji. Bantu ba bungi mbafike ku dimona ne: padibu baditatshisha bikole bua kupeta bintu bia ku mubidi, badi benda bakuluka mu buteyi bua kubinanga. Bakuabu mbalue too ne bapika ba biuma.​—Mat. 6:24.

6, 7. a) Mmunyi mudi dinanga dia biuma mua kulua buteyi muaba wa mudimu? b) Mmalu kayi adi muena Kristo ne bua kutabalela padibu bamulomba bua kuenza mudimu mêba a pa mutu?

6 Tudi mua kutuadija kunanga biuma katuyi bamanye. Tuangate tshilejilu etshi: mfumuebe wa mudimu udi ukuambila ne: “Ndi ne bualu buimpe bua kukuambila. Tshiapu tshietu ntshipete mudimu munene wa kuenza. Mmumue ne: netuikale tuenza mudimu mêba a bungi ngondo mikese kumpala eku. Ndi nkujadikila ne: difutu diebe nedibande.” Bobu bakuambile nanku, newenze tshinyi? Bushuwa, kuambuluisha bena mu dîku ne bintu bia ku mubidi mbujitu budibu bakupeshe, kadi udi kabidi ne majitu makuabu. (1 Tim. 5:8) Kudi malu makuabu a bungi audi ne bua kutabalela. Newenze mêba a pa mutu bungi kayi? Mudimu webe wa bianza neukupangishaku bua kuenza malu a ntendelelu wetu bu mudi kubuela mu bisangilu ne kuenza Ntendelelu wa mu dîku anyi?

7 Wewe muele meji bimpe bua dipangadika diwangata, tshiwangata ne mushinga mmakuta a pa mutu awapeta anyi mmalanda ebe ne Yehowa? Dijinga dia kupeta makuta a bungi nedikupangishe bua kuteka Bukalenge bua Nzambi pa muaba wa kumpala mu nsombelu webe anyi? Udiku mumone mudi dinanga dia biuma mua kukunyanga wewe mulengulule malanda audi wewe ne bena mu dîku diebe nawu ne Yehowa anyi? Bualu ebu bobu mua kukufikila mpindieu, mmunyi muudi mua kushala muimane ne kuepuka bua dinanga dia biuma kadikufiekedi.​—Bala 1 Timote 6:9, 10.

8. Mbilejilu kayi bia mu Bible bidi mua kutuambuluisha bua kukonkonona nsombelu wetu?

8 Bua dinanga dia bintu bia ku mubidi kubenga kukufiekela, udi ne bua kukonkonona nsombelu webe misangu yonso. Kuenji bu Esau wakenza malu avua aleja ne: uvua upetula malu avua Yehowa mulaye. (Gen. 25:34; Eb. 12:16) Udi kabidi ne bua kubenga kufuana muntu mubanji uvua Yezu muambile bua apane bintu biende, abipeshe bapele ne pashishe amulonde. Pamutu pa kuenza nanku, muntu au ‘wakaya mubungame, bualu bua yeye wakadi ne bintu bia bungi.’ (Mat. 19:21, 22) Muntu eu wakapangila diakalenga dinene dia kulonda muntu mutambe bunene wa katshia ne katshia bualu uvua mukuluke mu buteyi bua dinanga dia bintu bia ku mubidi. Udimuke bua kujimiji diakalenga diebe dia kuikala muyidi wa Yezu Kristo.

9, 10. Bilondeshile Bible, tudi ne bua kumona bintu bia ku mubidi mushindu kayi?

9 Bua dinanga dia biuma kubenga kutudinga, tudi ne bua kutumikila mubelu wa Yezu wa ne: ‘Kanutambi kuelangana meji ne: netudie tshinyi? Netunue tshinyi? Netudiluatshishe tshinyi? Bisamba bia bende bidi bikeba bintu ebi bionso; Tatu wenu udi mu diulu udi mumanye ne: nudi ne bintu ebi bionso bualu.’​—Mat. 6:31, 32; Luka 21:34, 35.

10 Bua kubenga kukuluka mu buteyi bua mashimi a biuma, tudi ne bua kuditatshisha bua kuikala ne lungenyi lua buena luvua nalu Agû, mufundi wa Bible kampanda wakamba ne: ‘Tshikadi mubanji munene, tshikadi mupele menemene. Kadi umpe amu bindi nkengela.’ (Nsu. 30:8, MMV) Bulelela, Agû uvua mumanye mudi makuta mua kuambuluisha muntu ne mudiwu mua kumushima. Umanye ne: tunyinganyinga tua pa buloba ne mashimi a biuma bidi mua kunyanga malanda etu ne Nzambi. Kutamba kuditatshisha bua bintu bia ku mubidi kudi mua kukudia dîba, kunyanga makanda ebe ne kukepesha peshi kunyanga dijinga diebe dia kutungunuka ne kukeba malu a Bukalenge. Nunku, udisuike bua Satana kakukuatshi mu buteyi bua dinanga dia biuma nansha.​—Bala Ebelu 13:5.

DIENDA MASANDI NDIJIMBA DISOKOKA NE BUDIMU

11, 12. Mmunyi mudi muena Kristo mua kukuluka mu tshiendenda muaba wa mudimu?

11 Tshilembi udi ujinga kukuata nyama munene udi mua kumbula dijimba anyi tshina tshile mu njila utu nyama itamba kupitshila. Pa tshibidilu batu bajika tshina ne tumitshi ne batentekapu buloba. Bumue bua ku mateyi atu Satana utamba kukuata nabu bantu mbufuanangane ne tshina etshi. Buteyi abu ndienda masandi. (Nsu. 22:14; 23:27) Bena Kristo ba bungi bakadi bakuluke mu tshina etshi pavuabu badibueje mu nsombelu ivua mua kubafikisha bipepele ku dienda masandi. Bamue bena Kristo bakadi mu dibaka mbafike ku dienda masandi pavuabu balekele dinanga muntu udi kayi muena dibaka nabu dikola munda muabu.

12 Bidi mua kuenzeka ne: utuadije kuenzelangana malu a mananga ne muntu udi kayi muena dibaka nebe muaba wa mudimu. Bilondeshile makebulula adibu benze, mbafike ku dimona ne: pa bantu bakaji batu bende masandi, bapite pa tshiabibidi tshimue mbende ne bena mudimu nabu; ne bantu balume bobu mbatue ku 3 pa 4. Mudimu uutu wenza utu ukulomba bua kuikala pamue ne bantu badi kabayi balume anyi bakaji nebe anyi? Bikalabi nanku, mmalanda a mushindu kayi adi pankatshi pebe nabu? Utuku wenza bua malanda enu ashikile anu pa mudimu anyi peshi nukadi nuya ku dienzelangana malu a mananga? Tshilejilu, pavua muanetu wa bakaji kampanda utamba kuela miyuki ne muena mudimu nabu muntu mulume mukuabu, muanetu eu wakatuadija kumulondela too ne malu avua amutangila yeye ne bayende. Ku lukuabu luseke, muanetu wa balume mukuabu uvua mudie bulunda ne muena mudimu nende muntu mukaji, wakatuadija kuela meji ne: “Muntu mukaji eu utu wangata malu antu mmuambila ne mushinga ne unteleja bimpe pantu ngakula. Utu unnemeka bikole. Bu mukajanyi ungenzela malu nunku, bivua mua kuikala bimpe be.” Udiku mumone mudi bena Kristo aba bikale mu nsombelu udi mua kubafikisha ku tshiendenda anyi?

13. Mmunyi mudi dienzelangana malu a mananga mua kubuela mu tshisumbu tshia bena Kristo?

13 Bidi mua kuenzeka ne: bantu batuadije kuenzelangana malu a mananga mu tshisumbu tshia bena Kristo. Mona bualu buvua buenzeke. Muanetu Daniel ne mukajende Sarah * bavua bampanda-njila ba pa tshibidilu. Daniel uvua mukulu uvua witaba bua kuenza mudimu wonso uvuabu bamupesha mu tshisumbu. Uvua ulongesha bansongalume batanu Bible, basatu kutambulabu. Bana betu bapiabapia aba bavua dijinga ne diambuluisha dia bungi. Pavua Daniel ne midimu ya bungi ya kuenza mu tshisumbu, Sarah ke uvua utamba kuambuluisha bansongalume aba. Mona tshiakenzeka matuku makese pashishe, bansongalume abu bavua dijinga ne muntu uvuabu mua kuikala bakuatshila ivua ibatonda, ke kukuatshilabu Sarah. Yeye pende uvua dijinga ne muntu uvua mua kumutabalela, ke bansongalume abu kutuadijabu kumutabalela. Tshivua tshienzeke etshi tshivua buteyi bunene kudibu bonso. Daniel udi wamba ne: “Munkatshi mua ngondo ya bungi, mukajanyi uvua wambuluisha bakuabu ne muoyo mujima, kadi uvua pende dijinga ne muntu uvuaye mua kukuatshila yende ya munda ne kumuambuluisha mu nyuma. Mu matuku onso au ntshitshivua kabidi mmutabalela to. Bionso ebi kumufikishabi ku njiwu. Mukajanyi wakenda ne umue wa ku balongi banyi ba kale abu. Bu mumvua ntamba kudifila mu dienza midimu ya mu tshisumbu, wakateketa mu nyuma meme tshiyi mua kumanya.” Mmunyi muudi mua kuepuka njiwu ya mushindu eu?

14, 15. Mmalu kayi adi mua kuambuluisha bena Kristo badi mu dibaka bua kubenga kukuluka mu dijimba dia dienda masandi?

14 Bua kubenga kukuluka mu dijimba edi dia masandi, tudi ne bua kuvuluka mitshipu yetu ya dibaka. Yezu wakamba ne: ‘Muntu kapanduludi tshidi tshibumbakaja kudi Nzambi.’ (Mat. 19:6) Kuedi meji ne: midimu iudi wenza mu tshisumbu idi ne mushinga wa bungi kupita muena dibaka nebe to. Umanye kabidi ne: kutamba kupitshisha dîba kule ne muena dibaka nebe bua malu a tshianana kudi mua kuleja mudiku butekete mu dibaka dienu ne kudi mua kufikisha ku diteta ne pamuapa ku dienza bubi bunene.

15 Kadi biwikala mukulu, newenze tshinyi bua mikoko? Mupostolo Petelo wakafunda ne: ‘Nulame tshisumbu tshia mikoko ya Nzambi tshidi munkatshi muenu, nubalame, kanuyi benzejibue ku bukole, kadi ne mitshima ya disanka bu mu disua dia Nzambi; ki mbualu bua kukeba biuma, kadi nuikale ne mutshima mulongolola bimpe.’ (1 Pet. 5:2) Kuena ne bua kulengulula bena mu tshisumbu tshienu nansha. Kadi, kuena ne bua kukumbaja mudimu webe wa bulami eku ulengulula uudi nawu mu dîku. Ki mbia meji bua kuambuluisha anu bena mu tshisumbu padi eku mukajebe ukenga kumbelu. Muanetu Daniel udi wamba ne: “Ki mbimpe kuditatshisha bikole anu bua kukumbaja majitu a mu tshisumbu eku ulengulula bena mu dîku diebe to.”

16, 17. a) Mmalu kayi adi bena Kristo bakadi mu dibaka mua kuenza muaba wa mudimu adi mua kuleja ne: ki mbasue kuenzelangana malu a mananga ne bantu bakuabu? b) Fila tshilejilu tshia biena-bualu bidi mua kuambuluisha bena Kristo bua kuepuka dienda masandi.

16 Mu Tshibumba tshia Nsentedi ne Réveillez-vous! mutu mibelu mimpe idi mua kuambuluisha bena Kristo bakadi mu dibaka bua kubenga kukuluka mu buteyi bua masandi. Tshilejilu, mu Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 15 ngondo wa 9 mu 2006, mudi mubelu eu: “Muaba wa mudimu anyi muaba mukuabu, mbimpe kudimukila nsombelu idi mua kukolesha malanda mabi. Tshilejilu, kuenza mudimu ne muntu mulume (biwikala muntu mukaji) anyi ne muntu mukaji (biwikala muntu mulume) panyima pa mêba a mudimu kudi mua kukufikisha ku diteta. Wewe muena Kristo mulume anyi mukaji, udi ne bua kuleja patoke ku ngakuilu webe ne ku bienzedi biebe ne: kuena musue kudia malanda a mananga ne muntu mukuabu udi kayi muena dibaka nebe to. Bu muudi utshina Nzambi, kuakujinga kujula majinga a bantu bakuabu pa kuyukila miyuki ya mananga anyi pa kuikala ne mvuadilu anyi tshimuenekelu tshibi to. . . . Kuteka bindidimbi bia muena dibaka nebe ne bia bana bebe muaba uudi wenzela mudimu kudi mua kukuvuluija wewe muine ne bantu bakuabu mushinga udi nawu dîku diebe. Ikala mudisuike bua kubenga kukankamija anyi kuitaba mêyi adi mua kukupambuisha.”

17 Mu Réveillez-vous! wa ngondo 4 mu 2009 muvua tshiena-bualu tshia ne: “Lulamatu mu dîku ludi lumvuija tshinyi buebe wewe?” (La fidélité conjugale: que signifie-t-elle vraiment?) tshivua tshileja njiwu ya kudifuanyikijila mu lungenyi wenza malu a mananga ne muntu udi kayi muena dibaka nebe. Mu tshiena-bualu etshi bavua baleje ne: kutuadija kudifuanyikijila malu a mushindu eu kudi mua kufikisha muntu ku dienda masandi. (Yak. 1:14, 15) Biwikala mu dibaka, mbimpe wewe ne muena dibaka nebe nuikale nubalulula malu aa pamue misangu ne misangu. Yehowa ke udi muenze dibaka, ke bualu kayi ndia tshijila. Kukeba dîba dia kuyukila ne muena dibaka nebe bua dibaka dienu mmushindu muimpe wa kuleja munudi nuangata malu a tshijila ne mushinga.​—Gen. 2:21-24.

18, 19. a) Mmalu kayi mabi adi mua kufumina ku dienda masandi? b) Mmalu kayi mimpe apeta muntu udi ushala mulamate muena dibaka nende?

18 Wewe mumone ne: ukadi usua kukuluka mu buteyi bua kuenzelangana malu a mananga, ela meji bua njiwu idi mua kufumina ku tshienzedi atshi. (Nsu. 7:22, 23; Gal. 6:7) Bantu badi mu dibaka badi benda masandi badi banyingalaja Yehowa, badienzela bibi ne benzela kabidi bena dibaka nabu bibi. (Bala Malaki 2:13, 14.) Kadi, mbimpe wele meji bua masanka adi bantu badi balama bikadilu bimpe bapeta. Bantu aba badi ne ditekemena dia kupeta muoyo wa tshiendelele, badi ne nsombelu wa disanka mpindieu ne badi ne kondo ka muoyo kimpe.​—Bala Nsumuinu 3:1, 2.

19 Mufundi wa Misambu wakamba ne: “Badi bananga mikenji yebe [ya Nzambi] badi ne ditalala dinene; kakuena tshidi mua kubalenduisha.” (Mus. 119:165) Nunku, unange bulelela ne ‘udimuke bu muudi wenda; kuendi bu udi kuyi ne meji, kadi wende bu muena meji.’ (Ef. 5:15, 16) Kudi mateyi bungi kabuyi kubala adi Satana wela batendeledi balelela. Kadi tudi badiakaje bua kuepuka. Yehowa mmutupeshe bitudi nabi dijinga bua ‘kuimana bakandamane’ ne ‘kuepela miketa yonso ya Satana idi ne kapia kasuikaku.’​—Ef. 6:11, 16.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 13 Tudi bashintulule mêna.

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 26]

Dinanga dia bintu bia ku mubidi didi mua kunyanga malanda a muntu ne Nzambi. Kulekedi bualu ebu bukufikila

[Tshimfuanyi mu dibeji 29]

Dienzelangana malu a mananga didi mua kufikisha muntu ku dienda masandi