Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

TSHIENA-BUALU TSHINENE | MVITA IVUA MISHINTULULE MALU PA BULOBA

Mukebeshi mulelela wa mvita ne makenga

Mukebeshi mulelela wa mvita ne makenga

Mvita ya kumpala ya buloba bujima yakajika mu dia 11/11/1918. Bapanyi ba bintu bakakanga magazin dituku adi ne bantu kuja maja mu njila. Kadi disanka diabu edi kadiakanenga to. Disama dinene dia lufu diakashipa bantu ba bungi kupita mvita ya kumpala ya bujima ivua ifuma ku dijika.

Disama dibi dia grippe Espagnole diakakuata biluilu bia ditunga dia France mu ngondo muisambombo wa tshidimu tshia 1918. Kishi ka disama edi kakashipa bantu ba bungi be. Tshilejilu, mu ngondo mikese disama edi diakashipa basalayi ba Amerike bavua mu ditunga dia France kupita bavua bafue mu mvita. Basalayi bakaya ne disama edi mu matunga abu pakajika mvita, ke disama kutangalakadi pa buloba bujima.

Biyole bia nzala ne dipangila dia makuta biakakuata bantu mu bidimu biakalonda mvita eyi mimane kujika. Pavua bimvundu ebi bijike mu 1918, bena ku Mputu ba bungi bavua ne nzala mikole. Mu 1923 makuta a bena Allemagne kaavua kabidi ne mushinga to. Bidimu bisambombo pashishe, buloba bujima buakapeta lutatu lua malu a mpetu. Ndekelu wa bionso, mu 1939 Mvita mibidi ya buloba bujima yakatuadija ne mu mushindu kampanda bivua anu bu ne: mvita ya kumpala ayi ke ivua itungunuka. Nnganyi uvua mukebeshe malu onso mabi aa?

TSHIMANYINU TSHIA MATUKU A KU NSHIKIDILU

Mulayi wa mu Bible udi utuambuluisha bua kumanya mukebeshi wa bimvundu bia katshia ne katshia bu mudi Mvita ya kumpala ya buloba bujima. Yezu Kristo wakakula bua tshikondo tshivua ‘tshisamba mua kuluisha tshisamba tshikuabu’ ne biyole bia nzala, bipupu bia masama ne bua kuenzeka pa buloba. (Matayi 24:3, 7; Luka 21:10, 11) Wakambila bayidi bende ne: ntatu ya buena eyi neyenze tshimanyinu tshia matuku a ku nshikidilu. Mukanda wa Buakabuluibua udi umvuija malu a bungi mu tshilumbu etshi bualu udi uleja dipetangana didi pankatshi pa makenga adi pa buloba ne mvita ivua mienzeke mu diulu.​—Tangila kazubu kadi ne tshiena-bualu etshi: “ Mvita pa buloba ne mvita mu diulu.”

Anu mu mukanda wa Buakabuluibua emu badi bakulamu bua babandi ba pa tubalu banayi, imue misangu batu bababikila ne: babandi ba pa tubalu banayi ba mu Buakabuluibua. Basatu ba ku babandi ba pa tubalu banayi aba, badi tshimfuanyi tshia makenga avua Yezu mudianjile kuleja bu mudi: mvita, biyole bia nzala ne bipupu bia masama. (Tangila kazubu kadi ne tshiena-bualu tshia ne: “ Babandi banayi ba pa tubalu badiku bulelela mu lubilu anyi?”) Bidi bimueneka patoke ne: Mvita ya kumpala ya buloba bujima mmikebeshe ntatu ivua kayiyi mianji kukuata bantu to. Bible udi uleja ne: Satana ke udi mu mushindu kampanda mukebeshe ntatu eyi. (1 Yone 5:19) Kudiku muntu udi mua kumuimanyika anyi?

Mukanda wa Buakabuluibua udi uleja kabidi ne: nkushadile Satana “tshikondo tshîpi.” (Buakabuluibua 12:12) Ke bualu kayi udi ne tshiji tshikole ne ukebela bantu ntatu mikole pa buloba. Kadi bimvundu ebi bidi bitujadikila kabidi ne: tshikondo tshia Satana tshidi tshiya lukasa ku ndekelu kuatshi.

DIBUTUKA DIA MIDIMU YA DIABOLO

Mvita ya kumpala ya buloba bujima mbualu budi bantu kabayi mua kupua muoyo to. Ivua mibueje matunga a bungi mu mvita, mikebeshe buntomboji ne misake bantu bua kubenga kueyemena balombodi babu. Mvita eyi idi kabidi ileja patoke muvuabu bipite Satana mu diulu. (Buakabuluibua 12:9) Mulombodi wa buloba udi kayi umueneka eu udi wenza malu bu tshikokesha nkaya udi mumanye ne: matuku ende adi mabala ku minu. Pafika matuku ende aa ku ndekelu kuawu, bimvundu bivua Mvita ya kumpala ya buloba bujima bikebeshe nebijike pabi.

Bilondeshile mulayi wa mu Bible, udi ne kabingila ka kueyemena Yezu Kristo, Mukalenge wetu wa mu diulu wikala mua “kubutula midimu ya Diabolo” mu katupa kîpi emu. (1 Yone 3:8) Bantu ba bungi badi basambila bua dilua dia Bukalenge bua Nzambi. Ke tshiutu pebe wenza anyi? Ku diambuluisha dia Bukalenge ebu, bena lulamatu nebashishe kumona muenzeke disua dia Nzambi pa buloba apa, kadi ki ndia Satana to. (Matayi 6:9, 10) Patuadija Bukalenge bua Nzambi kukokesha pa buloba, mvita yonso neijike, too ne ya buloba bujima kayakuikalaku kabidi to! (Musambu 46:9) Wewe mulonge malu adi atangila Bukalenge bua Nzambi ebu, neumone ne ebe abidi tshikondo tshikala ditalala mua kuikala pa buloba bujima!​—Yeshaya 9:6, 7.