Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

CHIHANDE CHAKULINANGULA 45

Twalenuho Lika Kulisolwelanga Zangi Yakwilila

Twalenuho Lika Kulisolwelanga Zangi Yakwilila

“Ngusolwele zangi yakwilila ngana yize eji kusololanga Yehova.”—SAMWE. 1, 20:14.

MWASO 107 Chakutalilaho chaZangi yaKalunga

VYUMA NATUSHIMUTWILA *

1-2. Vyuma muka vyatela kutulingisa tusolwelenga vakwetu zangi yakwilila?

KULI vyuma vyavivulu vyatela kutulingisa tusolwelenga vakwetu zangi yakwilila. Vyuma muka vimwe vyeji kutulingisanga tusolwele vakwetu zangi yakwilila? Tutalenu omu Mbimbiliya yakumbulula chihula kana. Yamba ngwayo: “Kanda nauseza zangi yakwilila nakushishikako. . . Kaha navakwivwila uselewa nakukumona kupwa wakunangakana Kuli Kalunga nakuli vatu.” “Mutu wazangi yakwilila eji kulinganyalisanga ivene.” “Weshowo mwafwila vilinga vyakwoloka nazangi yakwilila, mwakawana kuyoya.”—Vishi. 3:3, 4; 11:17, kwinyikila chamwishi; 21:21.

2 Ou mukanda waVishimo wavuluka vyuma vitatu vyatela kutulingisa tusololenga zangi yakwilila. Chatete, kusolola zangi yakwilila cheji kutulingisanga vatwivwile uselewa kuli Kalunga. Chamuchivali, cheji kutunganyalisanga etu vavene. Chakutalilaho, zangi kana yeji kutulingisanga tupwenga nausepa wakwilila navakwetu. Chamuchitatu, kusolola zangi yakwilila nachikatulingisa tukalivwise kuwaha vyuma vyamwaza kulutwe kuhakilako nakuyoya chahaya myaka yosena. Chikupu vene tukwechi vyuma vyavivulu vyatela kutulingisa tusolwelenga vakwetu zangi yakwilila ngana muze Yonatane alwezele Ndavichi ngwenyi: “Ngusolwele zangi yakwilila ngana yize eji kusololanga Yehova.”—Samwe. 1, 20:14.

3. Vihula muka natukumbulula muchihande chino?

3 Muchihande chino, natukumbulula vihula vino viwana. Veya twatela kusolwelanga zangi yakwilila? Vyuma muka natulinangula kumukanda waLute kutalisa kukusolola zangi yakwilila? Uno tunahase kusolola ngachilihi zangi yakwilila makumbi ano? Vyuma muka natunganyala kachi nge natusololanga zangi yakwilila?

VEYA TWATELA KUSOLWELANGA ZANGI YAKWILILA?

4. Tunahase kulondezeza ngachilihi Yehova? (Mako 10:29, 30)

4 Ngana muze twalinangulanga muchihande chinafumuho, Yehova eji kusololanga zangi yenyi yakwilila kuli vatu vaze vamuzanga nakumuzachila. (Ndanye. 9:4) Twafwila ‘kulondezezanga Kalunga, hakupwa tuvana venyi azanga.’ (Efwe. 5:1) Shikaho twafwila kusolwela vandumbwetu zangi yakwilila.—Tangenu Mako 10:29, 30.

5-6. Kweseka nachakutalilaho, mwomwo ika ou mutu mwatwalaho lika kuzata hakapani?

5 Kachi nge natwivwishisa mwalumbunukila zangi yakwilila, kaha nachitukafwa tuyisololenga kuli vandumbwetu. Tutalenu chakutalilaho chize nachitukafwa twivwishise mwalumbunukila zangi yakwilila.

6 Achishinganyekenu mutu uze nazachila hakapani hamyaka yayivulu. Hamyaka yosena nazachila hakapani kana, pamo kanda amonengaho lyehi vakulwane vamilimo. Numba tuhu nazate hamyaka yayivulu, oloze pamo kasaka jishimbi vavalweza kukavangizako. Oloze natwaleho lika kuzata hakapani kana mangana awaneko jimbongo jakulikafwa najo. Mwatwalaho lika kuzachila hakapani kana swi nomu mwakatambula litayamende, chipwe nge mwawana milimo yeka yamwaza kweka.

7-8. (a) Chuma muka cheji kulingisanga mutu asolole zangi yakwilila? (b) Mwomwo ika natukekesela jivesi jimwe jamumukanda waLute?

7 Kutala munamono chihandwa chili hali mutu uze mwasolola zangi yakwilila nou muka-kuzata hakapani tahi? Chihandwa chiliho shina muchima navasolola. Ou muka-kuzata ali nakutwalaho kuzata hakapani mwomwo yakusaka kaha kuwanako jimbongo jakulikafwa najo. MuMbimbiliya vavulukamo vatu jaKalunga vaze vasolwele zangi yakwilila. Chuma muka chavalingishile vasolole zangi kana? Vasolwele zangi kana mwomwo yakuchisakula kumichima yavo, keshi mwomwo yachilika chipwe mwomwo yakusaka kuwanyinaho nganyoko. Tutalenu chakutalilaho chaNdavichi. Alisuwile namuchima wenyi wosena kusolwela sepa lyenyi Yonatane zangi yakwilila numba tuhu ise yaYonatane asakile kumujiha. Omu mwahichile myaka kufuma haze afwile Yonatane, Ndavichi atwalileho lika kusolwela Mefwivoshete mwana Yonatane zangi yakwilila.—Samwe. 1, 20:9, 14, 15; Samwe. 2, 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7.

8 Tunahase kulinangula vyuma vyavivulu kutalisa kuzangi yakwilila hakukekesa jivesi jimwe jamumukanda waLute. Vishina muka tunahase kulinangula kuvatu vavuluka mumukanda kana kutalisa kuzangi yakwilila? Tunahase kuzachisa ngachilihi vishina kana muchikungulwilo chetu? *

VYUMA MUKA NATULINANGULA KUMUKANDA WALUTE KUTALISA KUKUSOLOLA ZANGI YAKWILILA?

9. Mwomwo ika Nowemi akukulwilile ngwenyi Yehova amwimanyinyine nakole?

9 Mumukanda waLute, tweji kutangangamo mujimbu waNowemi nanayewenu Lute, naMbowaze lunga uze evwilenga Kalunga woma, kaha nawa uze apwile kausoko kalunga lyaNowemi. Nowemi nalunga lyenyi, navana vavo vamalunga vavali vafumine muIsalele mwomwo yazala yakalombolombo nakuya kulifuchi lyaMowave. Omu vapwile mulifuchi kana, lunga lyaNowemi afwile. Kaha vana venyi vosena vavali vambachile mapwevo, oloze chaluvinda navakiko vafwile. (Lute 1:3-5; 2:1) Ukalu kanou walingishile Nowemi ahombe nakulishona chikuma. Alyonyingile chikuma kumuchima, kaha chamulingishile akukulule ngwenyi Yehova namwimanyina nakole. Ivwenu mazu ahanjikile hali Kalunga. Ambile ngwenyi: “Yehova nangumwenesa vihuli.” “Ou Wangolo Josena nangumwenesa vihuli.” Ambile nawa ngwenyi: “Yehova nangwimanyina nakole, ou Wangolo Josena nangumwenesa lupi.”—Lute 1:13, 20, 21.

10. Uno Yehova alingile ngachilihi hakwivwa mazu ahanjikile Nowemi?

10 Uno Yehova alingile ngachilihi hakwivwa mazu ahanjikile Nowemi? Yehova kechele kumukafwa hakwivwa mazu ahanjikileko, oloze atwalileho kumusolwela muchima wakutetela. Yehova atachikiza ngwenyi: “Luyanjisa lunahase kuzalwisa muka-mangana.” (Kwambu. 7:7) Chipwe ngocho Nowemi asakiwile mutu wakumukafwa mangana atachikize ngwenyi Yehova apwile kusali yenyi. Uno Yehova amukafwile ngachilihi? (Samwe. 1, 2:8) Alingishile Lute amusolwele zangi yakwilila nakumukafwa. Lute alisuwile kusolwela Nowemi zangi nakumukafwa mangana ahone kuhomba, nakumukafwa nawa atachikize ngwenyi Yehova achipwile lika nakumuzanga. Chuma muka natulinangula kuli Lute?

11. Mwomwo ika vandumbwetu veji kukafwilanga vandumbwavo vaze vanahombo?

11 Kupwa naZangi yakwilila nachitulingisa tukafwe vaze vanahombo. Ngana muze Lute alikachile naNowemi, navandumbwetu makumbi ano vali nakutwalaho lika kukafwa vandumbwavo vaze vanahombo. Vazanga vandumbwavo, kaha veji kuzatanga noho hakumina ngolo javo mangana vavakafwe. (Vishi. 12:25, kwinyikila chamwishi; 24:10) Kahomu mukiko atukolezeza nakaposetolo Paulu ngwenyi: “Vendejekenunga vatu vaze vanahombo, kafwenunga vaze vanahehela, talililenunga chikoki vatu vosena.”—Teso. 1, 5:14.

Kachi nge natwivwililanga kanawa ndumbwetu uze nahombo nge ali nakuhanjika kaha natumukafwa (Talenu palangalafu 12)

12. Jila muka yamwaza yakukafwilamo ndumbwetu uze nahombo?

12 Jila yamwaza munahase kukafwilamo ndumbwenu uze nahombo shina kumwivwilila kanawa omu mwamilweza ukalu wenyi, nakumufwelelesa ngwenu mwamuzanga. Yehova eji kwivwanga kuwaha kachi nge namukafwa vangamba jenyi. (Samu 41:1) Hali Vishimo 19:17 vasonekaho ngwavo: “Ou mwevwila muka-kuhutwa uselewa ali nakulevanyisa Yehova, kaha Kalunga mwakamufweta hakulinga ngocho.”

Lute ali hamwe nanayewenu oloze Olopa ali nakukinduluka kuMowave. Lute ali nakulweza Nowemi ngwenyi: “Kweshokwo nauya kukiko nanguya nayami” (Talenu palangalafu 13)

13. Uno chuma asakwile Lute chalihandunwine ngachilihi nachuma asakwile Olopa, kaha Lute asolwele ngachilihi zangi yakwilila? (Talenu muvwimbimbi wahalipapilo lyahelu.)

13 Tunahase nawa kutachikiza mwalumbunukila zangi yakwilila hakushinganyeka havyuma vyasolokele kuli Nowemi omu afwile lunga lyenyi navana venyi vavali. Jino omu Nowemi atachikijile ngwenyi, “Yehova nalakana vatu jenyi nakuvahana vyakulya,” akindulukile kulifuchi lyenyi. (Lute 1:6) Vanayewenu jenyi vosena vavali vaputukile kuya nenyi hamwe. Oloze omu vapwile nakuya, Nowemi avalwezele mapapa katatu ngwenyi kindulukenu kuMowave. Vyuma muka vyasolokele? Mbimbiliya ngwayo: “Olopa asweswenyele nayewenu, kaha ayile. Oloze Lute amukakachilile.” (Lute 1:7-14) Olopa hakusakula kukinduluka asolwele nge akavangijile vyuma amulwezele Nowemi. Oloze Lute kalingile vyuma amulwezele Nowemiko. Naikiye apwile nalisesa lyakukinduluka, oloze hakupwa nazangi yakwilila chamulingishile atwaleho lika kupwa nanayewenu. (Lute 1:16, 17) Lute atwalileho kutwama nanayewenu keshi mwomwo yachilikako oloze mwomwo yakuchisakula kumuchima wenyi. Chuma alingile Lute chasolwele nge apwile nazangi yakwilila. Chuma muka natulinangula kuli Lute havyuma alingile?

14. (a) Mujijila muka vandumbwetu vali nakusolwelamo zangi yakwilila makumbi ano? (b) Kweseka naWavaHepeleu 13:16, tunahase kwivwisa ngachilihi Kalunga kuwaha?

14 Kachi nge tuli nazangi yakwilila nayitukunyula tukafwe chikuma vakwetu. Ngana muze chapwile kunyima, navandumbwetu makumbi ano vali nakusolwela vandumbwavo zangi yakwilila, kuhakilako vene navandumbwavo vaze kanda vachimoneho. Chakutalilaho, nge vanevu ngwavo kuli vandumbwavo kunasoloka ukalu veji kufwila kuwana mwakuvakafwila. Kaha nge ndumbwavo umwe muchikungulwilo ali naukalu wajimbongo, veji kufwila kumukafwa. Ava vandumbwetu veji kuzatanga nangolo vakafwe vakwavo ngana muze valingile vaka-Kulishitu vamuMasetonya mulikulukaji lyamyaka lyakulivanga. Veji kulisuula kukafwa ‘kuhambakana nomu vanahashila’ hakuzachisa vikumba vyavo nalwola lwavo. (Koli. 2, 8:3) Twafwelela ngwetu Yehova eji kwivwanga kuwaha hakuvamona navasolwela vandumbwavo zangi yakwilila.—Tangenu WavaHepeleu 13:16.

UNO TUNAHASE KUSOLOLA NGACHILIHI ZANGI YAKWILILA MAKUMBI ANO?

15-16. Uno Lute asolwele ngachilihi lukakachila?

15 Tunahase kulinangula vishina vyamwaza hakukekesa mujimbu wamuMbimbiliya waLute naNowemi. Tushimutwilenuko havishina vimwe.

16 Pwenu nalukakachila. Omu Lute alisuwile kuya hamwe nanayewenu kuYuta, hakavanga nayewenu Nowemi akanyine. Oloze Lute akakachililile lika. Chuma muka chafuminemo? “Omu Nowemi amwene ngwenyi Lute namukakachila ayenga nenyi, alitwaminyine kumushinjila akinduluke.”—Lute 1:15-18.

17. Chuma muka nachitukafwa tuhone kulitwamina kukafwa vakwetu?

17 Chishina natulinangulako: Chasakiwa kupwa namuchima wakutalilila chikoki numba tukafwe vaze vanahombo, shikaho katwatela kuzeyako. Ndumbwetu uze ali nakusakiwa kukafwa nahase kukana hakavanga, oloze zangi yakwilila yatela kutulingisa tuhone kulitwamina kumukafwa. (Ngale. 6:2) Twafwelela ngwetu kutwala muze mwetavila tumukafwe nakumuvendejeka.

18. Vyuma muka vyatelelele kwivwisa Lute kupihya kumuchima?

18 Kanda kupihililako. Omu Nowemi naLute vahetele kuMbetelema, Nowemi aliwanyinenga navenyembo. Avalwezelenga ngwenyi: “Ngwapwile navyuma vyavivulu omu ngwayile, oloze Yehova nangulingisa ngukinduluke mavokovoko.” (Lute 1:21) Achishinganyekenu omu evwilenga Lute hakwivwa mazu ahanjikile Nowemi. Lute alisuwile kuya hamwe naNowemi mangana amukafwe. Alililenga hamwe naikiye, nakuvendejeka, nakutambuka hamwe hamakumbi amavulu. Chamokomoko navyuma vyosenevi, Nowemi ambile ngwenyi: “Yehova nangulingisa ngukinduluke mavokovoko.” Mazu kana asolwele nge Nowemi kamwene vyuma alingile Lute kupwa vyavilemuko. Mazu kana pamo evwishilenga Lute kupihya, oloze atwalileho lika kukafwa Nowemi.

19. Chuma muka nachitukafwa tutwaleho lika kulikata nandumbwetu uze ali muukalu?

19 Chishina natulinangulako: Makumbi ano ndumbwetu uze ali muukalu nahase kuhanjika vyuma vize vinahase kutwivwisa kupihya chamokomoko navyuma tunamulingila. Oloze katwatela kupihililako. Twatela kutwalaho lika kulikata nenyi nakulomba Yehova atukafwa tuwane jila yakumuvendejekelamo.—Vishi. 17:17.

Uno makumbi ano tulama vanahase kulondezeza ngachilihi Mbowaze? (Talenu palangalafu 20-21)

20. Chuma muka chakafwile Lute atwaleho lika kukafwa nayewenu?

20 Kolezezenu vandumbwenu halwola lwakutamo. Lute asolwelele Nowemi zangi yakwilila, oloze naikiye asakiwile kumukolezeza. Kaha Yehova azachishile Mbowaze mangana amukolezeze. Mbowaze alwezele Lute ngwenyi: “Yehova akufwete havyuma vyamwaza unalingi. Yehova Kalunga kaIsalele uze ukwechi mavava uneza nakuswamamo akuhane fweto yakukupuka.” Mazu kana akwachile chikuma Lute kumuchima. Ngocho akumbulwile Mbowaze ngwenyi: “Unanguvendejeka nakuhanjika mazu anahete kumuchima wayami ngamba yove.” (Lute 2:12, 13) Chikupu vene, Mbowaze akolezezele Lute halwola apwile nakusakiwa kumukolezeza, kahechi chahanyine Lute ngolo jakutwalaho kukafwa nayewenu.

21. Ngana muze vanasolola hali Isaya 32:1, 2, vyuma muka vatela kulinga tulama?

21 Chishina natulinangulako: Vaze veji kusolwelanga vakwavo zangi yakwilila navakiko lwola lumwe vasakiwa kuvakolezeza. Ngana muze Mbowaze akolezezele Lute omu amwene ngwenyi apwile nakukafwa nayewenu, natulama nawa vatela kukolezeza vandumbwetu vaze vali nakumona ngwavo vanakukafwa vakwavo. Kuvakolezeza mujila kana nachivakafwa vatwaleho lika kukafwa vakwavo.—Tangenu Isaya 32:1, 2.

VYUMA MUKA NATUNGANYALA KACHI NGE NATUSOLOLANGA ZANGI YAKWILILA?

22-23. Uno vishinganyeka vyaNowemi vyalumukile ngachilihi, kaha mwomwo ika? (Samu 136:23, 26)

22 Omu hahichile lwola, Mbowaze ahanyine Lute naNowemi vyakulya. (Lute 2:14-18) Uno Nowemi alingile ngachilihi omu Mbowaze avahanyine wana kana? Ambile ngwenyi: “Lunga kana vamukisulenga kuli Yehova ou nasolwela vavatonyi navafu zangi yakwilila.” (Lute 2:20a) Halwola kana vishinganyeka vyaNowemi vyalumukile. Hakavanga alilile nakwamba ngwenyi: “Yehova nangwimanyina nakole,” oloze jino ahanjikile oku nawahilila ngwenyi: ‘Yehova nasolola zangi yakwilila.’ Mwomwo ika Nowemi alumwinyine vishinganyeka vyenyi?

23 Nowemi amwene jino ngwenyi Yehova kamusezeleko. Yehova azachishile Lute mangana amukafwe omu vapwile haungeji wakukinduluka kuYuta. (Lute 1:16) Nowemi amwene nawa omu Yehova avakafwile kuzachisa Mbowaze uze apwile ‘muka-kuvasokola,’ avahane wana valikafwe nawo. * (Lute 2:19, 20b) Pamo ashinganyekele ngwenyi, ‘Ngunatachikiza jino ngwami Yehova kangusezeleko. Napunga nayami lwola lwosena.’ (Tangenu Samu 136:23, 26.) Nowemi evwile kuwaha hakumona ngwenyi Lute naMbowaze vatwalileho lika kumukafwa. Twafwelela ngwetu vosena vevwile kuwaha omu Nowemi aputukile cheka kuzachila Yehova nakuwahilila.

24. Mwomwo ika twasaka kutwalaho lika kusolola zangi yakwilila kuli vandumbwetu?

24 Vyuma muka tunalinangula kumukanda waLute kutalisa kuzangi yakwilila? Zangi yakwilila nayitulingisa tuhone kulitwamina kukafwa vandumbwetu vaze vali muukalu. Kaha nawa yeji kutulingisanga tulisuule kuvalingilako vyuma vimwe. Tulama vatela kukolezeza vandumbwavo vaze vali nakusolola zangi yakwilila kuli vakwavo. Omu tweji kumonanga vandumbwetu vaze vapwanga muukalu navakwata ngolo nakuputuka cheka kuzachila Yehova nakuwahilila, tweji kwivwanga kuwaha chikuma. (Vili. 20:35) Chuma muka chachilemu chikuma chize cheji kutulingisa tutwaleho kusolola zangi yakwilila? Twasaka kulondezeza Yehova uze apwa “wazangi yakwilila,” nakumwivwisa kuwaha.—Kulo. 34:6; Samu 33:22.

MWASO 130 Pwenunga naMuchima Wakukonekela

^ par. 5 Yehova asaka tusolwelenga vandumbwetu zangi yakwilila. Tunahase kwivwishisa kanawa omwo yapwa zangi yakwilila hakukekesa omwo vangamba jaKalunga vakunyima vayisolwelenga. Muchihande chino natushimutwila havyuma tunahase kulinangula kuli Lute, naNowemi, naMbowaze.

^ par. 8 Hakusaka munganyale chikuma kuchihande chino, tuli nakumikolezeza mutange mukanda waLute kapetulu 1 na 2.

^ par. 23 Nge muli nakusaka mijimbu yayivulu yakutalisa kuli Mbowaze uze apwile muka-kusokola, kaha talenu chihande chakwamba ngwavo, “Pwevo Wakushishika,” mumukanda waLondezezenunga Lufwelelo Lwavo, mukapetulu 5.