Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

CHIHANDE CHACHINENE

Ovyo Vatu Vamwe Vanakufumina Mujichachi

Ovyo Vatu Vamwe Vanakufumina Mujichachi

Gaffar, asemukilile mulifuchi lyaTurkey, kasuulukile nakunangula chamuchachi yavo chakwamba nge Kalunga eji kulinganga sambanjingako. Puwenyi Hediye ahuhwasanyinenga vyuma vanangwilenga muchachi yavo omu apwile namyaka 9. Ahanjikile ngwenyi kuchachi vatunangwile ngwavo, “Mutu himutu vamutongwela lyehi vyuma navikamusolokela kulutwe. Hakupwa ngunginga ngwalihulishilenga ngwami, ‘Ikaze vangutongwela kupwa ngunginga?’ Ngwalililenga nge ngunanuka. Omu ngwapwile namyaka 15, ngwafwefulwilenga vyuma vanangwilenga.”

UNO nayove walitwamina kuyanga kuchachi tahi? Nge mukiko, kaha kanda kushinganyeka ngwove uli ukawoveko. Mumafuchi amavulu, mayevuyevu avatu vanalitwamina kuyanga kuchachi. Mafuchi amwe shina awa.

Yika yinakulingisa Vatu Vamwe Valitwamine Kuyanga kuJichachi?

Kuli vyuma vyavivulu vinakulingisa vatu valitwamine kuyanga kujichachi, vyakufwana nge vilinga vyaukenya naulyanyi, naujila mujichachi, navilinga vyeka vyakuhingama vanakulinganga vatwamina. Vyuma vyeka nawa vinakuvahonesa shina:

  • Kufwila luheto: Mukanda umwe wamba ngwavo, “Nge mutu anakufukila muluheto, kaha eji kuputuka kulelesa vyakwitava.” (Global Index of Religion and Atheism) Mazu kana amuchano mwomwo mumafuchi amavulu vatu vanakufukila chikuma muluheto. John V. C. Nye, uze alinangula mwakuzachishila jimbongo ambile ngwenyi: Kuvihela vimwe “vatu vali nakufukila muluheto nakuvalingisa vafwile chikuma luheto ngana muze chapwile kuli mwangana umwe uze ayoyele myaka 200 kunyima.”

    VYUMA YAHANJIKA MBIMBILIYA: Mbimbiliya yahanjikile chimweza ngwayo “hamakumbi akukuminyina,” vatu navakazanga chikuma jimbongo naviseke muchishishisa chakuzanga Kalunga navakwavo vatu. (WaChimoteu 2, 3:1-5) Ngamba yaKalunga umwe atachikijile ponde yatwama hakupita chikuma ngocho alombele kuli Yehova Kalunga ngwenyi: “Kanda naunguhutwisa, chipwe kunguhetesa luhetoko.” Mwomwo ika alombelelele ngocho? Ambile ngwenyi: “Kuchina omu nangwikuta nangukukana.” —Vishimo 30:8, 9.

  • Vatu vavavulu chikumanyi vakweze, vamona mauka akwitava kupwa amokomoko. Veka kavafwelela vyuma vanangula mujichachiko. Chilolo Tim Maguire wakuScotland atala vyamijimbu ambile ngwenyi, “Vyuma vanalinginga mujichachi hamyaka yinahichi kunyima vinalingisa vatu valitwamine kufwelela vyuma vanangula mujichachi.”

    VYUMA YAHANJIKA MBIMBILIYA: Yesu Kulishitu ahanjikile vyavaka-kunangula chamakuli ngwenyi: “Kumihako yavo kukiko vene namuvatachikijila kanawa. . . . Chochimwe nawa mutondo wamwaza weji kwimanga mihako yamwenemwene, oloze mutondo wakupola weji kwimanga mihako yamokomoko.” (Mateu 7:15-18) “Mihako yamokomoko” yemanyinako vihande vyamapolitiki navilinga vize vyeji kwivwisanga Kalunga kupihya vyakufwana nge kulisavala namutu wausonyi umwe. (Yowano 15:19; Wavaka-Loma 1:25-27) Mwaliweza nawa vilinga vyavipi navisemwa vyaunyengwe vize vyalimbalaka naVisoneka. (Mateu 15:3, 9) Yesu ambile ngwenyi “Lisanga mikoko jami vavandende.” (Yowano 21:17) Vatu vavavulu makumbi ano vali nakufwa zala yakushipilitu.

  • Liuka lyakuhehwojola lyaPew Research Center lyamba ngwalyo, vatu vanamono ngwavo mauka akwitava ali nakuzanga chikuma jimbongo. Kaha nawa lyamba ngwalyo vatwamina vamukwitava vali nakuyoya muuhando kuhambakana vatu vamuchachi yavo. Chakutalilaho munganda yimwe yaGerman vatwamina vajichachi vali nakuyoya muuhando, oloze vatu javo vali nakusavalanga nazala. Echi chinakwivwisa kupihya vaka-Katolika vamulifuchi kana. Lipapilo lyamijimbu lyaGEO lyahanjikile ngwalyo muNigeria, “vatu vakuheta kujimiliyoni 100, vanakulyanga vyakulya vyakwesekesa mujimbongo jaeuro yimwe halikumbi.”

    VYUMA YAHANJIKA MBIMBILIYA: Paulu asonekele ngwenyi: ‘Katweshi kunganyalila hamazu aKalungako.’ (Wavaka-Kolinde 2, 2:17, kwinyikila chamwishi) Numba tuhu Paulu vamutachikijile kupwa muka-kwambulula mujimbu mulikulukaji lyamyaka lyakulivanga, oloze azachilengako namilimo yeka mangana awane jimbongo jakulikafwa najo kuchina kuhana vandumbwenyi chiteli. (Vilinga 20:34) Muchima asolwele walifwana namazu aze ahanjikile Yesu akwamba ngwenyi: “Mwatambwile chawana, hanenunga nawa chawana.”—Mateu 10:7, 8.

Kweseka namazu atwama hachisoneka kana, Vinjiho jaYehova kaveshi kufwetesa hakuhana mikanda kuvatu chipwe hakuvanangula Mbimbiliyako. Kaha nawa kaveshi kufwetesa vyakusokesa mumakumi chipwe kuhichisamo lilonga mangana vatambule jimbongo hakukungulukako. Oloze vatu veji kuhananga mawana mukulisakila.—Mateu 6:2, 3.

Upolofweto wahanjikile chimweza ngwavo vatu navakafumanga mumauka

Mumyaka yakalinwaha ngana, mumauka akwitava munasolokanga ukalu. Kalunga ahanjikile chimweza vyaukalu kana muMbimbiliya. Afwanyishile mauka amakuli kupwevo muka-ujila uze vavuluka ngwavo “Mbavilone Yayinene.”—Kusoloka 17:1, 5.

Mazu kana apwa amuchano mwomwo mauka akwitava eji kusoloka nge eji kulemesanga Kalunga oloze eji kulipanjikanga navatwamina vamu-kaye mangana vanganyale. Mukanda waKusoloka 18:9 wavuluka ngwavo “Vamyangana vahamavu . . . vanalingi nenyi ujila.” Lizu “Mbavilone” lyatamo kulivulukila vatu kana, mwomwo vyuma veji kunangulanga mumauka amakuli vyakufwana nge mwono uze kaweshi kufwako, nakunangula chatulunga vatatu, nakuzachisa visava vavizachishilenga muMbavilone yakushikulu yize yakundwijilenga kwitava chamakuli nauloji. *Isaya 47:1, 8-11.

Mbavilone Yayinene yize yalimwene kupwa yakukingiwa yashiukile omu kalwiji Yufwalate uze ajingilikile nganda ‘omine chau,’ nakulingisa maswalale javaMete navaPeleja vengile munganda. (Yelemiya 50:1, 2, 38) Ngocho vafungulwile nganda kana haufuku umwe kaha.—Ndanyele 5:7, 28, 30.

Namakumbi ano, Mbavilone Yayinene “atwama havimeya vyavivulu.” Mbimbiliya yalumbununa nge meya kana emanyinako “vatu veka naveka, namayongomena” chipwe ngwetu mayevuyevu avatu vaze veji kukundwizanga kwitava chamakuli. (Kusoloka 17:1, 15) Mbimbiliya yavulukile lyehi ngwayo, awa meya achifwanyisa nawakoma chau hakapyapya kakandende, kulumbununa nge Mbavilone mwakanonga hakukemwina chaliso kaha. (Kusoloka 16:12; 18:8) Uno iya mwakanongesa Mbavilone? Vaze vene vali muviyulo vyamapolitiki mwomwo navakalitwamina kumuzanga kaha navakamujinda. Navakatanya mujimba wenyi wachifwanyisa nakumujiha.—Kusoloka 17:16, 17. *

Kuma chameya aze ajingilikile Mbavilone, emanyinako vatu vaze vali nakufuma muMbavilone Yayinene makumbi ano

“Fumenu Muli Ikiye”!

Hakuwana nge Mbavilone Yayinene navakayinongesa, shikaho, Kalunga atulweza ngwenyi: “Enu vatu jami, fumenu muli ikiye, kachi nge kamweshi nakusaka kwazana nenyi mujishili jenyiko, nge kamweshi nakusaka nawa kukamona vihuli vimwe mwakamona ikiyeko.” (Kusoloka 18:4) Ngana muze evwile Gaffar naHediye uze twavulukanga hakavanga, vatu vavavulu makumbi ano vali nakwivwa kupihya havyuma vyamakuli vali nakunangulanga mujichachi. Ngocho Kalunga alweza vatu kana vafume mukwitava chamakuli.

Shimbu kanda Gaffar aputuke kulinangula Mbimbiliya, afwelelele ngwenyi vatu veji kwononoka Kalunga mwomwo yakwivwa woma. Ahanjikile ngwenyi “evwile kuwaha omu alinangwile nge Kalunga ikiye zangi kaha asaka tumwononoke chakufuma kumichima yetu.” (WaYowano 1, 4:8; 5:3) Hediye asuulukile omu alinangwile nge Kalunga keshi yikiye amutongwelele kupwa ngingako, atachikijile nawa nge ukalu wenyi kavamutongwelelewo chimwezako. Vamuvendejekele namazu amuMbimbiliya ahali WaYakova 1:13 akuvuluka nge Kalunga keshi kunehela vyuma vyavipi kuvatuko. Gaffar evwile kuwaha muchano wamuMbimbiliya uze wahuhumuna vatu vafume muli “Mbavilone.”—Yowano 17:17.

Omu navakanongesa Mbavilone Yayinene, vatu vaze vafumine muli ikiye nakwiza nakulemesa Kalunga “mushipilitu namumuchano” kaveshi kukavanongesako. (Yowano 4:23) Vatu kana vafwila kukamona omu “hamavu hosena nahakazala nachinyingi chakumutachikiza Yehova nge muze kalungalwiji azala nameya.”—Isaya 11:9.

Chapundu vene, kwitava chamakuli navilinga vyacho vyavipi kalinwaha vavinongese mwomwo Kalunga ‘keshi kwongako.’ (WaChituse 1:2) Oloze kwitava chamuchano nachifukilanga lika haya myaka yosena.

^ par. 16 Nge muli nakusaka mijimbu yayivulu, yahanjika haMbavilone Yayinene nomu yahanjika Mbimbiliya havafu hali Kalunga nahakupanda, kaha talenu mukanda waUno Chikupu Mbimbiliya Yanangula Vyuma Muka? Uli nawa naha www.pr418.com.

^ par. 18 Talenu mutwe wakwamba ngwavo “Omu Yahanjika Mbimbiliya—Kukuma Chakano Kaye,” muTonenu yino.