Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Dibika dia Yezu ku lufu: Tshididi diumvuija buetu tuetu

Dibika dia Yezu ku lufu: Tshididi diumvuija buetu tuetu

“Bakadi bamubishe ku lufu.”​—MAT. 28:6.

1, 2. a) Ntshinyi tshivua bamue bamfumu ba bitendelelu basue kumanya? Petelo uvua mubandamune bishi? (Tangila tshimfuanyi.) b) Ntshinyi tshivua tshipeshe Petelo dikima musangu au?

MATUKU makese panyima pa lufu lua Yezu, mupostolo Petelo wakatuilangana ne tshisumbu tshia bantu bena tshimvundu bavua ne tshikisu. Bavua bamfumu ba bitendelelu bena Yuda bavua bashipeshe Yezu. Bantu aba bakela Petelo lukonko kampanda. Petelo uvua mundope muntu uvua muledibue tshibombo, ne bavua basue kumanya bukole buvuaye mumuondope nabu ne kabidi uvua mumuondope mu dîna dia nganyi. Mupostolo wakabandamuna ne dikima ne: “Mmu dîna dia Yezu Kristo wa ku Nazaleta unuvua bapopele ku mutshi, uvua Nzambi mubishe ku lufu, nku diambuluisha diende kudi muntu eu muimane muaba eu kumpala kuenu muikale ne bukole bua mubidi.”​—Bien. 4:5-10.

2 Kumpala, Petelo uvua muvile Yezu misangu isatu bua buôwa. (Mâko 14:66-72) Ntshinyi tshivua tshimupeteshe dikima musangu eu pavuaye kumpala kua bamfumu ba bitendelelu? Nyuma muimpe ke uvua mumuambuluishe, ne kabidi uvua mushindike ne: Yezu uvua mubishibue ku lufu. Tshinyi tshivua tshijadikile mupostolo eu ne: Yezu uvua ne muoyo? Bua tshinyi tudi petu ne dishindika edi?

3, 4. a) Mbantu kayi bavuabu babishe ku lufu kumpala kua diledibua dia bapostolo? b) Mbanganyi bavua Yezu mubishe ku lufu?

3 Dibika dia bantu ku lufu kadivua bualu bupiabupia kudi bapostolo ba Yezu to; bualu bantu bakavua babishibue ku lufu kumpala kua bobu kuledibua. Bavua bamanye ne: Nzambi uvua mupeshe muprofete Eliya ne Elisha bukole bua kuenza bishima bia nunku. (1 Bak. 17:17-24; 2 Bak. 4:32-37) Muntu kampanda uvua mufue wakapetulula muoyo pavuabu bimanshe tshitalu tshiende mu lukita lua Elisha ne tshilenge mifuba yende. (2 Bak. 13:20, 21) Bena Kristo ba kumpala bavua bitabuja miyuki ya mu Bible eyi anu mutudi tuitabuja ne: Dîyi dia Nzambi mbulelela.

4 Bia muomumue, dibala miyuki ya muvua Yezu mubishe bantu ku lufu nditukoleshe bikole. Pavuaye mubishe muana wa mukaji mukamba, mukaji eu uvua mua kuikala mukeme bikole. (Luka 7:11-15) Musangu mukuabu, Yezu uvua mubishe nsongakaji wa bidimu 12. Elabi meji muvua baledi ba muana eu bavua ne dibungama dikole basanke ne bakeme pavuaye mupetulule muoyo! (Luka 8:49-56) Bantu bavua bamone pavua Lazalo upatuka mu lukita ne muoyo ne makanda a mubidi bavua mua kuikala bakeme bikole.​—Yone 11:38-44.

TSHIDI TSHIENZE BUA DIBIKA DIA YEZU DIKALE DIA PA BUADI

5. Mmunyi muvua dibika dia Yezu ku lufu dishilangane ne dia bantu bavuabu babishe kumpala kuende?

5 Bapostolo bavua bamanye ne: dibika dia Yezu ku lufu divua dishilangane ne dia bantu bavua babike kumpala kuende. Bantu bavuabu babishe ku lufu kumpala bakabika ne mubidi wa mashi ne mâyi ne kuluabu kufua kabidi. Bavua babishe Yezu ku lufu ne mubidi wa nyuma uvua kawuyi mua kubola. (Bala Bienzedi 13:34.) Petelo wakafunda ne: ‘Bavua bashipe Yezu mu mubidi, kadi wakavuijibua ne muoyo mu nyuma.’ Kabidi “udi ku tshianza tshia balume tshia Nzambi, bualu uvua muye mu diulu; banjelu ne makokeshi ne makole biakatekibua ku bukokeshi buende.” (1 Pet. 3:18-22) Dibika dia bantu ku lufu dia kumpala divua dikemeshe bantu ne divua tshishima, kadi kakuena ditudi mua kufuanyikija ne dia Yezu didi ditambe bunene to.

6. Dibika dia Yezu ku lufu divua diambuluishe bayidi bende mushindu kayi?

6 Dibika dia Yezu ku lufu divua dilenge bikole nsombelu wa bayidi bende. Katshivua kabidi mufue bu muvua baluishi bende bela meji to. Yezu ukavua muntu wa mu nyuma wa bukole uvua muntu nansha umue kayi mua kuenzela bibi to. Dibika diende ku lufu diakajadika ne: uvua Muana wa Nzambi, ne kumanya bualu ebu kuakumbusha kanyinganyinga kavua naku bayidi ne kuakabapetesha disanka dinene. Bualu bukuabu, dikima diakapingana pa buôwa buvuabu nabu. Dibika dia Yezu ku lufu ke bualu bua mushinga mu malu adi Yehowa mulongolole ne kudi lumu luimpe luvuabu bamanyisha ne dikima pa buloba bujima.

7. Ntshinyi tshidi Yezu wenza mpindieu? Bualu ebu budi bujula nkonko kayi?

7 Bu mutudi batendeledi ba Yehowa, tudi bajadike ne: Yezu kavua anu muntu munene patupu to. Lelu udi ne muoyo ne udi ulombola mudimu udi utangila muntu yonso pa buloba. Bu mudi Yezu Kristo muikale Mukalenge udi ukokesha Bukalenge bua Nzambi mu diulu, neumbushe bubi buonso budi pa buloba mu katupa kîpi emu ne kubukudimuna mparadizu muasomba bantu bua kashidi. (Luka 23:43) Bualu nansha bumue bua ku malu aa kabuvua mua kuenzeka bu Yezu kayi mubishibue ku lufu to. Nunku, mmalu kayi adi atuitabijija ne: bavua bamubishe ku lufu? Dibika diende ku lufu didi diumvuija tshinyi buetu tuetu?

YEHOWA UDI ULEJA MUDIYE NE BUKOLE BUA KUTSHIMUNA LUFU

8, 9. a) Bua tshinyi bamfumu ba bitendelelu bena Yuda bavua balombe bua balame lukita? b) Ntshinyi tshiakenzeka pavua bantu bakaji baye ku lukita?

8 Pakashipabu Yezu, bamfumu ba bakuidi ne Bafalese bakaya kudi Pilato ne kumuambilabu ne: “Mukalenge, tudi bavuluke ne: muena dishima au uvua muambe patshivuaye ne muoyo ne: ‘Nembishibue kunyima kua matuku asatu.’ Nunku, tuma dîyi bua balame lukita too ne ku dituku disatu, bua bayidi bende kabalu kumuiba balua kuambila bantu ne: ‘Ukadi mubishibue ku lufu,’ nunku dishima dia ndekelu edi nedikale dibi ditambe kupita dia kumpala.” Pilato wakabambila ne: “Nudi ne balami. Ndayi nulame ku lukita bu munudi bamone.” Ke tshiakenzabu.​—Mat. 27:62-66.

9 Bavua bateke mubidi wa Yezu mu lukita luvuabu bibake mu lubuebue ne bakange ku mushiku ne dibue dinene. Eu ke muaba uvua bamfumu ba bitendelelu bena Yuda bajinga bua Yezu ashale bua kashidi mufue mu lukita alu. Kadi Yehowa uvua ne meji mashilangane bikole ne abu. Pavua Mariya wa ku Magadala ne Mariya mukuabu baye ku lukita dituku disatu, bakasangana dibue diumbusha ne muanjelu musombapu. Muanjelu wakambila bakaji abu bua batangile mu lukita bua kumonabu ne: muvua mutupu. Muanjelu wakabambila ne: “Kena muaba eu to, bualu bakadi bamubishe ku lufu.” (Mat. 28:1-6) Yezu uvua ne muoyo.

10. Ntshijadiki kayi tshia dibika dia Yezu ku lufu tshivua Paulo muleje?

10 Malu akenzeka mu matuku 40 akalonda akajadika bushuwa ne: bavua babishe Yezu ku lufu. Mupostolo Paulo wakaleja mu tshikoso tshijadiki pakafundilaye bena mu Kolinto ne: “Bualu munkatshi mua malu a kumpala amvua munupeshe muvua bualu ebu bumvua panyi mupete ne: Kristo wakafua bua mibi yetu bu muvua Mifundu minsantu miambe; bavua bamujike, bamubishe ku lufu dituku disatu muvua Mifundu minsantu miambe; wakamuenekela Kefa, pashishe bapostolo dikumi ne babidi. Pashishe wakamuenekela bana betu bapite pa 500 musangu umue; ba bungi ba kudibu batshidi munkatshi muetu, nansha mudi bakuabu bamane kulala tulu mu lufu. Kuluaye kumuenekela Yakobo, pashishe bapostolo bonso; ndekelu wa bionso, wakammuenekela meme panyi, bienze anu bu mumuenekele muana wa kabishi.”​—1 Kol. 15:3-8.

NTSHINYI TSHIDI TSHITULEJA NE: BAVUA BABISHE YEZU KU LUFU?

11. Ntshinyi tshidi tshileja ne: bavua babishe Yezu ku lufu “bu muvua Mifundu minsantu miambe”?

11 Bualu bua kumpala budi butuleja ne: bavua babishe Yezu ku lufu budi ne: dibika diende ku lufu divua dienzeke “bu muvua Mifundu minsantu miambe.” Dîyi dia Nzambi dikavua diakule bua dibika diende ku lufu. Tshilejilu, Davidi wakafunda ne: muntu wa kumpala “wa tshijila” wa Nzambi kavua ne bua kushala mu Lukita to. (Bala Musambu wa 16:10.) Mu dituku dia Pentekoste wa mu 33 mupostolo Petelo wakaleja muvua mêyi a buprofete aa akumbanyina Yezu pakambaye ne: “[Davidi] wakadianjila kumona ne kuakula bua dibika dia Kristo ku lufu ne: kavua mumulekele mu Lukita, ne mubidi wende kawuvua mubole to.”​—Bien. 2:23-27, 31.

12. Mbanganyi bavua bamone Yezu pavuabu bamubishe ku lufu?

12 Bualu buibidi budi butuleja ne: bavua bapeshilule Yezu muoyo budi ne: tudi ne bujadiki bua kudi bamonyi ba bungi. Munda mua matuku 40, Yezu uvuabu babishe ku lufu wakamuenekela bayidi bende mu budimi muvua lukita luende ne mu njila uvua mutangile ku Emause ne miaba mikuabu. (Luka 24:13-15) Misangu ayi, uvua muakule ne bantu kusangisha ne Petelo ne bisumbu bia bantu. Bushuwa, Yezu uvuabu babishe ku lufu wakamuenekela musumba wa bantu bapite pa 500 umue musangu. (Luka 24:13-15) Katuena mua kuela mpata ku bujadiki bufila kudi bamonyi bungi nunku to.

13. Mmunyi mudi tshisumi tshia bayidi tshileja muvuabu bajadike ne: Yezu uvua mubishibue ku lufu?

13 Bualu buisatu budi butuleja ne: Yezu uvua mubishibue ku lufu budi bumuenekela mu tshisumi tshivua natshi bayidi bende mu dimanyisha dibishibua edi. Dimanyisha ne tshisumi dibika dia Yezu ku lufu divua dibakebele buluishi, ntatu ne lufu. Bu biobi ne: dibika dia Yezu ku lufu divua bualu bua dishima, bua tshinyi Petelo uvua muteke muoyo wende mu njiwu bua kumanyisha bamfumu ba bitendelelu bavua bakine Yezu ne bamuelele tshifufu bua kumushipa dibika dia Kristo ku lufu? Mbualu Petelo ne bayidi bakuabu bavua bajadike ne: Yezu uvua ne muoyo ne uvua ulombola mudimu uvuaye musue bua wenzeke. Kabidi, dibika dia Yezu ku lufu divua dijadikile bayidi bende ne: bobu pabu bavua ne bua kubishibua ku lufu. Tshilejilu, Stefano wakafua ne dishindika dia ne: dibika dia bafue nedikalaku.​—Bien. 7:55-60.

14. Ntshinyi tshidi tshikuitabijija ne: Yezu udi ne muoyo?

14 Bualu buinayi budi butuleja ne: Yezu uvua mubishibue ku lufu budi ne: tudi ne tshijadiki tshia mukadiye ukokesha bu Mukalenge ne mudiye wenza mudimu bu Mutu wa tshisumbu tshia bena Kristo. Bu tshipeta, tshisumbu tshia bena Kristo balelela tshidi tshienda tshidiunda. Bualu ebu buvuaku mua kuenzeka bu Yezu kayi mubishibue ku lufu anyi? Bushuwa, katuvua mua kumvua bakula bua bualu buende bu bobu kabayi bamubishe ku lufu to. Kadi tudi ne malu majalame adi atusaka ku ditaba ne: Yezu udi ne muoyo ne udi mpindieu ulombola ne uludika mudimu wa kumanyisha lumu luimpe too ne ku ntengu ya buloba.

TSHIDI DIBIKA DIA YEZU DIUMVUIJA BUETU TUETU

15. Bua tshinyi dibika dia Yezu didi ditupesha dikima bua kuyisha?

15 Dibika dia Yezu ku lufu didi ditupesha dikima dia kuyisha. Munkatshi mua bidimu 2 000 baluishi ba Nzambi mbenze mudimu ne bia mvita bia mishindu ne mishindu bu mudi butontolodi, dipuekeshibua milongo, tshikisu tshikole, dikandika midimu, dikengeshibua ne dishipibua bua kuimanyika lumu luimpe. Kadi tshintu nansha tshimue, mmumue ne: ‘tshielelu tshia mvita tshidibu batula bua kutuluisha natshi’ ki ntshimanyike mudimu wetu wa kuyisha Bukalenge ne kuvuija bantu bayidi nansha. (Yesh. 54:17) Katuena tutshina bena dia Satana anyi bapika bende to. Yezu udi netu, udi utuambuluisha anu muvuaye mulaye. (Mat. 28:20) Tudi ne malu adi atusaka bua katuikadi ne buôwa, bualu nansha baluishi betu mua kuenza tshinyi, kabakutupuwisha to.

Dibishibua dia Yezu ku lufu didi ditupetesha dikima dia kuyisha (Tangila tshikoso tshia 15)

16, 17. a) Mmunyi mudi dibika dia Yezu ku lufu dileja muvua malongesha ende malelela? b) Bilondeshile Yone 11:25, Nzambi mmupeshe Yezu bukole bua kuenza tshinyi?

16 Dibika dia Yezu ku lufu didi dijadika mudi malu onso avuaye mulongeshe malelela. Paulo wakafunda ne: bu bobu kabayi babishe Kristo ku lufu, ditabuja dia bena Kristo ne mudimu wabu wa diyisha bivua patupu. Mumanyi wa malu a mu Bible kampanda wakafunda ne: “Bikala Kristo kayi mubishibue ku lufu, . . . bena Kristo badi balua badingibue, babueja mu dishima dinene.” Bu Yezu kayi mubishibue ku lufu, miyuki ya mu Evanjeliyo idi ilua anu miyuki idi ibungamija patupu ya muntu muimpe ne wa meji uvuabu bashipe kudi baluishi bende. Kadi Kristo uvua mubishibue, bijadika bulelela bua malu onso avuaye mulongeshe, kusangisha ne tshivuaye muambe bua matuku atshivua alua.​—Bala 1 Kolinto 15:14, 15, 20.

17 Yezu wakamba ne: “Meme ndi dibika ne muoyo. Muntu udi uleja ditabuja kundi, nansha yeye mufue, neapetulule muoyo.” (Yone 11:25) Kakuyi mpata, mêyi aa neakumbane. Yehowa mmupeshe Yezu bukole bua kupingajila bantu babika ne mubidi wa mu nyuma bua kuya mu diulu muoyo ne kubisha kabidi bantu miliyare ya bungi bua kupetabu muoyo wa kashidi pa buloba. Lufu lubi lua Yezu ne dibishibua diende bidi bileja ne: lufu kaluakuikalaku kabidi to. Kumanya bualu ebu kakuenaku kukupetesha bukole bua kutantamena ne dikima lutatu kayi luonso nansha bia kumona lufu anyi?

18. Dibishibua dia Yezu ku lufu didi ditujadikila tshinyi?

18 Dibishibua dia Yezu ku lufu didi ditujadikila ne: nebalumbuluishe bantu bikala ne muoyo pa buloba bilondeshile mikenji miakane ya Yehowa. Paulo wakambila tshisumbu tshia bantu balume ne bakaji ba mu Atena wa kale ne: “[Nzambi] mmupangadije bua kulumbuluisha buloba bujima mu buakane ku butuangaji bua muntu udiye musungule, ne mmupeshe bantu bonso tshijadiki bualu mmumubishe ku lufu.” (Bien. 17:31) Eyowa Nzambi mmuteke Yezu Mulumbuluishi, ne tudi mua kuikala bajadike ne: dilumbuluisha diende nedikale dimpe ne dia dinanga.​—Bala Yeshaya 11:2-4.

19. Kuitabuja dibishibua dia Kristo ku lufu kudi kutusaka bua kuenza tshinyi?

19 Kuitaba dibika dia Yezu ku lufu kudi kutusaka ku dienza disua dia Nzambi. Bu kabiyi bua lufu luende bu mulambu ne dibishibua diende pashishe, tuvua mua kushala anu bapika ba bubi ne lufu. (Lomo 5:12; 6:23) Bu Yezu kayi mubishibue ku lufu, tuvua petu mua kuamba ne: “Tudiayi, tunuayi, bualu malaba netufue.” (1 Kol. 15:32) Kadi katuena tuimanyina anu pa masanka a mu nsombelu to. Tudi tusanka bua ditekemena dia dibishibua ku lufu ne tudi ne malu majalame adi atusaka bua kulonda buludiki bua Yehowa mu malu onso.

20. Mmunyi mudi dibika dia Yezu ku lufu dileja mudi Nzambi munene?

20 Dibika dia Yezu ku lufu didi difila bujadiki mu tshimuma kadi bukole, dijadika bunene bua Yehowa udi “mufutshi wa badi bamukeba ne muoyo mujima.” (Eb. 11:6) Yehowa uvua bushuwa muenze mudimu ne bukole ne meji bua kujula Yezu ku lufu ne kumupesha muoyo udi kawuyi ufua mu diulu. Kabidi, Nzambi wakaleja mudiye ne bukole bua kukumbaja milayi yende yonso. Mu milayi eyi mudi mulayi wa buprofete udi uleja ne: “muana” anyi kankanunuina ka pa buaku kavua ne bua kuikala ne mudimu munene mu dikosa tshilumbu tshia dikokesha diulu ne buloba. Dikumbana dia mulayi eu divua dilomba bua Yezu afue ne abishibue ku lufu.​—Gen. 3:15.

21. Ditekemena dia dibishibua dia bantu ku lufu didi diumvuija tshinyi buebe wewe?

21 Kuenaku ne dianyisha kudi Yehowa udi utupesha ditekemena dilelela dia dibishibua ku lufu anyi? Mifundu idi itupesha dishindika edi: “Tangilayi! Ntenta wa Nzambi udi ne bantu, ne yeye neasombe nabu, ne bobu nebikale bantu bende. Nzambi muine neikale nabu. Yeye neakupule tshinsonji tshionso ku mêsu kuabu, ne lufu kaluakuikalaku kabidi, nansha madilu, nansha miadi, nansha bisama kabiakuikalaku kabidi. Malu a kale ajiminyi.” Malu mimpe aa bavua baapeshe mupostolo wa lulamatu Yone bamuambila ne: “Funda, bualu mêyi aa nga kueyemena ne malelela.” Nnganyi uvua mubuluile Yone malu ku diambuluisha dia nyuma muimpe? Bivua bienzeke nanku ku diambuluisha dia Yezu Kristo uvuabu babishe ku lufu.​Buak. 1:1; 21:3-5.