Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Enza mudimu ne Dîyi dia Nzambi​—Didi ne muoyo

Enza mudimu ne Dîyi dia Nzambi​—Didi ne muoyo

“Dîyi dia Nzambi didi ne muoyo ne bukole.”​—EB. 4:12.

1, 2. Yehowa uvua mupeshe Mose mudimu kayi? Ntshinyi tshivuaye mumujadikile?

FUANYIKIJABI ne: badi bakuambila bua kuya kumonangana ne mfumu kampanda wa bukole wa pa buloba bua kuakuila bantu ba Yehowa. Neumvue bishi? Pamuapa udi mua kumvua buôwa ne kudimona kuyi mukumbane. Mmushindu kayi uwikala mua kudilongolola? Ntshinyi tshiwenza bua mêyi ebe kuikalawu ne bukole bu muudi muleji mpala wa Nzambi wa bukole buonso?

2 Ke tshivua tshifikile Mose. Yehowa uvua mumuambile yeye ‘muena bupuekele kupita bantu bonso ba pa buloba’ ne: uvua ne bua kuya kudi Palô bua kumbusha bantu ba Nzambi mu dikenga ne kubapatula mu bupika mu Ejipitu. (Nom. 12:3, NWT) Anu muvua malu avua mua kuenzeka ne bua kuleja, Palô uvua mupange kanemu ne uvua muena diambu. (Ekes. 5:1, 2) Kadi Yehowa uvua musue bua Mose ambile Palô bua alekele bantu batue ku miliyo isatu bavuaye mukuate ku bupika bumbuka mu ditunga. Mose wakebeja Yehowa ne: ‘Meme ndi nganyi bua kuya kudi Palô ne bua kupatula bena Isalele mu bupika?’ Mose uvua mua kuikala mudiumvue kayi mukumbane. Kadi Nzambi wakamujadikila ne: kavua ne bua kuikala nkayende to. Yehowa wakamuambila ne: ‘Nengikale nebe.’​—Ekes. 3:9-12.

3, 4. a) Mmalu kayi avua enza Mose buôwa? b) Mmu nsombelu kayi mutudi mua kupeta lutatu lua buena lua Mose?

3 Mose uvua utshina tshinyi? Kakuyi mpata uvua wela meji ne: Palô kavua mua kumuakidila peshi kuteya ntema kudi muleji mpala wa Yehowa Nzambi to. Mose uvua wela kabidi ne: bantu ba Nzambi kabavua mua kuitaba muvua Yehowa mumusungule bua kubapatula mu Ejipitu to. Nunku, Mose wakambila Yehowa ne: ‘Kadi bobu kabayi bangitabuje, kabayi bumvue dîyi dianyi; bobu bambe ne: Yehowa kavua mumueneke kuudi nansha.’​—Ekes. 3:15-18; 4:1.

4 Diandamuna divua Yehowa mupeshe Mose ne malu avua malue kuenzeka pashishe bidi mua kulongesha yonso wa kutudi bualu kampanda bua mushinga. Bulelela pamuapa kuena mua kuya kumpala kua mfumu wa mbulamatadi kampanda munene to, kadi kabituku bianji kukukolela bua kuakula bua Yehowa ne bua Bukalenge buende nansha kudi bantu bautu upetangana nabu dituku dionso anyi? Bikalabi nanku, tumone dilongesha ditudi mua kupeta ku tshivua tshifikile Mose.

‘UDI NE TSHINTU KAYI MU TSHIANZA TSHIEBE?’

5. Yehowa uvua muteke tshinyi mu tshianza tshia Mose? Mmunyi muvua tshintu etshi tshimumbushe buôwa? (Tangila tshimfuanyi tshia ntuadijilu.)

5 Pavua Mose ne buôwa wela meji ne: kabavua mua kuangata mêyi ende ne mushinga, Nzambi wakamulongolola bua kutantamena malu avua ne bua kuenzeka. Muyuki udi mu Ekesode udi uleja ne: ‘Yehowa wakamuambila ne: udi ne tshintu kayi mu tshianza tshiebe? Yeye wakamba ne: mulangala. Yehowa wakamba ne: wele panshi. Nunku wakawela panshi ne wowu wakakudimuka nyoka; Mose wakamunyema. Yehowa wakambila Mose ne: Olola tshianza tshiebe, umukuate ku mukila; yeye wakolola tshianza tshiende, wakamukuata ne nyoka wakakudimuka mulangala kabidi. Yehowa wakamba ne: bualu ebu nebubitabujije ne: Yehowa wakamueneka kuudi.’ (Ekes. 4:2-5) Eyowa Nzambi uvua muteke mu tshianza tshia Mose tshintu tshivua mua kujadika ne: mukenji wende uvua wa kudi Yehowa. Tshintu tshivua bantu bamona bu mulangala patupu tshiakalua ne muoyo ku bukole bua Nzambi. Tshishima etshi tshivua mua kuenza bua mêyi a Mose ikala ne bukole, tshijadika ne: Yehowa uvua umuambuluisha. Nunku, Yehowa wakamuambila ne: ‘Wangate mulangala eu mu tshianza tshiebe, uudi wenza nawu bimanyinu ebi.’ (Ekes. 4:17) Ku diambuluisha dia tshijadiki tshia bumfumu bua Nzambi tshivua mu tshianza tshia Mose, uvua ne bua kuya ne dikima bua kuleja mpala wa Nzambi mulelela kumpala kua bantu ba Nzambi ne kua Palô.​—Ekes. 4:29-31; 7:8-13.

6. a) Tudi ne bua kuikala ne tshinyi mu tshianza patudi tuyisha? Bua tshinyi? b) Leja mudi ‘dîyi dia Nzambi ne muoyo’ ne mudidi ne ‘bukole.’

6 Badi mua kutuela petu lukonko lua ne: ‘Udi ne tshintu kayi mu tshianza tshiebe?’ patudi tuya kuambila bantu bakuabu mukenji wa mu Bible. Mu nsombelu ya bungi, Bible neikale mu tshianza tshietu, pabuipi bua kuenza nende mudimu. Nansha mudi bamue mua kumona Bible bu mukanda patupu, Yehowa udi wakula netu ku diambuluisha dia dîyi diende difundisha ku nyuma muimpe. (2 Pet. 1:21) Didi ne milayi idi yakula bua malu ikala ne bua kuenzeka pikala Bukalenge buende bukokesha. Ke bualu kayi mupostolo Paulo wakafunda ne: “Dîyi dia Nzambi didi ne muoyo ne bukole.” (Bala Ebelu 4:12.) Milayi ya Yehowa yonso itu ikumbana, ne kayitu ipangila to bualu utu wenza malu misangu yonso bua kuyikumbaja. (Yesh. 46:10; 55:11) Diakamue padi muntu ujingulula bualu ebu bua bidi bitangila Dîyi dia Yehowa, malu adiye ubala mu Bible adi mua kulua ne bukole mu nsombelu wende.

7. Tudi mua kuenza tshinyi bua ‘kulongesha dîyi dia bulelela bimpe menemene’?

7 Bulelela, Yehowa mmuteke mu tshianza tshietu Dîyi diende didi ne muoyo ditudi mua kujadikila nadi bantu ne: mukenji wetu mmulelela ne udi ufuma kudiye. Nansha nanku, panyima pa Paulo mumane kufundila bena mu Ebelu, wakakankamija Timote uvuaye mulongeshe mudimu bua ‘enze muende muonso bua kulongesha dîyi dia bulelela bimpe menemene.’ (2 Tim. 2:15) Mmunyi mutudi mua kutumikila mubelu wa Paulo eu? Mpatudi tubala ne dîyi dikole mvese kampanda misungula bimpe idi mua kutuambuluisha bua kulenga mioyo ya bantu badi batuteleja. Trakte ivuabu bapatule mu 2013 ivua mienza bua kutuambuluisha bua kuenza nunku.

BALA MVESE MUSUNGULA BIMPE

8. Ntshinyi tshivua mutangidi wa mudimu wa buambi kampanda muambe bua trakte?

8 Trakte mipiamipia yonso mmienza mu mushindu wa muomumue. Nunku, tuetu balonge mushindu wa kuenza mudimu ne umue wa kudiyi, tudi tumanya mua kuenza nayi yonso mudimu. Mbipepele bua kuenza nayi mudimu anyi? Mutangidi wa mudimu wa buambi kampanda wa mu Hawaii mu États-Unis wakafunda ne: “Katuvua tuela meji ne: trakte eyi ivua mikumbane bua kuenza nayi mudimu ku nzubu ne ku nzubu ne kuyisha nayi miaba idi bantu to.” Mmufike ku dimona ne: mushindu udibu bafunde trakte eyi udi usaka bantu bua kuandamuna diakamue bipepele, ne ebi bitu biambuluisha misangu ya bungi bua kutungunuka ne muyuki. Udi wela meji ne: bidi nanku bualu pa trakte padi lukonko ne mandamuna a kusungula pa mutu. Muntu kena mua kutshina bua kufila diandamuna wela meji ne: ndibi to.

9, 10. a) Mmunyi mudi trakte yetu itusaka bua kubala Bible? b) Ntrakte kayi iutu wenza nayi mudimu bimpe? Bua tshinyi?

9 Trakte yonso udi utusaka bua kubala mvese kampanda mukumbane. Tshilejilu, tangila trakte wa ne: Makenga kaakujika anyi? Nansha muntu yeye musungule diandamuna dia ne: “neajike,” “kaakujika” peshi dia ne: “imue misangu,” kudimuna dibeji umuambile kuyi usakidila mêyi ne: “Tangila tshidi Bible wamba.” Pashishe bala Buakabuluibua 21:3, 4.

10 Bia muomumue, paudi wenza mudimu ne trakte wa ne: Buebe wewe, Bible ntshinyi?, kakuena bualu nansha muntu yeye musungule diandamuna kayi ku asatu adi pa trakte. Bulula munda mua trakte ne amba ne: “Bible udi wamba ne: ‘dîyi dionso didi mu Mifundu minsantu ndifundisha ku nyuma wa Nzambi.’” Udi mua kusakidila ne: “Mvese eu udi wamba kabidi bualu bukuabu.” Pashishe bulula Bible ne bala 2 Timote 3:16, 17.

11, 12. a) Mbualu kayi butu bukusankisha mu mudimu wa buambi? b) Leja mudi trakte mua kukuambuluisha bua kupinganyina bantu.

11 Diandamuna dia muntu uudi uyukila nende nedikuambuluishe bua kumanya malu makuabu a mu trakte audi mua kubala ne kukonkonona nende. Kusakidila apu, pa kumbusha kupesha muntu trakte, newikale ne disanka bua muwikala mumubadile imue mvese ya mu Dîyi dia Nzambi nansha wewe mumubadile anu mvese umue anyi ibidi bua musangu wa kumpala unudi bapetangane nende. Pashishe nudi mua kutungunuka ne diyukidilangana.

12 Panyima pa trakte yonso padi lukonko mu katshiena-bualu ka ne: “Lukonko lukuabu” ne padi mvese inudi mua kulua kuyukidila musangu udi ulonda. Mu trakte wa ne: Udi muindile tshinyi kumpala eku?, lukonko lua kukonkonona musangu udi ulonda ludi ne: “Nzambi neenze tshinyi bua kulongolola malu pa buloba?” Mbafile mvese wa Matayi 6:9, 10 ne wa Danyele 2:44. Bua trakte wa ne: Bafue badi bulelela mua kulua ne muoyo kabidi anyi? lukonko ludi ne: “Tudi tukulakaja ne tufua bua tshinyi?” Mbafile mvese wa Genese 3:17-19 ne wa Lomo 5:12.

13. Leja mutudi mua kuenza mudimu ne trakte bua kutuadija kulonga Bible ne bantu.

13 Enza mudimu ne: trakte eyi bu nshindamenu bua kutuadija malonga a Bible. Padi muntu wenza mudimu ne kode wa QR udi panyima pa trakte, nebamupatuile tshiena-bualu kampanda mu site wetu tshidi mua kumukankamija bua kulonga Bible. Trakte eyi idi kabidi ileja broshire wa Lumu luimpe lua kudi Nzambi, ne dilonga kampanda disunguluke dia mu broshire eu. Tshilejilu, trakte wa ne: Buloba ebu budi mu bianza bia nganyi menemene? udi ulomba bua kuya mu dilonga 5 mu broshire eu. Trakte wa ne: Tshidi mua kufila disanka mu dîku ntshinyi? udi ulomba bua kuya mu dilonga dia 9. Wewe muenze mudimu ne trakte eyi mu mushindu udibu balongolole eu, neulonde mushindu muimpe wa kuenza mudimu ne Bible musangu wa kumpala uudi uyukila ne muntu ne paudi umupinganyina. Bualu ebu budi mua kukuambuluisha bua kutuadija kulonga Bible ne bantu ba bungi. Ntshinyi tshikuabu tshidi mua kukuambuluisha bua kuenza mudimu bimpe ne Dîyi dia Nzambi mu mudimu wa buambi?

AKULA BUA BUALU BUDI BUTONDE BANTU

14, 15. Mmunyi mutudi mua kuidikija lungenyi luvua nalu Paulo bua mudimu wa buambi?

14 Paulo uvua ne dijinga dikole dia kuyisha “bantu ba bungi.” (Bala 1 Kolinto 9:19-23.) Mona ne: Paulo uvua mutekemene bua ‘kupeta bena Yuda, kupeta bavua ku bukokeshi bua mikenji, kupeta bavua kabayi ne mikenji ne kupeta bavua batekete.’ Uvua bushuwa musue kupeta “bantu ba mishindu yonso bua [yeye] kupandisha bakuabu mu mishindu yonso.” (Bien. 20:21) Mmunyi mutudi mua kuidikija lungenyi luvua nalu Paulo patudi tudilongolola bua kumanyisha “bantu ba mishindu yonso” bulelela mu teritware wetu?​—1 Tim. 2:3, 4.

15 Mu Mudimu wetu wa Bukalenge wa ngondo yonso batu baleja mishindu ya kubanga muyuki ne bantu. Teta mishindu eyi. Kadi koku malu makuabu adi matonde bantu mu teritware wenu, longolola mushindu muimpe wa kutuadija kuyukila nabu bua kubambuluisha mu malu au. Ela meji bua muaba unudi basombele, bua bantu bakuabu badi basombele muaba au ne bua malu adibu batamba kuangata ne mushinga wa bungi. Pashishe ela meji bua mvese udi upetangana ne dijinga didibu nadi. Mutangidi wa tshijengu kampanda udi wamba bua mushindu utuye yeye ne mukajende batuma ntema ya bantu ku Bible ne: “Bantu ba bungi batu batuitabila bua kubabadila mvese wa mu Bible tuetu bakule mu tshikoso ne bimanyine pa bualu budi bubatangila. Tuetu bamane kuele muntu muoyo bakuate Bible wetu mubulula mu tshianza, tudi tubala mvese.” Tumonayi bilejilu bikese bia biena-bualu, nkonko ne mvese biudi mua kuteta kuenza nabi mudimu mu teritware wenu.

Utuku wenza mudimu bimpe ne Bible ne trakte mu buambi anyi?(Tangila tshikoso tshia 8-13)

16. Leja mutudi mua kuenza mudimu ne Yeshaya 14:7 patudi tuyisha.

16 Wewe musombele muaba utu kawuyi ditalala misangu ya bungi, udi mua kuebeja muntu ne: “Udiku wela meji ne: dimue dituku bantu badi mua kutuadija kuambilangana ne: ‘ba pa buloba bonso badi ne dikisha badi ne ditalala, badi babisha mêyi abu mu kuimba kua musambu’ anyi? Ke tshidi Bible wamba mu Yeshaya 14:7. Bushuwa Bible udi ne milayi ya bungi idi yakula bua bikondo bia ditalala bia matuku atshilualua.” Pashishe lomba muntu bua kubala umue wa ku milayi ya mu Bible.

17. Ntshinyi tshiudi mua kuambila muntu kumpala kua kumubadila Matayi 5:3?

17 Biwikala muaba udi bantu ba bungi bikale bapele, udi mua kutuadija muyuki ne mêyi aa: “Muntu utu dijinga ne makuta bungi kayi bua dîku diende kuikaladi ne disanka?” Padi muntu wandamuna, udi mua kumuambila ne: “Bantu bavule batu bapeta makuta a bungi kupita audi muleje aa, kadi mêku abu kaatu anu ne disanka to. Nunku tshitudi natshi dijinga menemene ntshinyi?” Bala Matayi 5:3 ne mulomba bua kulonga nende Bible.

18. Mmunyi mutudi mua kuenza mudimu ne mvese wa Yelemiya 29:11 bua kusamba bantu bakuabu?

18 Bantu ba mu teritware wenu bobu batata bua malu adi bipupu bidi bifuma ku dienzeka bikebeshe, udi mua kutuadija muyuki ne mêyi aa: “Ndi mulue bua kukusamba. (Bala Yelemiya 29:11.) Udiku mumone malu abidi adi Nzambi musue kutupetesha anyi? ‘Ditalala’ ne ‘ditekemena.’ Kabienaku bisankisha bua kumanya ne: mmusue bua tuikale ne nsombelu muimpe anyi? Kadi mmunyi mudi bualu ebu mua kuenzeka?” Pashishe tuma ntema ya muntu mu dilonga kampanda dikumbanyine dia mu broshire wa Lumu luimpe.

19. Umvuija mutudi mua kuenza mudimu ne Buakabuluibua 14:6, 7 patudi tuyukila bantu badi basue malu a Nzambi.

19 Wewe muikale muaba udi bantu basue kutendelela, udi mua kutuadija muyuki ne lukonko elu: “Muanjelu yeye mukuambile bualu kampanda, kuenaku mua kujinga kumanya tshidiye usua kuamba anyi? (Bala Buakabuluibua 14:6, 7.) Bu mudi muanjelu wamba ne: ‘tshinayi Nzambi,’ kabienaku ne mushinga bua kumanya Nzambi udiye wakuila anyi? Muanjelu udi utuleja bualu bua mushinga padiye wamba ne: ‘Yeye uvua muenze diulu ne buloba ne mbuu ne mpokolo ya mâyi.’ Nnganyi au?” Bala Musambu wa 124:8 udi wamba ne: ‘Dikuatshisha dietu didi mu dîna dia Yehowa wakafuka diulu ne buloba.’ Mulomba bua kumumvuija malu makuabu a bungi pa bidi bitangila Yehowa Nzambi.

20. a) Leja mutudi mua kubadila muntu Nsumuinu 30:4 bua kumulongesha dîna dia Nzambi. b) Leja mvese mukuabu uutu wenza nende mudimu ne upatula bipeta bimpe.

20 Udi mua kutuadija muyuki ne nsonga ne mêyi aa: “Ndi musue kukubadila mvese kampanda udi ne lukonko lua mushinga mukole. (Bala Nsumuinu 30:4.) Kakuena muntu nansha umue wa mashi ne mâyi udi mukumbanyine tshidibu baleje etshi to, nunku badi ne bua kuikala bakula bua Mufuki wetu. * Mmushindu kayi utudi mua kumanya dîna diende? Ndi musue kukulejadi mu Bible.”

ENZA BUA DÎYI DIA NZAMBI DIKOLESHE MUDIMU WEBE

21, 22. a) Mmunyi mudi mvese musungula bimpe mua kushintulula nsombelu wa muntu? b) Udi mudisuike bua kuenza tshinyi paudi uyisha?

21 Kuena mumanye tshikala bantu mua kuenza paudi ubabadila mvese kampanda musungula bimpe to. Tshilejilu, bana betu babidi ba mu Australie bakakokola ku tshiibi tshia nsongakaji kampanda. Umue wa kudibu wakamuebeja ne: “Udi mumanye dîna dia Nzambi anyi?” ne pashishe kumubadilaye Musambu wa 83:18. Nsongakaji eu udi wamba ne: “Biakankemesha bikole. Bobu bamane kuya, ngakaya mu nzubu wa mikanda mu ntanta wa kilometre 56 bua kutangila mu nkudimuinu mikuabu ya Bible ne kukeba dîna edi mu nkonga-miaku. Pangakatuishibua ne: dîna dia Nzambi n’Yehowa, ngakela meji bua malu makuabu amvua tshiyi mumanye.” Matuku makese pashishe, nsongakaji eu ne mulume wakalua kumusela bakatuadija kulonga Bible ne kutambulabu.

22 Dîyi dia Nzambi didi dishintulula nsombelu wa bantu badi badibala ne dibapesha ditabuja mu milayi ya Yehowa idi ne muoyo. (Bala 1 Tesalonike 2:13.) Mukenji wa mu Bible udi ne bukole bua bungi kupita bualu kayi buonso butudi mua kuamba bua kulenga muoyo wa muntu. Ke bualu kayi padiku mushindu, mu mpunga yonso udi umueneka tudi ne bua kuenza mudimu ne Dîyi dia Nzambi. Didi ne muoyo.

^ tshik. 20 Tangila “Nkonko ya babadi” mu Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 15/7/1987 dibeji dia 31 (Mfual.).