Nshapita wa 100

Mufuanu wa mpalata

YEZU utshidi pamu’apa kua Zakayo, kuvuaye mutuudile pavuaye mu njila mutangile ku Yeruzaleme. Bayidi bende badi bela meji se: pafikabo ku Yeruzaleme, neadimanyishe bu Masiya ne kushikika Bukalenge buende. Bua kululamija lungenyi elu ne kuleja mutshidi Bukalenge kule, Yezu udi ufila mufuanu kampanda.

“Muntu kampanda mulela mu dîku dia buneme,” ke mudiye ulonda, “wakaya ku ditunga dia kulekule bua kuambikibua bukokeshi bua bukalenge ne kualukila.” “Muntu mulela mu dîku dia baneme” eu nYezu, ne “ditunga dia kulekule” ndiulu. Padi Yezu ufika kuin’aku, Tatuende neamupe bukokeshi bua bukalenge.

Kadi kumpala kua kumuka, muntu mulela mu dîku dia buneme eu udi ubikila bapika dikumi ne upesha yonso wa kudibo mpalata umue wa tshiamu tshitoke, wamba ne: “Nuenduluke nayi too ne pangalua.” Mu dikumbana dia kumpala, bapika dikumi badi baleja bayidi ba kumpala ba Yezu. Mu dikumbana dialabale, badi tshimfuanyi tshia buonso badi ne ditekemena dia kuikala bapianyi pamue nende mu Bukalenge bua mu diulu.

Mpalata ya tshiamu tshitoke mbitshiele bia mushinga mukole, umue muikale ne mushinga wa difutu dia ngondo isatu dia muena mudimu wa bu-tshidime. Kadi, mpalata idi ileja tshinyi? Ne ndienduluka dia mushindu kayi didi bapika ne bua kutumika nayi?

Mpalata idi ileja biuma bikala bayidi balela ku spiritu mua kutumika nabi bua kuenza bapianyi bavule ba Bukalenge bua mu diulu too ne pafika Yezu bu Mukalenge mu Bukalenge ebu bulaya. Panyima pa dibiishibua diende ne dimueneka kudi bayidi bende, Yezu wakabapesha mpalata eyi ya mu tshimfuanyi bua kuenza bayidi bavule bavua ne bua kusakidibua ku kasumbu ka Bukalenge bua mu diulu.

“Kadi,” ke mudi Yezu utungunuka, “bena ditunga diende bakakina [muntu mulela mu dîku dia buneme] ne kutumabo kasumbu ka milopo panyima pende, bua kuambabo ne: ‘Katuena basue bua muntu eu avue mukalenge wetu nansha.’” Bena ditunga aba mbena Izalele, peshi bena Yuda, pa kumusha bayidi bende. Panyima pa diya dia Yezu mu diulu, bena Yuda aba bakakengesha bayidi bende, ne nunku kumanyishabo patoke se: kabavua basue bua ikale mukalenge wabo. Ku ngenzelu eu, bakenza malu anu bu bena ditunga bakatuma kasumbu ka milopo.

Mmunyi mudi bapika dikumi batumika ne mpalata yabu? Yezu udi umvuija ne: “Ndekelu wa bionso pakapinganaye mumane kuambikibua bukokeshi bua bukalenge, wakatuma dîyi bua kubikilabo bapika abu bavuaye mupeshe mfranga ya tshiamu tshitoke, bua kumanyaye bivuabo bapatule bu makasa mu dienduluka diabo. Ke wa kumpala kudileja kudiye, wamba ne: ‘Mukalenge, mpalata webe mmupatule mpalata dikumi.’ Ke kumuambilaye ne: ‘Wenji bilenga, mupika muimpe! Bu muuvua mudileje muena lulamatu mu muanda mupite bukese, ikala ne bukokeshi pa bimenga dikumi.’ Muibidi e kufika pende mpindieu, wamba ne: ‘Mpalata webe, Mukalenge, wenji mpalata itanu.’ Kuambilaye kabidi muine eu ne: ‘Wewe pebe, ikala ne bimenga bitanu ku bukokeshi buebe.’”

Mupika mutuadi wa mpalata dikumi udi uleja kasumbu, anyi tshisumbu, tshia bayidi badiku kumukila ku dia Pentekoste wa mu 33 B.B. too ne mpindieu, kusangisha ne bapostolo. Mupika uvua mupatule mpalata itanu udi pende uleja tshisumbu kampanda tshia bantu badi, anu mu tshine tshikondo etshi, bavudija biuma bia pa buloba bia mukalenge wabu bilondeshile nsombelu yabu ne makokeshi abu. Bisumbu ebi bibidi bidi bimanyisha lumu luimpe ne tshisumi, ne bu tshipeta, bantu bavule ba mitshima milulame badi bavua bena nkristo. Bapika tshitema pa dikumi mbenze malubuluka mu dienduluka diabu ne mbavudije biuma bivuabo babapeshe.

“Kadi,” ke mudi Yezu utungunuka, “umue mushilangane [nabu] wakalua, wamba ne: ‘Mukalenge, ke mpalata webe eu, mvua mumulame muela mu kalamba. Bushuwa, mvua nkutshina, bualu utu muntu wa malu makole; utu wangata biuvua kuyi mubutshile ne utu unowa biuvua kuyi mukune.’ Yeye kumuambila ne: ‘Ndi nkulumbuluisha bua bidi bipatuka mukana muebe, mupika mubi we. Wewe uvua mumanye mundi muntu wa malu makole, ngangata bimvua tshiyi mubutshile ne nnowa bimvua tshiyi mukune, ki mmudibi anyi? Nunku, bua tshinyi kuvua muele mfranga yanyi ya tshiamu tshitoke ku banke? Nanku mu kufika kuanyi, mvua mua kuyipatuisha ne bia makasa.’ Ke kuambilaye bavua bimane kuaka ne: ‘Munyengayi mpalata ne numupeshe eu udi ne mpalata dikumi.’”

Bua mupika mubi, dijimija dia mpalata wa mu tshimfuanyi didi diumvuija dijimija muaba mu Bukalenge bua mu diulu. Eyowa, udi ujimija muabi wa kukokesha, mu ngakuilu kampanda, pa bimenga dikumi anyi bimenga bitanu. Tabalelayi kabidi se: mupika eu ki mmubadibue muntu mubi bua bubi kampanda budiye muenze, apo mbua kupanga kuenza mudimu bua kuvudija bubanji bua bukalenge bua mfumuende.

Padi mpalata wa mupika mubi upeshibua mupika wa kumpala, mêyi a ditontolola adi ambibua: “Mukalenge, yeye udi ne mpalata dikumi!” Pabi, Yezu udi wandamuna ne: “Eu yonso udi ne bintu nebamupe bipitshidile; kadi eu udi kayi nabi, nebamunyenge nansha bidiye nabi. Kabidi, baluishi banyi aba bavua kabayi basue bua meme kulua mukalenge wabo, vuayi nabo apa ne nubakose mitu kumpala kuanyi.” Luka 19:11-27, NW; Matayo 28:19, 20.

▪ Ntshinyi tshidi tshisaka Yezu ku difila mufuanu wa mpalata?

▪ Muntu mulela mu dîku dia buneme nnganyi, ne ditunga didiye uya ntshinyi?

▪ Bapika mbanganyi, ne ntshinyi tshidi mpalata ileja?

▪ Bena ditunga mbanganyi, ne mmunyi mudibo baleja lukinu luabu?

▪ Bua tshinyi mupika umue udi ubikidibua mubi, ne dijimija dia mpalata wende didi diumvuija tshinyi?