Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

Chinema chaEla

Ndavichi Mwalitalasana naNgolyate—Kutala Chuma Kana Chasolokele Tahi?

Ndavichi Mwalitalasana naNgolyate—Kutala Chuma Kana Chasolokele Tahi?

Vatu vamwe veji kuhuhwasananga numba nge mujimbu waNdavichi naNgolyate wapwile wamuchano nyi pamo wakutaka kaha. Kutala nayenu mwahuhwasananga omu mwatanganga chihande chinafumuho tahi? Nge mukiko, kaha shinganyekenu havihula vino vitatu vinakavangizaho.

1 | Kutala mutu nahase kusuhwa najimita kafwe 2.9 tahi?

Mbimbiliya yamba ngwayo Ngolyate asuhwile “jikuvite 6 nachimbwa chakuvite.” (Samwele 1, 17:4) Kuvite yapwile kafwe jisendimita 44.5, kaha chimbwa chakuvite chapwile jisendimita 22.2. Kufutula jisendimita josena najituhana jimita 2.9. Vamwe vamba ngwavo Ngolyate kapwile wamusuku nganomu vamulumbununako. Chakutalilaho, muno mukaye vawana nge mwatwama mutu wamusuku chikuma uze ahambakana hajimita 2.7. Kutala tunahase kwamba ngwetu Ngolyate asuhwile najisendimita 20 kuhambakana uze lunga wamusuku wamakumbi ano tahi? Eyo, mwomwo Ngolyate apwile wakumuyachi waLefwaime. Malunga vakumuyachi kana vavatachikijile chikuma kuvatu mwomwo yakutaluka chavo. Mujimbu umwe vasonekele vaEjipitu mulikulukaji lyamyaka lyakusokesa 13 B.C.E. wahanjika ngwawo, maswalale vamulifuchi lyaKanane vaze vevwilenga woma kuvatu vasuwile najimita 2.4. Ngocho Ngolyate apwile chikupu vene wamusuku chikuma.

2 | Uno Ndavichi apwile mutu nahenyi tahi?

Vaka-kulinangula vamwe vasakile kulingisa mujimbu waMwangana Ndavichi usoloke nge wakutaka kaha, oloze kavahashileko. Vaka-kuvumbwojola vawana lilolwa lyakushikulu haze vasonekele mazu akwamba ngwavo “zuvo yaNdavichi.” Kaha nawa Yesu Kulishitu avulukile Ndavichi kupwa mutu nahenyi. (Mateu 12:3; 22:43-45) Kwatwama mijimbu yivali yize yasolola nge Yesu uze apwa Meshiya afumine kuchisaka chaMwangana Ndavichi. (Mateu 1:6-16; Luka 3:23-31) Chamuchano vene, Ndavichi apwile mutu nahenyi.

3 | Kutala jingalila vavuluka mumujimbu kana ngwavo kukiko kwasolokelele vyuma kana kujapwile chikupu tahi?

Mbimbiliya yamba ngwayo jita kana yapwililile muChinema chaEla. Kaha yavuluka cheka ngwayo, vaFwilishite vatungile chilombo kusali yapili mukachi kanganda yaSoko naAzeka. VaIsalele vapwile musali yachinema kana. Kutala jingalila kaneji kujapwile chikupu tahi?

Mutu umwe uze ayanga kuchihela kana kalinwomu, ambanga ngwenyi: “Mutu uze apwile nakututwaminyina uze nawa kapwa muka-kwitavako atutwalile kuChinema chaEla. Twakandukile mujila yize yatutwalile helu yapili. Omu twatalile hasali yachinema, atulwezele tutange mukanda waSamwele 1, 17:1-3. Kaha enyikile musali yachinema nakwamba ngwenyi: ‘Aze munamono kulivoko lyenu lyachimoswe akiko malala anganda yaSoko.’ Kaha atalile cheka kusali yikwavo nakwamba ngwenyi, ‘Aze muli nakumona kulivoko lyenu lyachilyo akiko malala anganda yaAzeka. VaFwilishite vatungilile chilombo chavo mukachi kajinganda kana kupili yize yinatalisa hano tunemana. Atela hano tunemana hakiko vaIsalele vatungilile chilombo chavo.’ Ngwashinganyekele ngwami haze ngwemanyine hakiko vemanyine vaSaulu naNdavichi. Kufumaho twashikumukile muchinema, kaha twazaukile kapila kaze komine kaze kapwile namalolwa. Ngwaputukile kushinganyeka omu Ndavichi anongamine nakunona malolwa asenena atanu haze hapwile nalize ajihishile Ngolyate.” Ngana mwavatu vaze veji kuyanga kuchihela kana, uze ngeji naikiye awahililile chikuma nakufwelela mijimbu yamuMbimbiliya.

Kakweshi chuma chatela kutulingisa tuhuhwasane mujimbu kanou wamuchanoko. Mwomwo wahanjika havatu vaze vapwileko chikupu, navihela vize viliko noholyapwa. Chuma chachilemunyi shina, mujimbu kana vausoneka muMazu aKalunga vahwima, ngocho wafuma kuli Kalunga wamuchano Ou “ahona kwonga.”—WaChituse 1:2; WaChimoteu 2, 3:16.