Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Utu utshina bafue anyi?

Utu utshina bafue anyi?

Utu utshina bafue anyi?

BANTU ba bungi batu bandamuna lukonko elu ne: “Too, mbatshinyina bualu anyi?” Nunku, batu bitaba ne: bafue mbafuilamu bushuwa. Kadi bantu bakuabu ba bungi batu bamba ne: bafue batu batungunuka ne muoyo bu mikishi.

Mu ditunga dia Bénin (dia mu Afrike wa kudi dîba dibuelela), bantu ba bungi badi bitaba ne: bafue badi mua kupingana bua kulonda anyi kushibeya bana babu batshidi ne muoyo. Ke patu bantu bapana bintu biabu anyi babuela mabanza bua kusumba nyama ya kulambula bafue babu ne kubenzela mikiya kampanda bua kubatalaja luonji. Bakuabu pabu batu badifila ku malu a mîdima ne meji a ne: mukishi wa mufue udi ushala ne muoyo padi muntu ufua, ne udi mua kuyikila ne ba muoyo. Bakuabu pabu batu bapetangana ne malu makuate buôwa atubu bamba ne: mmabakebela kudi mikishi ya bafue.

Tatu Agboola wa ku mikalu ya ditunga dia Bénin ne dia Nigéria uvua pende mutuilangane ne malu a buena aa. Udi wamba ne: “Muaba utudi basombele, bantu mbashadile anu malu a mîdima. Batu ne tshilele tshia kuowesha bitalu mâyi bua kubilongolola bua biye ku bajangi ne mankenda. Mvua ne tshibidilu tshia kusangisha tupelele tua nsabanga tuvua tushala pavuabu babiowesha mâyi, ntusambakaja ne mabeji a imue mitshi. Pashishe, mvua ndaba bintu ebi ku buta buanyi bua kuasa nabu nyama, pinapu ngela dîyi dikole ntela dîna dia nyama umvua musue kuasa. Bilele bia mushindu eu mbiuwule tente muetu munemu, kabidi bidi ne bukole bua bungi. Kadi, mishindu mikuabu ya malu a mîdima ivua yenza buowa.”

“Pavua bana banyi babidi ba balume bafue lufu lua mîdima, ngakadiambila ne: kuvua muntu kampanda uvua undowa. Bua meme kumumanya, ngakaya kudi mukulumpe mukuabu uvua mumanyike bikole bua dipaka dia manga. Yeye kunjadikila ne: tshimvua ndiambila atshi tshivua tshilelela. Kungumvuijaye kabidi ne: bana banyi bakavua bafue abu bavua bindile muntu uvua mubashipe au ku bajangi bua padiye ufua pende balue bapika bende. Tatu mukulakaje au kungambila kabidi ne: muananyi wa balume muisatu uvua pende ne bua kufua lufu lua muomumue. Panyima pa matuku makese, muananyi au wakafua pende.”

Pashishe Agboola kupetangana ne Ntemu wa Yehowa mukuabu wa mu ditunga dia Nigéria, dîna diende John. Malu onso adi atangila bafue avua John mumumvuije avua afumina anu mu Bible. Malu au kushintululawu nsombelu wa Agboola. Adi kabidi mua kushintulula webe pebe.

Bafue batu ne muoyo anyi?

Nnganyi udi mua kuandamuna lukonko elu bimpe? Kakuena muntu wa panu udi mua kuluandamuna to, nansha yeye mumanyike bua makole a mîdima a mushindu kayi. Kadi anu Yehowa Mufuki wa bintu bionso bidi ne muoyo ‘mu diulu ne pa buloba, ne bintu bidi bimueneka ne bintu bidi kabiyi bimueneka’ ke udi ne diandamuna dialu. (Kolosai 1:16) Wakafuka banjelu bua kusombelabu miaba ya mu nyuma ya mu diulu, ne bantu ne nyama bua kusombelabu pa buloba. (Musambu 104:4, 23, 24) Bintu bionso bidi ne muoyo anu bua disua dia Yehowa. (Buakabuluibua 4:11) Nanku, tumonayi tshidi Bible Dîyi dia Nzambi diamba bua bafue.

Yehowa ke muntu wa kumpala wakakula bua lufu. Wakadimuija Adama ne Eva ne: bobu babenge kumutumikila bavua ne bua kufua. (Genese 2:17) Uvua musue kuamba tshinyi? Yehowa wakumvuija ne: ‘Wewe udi dinfuenkenya dia buloba, neupingane mu dinfuenkenya dia buloba kabidi.’ (Genese 3:19) Padi muntu ufua, mubidi udi ubola wandamuka buloba. Muoyo pawu udi wimana.

Adama ne Eva bakatombokela Nzambi ku bukole, ke pakabakoselaye tshibawu tshia lufu. Kadi bobu ki mbavua ba kumpala ku difua to. Muanabu Abele ke wakafua kumpala. Tutuende Kayina ke uvua mumushipe. (Genese 4:8) Kayina kavua ne buowa bua se: muakunyende uvuaye mushipe uvua mua kulua kumushipa pende to. Kadi tshivua Kayina yeye utshina ntshivua bantu ba muoyo mua kumuenzela.​—Genese 4:10-16.

Bidimu nkama bimane kupita, muoyo wa mukalenge Helode wakapandika pavua bena meji bamuambile ne: “mukalenge wa bena Yuda” uvua muledibue mu bukalenge buende. Helode kuangata dipangadika dia kushipa muana uvua ne bua kulua mukalenge au, ke kupangadijaye bua kushipa bana ba balume bonso ba mu Beteleheme ba dituku dimue too ne ba bidimu bibidi. Kadi muanjelu kuambila Yosefe bua ‘kunyemena mu Ejipitu’ ne Yezu ne Mariya.​—Matayo 2:1-16.

Pakafua Helode, muanjelo wakambila Yosefe bua kupinganaye mu Isalele, bualu ‘bakebi ba muoyo wa muana bakafua.’ (Matayo 2:19, 20) Muanjelu muine (utu muntu wa mu nyuma) uvua mumanye ne: Helode kavua kabidi mua kuenzela Yezu bibi nansha. Yosefe kavua utshina mukalenge Helode ukavua mufue au nansha. Kadi Yosefe uvua mushale yeye utshina Âkelao muana wa Helode uvua ne tshikisu bua tshivuaye mua kubenzela. Nunku, Yosefe wakaya kusombela ne dîku diende mu Galela, muaba uvua Âkelao kayi ukokesha to.​—Matayo 2:22.

Miyuki eyi idi atuambuluisha bua kumona ne: bafue kabena ne bukole to. Kadi, tuambe tshinyi bua tshivua tshifikile Agboola ne bantu bakuabu?

“Bademon” anyi nyuma ya makoya

Pakavua Yezu muntu mukulumpe, wakatuilangana ne nyuma mibi. Nyuma mibi eyi yakamanya Yezu, e kumubikilayi ne: “Muana wa Nzambi.” Yezu pende wakayimanya ne: nnyuma mibi. Kayivua nyuma anyi anyima ya bantu bakavua bafue to. Yezu yeye wakayibikila ne: “bademon” anyi nyuma ya makoya.​—Matayo 8:29-31; 10:8; Mâko 5:8.

Bible udi wakula bua nyuma idi mishale milamate Nzambi ne bua idi mimutombokele. Mukanda wa Genese udi wamba ne: pavua Adama ne Eva batombokele Yehowa, wakabipata mu budimi bua Edene, kutekaye bakeluba anyi banjelu ku luseke lua ku Est kua budimi bua Adama ne Eva kabapinganyimu kabidi to. (Genese 3:24) Bimueneka ne: ke musangu wa kumpala uvua banjelu aba anyi nyuma eyi mimueneke kudi bantu.

Panyima pa bidimu, banjelu ndambu bakalua pa buloba ne mibidi ya bantu. Yehowa kavua mubatume bua kuenza mudimu kampanda pa buloba to. Kadi, ‘bakashiya muaba wabu mene wa kuikalamu’ mu diulu. (Yuda 6) Bavua basue kuenza malu avua abasankisha bobu nkayabu. Bakangata bakaji e kulelabu nabu bana ba mashi masanga banene bale badibu babikila ne: ba Nefilima. Ba Nefilima abu ne batatuabu bantomboji bakuuja buloba ne tshikisu ne malu mukuabu mabi menemene kabidi. (Genese 6:1-5) Yehowa wakajikija malu au pakatumaye Mvula wa kabutu wakaloka mu tshikondo tshia Noa. Mâyi a mvula au akabutula bantu babi balume ne bakaji, too ne bana bavuabu balele ne banjelu abu. Kadi ntshinyi tshiakenzekela banjelu abu?

Bungi bua Mvula au buakabanyemesha e kupinganabu mu diulu. Kadi, Yehowa wakababengela bua bobu kupingana “muaba wabo” au kabidi. (Yuda 6) Bible udi wamba ne: ‘Nzambi kavua muengeleke banjelu pakenzabu bibi, kadi yeye wakabela mu nyongolo ya mîdima, bua balamibuemu too ne ku dibalumbuluisha diabu.’​—2 Petelo 2:4.

Nyongolo wa mîdima udibu batele eu ki mmuaba kampanda musunguluke to; mmuenze bu diedibua mu buloko anyi dipuekeshibua milongo didi dipangisha banjelu aba bua kuenza malu avuabu benza kumpala ne bana babu. Bademon kabena mua kuangata kabidi mibidi ya bantu nansha, kadi batshidi ne bukole bua kukokesha ngenyi ya bantu ne nsombelu wabu. Badi mua kukuata bantu ne nyama ku bupika. (Matayo 12:43-45; Luka 8:27-33) Batu kabidi badinga bantu pa kudimanyisha bu nyuma anyi anyima ya bantu bafue. Mbua tshinyi? Bua kupangisha bantu mua kutendelela Yehowa mu mushindu udi umusankisha, ne bua kubashiya mu dipanga dia tshidi muntu ulua padiye ufua.

Mua kujikija buôwa

Agboola wakamona ne: malu avua Bible wamba bua bafue ne bua banjelu avua umvuika malelela. Yeye kumona ne: uvua ne bua kulonga malu a bungi. Wakatuadija kulonga Bible ne John ne mikanda mikuabu ya malu a mu Bible. Agboola wakakola ku muoyo pakamanyaye ne: bana bende mbalale mu lukita, kabavua muaba kampanda bindile bua kulua bapika ba muntu uvua mubashipe pavuaye pende ufua to.​—Yone 11:11-13.

Agboola kumona kabidi ne: uvua ne bua kulekela malu ende a midîma onso. Kuoshaye bintu biende bionso bia manga. (Bienzedi 19:19) Bamue bantu ba mu musoko wabu bakamuambila ne: nyuma ivua mua kumuenzela bibi. Kadi Agboola kakatshina to. Wakatumikila mubelu udi mu Efeso 6:11, 12 wa ne: ‘Luatayi bintu bionso bia mvita bia Nzambi. Bualu bua diluangana dietu ndia kufuilangana ne bisumbu bia nyuma mibi.’ Mu bia mvita bia Nzambi ebi mudi bulelela, buakane, lumu luimpe lua ditalala, ditabuja, ne muele wa nyuma udi Dîyi dia Nzambi. Bia mvita bia mushindu eu bidi bifumina anu kudi Nzambi, kabidi bidi ne bukole bua dikema!

Pavua Agboola mulekele bilele bionso bivua biumvuangana ne malu a mîdima, bakamukina kudi bamue balunda bende ne balela bende. Kadi ku Nzubu wa Bukalenge wa Bantemu ba Yehowa, Agboola mmupete balunda bakuabu badi bitaba malu adi Bible wamba.

Agboola mmumanye mpindieu ne: mu katupa emu Yehowa neumbushe malu mabi onso pa buloba, neimanyike midimu ya bademon yonso. Ndekelu wa bionso, Nzambi neabashipe. (Buakabuluibua 20:1, 2, 10) Nzambi neajule bantu “bonso badi mu nkita” pa buloba apa. (Yone 5:28, 29) Munkatshi mua bantu aba nemuikale Abele ne bana bavua mukalenge Helode mushipe ne bantu bakuabu miliyo ya bungi. Agboola udi witabuja ne: bana bende basatu nebabishibue pabu. Pamuapa bamue bantu bauvua munange badi bafue nebikale pabu munkatshi mua babishibua abu. Bantu bonso babishibua abu nebatujadikile ne: kubangila ku lufu luabu too ne ku dibishibua diabu kabavua bamanye bualu nansha bumue, mmumue ne: kabavua bamanye bualu nansha bumue bua ku mikiya ivuabu babenzela to.

Kuikadi utshina bafue to. Kadi ikala mutekemene bua kumonangana kabidi ne bebe bakadi bafue. Pautshidi muindile apu, bua tshinyi kuenaku mua kulonga Bible bua kukolesha ditabuja diebe? Udisange kabidi kudi bantu badi bitaba malu adi Bible ulongesha. Wewe muikale mu malu a mîdima, bilekela diakamue kuyi ujingakana. Dilama ku mvita ya bademon pa kuvuala ‘bintu bionso bia mvita bia Nzambi.’ (Efeso 6:11) Bantemu ba Yehowa mbadiakaje bua kukuambuluisha ne disanka dionso. Batu balongesha bantu Bible ku mbanza yabu ku diambuluisha dia mukanda wa Bible utu ulongesha tshinyi menemene? *

Agboola katu utshina kabidi bafue nansha, kabidi mmulonge mua kukandamena bademon. Udi wamba ne: “Tshiena mumanye uvua mukebeshe lufu lua bana banyi basatu abu to. Kadi katshia ngatuadija kuenzela Yehowa mudimu, nkadi mulele bana bakuabu 7. Kakuena muntu nansha umue wa mu nyuma ukadi mubenzele bibi nansha.”

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 25 Mupatula kudi Bantemu ba Yehowa.

[Lungenyi lunene lua mu dibeji 28]

Agboola katu utshina kabidi bafue to, kabidi mmulonge mua kukandamena bademon

[Tshimfuanyi mu dibeji 27]

Kayina kavua utshina ne: muanabu uvua mufue uvua mua kulua kumusombuela to