Mvua munange bufuki bikole pantshivua muana. Tuvua tutamba kuya ne bena mu dîku dietu mu metu mimpe manene ne ku majiba mimpe a mâyi avua manyunguluke tshimenga tshietu tshia Jyväskylä tshidi munkatshi mua ditunga dia Finlande. Ntu kabidi munange nyama bikole. Tshilejilu pantshivua muana mvua ngambula kampusu anyi mbua yonso umvua mmona. Pamvua ngenda nkola, bivua bintonda bikole pamvua mmona bantu bakengesha nyama. Mu kupita kua matuku, ngakatuadija kuenza mudimu mu tshibambalu tshidi tshikuba nyama, mu tshibambalu etshi ngakapetangana ne bantu bakuabu bavua banange nyama.

Tuakenza bibilu bia bungi bua kuambuluisha bantu bua kukuba nyama. Tuvua tuabanya mabeji a mamanyisha ne tudilongolola bua kuenda mu njila bua kukuba nyama bua kubenga tshivua baminganga bavua batetela masama pa nyama benza. Tuakenza too ne tshibambalu tshipiatshipia tshia dilama dia nyama. Bu mutuvua bangate mapangadika makole bua bantu banemeke malu atuvua tuimanyina, tuvua misangu ya bungi tupeta bilumbu ne mbulamatadi. Bakankuata ne kuyabu nanyi ku tubadi misangu ya bungi.

Pakumbusha diditatshisha dianyi bua nyama, kuvua kabidi malu makuabu a pa buloba avua antonda. Mu kupita kua matuku, meme kubuela mu bibambalu bia bungi, mu biobi abi mudi tshia Amnesty International ne tshia Greenpeace. Mvua mudifile ne muoyo mujima bua kutua bibambalu ebi nyama ku mikolo. Mvua ngimanyina patoke manême a bapele, a badi ne nzala, ne a badi ne nsombelu mushadile.

Kadi, ku kakese ku kakese ngakalua kumona ne: tshiena mua kushintulula malu a pa buloba to. Nansha muvua bibambalu ebi biakaje tumue tu malu, malu manene avua enda anu anyanguka bikole menemene. Bivua bienza anu bu se: Satana mmukuate buloba bujima ne muntu kena mua kuakaja tshintu nansha tshimue to. Meme kudimona tshiyi mukumbane to.

Pavuabi bintonde bikole bua mumvua mushikile, ngakatuadija kuela meji bua Nzambi ne Bible. Mvua mulonge Bible kumpala ne Bantemu  ba Yehowa. Nansha mumvua nganyisha ngikadilu muimpe uvua nende Bantemu ba Yehowa ne muvuabu badifila kundi, tshivua muanji kudiakaja bua kushintulula nsombelu wanyi to. Kadi musangu eu, ngakamona malu mushindu mukuabu.

Ngakangata Bible wanyi ne kutuadija kumubala. Malu amvua mubalamu avua mankankamije bikole. Ngakapeta mvese ya bungi idi ilongesha bua kubenga kuenzela nyama malu ne tshikisu. Tshilejilu, Nsumuinu 12:10 udi wamba ne: ‘Muntu muakana udi welela muoyo wa tshimuna tshiende meji.’ Mvua mujingulule kabidi ne: ki Nzambi udi ukebesha makenga ne ntatu bidi nabi bantu pa buloba to. Kadi, ntatu ne makenga mbivule bikole bualu bantu ba bungi kabena balonda tshidi Nzambi wamba to. Bivua bindenge ku muoyo bikole pamvua mulonge dinanga ne lutulu bidi nabi Yehowa.​—Musambu 103:8-14.

Tshikondo atshi, ngakapeta dibeji dia kulomba nadi mukanda wa Bible utu ulongesha tshinyi menemene? ngakadiuwuja ne kudituma. Mu matuku makese, Ntemu mukuabu ne mukajende bakalua kuanyi ne kundombabu bua tuikale tulonga nabu Bible, ne meme kuitaba. Ngakatuadija kubuela mu bisangilu bia bena Kristo ku Nzubu wa Bukalenge. Ngakatuadija kunanga malu amvua ndonga mu Bible.

Ku diambuluisha dia Bible, ngakashintuluka bikole. Ngakalekela kunua makanya ne kukuatshika maluvu. Meme kulongolola tshimuenekelu tshianyi ne ngakuilu wanyi. Meme kutuadija kabidi kunemeka mbulamatadi. (Lomo 13:1) Ngakalekela kabidi nsombelu mubi umvua nende, mumvua mudina ne kasuki.

Lutatu lunene lumvua nalu ndua kushintulula mmuenenu umvua nende bua bibambalu bivua bimanyina manême a bantu ne a nyama. Tshiakashintuluka musangu umue to. Kumpala, mvua mmona ne: meme mumbuke mu tshibambalu etshi ndi ngenzela benatshi bibi. Kadi ngakalua kujingulula ne: anu Bukalenge bua Nzambi ke budi mua kulongolola nsombelu wa pa buloba. Ke meme kuangata dipangadika dia kudifila ne muoyo mujima bua kutua Bukalenge ebu nyama ku mikole ne kuambuluisha bakuabu bua balonge malu a Bukalenge ebu.​—Matayi 6:33.

Bu mumvua muimanyinyi wa manême, mvua mmona bantu mu bitupa bibidi; tshia bantu bimpe ne tshia bantu babi, ne mvua nduisha bamvua mmona ne: mbantu babi. Kadi ku diambuluisha dia Bible, tshitshitu kabidi nkina bamue bantu to. Ndi ngenza muanyi muonso bua kuleja bantu bonso dinanga dia bena Kristo. (Matayi 5:44) Mu mishindu ya bungi, ndi ndeja dinanga edi pandi nya kuyisha bakuabu lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi. Ndi ne disanka dia bungi bua mudi mudimu wa budisuile eu upetesha bantu ditalala, disanka ne ditekemena dilelela.

Ndi mupete ditalala dia mu lungenyi bua mundi mulekeele Yehowa malu mu bianza. Ndi mushindike ne: bu mudiye Mufuki, kakuitaba bua bakengeshe nyama ne bantu bua kashidi anyi bua banyange buloba buimpe ebu to. Kadi, ku diambuluisha dia Bukalenge buende, Yehowa neakaje mu katupa kîpi emu malu adi bana ba bantu banyange. (Yeshaya 11:1-9) Bidi bingenza disanka dia bungi ki nganu bua kumanya bulelela bua malu aa to, kadi bua kuambuluisha kabidi bantu bakuabu bua kuitabujabu pabu malu aa. Tshiena kabidi ne meji a kushintulula malu a pa buloba to.