Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Bakafuta mukaji mukamba wa mu Salefata bua ditabuja diende

Bakafuta mukaji mukamba wa mu Salefata bua ditabuja diende

MUKAJI mukamba kampanda mupele udi wakidila muanende wa balume mulela umue. Tshidiye umona tshidi tshimukemesha. Katupa kakese kumpala, uvua mukongoloje tshitalu tshia muanende mu maboko. Mpindieu, mukaji eu udi utangila muanende mujuke ku lufu ne usanka mudiye utua mimuemue. Muenyi wende udi umuambila ne: “Tangila, muana webe udi ne muoyo.”

Muyuki wa dibisha muntu ku lufu udi ulenga ku muoyo eu uvua muenzeke kukadi bidimu bitue ku 3 000. Udi mua kuwubala mu 1 Bakelenge nshapita wa 17. Muenyi eu ng’Eliya, muprofete wa Nzambi. Kadi mamu eu nganyi? Mmukaji mukamba wa mu Salefata udibu kabayi batele dîna diende. Dibika dia muanende wa balume ku lufu divua bumue bua ku malu avua mamufikile avua makoleshe ditabuja diende. Patudi tukonkonona muyuki wende, netupete malongesha a mushinga mukole.

ELIYA UDI UPETANGANA NE MUKAJI MUKAMBA UDI NE DITABUJA

Yehowa uvua mulongolole bua kuikale tshikondo tshile tshia minanga mu bukokeshi bua Ahaba, mukalenge mubi wa mu Isalele. Panyima pa Eliya mumane kumanyisha bua minanga, Nzambi wakamusokoka bua Ahaba kamushipi ne kudishaye muprofete eu mu tshishima ne mampa ne munyinyi bivua bikololo bimutuadila. Pashishe Yehowa wakambila Eliya ne: ‘Juka biebe, uye ku Salefata wa mu buloba bua Sidona, sombaku, bualu bua ngakelela mukaji wa mu lufuila mukenji bua kukudisha kuinaku.’​—1 Bak. 17:1-9.

Pakafika Eliya ku Salefata, wakamona mukaji mukamba kampanda mupele wangula nkunyi. Yeye ke uvua mua kuikala mukaji uvua ne bua kupesha muprofete eu biakudia anyi? Mmunyi muvuaye mua kuenza nunku pende kayi kantu? Nansha muvua Eliya mua kuikala ne dielakana, wakatuadija muyuki ne mamu eu. Wakamba ne: ‘Ndi nkusengelela ne: untuntshile mâyi makese mu dikopo, nnuaku.’ Pavuaye uya bua kutuntshila Eliya mâyi, wakamuambila kabidi ne: ‘Ndi nkusengelela ne: untuadile tshipese tshia bidia mu tshianza tshiebe.’ (1 Bak. 17:10, 11) Bua mukaji mukamba, kupesha muenyi eu mâyi a kunua kakuvua bualu to, kadi kumupesha tshiakudia kuvua bualu bukole.

Mukaji wakamukudimuna ne: ‘Bu mudi Yehowa Nzambi webe ne muoyo, tshiena ne bidia, kadi ndi anu ne dianza tente dia bukula mu mulondo ne tuanyi tukese mu kasu; tangila, ndi ngangula tutshi tubidi bua meme kudilambila ne muana wanyi, patuadia, netufue.’ (1 Bak. 17:12) Tumonayi tshidi diyukidilangana edi dileja.

Mukaji mukamba uvua mumanye ne: Eliya uvua muena Isalele uvua utshina Nzambi. Bualu ebu budi bumuenekela mu mêyi ende a ne: “Bu mudi Yehowa Nzambi webe ne muoyo.” Bidi bimueneka ne: bu muvuaye ne dimanya dikese bua Nzambi wa bena Isalele, kavua mua kubikila Yehowa ne: “Nzambi wanyi” to. Uvua musombele mu Salefata, musoko wa bena Foinike uvua pamuapa ku bukokeshi bua Sidona. Bidi bimueneka ne: batendeledi ba Bâla bavua basombele mu Salefata. Kadi Yehowa uvua mumone tshintu kampanda tshimpe mu muoyo wa mukaji mukamba eu.

Nansha muvua mukaji mukamba eu musombele munkatshi mua batendeledi ba mpingu mu Salefata, uvua muleje ditabuja. Yehowa wakatuma Eliya kudi mukaji eu bua kumulama ne kulama muprofete. Bualu ebu budi butupetesha dilongesha dia mushinga.

Ki mbantu bonso bavua basombele mu Salefata, tshimenga tshivuabu batendelela Bâla bavua banyanguke to. Pavua Yehowa mutume Eliya kudi mukaji mukamba eu, wakaleja ne: uvua mumone bantu ba muoyo muimpe bavua kabayi banji kutuadija kumuenzela mudimu. Bushuwa, ‘udi witaba muntu wa mu tshisamba tshionso udi utshina Nzambi, udi wenza malu makane.’​—Bien. 10:35.

Mbantu bungi kayi badi mu teritware webe badi bafuanangane ne mukaji mukamba wa mu Salefata? Nansha mudibu mua kuikala babanyunguluke kudi bena mu ntendelelu wa dishima, badi mua kuikala ne dijinga dikole dia tshintu kampanda tshimpe. Badi mua kuikala pamuapa ne dimanya dikese dia Yehowa peshi kabayi bamumanye, ne bakeba diambuluisha bua kubuelabu mu ntendelelu mulelela. Utuku ukeba bantu ba mushindu eu ne ubambuluisha anyi?

“UDIANJILE KUNDAMBILA MEME BIDIA BIKESE”

Tukonkonone bimpe tshivua Eliya muambile mukaji mukamba bua kuenza. Mukaji eu uvua mumuambile ne: pavuaye ne bua kulamba biakudia bia ndekelu buende yeye ne muanende, bavua mua kubidia ne kufua. Kadi Eliya wakamba tshinyi? ‘Kutshinyi, ndaku wenze bu muwakuamba, kadi udianjile kundambila meme bidia bikese, ulue nabi kundi, pashishe udilambile ne muanebe. Bualu bua Yehowa, Nzambi wa Isalele udi wamba ne: bukula bua mu mulondo kabuena bujika, ne tuanyi tua mu kasu katuena tukepa too ne ku dituku diatuma Yehowa mvula pa buloba.’​—1 Bak. 17:11-14.

Bamue bavua mua kuamba ne: ‘Kukupesha biakudia bietu bia ndekelu, udi wela bilele anyi?’ Kadi mukaji mukamba kavua muambe nanku to. Nansha muvuaye kayi ne dimanya dia bungi bua Yehowa, uvua muitabuje Eliya ne wakenza tshivuaye mumuambile. Etshi tshivua diteta dikole dia ditabuja, kadi mukaji eu wakangata dipangadika dia meji.

Ditabuja dia mukaji mukamba kudi Yehowa Nzambi wa Eliya diakamulama yeye ne muanende ne muoyo

Nzambi kavua mulekele mukaji mukamba uvua mupele eu to. Anu muvua Eliya mulaye, Yehowa wakavudija bintu bikese bivuaye nabi bua kuambuluishabi Eliya, mukaji mukamba ne muanende wa balume too ne pavua minanga ijika. Bushuwa, ‘bukula abu kabuakajika ne tuanyi tua mu kasu katuakakepa bu muakadi dîyi dia Yehowa diakambaye mukana mua Eliya.’ (1 Bak. 17:16; 18:1) Bu mukaji eu muenze malu mu mushindu mukuabu, tshipese tshikese tshia diamba tshivuaye muenze ne bukula bukese ne tuanyi bivua bishale tshivua mua kuikala biakudia biende bia ndekelu. Kadi wakaleja ditabuja, kueyemenaye Yehowa ne kulambilaye Eliya kumpala.

Bualu ebu budi butulongesha ne: Nzambi udi ubenesha bantu badi baleja ditabuja. Wewe mutuilangane ne nsombelu udi uteka muoyo webe mutoke mu diteta ne wewe muleje ditabuja, Yehowa neakuambuluishe. Nealue Mukupeshi wa bintu, Mukubi webe ne Mulunda webe bua kukuambuluisha bua kutantamena diteta diudi nadi.​—Ekes. 3:13-15.

Tshibumba tshia Nsentedi tshia Siona (Angl.) tshia mu 1898 tshiakafila dilongesha bua muyuki wa mukaji mukamba eu tshiamba ne: “Bu muvua mukaji eu ne ditabuja dikumbane bua kutumikila, uvua mukumbane bua Mukalenge kumuambuluishaye ku butuangaji bua muprofete; kadi bu yeye kayi muleje ditabuja, bavua mua kupeta mukaji mukamba mukuabu uvua mua kuleja ditabuja. Ke mudibi kabidi buetu, mu nsombelu mishilashilangane, Mukalenge udi utulombola mu muaba udiye uteta ditabuja dietu. Tuetu baleje ditabuja, netupete masanka; kadi tuetu katuyi badileje, netuajimije.”

Patudi tutuilangana ne ntatu kampanda, tudi ne bua kukeba bulombodi bua kudi Nzambi ku diambuluisha dia Mifundu minsantu ne dia mikanda yetu idi yumvuija Bible. Nunku, netuenze malu bilondeshile buludiki bua Yehowa nansha biobi bitukolele mushindu kayi bua kubutumikila. Nebatubeneshe tuetu benze malu mu diumvuangana ne lusumuinu lua meji elu: ‘Eyemena Yehowa ne mutshima webe wonso, kueyemenyi dijingulula diebe dia mianda. Umumanye yeye bimpe mu bienzedi biebe bionso, yeye neakululamijile njila yebe.’​—Nsu. 3:5, 6.

‘WAKULUA BUA KUSHIPA MUANANYI ANYI?’

Ditabuja dia mukaji mukamba eu divua ne bua kutetshibua kabidi. Bible udi wamba ne: ‘Kunyima kua malu aa, muana wa balume wa mukaji eu muena nzubu, wakasama; disama edi diakamupita bukole, kakadi ne mupuya munda muende kabidi.’ Pavua mamu uvua mu dibungama eu ukeba bua kumanya bua tshinyi bualu ebu bubi buvua buenzeke, wakebeja Eliya ne: ‘Ndi nebe bualu kayi, wewe muntu wa Nzambi? Wewe wakuluila bua kumvuluija bua bubi buanyi ne bua kushipa muananyi anyi?’ (1 Bak. 17:17, 18) Mêyi mabi au avua umvuija tshinyi?

Mukaji eu uvuaku muvuluke bubi kampanda buvua bulubakaje kondo kende ka muoyo anyi? Uvuaku muele meji ne: lufu lua muanende luvua dinyoka dia Nzambi, ne Eliya uvua mufidi wa mukenji wa lufu wa Nzambi anyi? Bible kena wandamuna to, kadi tshitudi bamanye ntshia ne: Mukaji eu kavua mubande Nzambi ne bualu bubi nansha bumue to.

Lufu lua muana wa mukaji mukamba eu luvua ne bua kuikala lutonde Eliya, ne kabidi bua lungenyi lua mukaji eu lua ne: difika dia muprofete ke divua dikebeshe kanyinganyinga kende kakole. Panyima pa Eliya mumane kubanda ne tshitalu tshia muana mu nzubu wa kuulu, wakela dîyi ne: ‘Yehowa Nzambi wanyi, wewe wakenzela mukaji wa mu lufuila undi mushikame nende bibi bua kushipa muanende mulume anyi?’ Muprofete kavua mua kuitaba bua bapende dîna dia Nzambi bu yeye mulekele mukaji muakididi wa benyi uvua ne bulenga eu ukenga to. Nunku Eliya wakalomba wamba ne: ‘Yehowa Nzambi wanyi, ndi nkusengelela ne: pingaja muoyo wa muana eu munda muende kabidi.’​—1 Bak. 17:20, 21.

‘TANGILA, MUANEBE UDI NE MUOYO’

Yehowa uvua muteleje. Mukaji mukamba uvua mupeshe muprofete wende bintu ne muleje ditabuja. Bidi bimueneka ne: Nzambi uvua mulekele bua disama dia muana dimushipe, mumanye ne: kuvua ne bua kuenzeka dibika dia ku lufu. Edi ke dibika dia kumpala didibu batele mu Mifundu minsantu ne divua ne bua kupetesha bantu ba bikondo bivua bilonda ditekemena. Pavua Eliya musengelele Yehowa, wakapeshilula muana eu muoyo. Elabi meji disanka divua nadi mukamba eu pakamuambila Eliya ne: ‘Tangila, muanebe udi ne muoyo.’ Pashishe mukaji wakambila Eliya ne: ‘Katataka ndi mumanye ne: wewe udi muntu wa Nzambi ne dîyi dia Yehowa didi mukana muebe didi dilelela.’​—1 Bak. 17:22-24.

Muyuki wa mu 1 Bakelenge nshapita wa 17 kawena usakidila bualu bukuabu bua mukaji eu to. Kadi bu muakalua Yezu kuakula bimpe bua mukaji eu, bidi bimueneka ne: uvua mua kuikala mulue mutendeledi wa Yehowa wa lulamatu. (Luka 4:25, 26) Muyuki wende udi utulongesha ne: Nzambi udi ubenesha bantu badi benzela batendeledi bende malu mimpe. (Mat. 25:34-40) Udi ujadika ne: Nzambi utu upesha batendeledi bende ba lulamatu bintu nansha mu nsombelu mikole. (Mat. 6:25-34) Muyuki eu udi kabidi ujadika mudi Yehowa ne dijinga dia kujula bafue ne mukumbane bua kuenza nanku. (Bien. 24:15) Bushuwa kudi malu a bungi adi atusaka bua kuvuluka mukaji wa mu Salefata.