Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

TSHITUPA TSHIA 1

Bitendelelu bionso bitu bilongesha bulelela anyi?

Bitendelelu bionso bitu bilongesha bulelela anyi?

1. Mbimue bitendelelu kayi bidi mu Afrike?

 BANTU ba mu Afrike pabuipi ne bonso batu basue kutendelela Nzambi; kadi badi batendelela mishindu mishilangane. Bamue batu baya ku moske wa ba-Mizilma, bakuabu baya miaba idibu batendelela nzambi ya ka-bukulu. Banga pabu baya mu misa ta mu bitanda bikuabu. Kadi, katuena mua kuamba ne: mu Afrike mudi anu bitendelelu bisatu patupu to! Ba-Mizilma nkayabu mbashilangane munkatshi muabu ku mikenji ne ku malongesha. Ntendelelu ya ka-bukulu idi nkongo idi nsanzu, mmishilangane bilondeshile miaba ne miaba. Bitendelelu bidibu babikila ne: mbia bena Kristo kabiena ne buobumue mu malu abi nansha bukese. Pa kumbusha bitendelelu binene, kudi bikuabu bikese bikese binunu nkama ne nkama mu Afrike mujima.

Tshitendelelu tshietu tshidi ne bua kushindamena pa bulelela

2. (a) Tshitu tshisaka muntu bua kubuela mu tshitendelelu kampanda ntshinyi? (b) Ntshinyi tshidi katshiyi mua kuleja ne: Nzambi mmuanyishe tshitendelelu tshietu?

2 Bua tshinyi bantu badi batendelela mushindu’eu? Ba bungi batu babuela mu bitendelelu bia baledi babu. Malu a kale adi kabidi asaka bantu bua kuikala mu ntendelelu idibu lelu’eu. Mukanda kampanda udi wamba ne: “Bu-Mizilma buakabuela mu matunga onso a ku Nord kua Tshipela tshia Sahara pakaakuatabu ku bupika kudi matunga a ba-Mizilma, . . . Buena-Kristo buakabuela mu matunga onso a ku Sud kua Tshipela tshia Sahara mushindu wa muomumue. Nunku bu-Mizilman buakabuela ku Nord kua Tshipela tshia Sahara ne muele wa mvita mulu, Buena-Kristo buakabuelela buobu ku Sud kua Tshipela tshia Sahara ne bingoma biela mulu.” (The Africans​—A Triple Heritage) Pabi, ba bungi ba kutudi badi bela meji ne: Nzambi udi wanyisha tshitendelelu tshiabu. Kadi, tshitendelelu katshiena mua kuikala tshilelela anu bualu ntshidi baledi betu anyi tshivuabu bitabijije bankambua betu ku bukole kudi bena matunga a ku babende nansha.

3-5. Ntshilejilu kayi tshidi tshituambuluisha bua kumanya se: bitendelelu bionso kabiena bilongesha bulelela?

3 Nansha mudi bitendelelu bionso biamba mudibi bileja mushindu mulenga udi muntu mua kutendelela Nzambi, malongesha abi mmashilangane. Bidi bilongesha malu mashilangane pa bidi bitangila tshidi Nzambi ne tshidiye utulomba. Kadi anji fuanyikijabi tshilejilu ne: mbakuangate ku mudimu mu kumpanyi munene kampanda. Dituku dia kumpala, badi bakuambila ne: mfumu wa mudimu kenapu. Nanku udi webeja bena mudimu basatu mudimu uudi ne bua kuenza. Wa kumpala udi ukuambila ne: mfumu mmusue bua wikale ukomba. Muibidi udi wamba ne: udi ne bua kuikala ulaba mukubu ku nzubu. Muisatu udi yeye ukuambila bua wikale wenda wabanya mikanda.

4 Mpindieu paudi webeja bena mudimu aba bua kumanya mutu mfumu wa mudimu eu, wa kumpala udi ukuambila ne: nnsonga mule, kadi utu muntu wa malu makole wa dikema. Muibidi udi ujuka ukuambila ne: mmuntu mukole wa tshitupa, muena malu mimpe. Kadi muisatu yeye udi ukuambila ne: mfumu eu mmuntu mukaji, ki mmuntu mulume to. Wewe nkayebe newambe ne: bena mudimu bonso basatu aba kabena bamba bulelela to. Bua kubenga kujimija mudimu uutshidi upetelaku eu, imue misangu newanji kukonkonona tshiakabidi bua kumanya tshidi bumuntu bua mfumuebe wa mudimu eu menemene ne mudimu udiye musue bua wikale wenza.

5 Ke mudibi kabidi bua bitendelelu. Bu mudi bantu balongesha malu a bungi bua tshidi bumuntu bua Nzambi ne tshidiye utulomba bua kuenza, mbimpe tukonkonone mushindu utudi tumutendelela bua kumanya ni udi mu diumvuangana ne bulelela. Kadi mmunyi mutudi mua kumanya bulelela budi butangila Nzambi?