Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Mushindu uvua ditabuja dingambuluishe bua kutantamena ntatu mikole

Mushindu uvua ditabuja dingambuluishe bua kutantamena ntatu mikole

Mushindu uvua ditabuja dingambuluishe bua kutantamena ntatu mikole

Malonda kudi Soledad Castillo

Misangu ya bungi lutatu lua kudishadila nkaya luvua luamba kumpita bukole, kadi ngakalutantamena. Bayanyi wakafua meme ntshivua ne bidimu 34. Panyima pa ngondo 6, tatu mundedi kufuaye pende. Ngondo 8 panyima pa lufu lua tatu, muananyi mulelela umue kukuatshika disama dia lufu.

DÎNA dianyi didi Soledad, ne didi diumvuija ne: “Nkaya.” Bualu bua dikema budi ne: ntshituku muanji kudiumvua nkaya wa menemene to. Pamvua ne ntatu mikole, mvua mmona Yehowa Nzambi muaba umvua, ‘munkuate ku tshianza tshianyi tshia balume bua ntshitshinyi to.’ (Yeshaya 41:13) Kadi lekelayi ndumvuije mushindu umvua mutantamena ntatu mikole ne muvuaye minsemeje pabuipi ne Yehowa.

Nsombelu muimpe wa ntatu mikese

Mvua mulelela mu ditunga dia Espagne mu tshimenga tshia Barcelone mu dia 3 ngondo 5 tshidimu tshia 1961. Ndi muana umue wa mamu José ne tatu Soledad. Pamvua ne bidimu 9, mamuanyi wakatuadija kulonga Dîyi dia Nzambi. Wakakeba mandamuna a nkonko ivuaye udiela ya malu a Nzambi, kadi kavua mupete diandamuna nansha dimue mu tshitanda tshiabu. Dimue edi Bantemu ba Yehowa babidi kuluabu kuyikila nende kumbelu ne bobu kumuandamuna nkonko yende yonso ne Bible. Yeye kuitaba ne disanka dionso bua kulonga Bible.

Panyima pa ngondo mikese, mamu wakatambula, kuluaye Ntemu wa Yehowa ne panyima pa bidimu bikese tatu kutambulaye pende. Eliana (uvua mulongesha mamu Bible) wakamona ne: mvua musue panyi Dîyi dia Nzambi bikole. Nansha muntshivua kansongakaji katekete, Eliana wakankonka ne mvua musue bua kulonga Bible. Ku diambuluisha diende ne dinkolesha dia mamu, meme kutambula ne bidimu 13.

Mu tshikondo tshionso tshia bunsonga buanyi mvua misangu yonso nsambila Yehowa nangananga pamvua nkeba kuangata dipangadika kampanda. Bua kuamba kuimpe, mvua mupete anu ntatu mikese mpamvua tshitenda. Mvua ne balunda ba bungi mu tshisumbu ne mvua ne malanda mimpe matambe ne baledi banyi. Mu 1982, Felipe wakansela, uvua pende Ntemu uvua musue kuya kumpala bikole mu malu a Nzambi.

Tudi tukolesha muanetu bua anange Yehowa

Bidimu bitanu panyima pa dibaka dietu, meme kulela muana wa balume mulenga kumona, tuetu kumuinyika ne: Saúl. Tuvua ne disanka dia bungi dia kuikala ne muana. Tuvua batekemena bua Saúl akola alua muena Kristo mushindame uvua munanga Nzambi. Tuvua tusomba ne Saúl bikole, tumuambila malu a Yehowa, tudia nende pamue, tuendakana mu madimi a bilongo ne tunaya nende kabidi. Saúl uvua musue kafila tatuende mu diyisha bikole, ne Felipe wakamuambuluisha bua kutuadijaye kuyisha pende ne buana buonso, kumulongeshaye mua kukokola ku nzubu ya bantu ne mua kubapesha trakte.

Saúl wakatumikila mibelu yetu bimpe. Pavuaye ne bidimu 6, uvua uyisha netu pa tshibidilu. Uvua musue kuteleja miyiki ya mu Bible ne windila ne disanka dionso dîba dia kulonga Bible mu dîku. Matuku makese pashishe, wakabuela mu kalasa ne yeye kutuadija kuangata mapangadika makese kadi mimanyine pa dimanya dia Bible divuaye nadi.

Kadi, pakavua Saúl ne bidimu 7 nsombelu wetu wa mu dîku wakashintuluka bibi be! Muena kuanyi Felipe wakakuatshika disama ku bisulusulu. Wakakenga ne disama edi ngondo 11 mulale anu pa bulalu kayi ne bukole bua kuenza mudimu. Bayanyi wakafua ne bidimu 36.

Ntu anu ndila mpadi mvuluka tshidimu tshia dikenga atshi. Mvua mutangila muvua bayanyi wenda ujimija bukole buende ku kakese ku kakese ne kakuvua tshikuabu ntshimvua mua kuenza nansha. Mu tshikondo atshi tshionso, mvua ndienzeja bua kukankamika Felipe nansha muvuabi bikole bua kutungunuka ne kuikala ne nsombelu wa mu dîku umvua ngelela meji. Mvua mubadila biena-bualu biangatshila mu Bible ne bivua bitukolesha patuvua katuyi ne mushindu wa kubuela mu bisangilu bia tshisumbu. Pakafuaye, ngakadiumvua mushala anu nkayanyi.

Nansha nanku, Yehowa wakankolesha. Ngakamulomba misangu ne misangu bua ampesha nyuma wende. Ngakamuela tuasakidila bua bidimu bia disanka bituvua bapitshisha ne Felipe ne bua ditekemena dia kumumona tshiakabidi pabishibuaye. Ngakalomba Nzambi bua ampesha disanka dia kuikala kuvuluka malu atuvua benza ne bayanyi ne bua ampesha kabidi lungenyi lua kukolesha muanetu alue muena Kristo mulelela. Nansha mumvua ne kanyinganyinga ka bungi, mvua ndiumvua ne bukole.

Baledi banyi ne bana betu bena Kristo bakangambuluisha bikole. Nansha nanku, mvua ne bua kudilongeshila Saúl Bible nkayanyi ne mushindu wa yeye kuenzelaye Yehowa mudimu. Mfumuanyi wa mudimu wa kale wakampesha mudimu wa mu biro, kadi mvua musue mudimu wa kukomba ne kukolopa bua meme kupeta dîba dia kusomba ne Saúl ne kuikala ku mbelu padiye ufuma mu kalasa.

Kudi mvese mukuabu uvua undeja mushinga wa kulongesha Saúl njila ya Yehowa, udi wamba ne: ‘Yisha muana mu njila udiye ne bua kuendela; nunku pakolaye, kena umukamu.’ (Nsumuinu 22:6) Mvese eu kanjadikila ne: Yehowa neambeneshe meme mudienzeje bua kulongesha muananyi malu ende. Nansha muvuabi bikelengela bua kuenza mudimu bikole bua kupeta makuta, mvua musue kusomba bikole ne muananyi ne ke bualu buvua ne mushinga kupita kukeba biuma.

Tatuanyi wakafua pavua Saúl ne bidimu 14. Saúl wakumvua bibi menemene bualu lufu lua kakuende luakamuvuluija kanyinganyinga ka lufu lua tatuende. Tatuanyi wakashiya tshilejilu tshimpe tshia mua kunanga Yehowa. Panyima pa lufu luende elu, Saúl ke wakashala nkayende muntu mulume mu dîku, ne yeye ke uvua bua kutangila majinga a kakuende mukaji ne anyi.

Diluangana ne kansere ka mu mashi

Ngondo 8 panyima pa lufu lua tatu, pavua doktere utu utuondopa mumone Saúl mupungile bikole, wakangambila bua kuya nende mu lupitadi. Panyima pa bamunganga bamane kuenza mateta a bungi, buobu kungambila ne: Saúl uvua ne Kansere ka mu mashi (leucémie). *

Mu bidimu 2 ne tshitupa biakalonda, Saúl uvua anu ubuela upatuka mu lupitadi pavuaye utata ne disama diende ne luondapu luvuaye upeta kabidi. Ngondo 6 ya ntuadijilu ivuaye wangata buanga yakamupeshaku dikisha bua ngondo mikuabu mitue ku 18. Kadi disama diakapingana kabidi ne luondapu luvuabu bapesha Saúl kabidi luakamutekesha bikole. Disama kumushilaku muaba bua matuku makese tshianana, kadi bua musangu muisatu eu kavua mua kukokesha kabidi bua manga avuabu bamupesha to. Saúl ukavua mudilambule kudi Nzambi ne uvua ujinga bua kutambula bua kuikala Ntemu wa Yehowa, kadi wakafua pavuaye ne bidimu 17.

Badoktere bavua balomba misangu yonso bua kumuela mashi bua kuluisha luondapu lua kumutua ku biamu bia nzembu. Tshidibi, mashi kaavua buanga bukumbane bua kujikija disama diende to. Pavua badoktere bakuata Saúl disama edi dia kansere ka mu mashi, tuetu kubambila ne: katuvua mua kuitaba bua kuedibua mashi to, bualu tuvua basue kutumikila mukenji wa Yehowa wa ‘kulekela mashi.’ (Bienzedi 15:19, 20) Misangu ya bungi imvua ntshiyipu, Saúl uvua wambila badoktere muvuaye muangata dipangadika dia kubenga kuedibua mashi. (Bala malu adi mu kazubu kadi mu dibeji dia 21.)

Ndekelu wa bionso, badoktere kuamba ne: Saúl uvua ne lungenyi lukumbane bua kumvua bukole bua disama divuaye nadi nansha muvuaye tshitende. Bakitabuja bua kunemeka dipangadika dietu, ne kumuondapabu ne manga makuabu kakuyi tshilumbu tshia mashi nansha muvuabu anu batungunuke ne kutuenzeja bua kushintulula dipangadika dietu. Mvua ne disanka dia dikema pangakumvua Saúl umvuija badoktere dipangadika diende. Bidi bimueneka ne: ukavua ne malanda mimpe ne Yehowa.

Tshikondo tshivuabu batuambila disama dia Saúl kuvua kuenzeke tshisangilu tshinene tshia matuku asatu tshia Bantemu ba Yehowa ku Barcelone. Mu tshisangilu atshi ke muvuabu bapatule mukanda wa Approchez-vous de Jéhovah. Mukanda eu uvua anu bu luongu luvua lutuambuluisha bua tuetu kushala bimana tende pavua dielakana ne buôwa bua matuku atshilualua bitukuata. Tshikondo tshionso tshituvua mu lupitadi, tuvua tubala tshitupa tshia mukanda eu pamue. Bua mutuvua tuvuluka malu adi mu mukanda eu, tuvua tutantamena lutatu luonso luvua lulua kutukuata. Mvese wa Yeshaya 41:13 udi mu mêyi a mbangilu a mu mukanda eu, uvua mutuambuluishe bikole menemene. Udi wamba ne: ‘Meme Yehowa Nzambi webe, nenkukuate ku tshianza tshiebe tshia balume, nkuambila ne: Kutshinyi, nenkukuatshishe.’

Ditabuja dia Saúl diakalenga bantu bakuabu ku muoyo

Lungenyi lukole luvua nalu Saúl ne muoyo mukole biende biakakemesha badoktere ne bamunganga bakuabu ba mu lupitadi lua Vall d’Hebrón. Bantu bonso bavua bamondope bavua bamunange bikole. Mulombodi wa kasumbu ka badoktere ba kansere ka mu mashi ukavuaku muondope bana bakuabu ba Bantemu bavua pabu ne disama edi uvua ubanemeka bikole ne ubatua mushinga. Utshidi uvuluka dipangadika dikole dia Saúl dia kuimanyina ditabuja diende, dikima divuaye nadi kumpala kua lufu ne ditekemena dia muoyo divuaye nadi. Kasumbu ka bamunganga kavua kambile Saúl ne: uvua mubedi muimpe menemene kupita babedi bakuabu bonso bakadibu bondope mu lupitadi luabu alu. Badi bamba ne: mukuenu, kavua udilakana anyi mujimija disanka diende nansha pakavuaye pakufua.

Doktere mukuabu wa malu a mitu wakangambila ne: bana ba bungi ba mulongo wende batu bakuatshika disama dia lufu dia mushindu eu batu bakeba anu kutombokela badoktere ne baledi babu bua dipangila dia bukole ne kanyinganyinga. Kadi, wakamona ne: Saúl yeye kavua muenze nanku to. Bivua bimukemesha bikole bua kumona muvua Saúl ne lutulu ne muoyo mukole. Biakatupesha mpunga wa tuetu kumulongesha malongesha etu.

Ndi mvuluka kabidi muvua Saúl muambuluisha muena Kristo netu mukuabu. Uvua ne disama dia mutu bidimu bitue ku 6 ne manga uvuabu bamupeshe kaavua menza tshintu tshia nsongo. Misangu ya bungi uvua ulua kulama Saúl butuku. Yeye kungambila ne: mushindu udi Saúl wangata disama diende udi unkemesha bikole. Yeye kuamba ne: nansha muvua Saúl mutshioke, uvua ukankamija muntu yonso uvua ulua kumumona. Wakamba ne: “Tshilejilu tshia Saúl tshiakampesha bukole bua kutantamena disama dianyi.”

Kukadi mpindieu bidimu 3 katshia Saúl wafua. Nansha nanku, ntshidi anu ne kanyinganyinga. Ntshiena ne bukole to, kadi Nzambi wakampesha “bukole ebu bupite.” (2 Kolinto 4:7, MMM) Ngakapeta dilongesha dia ne: nansha mu lutatu lua mushindu kayi, nsombelu au udi ne tshintu kampanda tshimpe tshidi muntu mua kupeta. Kumanya mua kupita ne lutatu lua lufu lua bayanyi, tatuanyi ne muananyi, biakangambuluisha bua kuikala muena tshipapayi ne kumvuila bakuabu badi mu ntatu luse. Kupita bionso, malu au mmansemeje pabuipi menemene ne Yehowa. Ndi muindila matuku anyi adi kumpala ntshiyi ne buôwa, bualu Tatuanyi wa mu diulu udiku bua kungambuluisha. Utshidi anu munkuata ku tshianza.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 19 Saúl uvua ne disama dibi dia Kansere ditu didia globile mitoke dibikila mu Mfualansa ne: leucémie lymphoblastique.

[Kazubu/​Tshimfuanyi mu dibeji 21]

UDIKU MUSUE KUMANYA BUA TSHINYI ANYI?

Pamuapa ukadi mumvue bamba ne: Bantemu ba Yehowa batu babenga bua kubela mashi. Ukadiku mutete bua kumanya tshidibu babengela anyi?

Bantu kabatu bumvua tshitu Bantemu bangatshila dipangadika edi dikole dia mu Bible to. Pamuapa bantu batu bela meji ne: Bantemu ba Yehowa batu babenga bua kudiondopisha anyi bangata muoyo ne mushinga mukese. Kadi kabiena nanku to. Bantemu ba Yehowa batu bakeba luondapu luimpe ludiku buabu bobu ne bena mu mêku abu. Kadi, kabatu basue kuedibua mashi anyi manga menza ne mashi to. Bua tshinyi?

Dipangadika diabu edi ndimanyine pa mukenji munene uvua Nzambi muelele bantu bonso. Panyima pa Mvula wa kabutu, Nzambi wakambila Noa ne bena dîku diende bua kudiabu munyinyi wa nyama. Kadi Nzambi kubelelaye mukenji umue, kubambila ne: kabavua ne bua kudia mashi to. (Genese 9:3, 4) Bu mudi bantu ba makoba onso bafumine ku ndelanganyi ya Noa, nunku mukenji udi utangila bantu bonso. Mukenji eu kautu muanji kufua to. Panyima pa bidimu bipite pa 800 pashishe, Nzambi wakambuluila kabidi bena Isalele mukenji au, kubumvuijaye ne: mashi adi tshintu tshisantu ne muoyo wa bintu bionso udi mu mashi. (Lewitiki 17:14) Bidimu bipite pa 1 500 pashishe, bapostolo bena Kristo bakambila kabidi bena Kristo bonso bua ‘kulekela mashi.’​—Bienzedi 15:29.

Bua Bantemu ba Yehowa, kabiena mua kuenzeka bua muntu ikala udiamba mudiye mulekele mashi kadi eku witaba bua bamuele nawu mu mubidi. Bua nanku, mbasue bua babuondopa ne manga makuabu adi kaayi menza ne mashi. Dibenga diabu edi ndifikishe badoktere ne baminganga bua kubondopa mu mushindu udi mulenga mutambe. Ke bua tshinyi bantu ba bungi badi kabayi nansha Bantemu ba Yehowa bakadi babenga pabu bua babele mashi ne bakeba manga makuabu.

[Tshimfuanyi mu dibeji 19]

Meme ne bayanyi Felipe ne muanetu Saúl

[Tshimfuanyi mu dibeji 19]

Baledi banyi José ne Soledad

[Tshimfuanyi mu dibeji 20]

Ngondo umue kumpala kua Saúl kufua