DINGA dituku Mulongeshi Munene wakela lukonko ludi lukemesha. Ndukonko elu: “Mamu wanyi nganyi? Bana betu mbanganyi?” (Matayo 12:48) Bu wewe muikalaku, uvua mua kuandamuna lukonko alu anyi?​— Pamuapa udi mua kuikala mumanye ne: mamuende wa Yezu dîna diende uvua Mariya. Kadi udiku mumanye mêna a bana babu ba balume anyi?​— Uvua kabidi ne bana babu ba bakaji anyi?​—

Bible udi wamba ne: bana babu ne Yezu ba balume bavua “Yakobo ne Yozefe ne Simona ne Yuda.” Yezu uvua kabidi ne bana babu ba bakaji bavua ne muoyo pavuaye uyisha. Bu muvua Yezu muanabute, bonso aba bavua bakunyi bende.​—Matayo 13:55, 56; Luka 1:34, 35.

Bana babu ne Yezu bavua pabu bayidi bende anyi?​— Bible udi wamba ne: kumpala kabavua ‘bamuitabuja’ to. (Yone 7:5) Kadi Yakobo ne Yudase udibu babikila kabidi ne: Yuda bakalua kulua bayidi bende, ne bakafunda mene ne imue mikanda ya mu Bible. Udi mumanye mikanda ivuabu bafunde anyi?​— Mukanda wa Yakobo ne mukanda wa Yuda.

Nansha mudibu kabayi batele mêna a bana babu ne Yezu ba bakaji mu Bible, tudi bamanye ne: buobu bakese, bavua babidi. Kadi bavua mua kuikala ba bungi. Bana babu ba bakaji abu bakalua bayidi bende anyi?​— Bible ki mmuambe bualu muaba eu to, nunku katuena bamanye to. Kadi udi mumanye bua tshinyi Yezu uvua muele lukonko lua ne: “Mamu wanyi nganyi? Bana betu mbanganyi” anyi?​— Tuanji kumonabi.

Dimue dituku pavua Yezu ulongesha bayidi bende, muntu mukuabu wakalua e kumukosa ku mêyi wamba ne: ‘Mamuebe ne bana  benu mbimane pambelu, bakeba bua kukuambila dîyi.’ Nunku Yezu wakapeta mushindu wa kufila dilongesha dia mushinga mukole pa kuela lukonko ludi lukemesha elu ne: “Mamu wanyi nganyi? Bana betu mbanganyi?” Wakolola tshianza kufunkuna bayidi bende e kuandamunaye ne: ‘Monayi mamu wanyi ne bana betu!’

Ke Yezu kumvuijaye tshivuaye musue kuamba ne: ‘Muntu yonso wenza bu mudi Tatu wanyi wa mu diulu musue yeye udi muanetu mulume ne muanetu mukaji ne mamu wanyi.’ (Matayo 12:47-50) Bualu ebu budi buleja mushindu uvua Yezu munange bayidi bende. Uvua utulongesha ne: bayidi bende bavua anu bu bana babu ba balume ne ba bakaji ba tatu umue, mamu umue, ne bamamu ba bushuwa.

Mu tshikondo tshine atshi bana babu ne Yezu aba: Yakobo, Yozefe, Simona ne Yuda kabavua bitaba ne: Yezu uvua Muana wa Nzambi to. Kabavua mua kuikala bitabe tshivua muanjelu Gabriele muambile mamuabu to. (Luka 1:30-33) Nunku kabavua mua kuikala benzela Yezu malu ne  muoyo muimpe to. Muntu yonso udi wenzela mukuabu nunku kêna muanabu wa bushuwa to. Udiku mumanye muntu kampanda uvua muenzele muanabu wa bakaji anyi wa balume malu ne muoyo mubi anyi?​—

Bible udi wakula bua Esau ne Yakoba ne mushindu uvua Esau mukuatshike tshiji tshikole ne muambe ne: ‘Nenshipe muakunyanyi Yakoba.’ Mamuabu Lebeka wakumvua buôwa bukole e kutumaye Yakoba kule bua Esau kamushipi to. (Genese 27:41-46) Kadi pakapita bidimu bia bungi, Esau wakashintuluka, wakupukila Yakoba ne kumutua mishiku.​—Genese 33:4.

Pashishe, Yakoba wakalela bana 12. Kadi bana ba bakole ba Yakoba kabavua banange muakunyabu Yozefe to. Bavua bamumvuile mukawu bualu uvua muana uvua tatuabu munange bikole. Nunku bakamusumbisha kudi bangenda-mushinga ba bapika bavua baya mu Ejipitu. Pashishe buobu kuambila tatuabu ne: nyama wa luonji uvua mushipe Yozefe. (Genese 37:23-36) Kabienaku bienza bibi anyi?​—

Kunyima kua matuku, bana babu ne Yozefe bakalua kunyingalala bua  bualu buvuabu benze. Nenku Yozefe wakabafuila luse. Udi umona mpindieu mushindu uvua Yozefe mufuane Yezu anyi?​— Bapostolo ba Yezu mene bakamunyema pavuaye mu lutatu, ne Petelo wakavila ne divila muvuaye kayi mumumanye. Kadi anu bu Yozefe, Yezu wakabafuila bonso luse.

Pashishe kudi bana ba muntu babidi Kaina ne Abele. Tudi kabidi mua kulongela malu kudibu. Nzambi wakamona mu mutshima wa Kaina ne: kavua menemene munange muanabu to. Ke Nzambi kuambila Kaina bua kushintuluka. Bu Kaina munange Nzambi bushuwa, uvua mua kuikala mumutumikile. Kadi kavua munange Nzambi to. Dinga dituku Kaina wakambila Abele ne: ‘Luaku tuye mu budimi.’ Abele kuya ne Kaina. Pakafikabu mu budimi buobu nkayabu, Kaina wakatuta muanabu bikole e kumushipa.​—Genese 4:2-8.

Bible udi utuambila ne: kudi bualu bunene butudi ne bua kulongela ku muanda eu. Mbualu kayi abu?​— ‘Bua edi ndîyi dinuakumvua ku tshibangidilu: bua tuetu tunangangane; ki mbua kuikala bu Kaina uvua mufumine kudi mubi.’ Nunku bana ba muntu badi ne bua kunangangana munkatshi muabu. Kabena ne bua kuikala bu Kaina to.​—1 Yone 3:11, 12.

Bua tshinyi ki mbimpe kuikala bu Kaina?​— Bualu Bible udi wamba ne: ‘uvua mufumine kudi mubi,’ Satana Diabolo. Bu muvua Kaina muenze malu anu bu Diabolo, bivua anu bu Diabolo ke uvua tatuende.

Udi mumone mushinga wa kunanga bana benu anyi?​— Wewe kuyi mubanange, newikale bu bana ba nganyi?​— Bana ba Diabolo. Kuena mua kuanyisha bua kuikala muana wa Diabolo to, ki mmuomu anyi?​— Nunku mmunyi muudi mua kuleja ne: udi musue kuikala muana wa Nzambi?​— Mpaudi unanga bana benu bonso.

 Kadi dinanga ntshinyi?​— Dinanga didi ditusaka bua kuenzela bantu malu mimpe. Tudi tuleja ne: tudi banange bantu bakuabu patudi tubasankidila ne patudi tubenzela malu mimpe. Kadi bana betu batudi ne bua kunanga mbanganyi?​— Vuluka se: Yezu wakalongesha ne: ng’aba badi benza dîku dinene dia bena Kristo.

Bua tshinyi mbia mushinga bua tuetu kunanga bana betu bena Kristo?​— Bible udi wamba ne: ‘Muntu udi kayi unanga muanabu udiye umona, mmunyi mudiye mua kunanga [Nzambi] udiye kayi umona?’ (1 Yone 4:20, MMM) Nunku katuena mua kunanga anu bantu bakese mu dîku dia bena Kristo to. Tudi ne bua kubananga bonso. Yezu wakamba ne: ‘Bua bualu ebu bantu bonso nebamanye ne: nudi bayidi banyi, binuasuangana nunku.’ (Yone 13:35) Udi munange bana betu bonso anyi?​— Vuluka ne: wewe kuyi mubanange, kuena mua kunanga Nzambi bushuwa to.

Mmushindu kayi utudi mua kuleja ne: tudi banange bana betu bulelela?​— Tuetu babanange, katuakuimanyina ku bule nabu anyi kubepuka bualu katuena basue kubakuisha to. Netuikale balunda ba bonso. Netuikale anu tubenzela malu mimpe ne tuabanyangana nabu bintu. Ne pikalabu mu lutatu, netubambuluishe bualu tudi dîku dinene.

Patudi tunanga bana betu bonso bikole, bidi bileja tshinyi?​— Bidi bileja ne: tudi bayidi ba Yezu, Mulongeshi Munene. Tudi basue kuikala bayidi ba Yezu, ki mmuomu anyi?​—