1, 2. Ndibikila kayi dimpe didi muntu mua kupeta? Ndukonko kayi lutudi ne bua kudiela?

 NDIBIKILA kayi ditambe buimpe diukadi mupete? Pamuapa udi wela meji ku tshibilu tshia pa buatshi tshivuabu bakubikile bu mudi tshia dibaka dia bantu babidi baudi munange bikole. Anyi udi uvuluka dituku divuabu bakubikile bua kutuadija kuenza mudimu muimpe. Kakuyi mpata, uvua mumvue disanka ne mudiumvue ne bujitu bua muuvua mupete dibikila dia mushindu au. Kadi umanye ne: udi mupete dibikila ditambe buimpe didi yonso wa kutudi mupete. Mushindu utudi tuandamuna ku dibikila edi udi ne mushinga wa bungi mu nsombelu wetu. Ndipangadika dinene ditudi mua kuangata.

² Ndibikila kayi adi? Ndibikila didi mu Bible dia kudi Yezu Kristo, Muana mulela umue wa Yehowa Nzambi wa Bukole buonso. Yezu udi wamba mu Mâko 10:21 ne: ‘Luaku, undonde meme.’ Dibikila dia Yezu edi didi ditangila yonso wa kutudi. Tudi ne bua kudiebeja ne: ‘Nengitabe anyi nembenge?’ Udi mua kuikala wela meji ne: kakuena muntu udi mua kubenga dibikila dia mushindu eu to. Bia dibungama, bantu ba bungi mbadibenge. Bua tshinyi?

3, 4. (a) Mbintu kayi bitu bantu bajinga bivua nabi muntu uvua muele Yezu lukonko bua muoyo wa tshiendelele? (b) Ngikadilu kayi mimpe ivua Yezu mua kuikala mumone kudi nsongalume mubanji?

³ Tuangate tshilejilu tshia muntu mukuabu uvua Yezu mubikile kukadi bidimu bitue ku 2 000. Mmuntu uvuabu banemeka bikole. Uvua ne bintu bisatu bitu bantu bajinga  bikole ebi: uvua nsonga, uvua ne bubanji ne uvua mfumu. Bible udi wamba muvuaye “nsongalume,” muikale ne ‘bubanji bupite’ bungi ne ‘mukalenge.’ (Matayo 19:20; Luka 18:18, 23) Kadi nsongalume au uvua ne ngikadilu mukuabu wa mushinga mukole. Uvua mumvue bakula bua Mulongeshi munene Yezu, ne malu akumvuaye akamusankisha bikole.

⁴ Bamfumu ba bungi ba tshikondo atshi kabavua banemeka Yezu muvuabi bikengela to. (Yone 7:48; 12:42) Kadi mukalenge au uvua mushilangane nabu. Bible udi wamba ne: ‘Pakadi Yezu uya mu njila, muntu wakalua lubilu kudiye, wakamutuila binu panshi, wakamukonka ne: Muyishi muimpe, nengenze tshinyi bua kupiana muoyo wa tshiendelele?’ (Mâko 10:17) Muntu eu uvua ne dijinga dikole dia kuyukila ne Yezu bualu wakanyema lubilu mutangile kudiye bantu bamumone, anu muvua bapele anyi bantu bapuekele benza. Wakatua kabidi binu kumpala kua Kristo. Bidi bileja ne: uvua udipuekesha ne musue kumanya Dîyi dia Nzambi. Yezu uvua wangata ngikadilu mimpe ya mushindu eu ne mushinga wa bungi. (Matayo 5:3; 18:4) Ke bualu kayi ‘Yezu wakamutangila talalaa ne kumunanga.’ (Mâko 10:21) Ntshinyi tshivua Yezu muandamune nsongalume au?

5. Ntshinyi tshivua Yezu muandamune nsongalume mubanji? Bua tshinyi tudi tuamba ne: “bualu bumue” buvua muntu au mupangile ki mbupele to? (Bala kabidi mêyi adi kuinshi kua dibeji.)

⁵ Yezu wakaleja ne: Tatuende ukavua muleje tshidi muntu ne bua kuenza bua kupeta muoyo wa tshiendelele. Kumutelelaye mêyi a mu Dîyi dia Nzambi ne nsongalume kumuambila ne: uvua utumikila Mikenji ya Mose yonso. Kadi bu muvua Yezu umona malu avua munda mua bantu, wakamona tshivua tshitatshisha nsongalume au. (Yone 2:25) Wakamona ne: mukalenge au uvua ne lutatu lunene mu malanda ende ne Nzambi. Ke bualu kayi Yezu wakamuambila ne: “Bualu bumue mbukushale.” ‘Mbualu bumue’ kayi abu? Yezu wakamuambila ne: ‘Ndaku, upane biudi nabi bionso,  ubipeshe bantu bapele.’ (Mâko 10:21) Yezu uvuaku musue kuamba ne: bua muntu kuenzela Nzambi mudimu udi ne bua kuikala mupele anyi? Tòo. * Uvua musue kuleja bualu budi ne mushinga wa bungi.

6. Yezu wakabikila nsongalume mubanji bua kuenza tshinyi? Tshivua nsongalume au muenze tshiakaleja ne: munda muende muvua tshinyi?

⁶ Bua kuleja muntu au tshivua tshimushadile, Yezu wakamuambila ne: ‘Luaku, undonde meme.’ Elabi meji: Muana wa Nzambi Mutambe Bunene udi ubikila muntu au yeye nkayende mpala ne mpala bua amulonde! Yezu wakamulaya kabidi bualu bua dikema. Wakamuambila ne: “Newikale ne bintu mu tshibutshilu mu diulu.” Nsongalume mubanji wakitabaku dibikila dia mushinga mukole edi anyi? Bible udi wamba ne: ‘Pakumvuaye dîyi edi, wakabungama, wakaya unyingalala bualu bua yeye wakadi ne bintu bia bungi.’ (Mâko 10:21, 22) Mêyi avua Yezu kayi ne tshibidilu tshia kuambila bantu aa akaleja tshivua munda mua muntu au. Uvua munange bubanji buende ne bukokeshi ne lumu bivua bifuminaku bikole. Kadi uvua munange bintu ebi bikole kupita muvuaye munange Kristo. Nunku, “bualu bumue” buvuaye mupangile buvua ne: kavua munange Yezu ne Yehowa ne muoyo wende mujima to. Bu muvua nsongalume au kayi ne dinanga dia mushindu eu, wakabenga dibikila dia pa buadi edi. Kadi bualu ebu budi bukutangila ku tshinyi?

7. Bua tshinyi tudi tuamba ne: dibikila dia Yezu didi ditutangila petu lelu?

⁷ Yezu kavua mubikile anu muntu au anyi bantu bakese to. Wakamba ne: ‘Biasua muntu kundonda, adipidie,  andonde.’ (Luka 9:23) Mvese eu udi uleja ne: “muntu” yonso udi mua kulonda Kristo bikalaye ‘musue.’ Nzambi udi ukoka bantu badi basue buakane kudi Muanende. (Yone 6:44) Yezu kena ubikila anu babanji anyi bapele anyi bantu ba dikoba kampanda anyi tshisamba kansanga peshi bantu ba tshikondo kampanda to, kadi udi ubikila bantu bonso. Nanku mêyi a Yezu a ne: ‘Luaku, undonde meme’ adi akutangila pebe. Bua tshinyi udi ne bua kuitaba bua kulonda Kristo? Kumulonda kudi kumvuija tshinyi?

8. Bantu bonso badi dijinga ne tshinyi? Bua tshinyi?

⁸ Kudi bualu butudi ne bua kumanya bua ne: Tuetu bantu tudi dijinga ne mulombodi muimpe. Ki mbantu bonso batu bitaba ne: badi ne dijinga adi to, kadi batu anu nadi. Yehowa wakasaka muprofete Yelemiya bua kujadika bualu ebu pakambaye ne: ‘Yehowa, ndi mumanye ne: njila wa muntu kena munda muende; muntu kena ne bukole munda muende bua kuendesha nabu biendedi biende bimpe.’ (Yelemiya 10:23) Bantu ki mbakumbane bua kudilombola, ne kabena ne bukenji abu to. Bushuwa, malu adi menzeke mmaleje ne: bantu ki mbamanye kulombola bakuabu bimpe to. (Muambi 8:9) Mu matuku a Yezu, bakokeshi bavua bakengesha bantu, babatatshisha ne babadinga. Yezu uvua muambilamu pakambaye ne: bantu bavua bu ‘mikoko ivua kayiyi ne mulami.’ (Mâko 6:34) Ke mudibi kabidi lelu. Tuetu bonso, nansha mu tshibungi anyi muntu pa nkayende, tudi dijinga ne mulombodi utudi mua kueyemena ne kunemeka. Yezu mmulombodi wa mushindu eu anyi? Eyowa. Tumonayi malu adi atusaka bua kuandamuna nunku.

9. Ntshinyi tshidi tshienza bua ne: Yezu ikale mushilangane ne bamfumu bakuabu bonso?

⁹ Bualu bua kumpala, Yehowa Nzambi ke udi musungule Yezu. Bamfumu ba bungi batu babasungula kudi bantu nabu bena mapanga batu kabayi ne busunguluji, ne batubu bashimakaja misangu ya bungi. Kadi anu mudi muanzu wa  Yezu uleja, kabiena nanku buende yeye to. Muaku “Kristo,” anyi “Masiya” udi umvuija “Muela manyi.” Mukalenge Mutambe bunene wa diulu ne buloba ke uvua muele Yezu manyi, anyi mumusungule bua mudimu wa tshijila. Yehowa Nzambi wakamba bua Muanende ne: ‘Tangila, muntu wanyi ungakusungula, wanyi munanga udi usankisha mutshima wanyi, nenteke nyuma wanyi pambidi pende.’ (Matayo 12:18) Kakuena muntu udi mumanye mulombodi udi mutukumbanyine kupita Mufuki wetu to. Bu mudi Yehowa ne meji adi kaayi ne ndekelu, tudi ne bua kueyemena mulombodi udiye musungule.​—Nsumuinu 3:5, 6.

10. Bua tshinyi tshilejilu tshia Yezu ntshimpe bua bantu kulonda?

¹⁰ Bualu buibidi, Yezu mmutushile tshilejilu tshimpe tshitudi ne bua kulonda. Mfumu muimpe utu ne ngikadilu idi bantu bende mua kuanyisha ne kuidikija. Udi ubalombola ku tshilejilu tshiende tshimpe tshidi tshibasaka bua kuluabu pabu bantu bimpe. Ngikadilu kayi udi mua kukusaka bua kunemeka mfumu? Ndikima diende anyi? Mmeji ende anyi? Bualu udi uditeka pa muaba wa bakuabu anyi? Netuambe tshinyi bua mushindu udiye utantamena ntatu? Paudi wenda ukonkonona nsombelu wa Yezu pavuaye pa buloba, neumone ne: uvua ne ngikadilu eyi ne mikuabu ya bungi. Bu muvuaye widikija Tatuende wa mu diulu bimpe menemene, uvua uleja ngikadilu yende mu mushindu wa dikema. Uvua muntu mupuangane mu malu onso. Ke bualu kayi mmutushile tshilejilu mu malu onso avuaye muenze, muambe ne mu mushindu uvuaye udiumvua. Bible udi wamba ne: Wakatushila ‘tshilejilu bua tuetu tulonde mu makasa ende.’​—1 Petelo 2:21.

11. Mmushindu kayi uvua Yezu muleje mudiye “mulami muimpe”?

¹¹ Bualu buisatu, Kristo wakakumbaja tshivuaye muambe ne: “Ndi mulami muimpe wa mikoko.” (Yone 10:14) Bantu ba tshikondo atshi bavua bumvue bimpe tshivuaye musue kuamba. Balami ba mikoko bavua benza mudimu mukole bua kuyilama. “Mulami muimpe wa mikoko” uvua  uteka dilama dia mikoko kumpala kua malu ende makuabu. Tshilejilu, Davidi nkambua wa Yezu uvua mulami wa mikoko patshivuaye nsonga. Uvua uteka muoyo wende mu njiwu bua kukuba mikoko yende kudi nyama ya luonji. (1 Samuele 17:34-36) Yezu yeye kakateka anu muoyo wende mu njiwu bua bayidi bende to, kadi wakafika too ne ku dibafuila. (Yone 10:15) Mbamfumu bungi kayi badi mua kuitaba bua kufuila bantu babu?

12, 13. (a) Mmu mushindu kayi mudi mulami mumanye mikoko yende? Mmunyi mudi mikoko payi mimumanye? (b) Bua tshinyi udi musue bakulombole kudi Mulami Muimpe?

¹² Yezu uvua “mulami muimpe” mu mushindu mukuabu. Wakamba ne: ‘Ndi mumanye mikoko yanyi, mikoko yanyi mmimmanye.’ (Yone 10:14) Elabi meji bua tshilejilu tshia mikoko etshi tshivua Yezu mufile! Bua muntu wa tshianana, mikoko idi anu bu tshisumbu tshia nyama idi ne miosa patupu. Kadi mulami yeye mmumanye mukoko ne mukoko wonso. Mmumanye mashine a mikoko ikala dijinga ne diambuluisha palelawu; mmumanye bana ba mikoko batshidi batekete badi bakengela kuambula biobi bilomba bua kuenda ntanta mule, ne mmumanye kabidi mikoko idi ifuma ku disama anyi ku ditapika. Mikoko payi mmimanye bimpe mulami wayi. Mmimanye dîyi diende ne kayena mua kudibuejakaja ne dia mulami mukuabu. Padiyi yumvua ne: mulami udi uyela dîyi bua kuyidimuija, idi iya kudiye lukasa. Idi imulonda kuonso kudiye uya nayi. Mulami mmumanye muaba muimpe wa kuya nayi. Mmumanye muaba udi mashinde mimpe, udi tusulu tua mâyi matalale ne matoke ne muaba udi mpata mimpe. Udi ulama mikoko bimpe ne idi idiumvua mu bukubi.​—Musambu 23.

¹³ Kuenaku musue bakulombole mushindu eu anyi? Mulami muimpe mmuleje mudiye mulombodi muimpe bua bayidi bende. Mmulaye bua kukulombola bua upete nsombelu mulenga mpindieu too ne kashidi ne tshiendelele. (Yone 10:10, 11; Buakabuluibua 7:16, 17) Nunku, mbimpe tumanye tshidi kulonda Kristo kumvuija.

14, 15. Bua tshinyi bua kulonda Kristo kabiena bikengela kudiamba muudi muena Kristo anyi kudiumvua mulamate Yezu?

¹⁴ Bantu ba bungi lelu eu badi bela meji ne: mbitabe dibikila dia Kristo bualu mbasungule bua kuikala badibikila ne: bena Kristo. Pamuapa badi mu tshitendelelu tshivua baledi babu babatambuishe. Bakuabu badi bamba mudibu balamate Yezu bikole ne bamuitabuje bu Musungidi wabu. Kadi malu aa ke adi abavuija bayidi ba Kristo anyi? Ke tshivua Yezu wela meji pavuaye mutulombe bua kumulonda anyi? Kudi malu a bungi a kuenza bua kulonda Kristo.

¹⁵ Tuangate tshilejilu tshia Bukua-buena Kristo budi buenza ne matunga adi benamu ba bungi badiamba bena Kristo. Badiku balonda malongesha a Yezu Kristo anyi? Katuenaku tumona lukuna, dikengeshangana, tshinyangu ne kansungansunga mu matunga au anu bu miaba mikuabu anyi? Mohandas Gandhi mfumu wa bena Hindu uvuabu banemeka bikole, wakamba dituku dikuabu ne: “Tshiena mumanye muntu mukuabu utu muenzele bantu malu mimpe kupita Yezu. Buena Kristo kabuena ne bualu.” Wakamba kabidi ne: “Bualu budi kunudi nuenu bena Kristo. Kanuena nuenza malu adi apetangana ne malongesha enu to.”

16, 17. Ntshinyi tshitu bantu badi bamba mudibu bena Kristo bapangila misangu ya bungi? Kadi bayidi balelela ba Kristo badi bamanyikila ku tshinyi?

¹⁶ Yezu wakamba ne: bayidi bende balelela nebamanyike nangananga ku bienzedi biabu, ki nku malu adibu bamba to. Tshilejilu wakamba ne: ‘Bantu batu bambikila ne: Mukalenge, Mukalenge, kabena babuela bonso mu bukalenge bua mu diulu, anu yeye utu wenza bu mudi Tatu wanyi udi mu diulu musue.’ (Matayo 7:21) Bua tshinyi bantu ba bungi badi babikila Yezu ne: Mukalenge kabena benza disua dia Tatuende? Vuluka tshivua nsongalume mubanji mupangile. Misangu ya bungi, bantu badi bamba mudibu bena Kristo ‘mbapangile tshintu tshimue’ etshi:  ki mbanange Yezu ne Nzambi uvua mumutume ne muoyo mujima to.

¹⁷ Mushindu kayi? Bantu ba bungi badi bamba mudibu bena Kristo kabatuku bamba kabidi mudibu banange Kristo anyi? Bidi nanku. Kadi kunanga Yezu ne Yehowa kakuena kumvuija anu kuamba mukana ne: tudi babanange to. Yezu wakamba ne: ‘Biansua muntu, neenze dîyi dianyi.’ (Yone 14:23) Bu muvuaye mulami wa mikoko, wakamba kabidi ne: ‘Mikoko yanyi idi yumvua dîyi dianyi, ndi muyimanye, idi indonda.’ (Yone 10:27) Nunku, dinanga dilelela ditudi nadi bua Kristo kadiena anu dimuenekela ku bitudi tuamba anyi mutudi tudiumvua, kadi didi ditamba kumuenekela mu bienzedi bietu.

18, 19. (a) Mmushindu kayi udi malu atudi tulonga bua Yezu ne bua kutuambuluisha? (b) Mukanda eu udi ne tshipatshila kayi? Mmushindu kayi wambuluishawu bantu badi badimona bu bayidi ba Kristo kukadi bidimu bia bungi?

¹⁸ Kadi kudi tshintu tshidi ne bua kutusaka bua kuikala ne bienzedi bimpe. Bienzedi bitu bileja tshitudi munda muetu. Nunku, tudi ne bua kutuadija kulongolola tshitudi munda muetu. Yezu wakamba ne: ‘Eu udi muoyo wa tshiendelele, bua bobu bakumanye wewe, Nzambi umuepele mulelela ne yeye uwakatuma Yezu Kristo mene.’ (Yone 17:3) Tuetu bapete dimanya dilelela dia Yezu ne bele meji pa nsombelu wende, nebitulenge ku muoyo. Dîba adi, netumunange bikole menemene ne netuikale ne dijinga dia kumulonda dituku dionso.

¹⁹ Mukanda eu udi ne tshipatshila tshia kutusaka bua kulonda Yezu. Kawena wakula anu bua nsombelu wa Yezu ne mudimu wende to, kadi udi utuambuluisha bua kumanya mutudi mua kumulonda bimpe. * Udi utuambuluisha kabidi bua kutangila mu Dîyi dia Nzambi didi bu lumuenu ne kudiebeja  ne: ‘Ndiku ndonda bulelela Yezu anyi?’ (Yakobo 1:23-25) Pamuapa udi udimona bu mukoko udi Mulami Muimpe ulombola kukadi bidimu bia bungi. Kadi kuenaku umona ne: kudi malu audi mua kuakaja mu nsombelu webe anyi? Bible udi utuambila ne: ‘Nuditete munda muenu ni nudi ne ditabuja; nudijadike bienu.’ (2 Kolinto 13:5) Tudi ne bua kudikonkonona bua kumanya bikala Yezu Mulami Muimpe udi Yehowa nkayende musungule ke udi utulombola.

20. Netuakule bua tshinyi mu nshapita udi ulonda?

²⁰ Tudi basue bua dilonga dia mukanda eu dikuambuluishe bua kunanga Yezu ne Yehowa bikole. Dinanga edi diodi dikulombola mu nsombelu webe mujima, newikale ne ditalala ne disanka mu matuku a malu makole aa ne neutumbishe Yehowa bua kashidi bua mudiye mutupeshe Mulami Muimpe. Bushuwa, dilonga dietu dia malu a Kristo didi ne bua kuikala dishindamene pa bishimikidi bimpe. Ke bualu kayi mu nshapita 2, netuakule bua mudimu udi nawu Yezu mu malu adi Yehowa mulongolole.