Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

‘Kujika Vishinganyeka Vyenu haVyuma vyaShipilitu Nachineha Kuyoya naKuunda’

‘Kujika Vishinganyeka Vyenu haVyuma vyaShipilitu Nachineha Kuyoya naKuunda’

“Vaze vayoya mwaya shipilitu, vajika vishinganyeka vyavo havyuma vyashipilitu.”—LOMA 8:5.

MYASO: 57, 52

1, 2. Mwomwo ika mukanda Wavaka-Loma kapetulu 8 wapwila waulemu kuli vaka-Kulishitu vawavisa?

HAKWANUKA kufwa chaYesu tunafwelela ngwetu munatangenga chisoneka chaWavaka-Loma 8:15-17. Mujimbu kana walumbununa omu vaka-Kulishitu vamwe vatachikiza ngwavo vavawavisa mwomwo shipilitu yajila yeji kuhananga unjiho nashipilitu yavo. Kaha vesi yamaputukilo mukapetulu kana yavuluka “vaze valikata naKulishitu Yesu.” Uno echi chasolola nge kapetulu kana ahanjika kaha hali vaze vawavisa tahi? Nyi ahanjika nahali vaze vatalilila kukatwama hano hamavu?

2 Vaka-Kulishitu vawavisa vakiko vavuluka chikuma mukapetulu kana. Veji kutambulanga ‘shipilitu nakuvandamina kuvetavila kupwa vana, chikiko vene kuvasokola kumijimba yavo nandando yakusokola.’ (Loma 8:23) Enga, navakapwa vana vaKalunga mwilu. Mwomwo vavambapachishile, kaha Kalunga avakonekelele shili yavo kuhichila mundando yakusokola, nakuvavulukila kwoloka chakupwa vana vakushipilitu.—Loma 3:23-26; 4:25; 8:30.

3. Mwomwo ika natukukulwila ngwetu mukanda Wavaka-Loma kapetulu 8 wapwa waulemu nakuli vaka-lutalililo lwahamavu?

3 Mukanda Wavaka-Loma kapetulu 8 wapwa waulemu nakuli vaka-Kulishitu vaze vatwama nalutalililo lwahano hamavu, mwomwo Kalunga avamona kupwa vakwoloka. Mazu kana amuchano kweseka navyuma asonekele Paulu. Mukapetulu 4, ahanjikilemo vyaApalahama. Ou mutu wakushishika apwileko shimbu kanda Yehova ahane Jishimbi vaIsalele, kaha nawa shimbu kanda Yesu ezenga nakutufwila hashili yetu. Oloze Yehova amumwene kupwa mutu walufwelelo lwakulipwila, kaha amuvulukile kupwa wakwoloka. (Tangenu Wavaka-Loma 4:20-22.) Yehova nahase kuvuluka navaka-Kulishitu vaze vakwechi lutalililo lwahamavu makumbi ano kupwa vakwoloka kaha nawa vakushishika. Shikaho navakiko vanahase kunganyala kumazu atwama hamukanda Wavaka-Loma kapetulu 8 uze wahanjika hali vaka-kwoloka.

4. Mukanda Wavaka-Loma 8:21 nautukafwa tushinganyeke hachihula muka?

4 Hali Wavaka-Loma 8:21 hatwama mazu aze asolola nge kaye kakahya nakakeza chikupu. Havesi kana hatwama mazu akwamba ngwavo, “vyuma vyakutenga navikiko nawa vakavilingise kupwa vyakulihehwa kuundungo wakuya nakupola, nakwingila mukulihehwa chaupahu chavana vaKalunga.” Chili kuli mutu himutu numba nge mwakapwa mukaye kana nyi nduma. Uno mwafwelela ngwenu namukapwamo tahi? Mukanda Wavaka-Loma kapetulu 8 wavuluka vyuma vize vinahase kumikafwa mukapwemo.

“KUJIKA VISHINGANYEKA HAVYUMA VYAMUJIMBA”

5. Paulu ahanjikile mazu muka amalemu hali Wavaka-Loma 8:4-13?

5 Tangenu Wavaka-Loma 8:4-13. Mukanda Wavaka-Loma kapetulu 8 wasolola chihandwa chatwama hali vaze veji kutambukanga “mwaya mujimba” navaze veji kutambukanga “mwaya shipilitu.” Vatu vamwe vashinganyeka ngwavo mazu kana asolola chihandwa chatwama hali vaze kavatwama mumuchanoko navaze vatwama mumuchano, chipwe ngwetu vaze kavapwa vaka-Kulishituko navaze vapwa vaka-Kulishitu. Oloze Paulu asonekelele ‘vaze vapwile muLoma, vaze vazanga kuli Kalunga, vaze vasanyika nakupwa vaka-kujila.’ (Loma 1:7) Hano Paulu apwile nakusolola chihandwa chatwama hali vaka-Kulishitu vaze vatambukilenga mwaya mujimba navaze vatambukilenga mwaya shipilitu. Uno chihandwa muka chapwileho?

6, 7. (a) Mujijila jeka muka vazachisa lizu “mujimba” muMbimbiliya? (b) Mujila muka Paulu azachishile lizu “mujimba” hali Wavaka-Loma 8:4-13?

6 Tuchishimutwilenu chatete halizu “mujimba.” Paulu atalikishile mulihi hakuvuluka lizu kana? Mbimbiliya yazachisa lizu “mujimba” mujijila jajivulu. Shimbu jimwe lyatalisa kumujimba uvene. (Loma 2:28; Koli. 1, 15:39, 50) Kaha lyatalisa nawa kuusoko wamutanga. Yesu “afumine kutanga yaNdavichi nge omu mwaya mujimba,” kaha Paulu amwene vaYuleya kupwa “vausoko [wenyi] nge omu mwaya mujimba.”—Loma 1:3; 9:3.

7 Oloze mazu asonekele Paulu mukapetulu 7 atukafwa tutachikize ulumbunwiso walizu “mujimba” avulukile hali Wavaka-Loma 8:4-13. Afwanyishile kuyoya “kweseka nomu mwaya mujimba” ‘kujipeha javilinga vyashili’ jize “jazachilenga mumijimba [yavo].” (Loma 7:5) Mazu kana atukafwa twivwishise mazu ahanjikile Paulu akwamba ngwavo, “vaze vayoya mwaya mujimba, vajika vishinganyeka vyavo havyuma vyamujimba.” Apwile nakuvuluka vatu vaze vahaka kulutwe vyuma vafwila mumichima yavo hakupwa vatu vakuhona kukupuka. Kuhanjika mukavatu, vatu kana vakiko vaze vafwila kukavangiza vyuma vasaka, numba vipwa vyakulisavala chipwe vyuma vyeka.

8. Mwomwo ika chapwililile chakutamo kuhuhumuna vaka-Kulishitu vawavisa vahone kutambuka “mwaya mujimba”?

8 Mwomwo ika Paulu ahuhumwine vaka-Kulishitu vawavisa valihende kukuyoya “mwaya mujimba”? Uno navaka-Kulishitu makumbi ano vaze Kalunga amona kupwa masepa jenyi kaha nawa vakwoloka, vatela kulihenda kumuchima wakufwila kutambuka mwaya mujimba tahi? Nachipwa luvinda nge muka-Kulishitu mwaputuka kuyoya mwaya mujimba. Chakutalilaho, Paulu asonekele ngwenyi, vaka-Kulishitu vamwe muLoma vapwile vandungo “vakuzachila vipepa vyavo,” vyakufwana nge kufwila peha yakulisavala, chipepa chavyakulya nakunwa, navyuma vyeka. Vamwe vapwile ‘nakutangisa vaze vazeneka kuvanguluka.’ (Loma 16:17, 18, kwinyikila chamwishi; Fwili. 3:18, 19; Yuta 4, 8, 12) Anukenu ngwenu, muka-Kulishitu umwe muKolinde apwile “nakulinga ujila napwevo lyaise.” (Koli. 1, 5:1) Echi chikiko chalingishile Kalunga alweze Paulu ahuhumune vaka-Kulishitu vahone “kujika vishinganyeka havyuma vyamujimba.”—Loma 8:5, 6.

9. Mazu asonekele Paulu hali Wavaka-Loma 8:6 kawalumbununa ika?

9 Mazu kana amalemu namakumbi ano. Nge muka-Kulishitu nazachila Kalunga hamyaka yayivulu, nahase kuputuka kujika vishinganyeka vyenyi havyuma vyamujimba. Echi kachatalisa kukushinganyeka havyakulya, milimo, vyuma vyakulihizumuna, chipwe hapeha yakufwila kulisavalako. Mwomwo navangamba jaKalunga vanahase kushinganyeka havyuma kana. Chakutalilaho, Yesu alivwishile kuwaha vyakulya nakulisa nawa vatu, kaha azangile nawa kulihizumuna. Paulu asonekele ngwenyi chapwa chakwoloka vaka-Kulishitu valimbata kulivwila peha yakulisavala.

Uno vyuma mweji kushimutwilanga vyasolola nge mwajika vishinganyeka vyenu havyuma vyamujimba nyi vyashipilitu? (Talenu palangalafu 10 na 11)

10. Mazu ahali Wavaka-Loma 8:5, 6 akwamba ngwavo “kujika vishinganyeka” alumbununa ika?

10 Uno Paulu atalikishile mulihi hakwamba ngwenyi, “kujika vishinganyeka havyuma vyamujimba”? Lizu lyachiHelase azachishile Paulu lyalumbununa “kujika vishinganyeka chipwe muchima havyuma vimwe, kushinganyeka chikuma havyuma vimwe, kuhaka muchima kuvyuma tunakusaka.” Vaze vayoya kweseka namujimba veji kukavangizanga kufwila chamichima yavo yakuhona kukupuka. Mutu umwe atanga chikuma ahanjikile hamazu ahali Wavaka-Loma 8:5 ngwenyi, vatu kana “vahaka muchima kuvyuma vyakumujimba, vavisaka, nakuvihanjikanga, nakulivwisa kuwaha kuvilinga.”

11. Vyuma muka twatela kushinganyeka omu natulihulisa ngwetu, ‘Ika ngwafwila mukuyoya chami?’

11 Chapwile chachilemu kuli vaka-Loma kuhunanana havyuma vafwililile mukuyoya chavo. Kutala vahakile muchima “havyuma vyamujimba” tahi? Nayetu nawa twatela kuhunanana havyuma yafwila michima yetu. Vyuma muka twasaka chikuma vize tweji kuhanjikanga shimbu yosena? Vyuma muka twafwila hakumbi hakumbi? Vatu vamwe vafwila chikuma vyuma vyakufwana nge kunwa wala wakulisezaseza, kuwahisa hembo, kulanda uvwalo wauhya unezamo, kutonda luheto, nakulihizumuna. Kachapwa chachipi kulinga vyuma kana mujila yamwazako. Chakutalilaho, Yesu alumwine meya kupwa wala, kaha Paulu alwezele Chimoteu anwengako “tuvinyo twatundende.” (Chimo. 1, 5:23; Yowa. 2:3-11) Uno Yesu naPaulu ‘vahanjikilenga chikuma hawala nakulindwikizawo musana wosena’ tahi? Kutala vamwene wala kupwa chuma chachilemu chikuma mukuyoya chavo tahi? Nduma. Nyi ngachilihi yetu? Vyuma muka twafwila mukuyoya chetu?

12, 13. Mwomwo ika chapwila chachilemu kukekesa vyuma tweji kushinganyekanga?

12 Chapwa chachilemu kulikekesa etu vavene. Mwomwo ika? Paulu asonekele ngwenyi: “Kujika vishinganyeka havyuma vyamujimba cheji kunehanga kufwa.” (Loma 8:6) Kulumbununa nge mutu mwafwa kushipilitu oholyapwa, kaha kulutwe mwakafwa kumujimba. Tuyokutuyoku nawa, Paulu kapwile nakulumbununa ngwenyi nge mutu mwaputuka ‘kujika vishingayeka vyenyi havyuma vyamujimba,’ kaha kunahu keshi kukayoyako, nduma. Mutu kana nahase kwalumuka. Achitalenu havyuma vyasolokele kuli lunga wamuKolinde uze afwilile vyuma “vyakumujimba” nakumufumisa jino muchikungulwilo. Oloze kutwala muze alumukile. Alitwaminyine kutambuka mwaya mujimba, nakuputuka cheka kutambuka mujila yakwoloka.—Koli. 2, 2:6-8.

13 Kachi nge mutu kana alumukile, kaha namuka-Kulishitu makumbi ano nahase kwalumuka, chikumanyi nge kengilile chikuma muvyuma vyakumujimba ngana vize alingile uze lunga wamuKolinde. Vyuma ahanjikile Paulu vize navisoloka kumutu uze ‘mwajika vishinganyeka vyenyi havyuma vyamujimba,’ vyatela kulingisa vaka-Kulishitu valumuke.

“KUJIKA VISHINGANYEKA HAVYUMA VYASHIPILITU”

14, 15. (a) Vyuma muka vyatela kutukafwa tuhone “kujika vishinganyeka havyuma vyamujimba”? (b) “Kujika vishinganyeka havyuma vyashipilitu” kachalumbununa ika?

14 Omu Paulu atuhuhumwine tuhone “kujika vishinganyeka havyuma vyamujimba,” atufwelelesa ngwenyi: “Kujika vishinganyeka havyuma vyashipilitu cheji kunehanga kuyoya nakuunda.” Eyo, cheji kunehanga nganyo yayinene. Uno tunahase kuwana ngachillihi nganyo kana?

15 “Kujika vishinganyeka havyuma vyashipilitu” kachalumbununa nge mutu atela kushinganyeka nakuhanjika lika vyakushipilitu lwola lwosenako, vyakufwana nge Mbimbiliya, nomu azanga Kalunga, navyuma atalilila kulutwe. Tachikizenu ngwenu Paulu naveka vaze vapwileko mulikulukaji lyamyaka lyakulivanga vaze vevwishilenga Kalunga kuwaha, valingilenga vyuma vize veji kulinganga vatu vosena, vyakufwana nge kulya nakunwa, kumbata nakusomboka, nakutwama hamwe najitanga javo, nakuzata milimo mangana vawaneko vyuma vyakulikafwa navyo.—Mako 6:3; Teso. 1, 2:9.

16. Numba tuhu Paulu azachilenga milimo yakumujimba, oloze ahakile muchima kumilimo muka?

16 Vaze vangamba jaKalunga kavahakilenga chikuma muchima kuvyuma vyakumujimba nakuvimona kupwa vavilemu mukuyoya chavoko. Mbimbiliya yahanjika ngwayo Paulu apwile muka-kutunga jimbalaka, oloze yahanjika nawa ngwayo ahakile chikuma muchima kumulimo wakwambulula nakunangula vatu. (Tangenu Vilinga 18:2-4; 20:20, 21, 34, 35.) Kaha alwezele vandumbwenyi muLoma vazatenga milimo kana. Enga, Paulu ahakile muchima kumilimo yakushipilitu. Vaka-Loma vatelele kumulondezeza, kahomu mukiko twatela kulinga nayetu.—Loma 15:15, 16.

17. Nge ‘natujika vishinganyeka vyetu havyuma vyashipilitu,’ kaha natupwa nakuyoya muka?

17 Vyuma muka navisoloka kachi nge natuhaka muchima kuvyuma vyakushipilitu? Mukanda Wavaka-Loma 8:6 wakumbulula ngwawo: “Kujika vishinganyeka havyuma vyashipilitu cheji kunehanga kuyoya nakuunda.” Shikaho twatela kushinganyeka mwaya shipilitu yajila, kulumbununa nge vyuma natushinganyeka vyatela kulitombola navishinganyeka vyaKalunga. Ngocho nge natushinganyekanga havyuma “vyashipilitu,” kaha natuyoya kanawa oholyapwa nakupwa vakusuuluka. Kaha kulutwe natukayoya haya myaka yosena, mwilu chipwe hamavu.

18. Uno kuunda cheji kwizanga ngachilihi nge natujika “vishinganyeka havyuma vyashipilitu”?

18 Tushimutwilenu jino havyuma vatufwelelesa ngwavo, “kujika vishinganyeka havyuma vyashipilitu cheji kunehanga . . . kuunda.” Vatu vavavulu kavapwa vakuunda mumichima yavoko. Veji kutondatondanga kuunda kana, oloze etu twachiwana lyehi. Twapwa vakuunda mumichima mwomwo twafwila kutwama mukuunda navakwetu mutanga namuchikungulwilo. Twejiva ngwetu etu navandumbwetu vosena katwakupukako. Shikaho, shimbu jimwe kunahase kupwa ukalu. Kaha nge ukalu kana unasoloka tweji kukavangizanga mazu aYesu akwamba ngwavo: “Kalivwasane nandumbwove.” (Mateu 5:24) Cheji kupwanga chachashi kulinga ngocho hakutachikiza ngwetu ndumbwetu kana nayikiye eji kuzachilanga “Kalunga uze eji kuhananga kuunda.”—Loma 15:33; 16:20.

19. Kuunda muka chakulipwila natupwa nacho nge natujika vishinganyeka vyetu havyuma vyashipilitu?

19 Kwatwama nawa kuunda chikwavo chachilemu. Nge natujika “vishinganyeka havyuma vyashipilitu,” kaha natutwama mukuunda naTengi yetu. Isaya asonekele mazu aze ateselemo halwola lwenyi, oloze anakutesamo namakumbi ano, ngwenyi: “[Yehova] naukinganga vatu vaze vapendamina hali ove. Nauvalingisa vatwamenga lika mukuunda, mwomwo vakufwelela.”—Isa. 26:3; tangenu Wavaka-Loma 5:1.

20. Mwomwo ika twasakwilila hamazu akutuhuhumuna atwama hali Wavaka-Loma kapetulu 8?

20 Numba twapwa vaka-Kulishitu vawavisa chipwe tukwechi lutalililo lwakukayoyela hamavu haya myaka yosena, tuvosena twatela kusakwilila hamazu akutuhuhumuna atwama hali Wavaka-Loma kapetulu 8. Twasakwilila hakutuhuhumuna tuhone kuhaka chikuma muchima “kuvyuma vyamujimba” mukuyoya chetu. Twamona nganyo yakukavangiza mazu akwamba ngwavo: “Kujika vishinganyeka havyuma vyashipilitu cheji kunehanga kuyoya nakuunda.” Nganyo kana nayikapwa yahaya myaka yosena, mwomwo Paulu asonekele ngwenyi: “Fweto yashili kufwa, oloze wana uze Kalunga eji kuhananga ukiko vene kuyoya chahaya myaka yosena kuhichila muli Kulishitu Yesu Mwata wetu.”—Loma 6:23.