Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Nuenu balami, idikijayi Mulami mutambe bunene

Nuenu balami, idikijayi Mulami mutambe bunene

“Kristo wakakenga bua bualu buenu, kunushilaye tshilejilu bua nuenu kulonda mu makasa ende bimpe bimpe.”​—1 PET. 2:21.

1, 2. a) Ntshinyi tshidi tshienzeka padibu balama mikoko bimpe? b) Bua tshinyi bantu ba bungi ba mu matuku a Yezu bavua bu mikoko ivua kayiyi ne mulami?

MIKOKO itu ikola bimpe padi mulami wayi udifila ne muoyo mujima bua buonso buayi ikale bimpe. Mukanda kampanda wa dikolesha dia mikoko udi wamba ne: “Muntu utu uya anu ne tshisumbu tshia mikoko mu mpata kayi uyitabalela anyi kayi uyelela meji, mu bidimu bikese neadisangane ne mikoko ya bungi isama ne mikuabu kayiyi mimpe.” Kadi padibu balama mikoko bimpe, tshisumbu tshijima netshikale bimpe.

2 Mushindu udi balami ba mikoko ya Nzambi batabalela ne batuma ntema kudi mukoko ne mukoko wonso udibu babapeshe newambuluishe bua tshisumbu tshijima kukolatshi mu nyuma. Udi mua kuvuluka muvua Yezu mumvuile bisumbu bia bantu luse bualu “bavua batata, balekelela bu mikoko idi kayiyi ne mulami.” (Mat. 9:36) Bua tshinyi bavua mu nsombelu mubi wa mushindu eu? Bualu bantu bavua ne mudimu wa kulongesha bantu Mikenji ya Nzambi bavua bena malu makole, babelela mikenji mikole ne bena lubombo. Pamutu pa kuambuluisha bena mu tshisumbu ne kubadisha, balombodi ba malu a Nzambi ba mu Isalele bavua bateka “majitu manene” pa makaya a bantu.​—Mat. 23:4.

3. Mbualu kayi budi bakulu ne bua kumanya padibu benza mudimu bu balami ba mikoko mu tshisumbu?

3 Balami bena Kristo ba lelu anyi bakulu badibu bateke, badi ne mudimu munene. Mikoko idi mu tshisumbu tshidibu balama nya Yehowa ne Yezu udi wamba mudiye “mulami muimpe.” (Yone 10:11) Mikoko ‘mmisumba ku mushinga mukole’ uvua Yezu mufute ne ‘mashi ende a mushinga mukole.’ (1 Kol. 6:20; 1 Pet. 1:18, 19) Mmunange mikoko bikole ne mmufile too ne muoyo wende ku budisuile bua bualu buayi. Bakulu badi ne bua kuvuluka pabu misangu yonso ne: mbalami bindondi ne badi muinshi mua bukokeshi bua Yezu Kristo, Muana wa Nzambi udiye munange ne udi “mulami munene wa mikoko.”​—Eb. 13:20.

4. Netukonkonone tshinyi mu tshiena-bualu etshi?

4 Kadi mmunyi mudi bakulu ne bua kuenzela mikoko malu? Badi bakankamija bena mu tshisumbu bua ‘kutumikila bantu badi balombola’ munkatshi muabu. Ku lukuabu luseke, badi balomba bakulu bena Kristo bua kubenga ‘kukokesha ne bumfumu pa bantu badi bumpianyi bua Nzambi.’ (Eb. 13:17; bala 1 Petelo 5:2, 3.) Kadi mmunyi mudi bakulu badibu bateke mua kulombola kabayi bakokesha tshisumbu tshia mikoko ne bumfumu? Mu mêyi makuabu, mmunyi mudi bakulu mua kukumbaja majinga a mikoko kabayi basambuka mikalu ya bukokeshi budi Nzambi mubapeshe bua kuikala batangidi?

‘NEABATUALE MU TSHIADI TSHIENDE’

5. Difuanyikija didi mu Yeshaya 40:11 didi dileja tshinyi bua Yehowa?

5 Muprofete Yeshayi wakamba bua Yehowa ne: ‘Neadishe tshisumbu tshiende tshia mikoko bu mudi mulami wa mikoko uyidisha, neambule bana ba mikoko mu maboko ende, neabatuale mu tshiadi tshiende ne nealombole mikoko idi imuamushila bana bitulu bitulu.’ (Yesh. 40:11) Difuanyikija edi didi dileja ne: Yehowa udi uditatshisha bua majinga a bena mu tshisumbu badi batekete ne badibu mua kukuata bipepele. Anu mutu mulami wa mikoko mumanye dijinga disunguluke dia mukoko wende wonso ne mudiakaje bua kuwambuluisha, Yehowa mmumanye majinga a bantu bonso badi mu tshisumbu ne mmusue kubapesha diambuluisha didi dikengedibua. Anu mutu mulami wa mikoko wambula kana ka mukoko mu tshilamba tshiende padibi bikengela, Yehowa, “Tatu wa luse lua bungi” neatuambule mu bikondo bia ntatu. Neatukoleshe patudi tutuilangana ne diteta dinene anyi patudi mu dijinga kampanda dinene.​—2 Kol. 1:3, 4.

6. Bu mudi mukulu muikale mulami wa mikoko ya Yehowa, mmunyi mudiye mua kulonda tshilejilu tshiende?

6 Bushuwa, mulami wa mikoko ya Nzambi udi mua kulongela malu a bungi mimpe kudi Tatuetu wa mu diulu. Udi ne bua kutuma ntema yende ku majinga a mikoko anu mutu Yehowa wenza. Mukulu yeye mumanye ntatu idi mikoko nayi ne malu kampanda masunguluke adi akengela kutabalela diakamue, neikale mudiakaje bua kufila dikankamija ne dikolesha bidi bikengela. (Nsu. 27:23) Nunku, mukulu udi ne bua kuikala uyukila ne bena Kristo nende bimpe. Yeye unemeka manême abu, udi utabalela malu adiye umona ne umvua mu tshisumbu, ne udiakaja ne muoyo mujima bua “kuambuluisha badi batekete.”​—Bien. 20:35; 1 Tes. 4:11.

7. a) Mmushindu kayi uvuabu benzela mikoko ya Nzambi malu mu matuku a Yehezekele ne Yelemiya? b) Mushindu uvua Yehowa mupishe balami ba mikoko yende bavua kabayi ne lulamatu udi utulongesha tshinyi?

7 Tukonkonone lungenyi lua balami ba mikoko bavua Nzambi mubenge. Mu matuku a Yehezekele ne Yelemiya, Yehowa wakabenga balami bavua ne bua kulama mikoko yende kadi kabayi bayilame bimpe to. Pavua muntu nansha umue kayi utabalela mikoko, bavua bayikuata anyi ivua itangalaka. Pamutu pa balami abu kudisha mikoko, bavua bobu bayenzeja midimu mikole ne ‘badidisha’ bobu. (Yeh. 34:7-10; Yel. 23:1) Mushindu uvua Nzambi mupishe balami abu udi ukumbanyina kabidi bamfumu ba mu bukua buena Kristo. Kadi udi kabidi uleja mudibi ne mushinga bua bakulu bena Kristo kutabalelabu mikoko ya Yehowa ne dinanga.

“NDI MUNUSHILE TSHILEJILU”

8. Mmunyi muvua Yezu mushiye tshilejilu tshimpe tshia kulonda pavuaye muakaje ngenyi mibi ivua nayi bayidi bende?

8 Bua dipanga bupuangane, imue mikoko ya Nzambi itu mua kuikala ne lujoko ku diumvua malu adi Yehowa uyilomba. Idi mua kupanga bua kuenza malu adi umvuangana ne mibelu ya mu Bible peshi idi mua kuenza malu mu mushindu udi uleja mudiyi kayiyi mikole mu nyuma. Ntshinyi tshidi bakulu ne bua kuenza? Badi ne bua kuidikija muvua Yezu muleje bayidi bende lutulu pavuabu baditatshisha bua kumanya wa munkatshi muabu uvua ne bua kuikala munene kupita bakuabu mu Bukalenge. Pamutu pa Yezu kupanga lutulu, wakatungunuka ne kulongesha bayidi bende, kubapeshaye mibelu mimpe ya mua kuleja didipuekesha. (Luka 9:46-48; 22:24-27) Pavua Yezu mubuoweshe mâyi ku makasa, wakabapesha dilongesha dinene dia didipuekesha, ngikadilu udi batangidi bena Kristo ne bua kuleja.​—Bala Yone 13:12-15; 1 Pet. 2:21.

9. Ndungenyi kayi luvua Yezu mulombe bayidi bende bua kuikala nalu?

9 Lungenyi luvua nalu Yezu bua mudimu wa balami bena Kristo luvua lushilangane ne luvua Yakobo ne Yone baleje umue musangu. Bapostolo babidi aba bakakeba bua kupeta muaba munene mu Bukalenge. Kadi Yezu wakakaja lungenyi luabu pakambaye ne: ‘Nudi bamanye ne: bamfumu ba bisamba bikuabu badi batumina bantu babu dîyi dia bumfumu. Bantu banene kabidi badi baleja bantu mudibu bamfumu. Kadi munkatshi muenu kabiena mua kuenzeka nanku to. Wa kunudi udi musue kuikala ne muanzu, ikala muena mudimu wenu.’ (Mat. 20:25, 26, MMV) Bapostolo bavua ne bua kukandamena lungenyi lua kukeba bua ‘kukokesha ne bumfumu buonso’ anyi ‘kutumina bantu dîyi dia bumfumu.’

10. Yezu mmusue bua bakulu benzele tshisumbu tshia mikoko malu mushindu kayi? Ntshilejilu kayi tshidi Paulo mushiye mu bualu ebu?

10 Yezu mmusue bua bakulu bena Kristo benzele tshisumbu tshia mikoko malu anu muvuaye utshienzela. Badi ne bua kuikala ne dijinga dia kuenzela bena Kristo nabu malu bu bena mudimu, kadi ki mbu bamfumu babu to. Mupostolo Paulo wakaleja lungenyi lua didipuekesha elu, bualu wakambila bakulu ba mu Efeso ne: “Nudi bamanye bimpe mumvua misangu yonso muenze malu munkatshi muenu katshia ku dituku dia kumpala dingakafika mu distrike dia Asia, nkuatshila Mukalenge mudimu bu mupika ne bupuekele buonso.” Paulo uvua musue bua bakulu abu bambuluishe bantu bakuabu ne muoyo mujima ne bupuekele. Wakamba ne: “Mvua munuleje mu malu onso ne: mu ditata ne mudimu mukole nunku ke munudi ne bua kuambuluisha badi batekete.” (Bien. 20:18, 19, 35) Paulo wakambila bena mu Kolinto ne: kavua mukokeshi pa ditabuja diabu to. Kadi uvua muenzejanganyi nabu wa mudimu bua disanka diabu uvua ne didipuekesha. (2 Kol. 1:24) Paulo mmushile bakulu tshilejilu tshimpe lelu tshia didipuekesha ne dienza mudimu mukole.

‘NULAMATE BIKOLE KU DÎYI DIA LULAMATU’

11, 12. Mmunyi mudi mukulu mua kuambuluisha muena Kristo nende bua kuangata dipangadika?

11 Mukulu mu tshisumbu udi ne bua ‘kulamata bikole ku dîyi dia lulamatu mu mushindu wende wa kulongesha.’ (Tito 1:9) Kadi udi wenza nunku ne “meji a bupole.” (Gal. 6:1) Pamutu pa kukeba bua kuenzeja bena Kristo mu tshisumbu malu mu mushindu kampanda, mulami muimpe udi wela meji bua mêyi adi mua kulenga mioyo ya bantu. Mukulu udi ne bua kuimanyina pa mêyi manene a mu Bible adi muena Kristo ne bua kukonkonona padiye musue kuangata dipangadika kampanda dia mushinga. Udi ne bua kukonkonona nende malu akadibu bapatule adi atangila tshiena-bualu atshi. Udi kabidi ne bua kulomba muntu bua kuela meji bua mudi malu kampanda adiye usungula bua kuenza mua kulenga malanda ende ne Yehowa. Mukulu udi mua kuleja mushinga wa kukeba buludiki bua kudi Nzambi mu disambila kumpala kua kuangata dipangadika. (Nsu. 3:5, 6) Mukulu yeye mumane kukonkonona malu aa ne muena Kristo nende, neamulekele bua adiangatshile dipangadika.​—Lomo 14:1-4.

12 Bukokeshi budi nabu batangidi budi bufumina mu Bible. Nunku, bidi ne mushinga bua bakuate mudimu bimpe ne Bible ne benze malu bilondeshile tshidiye wamba. Kuenza nunku kudi kuambuluisha bakulu bua kuepuka dikuata mudimu bibi dia mishindu yonso ne bukokeshi buabu. Nansha nanku, badi anu balami bindondi, ne muena mu tshisumbu yonso neabadile Yehowa ne Yezu malu bua mapangadika adiye wangata.​—Gal. 6:5, 7, 8.

“TSHILEJILU KUDI MIKOKO”

Bakulu badi bambuluisha bena mu mêku abu bua kudilongolola bua mudimu wa diyisha (Tangila tshikoso tshia 13)

13, 14. Mmu nsombelu kayi idi mukulu ne bua kuikala tshilejilu kudi mikoko?

13 Panyima pa mupostolo Petelo mumane kudimuija bakulu mu tshisumbu bua kubenga ‘kukokesha ne bumfumu pa bantu,’ wakababela bua ‘kulua tshilejilu kudi mikoko.’ (1 Pet. 5:3) Mmunyi mudi mukulu mua kuikala tshilejilu kudi mikoko? Tukonkonone ngikadilu milomba ibidi idi muntu mulume udi “wipatshila mudimu wa butangidi” ne bua kukumbaja. Udi ne bua kuikala ne “meji mimpe” ne udi ne bua ‘kulombola ba mu nzubu muende bimpe.’ Pikala mukulu ne dîku, udi ne bua kudilombola mu mushindu muimpe bualu, “bikala muntu kayi mumanye mua kulombola ba mu nzubu muende, mmunyi mualamaye tshisumbu tshia Nzambi?” (1 Tim. 3:1, 2, 4, 5) Bua muntu mulume kuikalaye mukumbane bua kuenza mudimu wa mutangidi, udi ne bua kuikala ne meji mimpe mu mushindu wa ne: udi umvua bimpe mêyi manene a mu Bible ne mumanye mua kuatumikila mu nsombelu wende. Mmumanye kutukija kumpala kua nsombelu mikole ne wela meji bimpe kumpala kua kuangata dipangadika. Padi bena mu tshisumbu bamona bakulu ne ngikadilu eyi badi babeyemena.

14 Kuikala bantunga mulongo mu mudimu wa buambi mmushindu mukuabu udi batangidi mua kufila tshilejilu tshimpe kudi bena Kristo nabu. Yezu mmushile batangidi tshilejilu mu bualu ebu. Kuyisha lumu luimpe lua Bukalenge kuvua tshitupa tshinene tshia mudimu wende wa pa buloba. Wakaleja bayidi bende mushindu uvuabu ne bua kuenza mudimu eu. (Mâko 1:38; Luka 8:1) Mu matuku etu aa, bidi bikolesha bambi ba lumu luimpe padibu bayisha pamue ne bakulu, bamona mudi bakulu benza mudimu udi upetesha bantu muoyo eu ne tshisumi ne padibu balongela kudibu mishindu yabu ya dilongesha. Mushindu udi bakulu badifila ne tshisumi bua kufila dîba diabu ne badienzeja bua kuyisha lumu luimpe nansha bobu ne malu a bungi a kuenza udi ukankamija bena mu tshisumbu bonso bua kuikalabu pabu ne tshisumi tshia muomumue. Bakulu badi kabidi mua kuikala tshilejilu tshimpe kudi bena Kristo nabu padibu balongolola bisangilu ne bafilamu mandamuna ne benza midimu mikuabu bu mudi, disukula Nzubu wa Bukalenge ne dimulama bimpe.​—Ef. 5:15, 16; bala Ebelu 13:7.

Bakulu badi tshilejilu tshimpe mu mudimu wa buambi (Tangila tshikoso tshia 14)

‘NUAMBULUISHE BADI BATEKETE’

15. Ngamue malu kayi adi asaka bakulu bua kuenza makumbula a bulami?

15 Mulami muimpe wa mikoko utu ne lukasa bua kuenza malu adi akengela padi mukoko mutapike anyi usama. Bia muomumue bakulu badi ne bua kutabalela ne lukasa muntu yonso wa mu tshisumbu udi mu lutatu anyi udi dijinga ne diambuluisha dia mu nyuma. Bantu bakulakaje anyi badi basama badi mua kuikala dijinga ne kubatabalela ku majinga abu a ku mubidi, kadi badi nangananga dijinga ne diambuluisha dia mu nyuma ne dikankamija. (1 Tes. 5:14) Bansonga mu tshisumbu badi mua kuikala ne ntatu bu mudi ya kukandamena “majinga a bunsonga.” (2 Tim. 2:22) Kulama bena mu tshisumbu kudi kulomba kubakumbula ku musangu ne ku musangu ne lungenyi lua kumvua nsombelu idibu batuilangana nayi ne kubakankamija ne mibelu ya mu Bible idi mikumbane. Padi bakulu bambuluisha ne lukasa bena Kristo nabu mudibi bikengela, bidi mua kuambuluisha bua kuepuka bilumbu binene.

16. Ndiambuluisha kayi didi bakulu mua kupesha muena mu tshisumbu udi ukengela bua bamuambuluishe mu nyuma?

16 Kadi netuambe bishi pikala bualu kampanda bunene bufike ku dinyanga nsombelu wa mu nyuma wa muena mu tshisumbu? Yakobo wakebeja ne: “Muntu udiku usama munkatshi muenu anyi? Abikile bakulu ba mu tshisumbu, bamusambidile bamuela manyi mu dîna dia Yehowa. Ne disambila dia ditabuja nedienze bua muntu udi usama umvue bimpe, ne Yehowa neamujule. Kabidi bikalaye muenze malu mabi, Nzambi neamufuile luse.” (Yak. 5:14, 15) Nansha bikala muntu udi usama mu nyuma kayi ‘mubikile bakulu ba mu tshisumbu,’ badi ne bua kumuambuluisha ne lukasa diakamue padibu bamanya nsombelu wende. Padi bakulu basambila ne bena Kristo nabu anyi basambila bua bualu buabu ne babambuluisha padibu mu ntatu, badi baleja mudibu bakolesha ne bakankamija bantu badibu balama.​—Bala Yeshaya 32:1, 2.

17. Padi bakulu bidikija “mulami munene,” tshidi mua kuenzeka ntshinyi?

17 Mu malu onso adi balami bena Kristo benza mu bulongolodi bua Yehowa, badi badienzeja bua kuidikija Yezu Kristo “mulami munene.” Diambuluisha dia mu nyuma dia bakulu aba didi dipetesha mikoko mabenesha a bungi ne idi itungunuka ne kutanta. Bua malu onso aa, tudi ne dianyisha dia bungi ne bidi bitusaka bua kutumbisha Yehowa, Mulami wetu udi kayi kufuanyikija.