Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

NSHAPITA MUISATU

Ntshinyi tshidi Nzambi mulongoluele bantu?

Ntshinyi tshidi Nzambi mulongoluele bantu?

1. Mbualu kayi buvua Nzambi mulongoluele bantu?

NZAMBI mmulongoluele bantu bualu buimpe butambe. Wakafuka mulume ne mukaji wa kumpala, Adama ne Eva, bua basombele mu budimi bulengele. Uvua mulongolole bua balele bana, bavuije buloba bujima mparadizu, ne balame nyama.—Genese 1:28; 2:8, 9, 15; tangila Dimanyisha dia ku ndekelu 6.

2. a) Mmunyi mutudi bamanye ne: Nzambi neenze tshidiye mulongolole? b) Bible udi wamba tshinyi bua muoyo wa kashidi?

2 Udi wela meji ne: netusombaku dimue dituku mu mparadizu anyi? Yehowa udi utuambila ne: “Ndi mubulongolole, ne nembukumbaje kabidi.” (Yeshaya 46:9-11; 55:11) Bushuwa, yeye neenze tshidiye mulongolole; tshintu nansha tshimue katshiakumupangisha to. Yehowa udi wamba ne: wakafuka buloba ne tshipatshila kampanda. Kavua “mubufuke anu bua tshianana” to. (Yeshaya 45:18) Mmusue bua bantu basombele pa buloba buonso bujima. Mbantu ba mushindu kayi badi Nzambi musue bua basombelapu? Bua matuku bungi kayi? Bible udi wamba ne: “Bantu bakane [anyi badi batumikila] nebapiane buloba, nebasombapu bua kashidi.”Misambu 37:29; Buakabuluibua 21:3, 4.

3. Bu mudi bantu basama ne bafua, nnkonko kayi iudi mua kudiela?

3 Kadi lelu, bantu badi basama ne bafua. Miaba ya bungi, bantu badi baluangana ne bashipangana. Bushuwa, aa ki mmalu avua Nzambi mulongolole to. Kadi, tshiakenzeka ntshinyi? Tshivua tshienzeke bua tshinyi? Bible nkayende ke udi mua kuandamuna.

MUENA LUKUNA WA NZAMBI

4, 5. a) Nnganyi uvua muyukile ne Eva mu budimi bua Edene ku diambuluisha dia nyoka? b) Mmunyi mudi muntu muimpe mua kulua muivi?

4 Bible udi utuambila ne: Nzambi udi ne muena lukuna “udibu babikila ne: Diabolo ne Satana.” Satana wakenza mudimu ne nyoka bua kuyukila ne Eva mu budimi bua Edene. (Buakabuluibua 12:9; Genese 3:1) Wakenza bua bimueneke bu ne: nyoka ke uvua wakula.—Tangila Dimanyisha dia ku ndekelu 7.

5 Kadi, Nzambi uvuaku mufuke Satana Diabolo anyi? Tòo! Muanjelu kampanda uvua mu diulu pavua Nzambi ulongoluela Adama ne Eva buloba wakashintuluka, kuluaye Diabolo. (Yobo 38:4, 7) Mmunyi muvua bualu ebu mua kuenzeka? Tuanjibi kuamba, mmunyi mudi muntu muimpe mua kushintuluka kulua muivi? Kabavua bamulele muivi to. Kadi padiye ujinga anyi ukeba tshintu kampanda tshidi katshiyi tshiende, ne utungunuka ne kutshielela meji, dijinga diende dibi edi didi dikola bikole. Pashishe, padiye upeta mpunga, udi utshiba. Mmudivuije nkayende muivi.—Bala Yakobo 1:13-15; tangila Dimanyisha dia ku ndekelu 8.

6. Mmunyi muvua muanjelu kampanda mulue muena lukuna wa Nzambi?

6 Ke tshivua tshienzekele muanjelu au. Yehowa mumane kufuka Adama ne Eva, wakabambila bua kulela bana ne ‘kuwuja buloba tente.’ (Genese 1:27, 28) Muanjelu au uvua mua kuikala muele meji munda munda ne: ‘Bantu bonso aba se badi mua kulua kuntendelela meme pamutu pa kutendelela Nzambi!’ Pavuaye utamba kuelangana meji bikole bua bualu ebu, wakajinga bikole tshintu tshia bende tshia Yehowa. Muanjelu au wakajinga bua bantu bamutendelele. Nunku wakashima Eva, kumupambuishaye. (Bala Genese 3:1-5.) Pakenzaye nanku, wakalua Satana Diabolo, muena lukuna wa Nzambi.

7. a) Bua tshinyi Adama ne Eva bakafua? b) Bua tshinyi tudi tukulakaja ne tufua?

7 Adama ne Eva bakabenga kutumikila Nzambi, kudiabu tshimuma. (Genese 2:17; 3:6) Bakenzela Yehowa mpekatu, ne panyima pa bidimu bakafua anu muvua Yehowa mubambile. (Genese 3:17-19) Bana ba Adama ne Eva bavua bena mpekatu, nunku bakafua pabu. (Bala Lomo 5:12.) Bua kumvua bua tshinyi bana ba Adama ne Eva bavua pabu bena mpekatu, tuangate tshilejilu etshi. Ela meji bobu boshile diampa mu kashete kakonyangale. Diampa adi nedikale padi dikonyangale anu bu kashete aku. Pavua Adama mubenge kutumikila Nzambi, wakalua muena mpekatu. Bu mutudi bana ba Adama, tuetu bonso tudi bena mpekatu anyi tudi bakonyangale anu bu muvuaye mukonyangale. Bu mutudi bonso bena mpekatu, tudi tukulakaja ne tufua.—Lomo 3:23; tangila Dimanyisha dia ku ndekelu 9.

8, 9. a) Ntshinyi tshivua Satana musue bua Adama ne Eva bitabe? b) Bua tshinyi Yehowa kavua mushipe bantomboji abu diakamue?

8 Satana wakatuadija kutombokela Yehowa pavuaye musake Adama ne Eva bua kubenga kutumikila Nzambi. Uvua musue bua Adama ne Eva bitabe ne: Yehowa mmuena dishima, mukokeshi mubi uvua kayi musue diakalenga diabu. Satana uvua wamba ne: bantu kabena dijinga ne Nzambi bua kubambilaye tshia kuenza to, kabidi ne: Adama ne Eva bavua ne bua kudisunguila tshidi tshimpe ne tshidi tshibi. Kadi Yehowa uvua mua kuenza tshinyi? Uvua mua kushipa bantomboji aba ne kujikija buntomboji. Kadi kuenza nunku kuvuaku mua kuleja ne: Satana mmuena dishima anyi? Tòo!

9 Nunku Yehowa kakashipa bantomboji abu diakamue to. Kadi wakashiya tshikondo bua bantu badikokeshe nkayabu. Kuenza nunku kuvua mua kuleja patoke ne: Satana mmuena dishima ne Yehowa mmumanye tshidi tshitambe buimpe bua bantu. Netumanye malu a bungi adi atangila bualu ebu mu Nshapita wa 11. Kadi udi wela meji kayi bua dipangadika dia Adama ne Eva? Bivuaku bimpe bua bobu kuitabuja Satana ne kubenga kutumikila Nzambi anyi? Yehowa ke uvua mupeshe Adama ne Eva bionso bivuabu nabi. Uvua mubapeshe muoyo mupuangane, muaba muimpe wa kusombela, ne mudimu muimpe uvuabu benza. Kadi Satana kavua muanji kubenzela bualu buimpe nansha bumue to. Bu wewe muikale muaba au, uvua mua kuenza tshinyi?

10. Ndisungula kayi dia mushinga didi yonso wa kutudi ne bua kuenza?

10 Lelu eu, yonso wa kutudi udi kumpala kua disungula dia muomumue, ne muoyo wetu mmusuikila ku disungula ditudi tuenza. Tudi mua kusungula bua kutumikila Yehowa bu Mfumuetu ne kuenza bua Satana amueneke mudiye muena dishima. Anyi tudi mua kusungula Satana bua ikale mfumuetu. (Misambu 73:28; bala Nsumuinu 27:11.) Bantu bakese menemene pa buloba ke badi batumikila Nzambi. Bushuwa, yeye ki mmukokeshi wa buloba ebu to. Kadi bikala Nzambi kayi ukokesha buloba, udi ubukokesha nnganyi?

NNGANYI UDI UKOKESHA BULOBA?

Bu makalenge onso a pa buloba kaayi a Satana, uvuaku mua kujinga bua kuapesha Yezu anyi?

11, 12. a) Ntshinyi tshitudi tumanya bua muvua Satana musue kupesha Yezu makalenge? b) Mmvese kayi idi ileja ne: Satana mmukokeshi wa buloba?

11 Yezu uvua mumanye muntu udi ukokesha buloba ebu menemene. Umue musangu, Satana ‘wakamuleja makalenge onso a pa buloba ne butumbi buawu.’ Pashishe Satana wakalaya Yezu ne: “Nenkupeshe bintu ebi bionso, wewe mudiele panshi [anyi muiname], muenze tshienzedi tshia dinkukuila.” (Matayi 4:8, 9; Luka 4:5, 6) Diebeja ne: ‘Bu makalenge au kaayi a Satana, uvuaku mua kujinga bua kuapesha Yezu anyi?’ Tòo. Mbulamatadi yonso nya Satana.

12 Udi mua kudikonka ne: ‘Mmunyi mudi Satana mua kuikala mukokeshi wa buloba ebu? Yehowa ki nNzambi Wa Bukole Buonso wakafuka diulu ne buloba anyi?’ (Buakabuluibua 4:11) Eyowa, nyeye, kadi Yezu wakabikila Satana patoke ne: “mukokeshi wa buloba ebu.” (Yone 12:31; 14:30; 16:11) Mupostolo Paulo wakabikila Satana Diabolo ne: “nzambi wa ndongoluelu wa malu eu.” (2 Kolinto 4:3, 4) Mupostolo Yone wakafunda ne: “Ba pa buloba bonso badi ku bukokeshi bua mubi.”—1 Yone 5:19.

MMUNYI MUABUTULABU BULONGOLODI BUA SATANA?

13. Bua tshinyi tudi dijinga ne buloba bupiabupia?

13 Buloba budi buenda bulua muaba wa njiwu ya bungi. Tudi tumona mvita, balombodi babi, bantu badi ne lubombo, ne malu a tshikisu eku ne eku. Bantu kabena mua kujikija ntatu yonso eyi to, nansha bobu badienzeje mushindu kayi. Kadi mu katupa kîpi emu, Nzambi neabutule bulongolodi bubi ebu mu mvita yende ya Armagedone, ne neapingaje pa muaba wabu bulongolodi bupiabupia buakane.—Buakabuluibua 16:14-16; tangila Dimanyisha dia ku ndekelu 10.

14. Nnganyi udi Nzambi musungule bua ikale Mukalenge wa Bukalenge Buende? Ntshinyi tshikavua Bible mumanyishe bua Yezu?

14 Yehowa mmusungule Yezu Kristo bua ikale Mukalenge wa mbulamatadi anyi Bukalenge buende bua mu diulu. Kukadi bidimu binunu bia bungi, Bible wakamanyisha ne: Yezu uvua mua kukokesha bu “Mukalenge wa Ditalala” ne mbulamatadi wende kavua mua kuikala ne ndekelu to. (Yeshaya 9:6, 7) Yezu wakalongesha bayidi bende bua kusambila bua mbulamatadi eu pavuaye muambe ne: “Bukalenge buebe bulue. Disua diebe dienzeke kabidi pa buloba muomumue ne mu diulu.” (Matayi 6:10) Mu Nshapita wa 8, netulonge muapingana Bukalenge bua Nzambi pa muaba wa makalenge a pa buloba apa. (Bala Danyele 2:44.) Pashishe Bukalenge bua Nzambi nebuvuije buloba mparadizu mulengele.—Tangila Dimanyisha dia ku ndekelu 11.

BULONGOLODI BUPIABUPIA BUKADI PABUIPI!

15. “Buloba bupiabupia” ntshinyi?

15 Bible udi ulaya ne: “Tudi bindile diulu dipiadipia ne buloba bupiabupia, ne muomu emu nemuikale buakane.” (2 Petelo 3:13; Yeshaya 65:17) Imue misangu padi Bible wakula bua “buloba,” udi wakula bua bantu badi basombelapu. (Genese 11:1) Nunku “buloba bupiabupia” budi ne buakane budi buleja bantu bonso badi batumikila Nzambi ne badiye mubeneshe.

16. Ndipa kayi ditambe buimpe diapesha Nzambi bantu bapeta muoyo mu buloba bupiabupia? Ntshinyi tshitudi ne bua kuenza bua kupeta dipa edi?

16 Yezu wakalaya ne: bantu bikala mu buloba bupiabupia bua Nzambi nebabapeshe “muoyo wa tshiendelele.” (Mâko 10:30) Ntshinyi tshitudi mua kuenza bua kupeta dipa edi? Suaku ubale Yone 3:16 ne 17:3 bua kupeta diandamuna. Tumone mpindieu tshidi Bible wamba bua muikala nsombelu mu Mparadizu pa buloba.

17, 18. Mmunyi mutudi bamanye ne: ditalala nedikale miaba yonso pa buloba ne netudiumvue mu bukubi?

17 Malu mabi, mvita, buenzavi, ne tshikisu nebijike. Kabakushiya muntu mubi nansha umue ne muoyo pa buloba to. (Misambu 37:10, 11) Nzambi neajikije “mvita pa buloba buonso bujima.” (Misambu 46:9; Yeshaya 2:4) Buloba nebuikale buwule tente ne bantu badi banange Nzambi ne bamutumikila. Ditalala nedikalaku bua kashidi.—Misambu 72:7.

18 Bantu ba Yehowa nebadiumvue mu bukubi. Mu bikondo bia kale, pavua bena Isalele batumikila Nzambi, bavua basomba talalaa bualu uvua ubakuba. (Lewitiki 25:18, 19) Mu Mparadizu, katuakutshina tshintu anyi muntu nansha umue to. Netuikale tudiumvua anu mu bukubi.—Bala Yeshaya 32:18; Mika 4:4.

19. Ntshinyi tshidi tshitujadikila ne: nekuikale biakudia bipite bungi mu buloba bupiabupia bua Nzambi?

19 Nekuikale biakudia bipite bungi. “Nekuikale ntete ya bungi pa buloba; neyivulangane bikole pa nsongo ya mikuna.” (Misambu 72:16) Yehowa “Nzambi wetu, neatubeneshe” ne “buloba nebupatule bintu biabu.”—Misambu 67:6.

20. Mmunyi mutudi bamanye ne: buloba nebulue mparadizu?

20 Buloba bujima nebulue Mparadizu. Bantu nebikale ne nzubu milenga ne madimi malenga. (Bala Yeshaya 65:21-24; Buakabuluibua 11:18.) Buloba bujima nebuikale muaba mulengele anu bu muvua budimi bua Edene. Yehowa neikale anu utupesha bintu bionso bitudi nabi dijinga. Bible udi wamba bua bualu buende ne: “Wewe udi ubulula tshianza tshiebe ne udi ukumbaja dijinga dia tshintu tshionso tshidi ne muoyo.”—Misambu 145:16.

21. Mmunyi mutudi bamanye ne: nekuikale ditalala pankatshi pa bantu ne nyama?

21 Nekuikale ditalala pankatshi pa bantu ne nyama. Nyama kayakuenzela kabidi bantu bibi nansha. Bana batekete nebadiumvue mu bukubi, nansha bobu pabuipi ne nyama itu ne luonji lelu eu.—Bala Yeshaya 11:6-9; 65:25.

22. Ntshinyi tshienzela Yezu bantu badi basama?

22 Muntu nansha umue kakusama to. Pavua Yezu pa buloba, wakondopa bantu ba bungi. (Matayi 9:35; Mâko 1:40-42; Yone 5:5-9) Kadi bu mudi Yezu Mukalenge wa Bukalenge bua Nzambi, neondope bantu bonso. Muntu nansha umue kakuamba kabidi ne: “Ndi nsama.”—Yeshaya 33:24; 35:5, 6.

23. Ntshinyi tshienzela Nzambi bantu badi bafue?

23 Bafue nebapetulule muoyo. Nzambi mmulaye ne: neabishe bantu miliyo ne miliyo ku lufu. “Nekuikale dibishibua dia bantu ku lufu, dia bakane ne dia badi kabayi bakane.”—Bala Yone 5:28, 29; Bienzedi 24:15.

24. Padibu bakula bua muoyo mu Mparadizu, udi udiumvua mushindu kayi?

24 Tuetu bonso tudi ne disungula dia kuenza. Tudi mua kusungula bua kulonga malu a Yehowa ne kumuenzela mudimu, anyi tudi mua kuenza anu tshitudi tuetu basue. Tuetu basungule bua kuenzela Yehowa mudimu, tudi mua kupeta nsombelu mutambe buimpe mu matuku atshilualua. Pavua muntu mukuabu mulombe Yezu bua amuvuluke panyima pa lufu luende, Yezu wakamulaya ne: “Newikale nanyi mu Mparadizu.” (Luka 23:43) Tukonkonone malu a bungi adi atangila Yezu Kristo ne muakumbajaye malu matambe buimpe adi Nzambi mulaye.