Mushindu wa kuikala tatu mulenga

‘Nuenu batatu, kanufikishi munda mua bana benu, bua mitshima yabo kayibungami.’​—Kolosai 3:21.

MMUSHINDU kayi udi tatu mua kubenga kufikisha bana bende munda? Bidi bikengela tatu amanye bujitu bua mudimu udiye nawu. Tshikandakanda kampanda tshidi tshiakula bua masama a mitu tshidi tshiamba ne: “Kuikala tatu wa bana nkulue mudimu mukole ne kudi tshimue tshia ku bintu binene bidi mua kupatula bipeta bimpe anyi bibi mu meji a bana ne nkolelu wabu.”

Mmudimu kayi udi nawu tatu? Mu mêku a bungi batu bangata tatu anu bu muntu wa kumpala udi ne bua kupesha bana dinyoka. Ba mamu ba bungi batu bambila bana babu badi benza malu mabi kumbelu ne: ‘Wewe indila palua tatuebe neumvue!’ Bua dinyoka kutuiladi muana, didi ne bua kuikala diakanyine ne difila ne muoyo mujima bua muana kululamaye pakolaye. Kadi, kudi malu a bungi a kuenza bua kuikala tatu mulenga.

Mbia muadi bua kumona ne: batatu bonso kabavua ne bilejilu bilenga bidi mua kubambuluisha mu dikolesha bana babu to. Bualu kudi bamue bantu balume bavuabu bakoleshe anu kudi baledi babu ba bakaji. Banga pabu, batu balua bena tshikisu kudi babu bana bualu bavua bakolesha pabu kudi batatu ba tshikisu ne ba dîsu dikole. Mmunshindu kayi udi tatu wa nunku mua kulekela bienzedi bia tatuende ne kulua pende tatu mulenga?

Kudi mukanda udi ne mibelu milenga ne ya kueyemena ya mushindu wa kulua tatu mulenga. Mu Bible mudi mibelu milenga bua nsombelu muimpe wa mu dîku. Mibelu idimu ki mianu ya patupu anyi mushindu udiyi iludika bantu kawena ubafikisha ku diakabi to. Mibelu idi mu Bible idi ileja meji a Yehowa Nzambi Mufuki wa dîku. (Efeso 3:14, 15) Biwikala tatu, newenze bimpe bu wewe mua kutangila mibelu idi mu Bible idi yakula bua kuikala tatu mulenga. *

Kuikala tatu mulenga kakuena anu ne mushinga bua kukolesha bana bimpe ku mubidi ne mu lungenyi, kadi kabidi bua bana kuikalabu ne malanda mimpe ne Nzambi. Muana yeye ne malanda mimpe makole ne tatuende, mbipepele bua yeye kudia kabidi bulunda bukole ne Nzambi. Bible udi uleja kabidi ne: mu mushindu kampanda Yehowa Mufuki wetu udi Tatuetu kabidi. (Yeshaya 64:8) Nanku tuanjayi kukonkonona malu asambombo adi bana nawu dijinga kudi tatuabu. Mu bualu ne bualu buonso, netuleje mushindu udi kutumikila mêyi a mu Bible mua kuambuluisha tatu bua kukumbaja majinga aa.

 1 Bana badi dijinga ne dinanga dia tatuabu

Yehowa udi tshilejilu tshimpe bu mudiye pende Tatu. Bible udi wamba mudi Nzambi umvua bua Yezu Muanende muana a bute ne: “Tatu mmunange Muana.” (Yone 3:35, MMM; Kolosai 1:15) Misangu ya bungi Yehowa uvua muambe patoke mudiye munanga Muanende ne mumuanyishe. Pavua Yezu mutambule, dîyi dia Yehowa diakumvuika mu diulu diamba ne: ‘Wewe udi Muananyi munanga, udi unsankisha bimpe.’ (Luka 3:22) Yezu kavua welakana bikala Tatuende mumunange anyi to. Ntshinyi tshidi batatu mua kulongela ku tshilejilu tshia Nzambi?

Kuelakanyi musangu nansha umue bua kuambila bana bebe muudi mubanange. Tatu Kelvin (udi ne bana 5) udi wamba ne: “Mvua ndienzeja misangu yonso bua kuleja bana banyi dinanga ntshiyi mbambila anu ne mêyi a mukana patupu mumvua mubanange, kadi mvua nditatshisha kabidi bua kutangila majinga a muana ne muana. Mvua panyi ndifila bua kubashintulula mikaya (bikama) ne kubowesha mâyi.” Kabidi, bana bebe badi dijinga ne kumanya ne: utu ubanyisha. Nanku kupitshishi ne kubatula bilema, ne kuikala misangu yonso anu ubanyoka. Kadi wikala ubatuaku makumbu misangu ne misangu. Tatu Donizete, (udi ne bana babidi ba bakaji ba bitende) udi ubela ne: “Tatu udi ne bua kudienzeja bua kukeba kumona bualu bonso budi bukengela kuelela bana bende kalumbandi.” Bana bebe buobu bamanya ne: utu ubanyisha bidi mua kubambuluisha bua kudimonabu ne mushinga. Kuenza nanku nekubambuluishe bua kudiabu bulunda ne Nzambi.

2 Bana mbasue tshilejilu tshilenga

Yone 5:19 udi wamba muvua Yezu mua ‘kuenza anu budiye umona Tatuende wenza.’ Mvese eu udi wamba bimpe patoke ne: Yezu uvua wenze bivuaye umona Tatu “wenza.” Bana nebenza pabu nanku misangu ya bungi. Tshilejilu, bikala tatu utua mukajende mushinga, muanende udi pende mua kukola ne kulua muntu udi utua bantu bakaji mushinga ne ubanemeka. Tshilejilu tshia tatu katshiena anu tshitangila mmuenenu udi bana ba balume bua kuikala nende, kadi ne bana ba bakaji bua mushindu wikalabu pabu mua kuangata bantu balume.

Bitu bikolele bana bebe bua kulomba luse anyi? Mu bualu ebu kabidi tshilejilu tshia tatu tshidi ne mushinga. Tatu Kelvin udi uvuluka dîba dikuabu pavua bana bende babidi ba balume bamunyangila tshiamu tshiende tshia foto tshia mushinga mukole. Bua bungi bua tshiji wakatshibula mêsa bitupa bibidi. Panyima Kelvin wakumvua bibi menemene, ke yeye kulomba bena dîku diende bonso luse, too ne mukajende bua muvuaye kayi mudikanda. Wakamona ne: dilomba diende dia luse divua diambuluishe bana bende bikole, bualu kabatu ne lutatu bua kulomba luse to.

3 Bana batu basue kusomba muaba utu nsombelu muimpe

Yehowa udi ‘Nzambi wa disanka.’ (1 Timote 1:11, NW) Kabiena bikemesha bua muvua muanende Yezu ne disanka dia kusomba ne Tatuende. Nsumuinu 8:30 udi umvuija bimpe malanda avua pankatshi pa Yezu ne Tatuende wamba ne:  ‘Ngakadi pabuipi nende [Tatu] bu muena mudimu wende. Ngakadi ne disanka ku dituku ku dituku.’ Malanda avua pankatshi pa Tatu ne Muanende avua mimpe be!

Bana bebe mbasue kusomba muaba utu nsombelu muimpe. Wewe ukebaku dîba dia kunaya nabu, bidi mua kuambuluisha bua nsombelu wa nunku ikalaku. Kunaya dinaya kampanda ne muana kudi kuambuluisha muledi bua kudia bulunda buimpe ne muanende. Tatu Felix udi pende ne muana wa tshitende udi ujadika bualu ebu. Udi wamba ne: “Mumvuaku muteke dîba dia kusomba ne muananyi wa balume, bivua bituambuluisha bikole mu malanda etu. Tuvua tunaya nende, tusombe nende pamue ne balunda ne tuya kumonaku nende miaba milenga. Tshienzedi etshi tshiakakolesha bikole malanda etu a buobumue mu dîku.”

4 Bana badi dijinga ne kubalongesha malu a Nzambi

Yezu uvua mulongeshe kudi Tatuende. Nunku, Yezu wakamba ne: ‘Ndi ngambila ba pa buloba malu angakumvua kudiye [Tatu].’ (Yone 8:26) Bua Nzambi, tatu ke udi ne bujitu bua kulongesha bana bende bikadilu bilenga ne malu a Nzambi. Bumue bua ku majitu ebe a butatu, nkulongesha bana bebe bua balame mu muoyo wabu mikenji miakane. Dilongesha dia nunku didi ne bua kutuadija anu ku buana. (2 Timote 3:14, 15) Tatu Felix wakatuadija kubadila muanende miyuki ya mu Bible patshivuaye muana mutekete. Uvua utamba kusungula miaba ivua bimfuanyi bia mekala a bungi ne miyiki idi isankisha, ne eyi idi mu mukanda wa Miyuki ya mu Mukanda wa Nzambi. * Pavua muana wenda utantamana, uvua wende usungula mikanda idi yakula malu mu Bible ivua miakanyine tshipimu tshiende.

Tatu Donizete udi wamba ne: “Bitu bikole bua dilonga dia mu dîku kuikaladi disankisha. Mbimpe bua baledi baleja ne: mbasue malu a Nzambi, bualu bana batu bamona ne lukasa malu adi baledi babu kabayi benza kadi babambila bobu bua kuenzabu.” Tatu Carlos (udi ne bana 3) udi wamba ne: “Tutu tuenza tshisangilu lumingu luonso bua kutangila majinga a dîku dietu. Muntu yonso wa mu dîku udi upeta mpunga wa kusungula tshiende tshiena-bualu tshituala kuakuila.” Tatu Kelvin utu misangu yonso ukeba mushindu wa kuyikila ne bana bende bualu bua Nzambi muaba wonso udibu basanganyibua anyi padibu benza tshintu kayi tshionso. Bualu ebu budi butuvuluija miaku ya Mose eyi: ‘Mêyi au angakukuambila lelu eu ikale mu mutshima webe; wewe newayishe bana bebe, wewe neusombelele nabo bua mêyi au, pawashikama mu nzubu webe, ne pawenda mu njila, ne pawalala, ne pawabika.’​—Dutelonome 6:6, 7.

5 Bana badi dijinga ne dinyoka

Bua bana kukolabu bimpe ne kulua bakulumpe ba nsongo, bidi bikengela kubanyoka. Nunku, bamue baledi badi mua kuela meji ne: kunyoka bana babu kudi kumvuija kuikala nabu ne dîsu ditambe kukolesha, kubela minyanzu ya mikole menemene ne ku bambaku mambavi. Kadi Bible kena wamba ne: kunyoka muana kudi kumvuija kumukuma ne luonji to. Udi ubela baledi bua kunyokabu bana babu ne dinanga anu mutu Yehowa wenza amu. (Ebelu 12:4-11) Bible udi wamba ne: ‘Nuenu batatu, kanufuishi bana benu balela tshiji; nubadiundishe  bimpe ne dibela ne didimuija bia Mukalenge.’​—Efeso 6:4.

Mu imue misangu kunyoka kudi mua kuikala ne mushinga wa bungi. Nunku, muana udi ne bua kumanya tshidibu bamunyokela. Manyoka adi baledi bafile kaashiyi muana udiumvua bu bamukine to. Bible kena witaba bua kututa muana ne luonji mu mushindu udi mua kumutapa mputa nansha. (Nsumuinu 16:32) Tatu Kelvin udi wamba ne: “Pandi musue kunyoka bana banyi bua tshilema kampanda tshinene tshidibu benza, ntu ndienzeja bua kubumvuija bimpe ne: ndi mbanyoka bualu ndi mubanange.”

6 Bana badi dijinga ne bukubi

Bidi bikengela kulama bana ku bienzedi bibi bidi mua kubanyanga ne ku balunda babi. Bidi bisama ku muoyo, mudiku “bantu babi” pa buloba apa badi badisuike bua kunyanga bana ba bantu. (2 Timote 3:1-5, 13) Mmunyi muudi mua kukuba bana bebe? Bible udi ufila mubelu wa meji eu: ‘Muntu mudimuke udi utangila dikenga diamba kumukuata, udi usokoma; kadi batshimbakanyi badi bapitaku, badi bakengeshibua.’ (Nsumuinu 22:3) Bua wewe kukuba bana bebe ku dikenga, udi ne bua kuikala mumanye njiwu idiku. Dianjila kukeba bua kumanya malu adi mua kufikisha ku njiwu ne wangata mapangadika a tshiudi bua kuenza. Tshilejilu, wewe muitabile bana bebe bua kukeba ne kufundilangana malu ku luntandala (Enternete) udi ne bua kuikala mujadike ne: mbamanye kuenza nalu mudimu bimpe kakuyi njiwu. Bidi mua kuikala bitambe buimpe bua kuteka ordinatere patoke muaba uudi mua kumona bidibu benza ne kubaleja tshia kuenza.

Tatu udi ne bua kulongolola bana bende ne kubalongesha bua bamanye njiwu idibu mua kutuilangana nayi panuapa kudi bantu babi. Bana bebe mbamanyaku tshia kuenza padi muntu kampanda ukeba kubenzela bibi paudi wewe kuyiku anyi? * Bidi bikengela bana bebe bamanye dienza mudimu dimpe ne dibi ne bitupa biabu bia lulelu. Tatu Kelvin udi wamba ne: “Ntshitu ndekela bantu bakuabu babalongesha bualu ebu nansha mene balongeshi babu. Ngakumvua ne: bualu ebu buvua bujitu buanyi meme bua kulongesha bana banyi pa bidi bitangila bitupa bia lulelu ne bua kudimukilabu bantu batu banyanga bana ku bukole.” Bana bende bonso bakakola bimpe ne badi bonso mu mabaka a disanka.

Keba diambuluisha kudi Nzambi

Dipa dia mushinga mukole didi tatu mua kupesha bana bende didi dia kubambuluisha bua kudiabu bulunda buimpe ne Nzambi. Tshilejilu tshia tatu tshidi ne mushinga wa bungi. Tatu Donizete udi wamba ne: “Batatu badi ne bua kuleja mudibu batambe kunanga malanda abu ne Nzambi. Badi nangananga ne bua kuleja bualu ebu padibu batuilangana ne ntatu anyi makenga. Mu bikondo bia nunku, tatu udi ne bua kuleja mudiye mueyemena Yehowa ne muoyo mujima. Mêyi a diela nawu Nzambi tuasakidila bua bulenga buende mu disambila misangu yonso mu dîku, nebilongeshe bana bua kumonabu Nzambi bu mulunda wabu.”

Bua kuikala tatu mulenga bidi bikengela kuenza tshinyi tshikuabu? Keba mibelu kudi Yehowa Nzambi udi mumanye bimpe mushindu wa kukolesha bana. Wewe ulongesha bana bebe bilondeshila mibelu idi mu Dîyi dia Nzambi, neudimuena ne ebe abidi bualu ebu budi buamba mu Nsumuinu 22:6: ‘Nunku pakolaye, kena umukamu.’

[Mêyi adi kuinshi]

[Tshimfuanyi mu dibeji 11]

Tatu udi ne bua kuikala tshilejilu tshilenga bua bana bende

[Tshimfuanyi mu dibeji 12]

Tatu udi ne bua kulongesha bana bende malu a Nzambi

[Tshimfuanyi mu dibeji 13]

Bana badi dijinga ne dinyoka dia dinanga