Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

Vumbikenunga “Chuma Chize Kalunga Nanungu Hamwe”

Vumbikenunga “Chuma Chize Kalunga Nanungu Hamwe”

“Chuma chize Kalunga nanungu hamwe mutu kanda achihandununako.”—MAKO 10:9.

MYASO: 131, 132

1, 2. Mukanda WavaHepeleu 13:4 watela kutukafwa tulinge chuma muka?

KUTALA mweji kwivwanga kuwaha kuvumbika Yehova tahi? Chikupu vene mweji kumuvumbikanga. Yehova asaka tumuvumbikenga, kaha ikiye nawa atufwelelesa ngwenyi mwatuvumbikanga. (Samwe. 1, 2:30; Vishi. 3:9; Kuso. 4:11) Asaka nawa tuvumbikenga vakwetu vatu. Chakutalilaho, asaka tuhanenga kavumbi vilolo jafulumende. (Loma 12:10; 13:7) Oloze kuli chuma cheka chize twatela kuvumbika chikuma. Chuma kana shina ulo.

2 Kaposetolo Paulu asonekele ngwenyi: “Ulo vauvumbikenga kuli vosena, kaha kahela kaulo kanda vakakapihisako.” (Hepe. 13:4) Paulu kapwile nakulweza kaha vatu mazu kanako, oloze apwile nakukolezeza vaka-Kulishitu mangana vavumbike ulo nakuumona kupwa waulemu. Kutala omu mukiko nayenu mwamona malo chikumanyi ulo wenu tahi?

3. Mazu muka amalemu ahanjikile Yesu kutalisa kuulo? (Talenu muvwimbimbi wakulivanga.)

3 Kachi nge mwavumbika ulo, kaha muli nakulinga kanawa. Yesu naikiye avumbikilenga ulo. Omu vaFwaliseu vamuhulishile hachihande chakulilukulula, ikiye avalweze mazu aze ahanjikile Kalunga kutalisa kuulo wakulivanga. Avalwezele ngwenyi Kalunga amba ngwenyi: “Shikaho lunga mwakaseza ise nanaye, kaha ava vavali navakapwanga mujimba umwe.” Avalwezele nawa ngwenyi: “Chuma chize Kalunga nanungu hamwe mutu kanda achihandununako.”—Tangenu Mako 10:2-12; Kupu. 2:24.

4. Chuma muka ajinyine Yehova kutalisa kuulo?

4 Yesu asolwele chikupu ngwenyi Kalunga ikiye ahakileko ulo, kaha asaka utwamenga haya myaka yosena. Kalunga kalwezele Alama naEve ngwenyi vanahase tuhu kulilukululako. Oloze ajinyine ngwenyi ‘vaze vavali’ vapwenga mujimba umwe haya myaka yosena.

VYUMA VIZE VYANEHA KWALUMUKA MUULO

5. Uno kufwa chalumwine ngachilihi ulo?

5 Tuvosena twatachikiza ngwetu omu Alama avulumwine, vyuma vyavivulu vyalumukile. Kwalumuka chimwe shina, vatu vaputukile kufwa, kahechi chaneha ukalu muulo. Tunambila ngocho mwomwo yamazu aze kaposetolo Paulu asonekele hakulumbununa ngwenyi vaka-Kulishitu kavatwama muJishimbi jaMoseko. Asolwele ngwenyi kufwa chikiko cheji kukumisanga ulo, kaha uze wamutonyi hali vaze valimbachile nahase kumbata cheka chipwe kusomboka.—Loma 7:1-3.

6. Uno Jishimbi jaMose jasolola ngachilihi nge Kalunga avumbika ulo?

6 HaJishimbi jize Kalunga ahanyine muyachi waIsalele hapwile najishimbi jize jahanjikile haulo. Jishimbi kana javetavishile kumbata luhali. Oloze vatu vaputukile kumbata luhali shimbu kanda Kalunga ahane vaIsalele jishimbi kana. Chipwe ngocho, Jishimbi kana jakanyishile malunga kuyanjisa mapwevo navana vavo. Chakutalilaho, nge kaIsalele nambate ndungo, kaha kufumaho himwambata pwevo wamuchivali, uze kaIsalele atelelele kuzakama lika uze ndungo ngana muze alingilenga hakavanga. Kalunga asakilenga uze lunga akinge nakuzakama puwenyi. (Kulo. 21:9, 10) Numba tuhu makumbi ano katweshi nakukavangiza Jishimbi jaMoseko, oloze tunatachikiza ngwetu Yehova amona ulo kupwa waulemu. Shikaho, echi chatela kumikafwa nayenu muvumbikenga chikuma ulo.

7, 8. (a) Kweseka naLushimbi lwamuchivali 24:1, Jishimbi jahanjikile vyuma muka hachihande chakulilukulula? (b) Yehova amona ngachilihi kulilukulula?

7 Uno Jishimbi jahanjikile vyuma muka kutalisa kukulilukulula? Kalunga amwenenga lika ulo kupwa waulemu. Chipwe ngocho, etavishile kulilukulula. (Tangenu Lushimbi lwamuchivali 24:1.) Chakutalilaho, kaIsalele vamwitavishile kulukulula kachi nge namono ‘ukalu umwe kuli pwevo lyenyi.’ Jishimbi kana kajahanjikile hatoma ou ‘ukalu umweko.’ Pamo japwile nakulumbununa mulonga waunene keshi mulonga waundendeko. (Lushi. 23:14) Oloze chaluvinda mumakumbi aYesu, vaYuleya vavavulu valukulwilenga mapwevo “hakala mulonga.” (Mateu 19:3) Shikaho etu katwatela kupwa ngana mwavaYuleyako.

8 Kapolofweto Malaki ahanjikile ngwenyi, Kalunga avumbika ulo. Ahanjikile mazu kana halwola luze malunga vavulilenga kulukulula ‘mapwevo vahaukweze wavo’ nakusaka pamo kumbata mapwevo veka vavakweze vaze kavalemeselenga Yehovako. Chakutalilaho, Malaki asonekele ngwenyi: “Ngwahunga kulilukulula.” (Mala. 2:14-16) Mazu kana alifwanyine naMazu aze Kalunga ahanjikile kutalisa kuulo wakulivanga ngwenyi: “[Lunga mwakalipanjika] napwevo lyenyi, kaha navakapwanga mujimba umwe.” (Kupu. 2:24) Yesu asolwelele chikupu ngwenyi Ise avumbikile ulo hakuhanjika ngwenyi: “Chuma chize Kalunga nanungu hamwe mutu kanda achihandununako.”—Mateu 19:6.

CHUMA CHATELA KULINGISA VATU VALILUKULULE

9. Uno mazu ahali Mako 10:11, 12 alumbununa ika?

9 Pamo munahase kulihulisa ngwenu, ‘kutala kuliko mulonga umwe uze unahase kulingisa muka-Kulishitu alukulule nakumbata chipwe kusomboka cheka tahi?’ Yesu ahanjikile ngwenyi: “Weshowo mwalukulula pwevo lyenyi nakumbata weka, navulumuna mulonga waukoji kuli pwevo lyenyi uze nalukulula. Kaha kachi nge pwevo mwaseza lunga lyenyi nakusomboka kuli weka, nalingi ukoji.” (Mako 10:11, 12; Luka 16:18) Chikupu vene, Yesu avumbikilenga ulo, kaha nawa asaka navatu veka valinge mwomumwe. Shikaho, lunga uze alukulwilenga puwenyi wakushishika (chipwe pwevo kulukulula lunga lyenyi wakushishika) chakuzeneka mulonga wakulumbunuka nakumbata weka, mutu kana alingilenga ukoji. Mazu kana apwa amuchano mwomwo kulukulula kacheshi kukumisa ukaluko. Kalunga asaka ngwenyi, vavali vapwenga “mujimba umwe.” Kaha nawa Yesu ambile ngwenyi nge lunga mwalukulula puwenyi chakuzeneka mulonga, kaha nahase kuhaka puwenyi mucheseko chakulinga ukoji. Mujila muka? Kushikulu, pwevo nge vanamulukulula afwilililenga kusomboka cheka mangana awane mwakuyoyela. Kulinga chuma kana chapwilenga kulinga ukoji.

10. Mulonga muka unahase kulingisa muka-Kulishitu alukulule nakupwa wakulihehwa kumbata chipwe kusomboka cheka?

10 Yesu avulukile chuma chinahase kulingisa ulo ukume. Ambile ngwenyi: “Nangwamba kuli enu ngwami weshowo mwalukulula pwevo lyenyi chakuzeneka mulonga waujila [muchiHelase ngwavo, por·neiʹa] nakumbata weka, mwalinga ukoji.” (Mateu 19:9) Ahanjikile cheka chishina chochimwe haChihande ChahaPili. (Mateu 5:31, 32) Hajola josena jivali Yesu ahanjikilenga ‘haujila.’ Lizu ujila lyalumbunukila mwamuvulu. Lizu kana lyatalisa kukulisavala chize kavetavisako. Lyazata nakuukoji, nakuuhule, nakukulisavala chavatu vaze kavalimbatako, nakukulisavala chavatu vausonyi woumwe, nakukulisavala nakanyama. Chakutalilaho, nge lunga uze ambata nalingi ujila, kaha puwenyi nahase kusakula kumukonekela chipwe chiku. Kachi nge mwamulukulula, kaha ulo unakumu kweseka najindongi jaKalunga.

11. Mwomwo ika muka-Kulishitu nahase kusakula kuhona kulukuluka numba tuhu Visoneka vyahanjika chuma chinahase kulingisa mutu alukuluke?

11 Yesu kahanjikile ngwenyi nge muka-mahyamutu nalingi ujila (por·neiʹa), kaha kuvanga vamulukululeko. Chakutalilaho, nahase kutwalaho lika kupwa muulo numba nge lunga lyenyi napunga nakulinga ujila. Nahase kutwalaho lika kuzanga lunga lyenyi, nakumukonekela nakuzachila nenyi hamwe mangana vazamise ulo wavo. Oloze kachi nge mwalukuluka nakuhona kusomboka cheka, kaha nahase kumona ukalu. Chakutalilaho, Kutala nahase kulizakama ivene kumujimba? Kutala mwahasa kutwama chakuzeneka wakumuhana vize vyasakiwa muulo tahi? Kutala keshi kuhasa kwivwa uliko tahi? Kutala nahase kulela vana ukawenyi tahi? Uno chinahase kumwashiwila kunangula vana muchano tahi? (Koli. 1, 7:14) Chikupu vene, mutu uze mwasaka kulukuluka nahase kumona ukalu kanou.

12, 13. (a) Vyuma muka vyasolokele muulo waHozeya? (b) Mwomwo ika Hozeya akindulwishile Ngomele, kaha chishina muka natulinangulako makumbi ano kutalisa kuulo?

12 Vyuma ahichilemo kapolofweto Hozeya vinahase kutunangula chishina chachilemu. Kalunga alwezele Hozeya ambate pwevo walijina lyaNgomele ‘pwevo muka-ujila mangana apwenga navana vamuujila wenyi.’ Ngomele “emichile lijimo, kaha asemene mwana walunga naHozeya.” (Hoze. 1:2, 3) Mukuhita chalwola, asemene cheka mwana wapwevo nou walunga nalunga weka. Numba tuhu Ngomele alingile ukoji mapapa kakavulu, oloze Hozeya kamulukulwileko. Nakushimbula chiku, Ngomele asezele Hozeya nakupwa jino ndungo, oloze Hozeya amukindulwishile cheka. (Hoze. 3:1, 2) Yehova apwile nakuzachisa chakutalilaho chaHozeya hakusaka kulumbununa muchima apwile nawo omwo akonekelelenga vaIsalele halwola valemeselenga tulunga vamakuli. Chishina muka natulinangula kumujimbu kana?

13 Kachi nge muka-mahyamutu uze apwa muka-Kulishitu nalingi ujila, kaha mukwavo nahase kumukonekela chipwe nduma. Yesu ambile ngwenyi uze kalingile ukojiko nahase kulukuluka, nakupwa wakulihehwa kumbata chipwe kusomboka cheka. Oloze apwile nawa wakulihehwa kukonekela muka-mahyenyi mwomwo kachapwile chakuhenga kulinga ngochoko. Omu mukiko alingile naHozeya hakukindulwisa Ngomele. Chipwe ngocho, Ngomele katelelele kulinga cheka ukoji namalunga vekako hanyima yakulikindulwisa nalunga lyenyi. Hozeya ‘kalisavalile’ naNgomele hahaze vene amukindulwishileko. (Hoze. 3:3) Oloze mukuhita chalwola, Hozeya aputukile cheka kulihana vyamuulo napuwenyi mangana asolole muchima wakulisuula atwama nawo Kalunga wakwitavila vatu jenyi vaze navasaka kukinduluka kuli ikiye. (Hoze. 1:11; 3:3-5) Uno chuma kana chakwata ngachilihi haulo makumbi ano? Kachi nge mutu uze keshi namulonga mwasakula kutwama namuka-mahyenyi uze nalingi ukoji nakuputuka kulisavala nenyi, kaha nachisolola nge namukonekela. (Koli. 1, 7:3, 5) Kaha nawa keshi kuhasa cheka kumulukululako mwomwo chihande jino chinakumu. Ngocho vatela kuzachila hamwe mangana vatwaleho kumona ulo nganomu aumona Kalunga.

VUMBIKENU ULO NUMBA TUHU MUNAKUMONA UKALU

14. Kweseka nachisoneka chaWavaka-Kolinde 1, 7:10, 11, chuma muka chinahase kusoloka muulo?

14 Vaka-Kulishitu vosena vatela kukilikita nangolo mangana vamonenga ulo kupwa waulemu ngana muze Yehova naYesu vaumona. Chipwe ngocho, vamwe cheji kuvakaluhwilanga mwomwo yakuhona kukupuka. (Loma 7:18-23) Ngocho katwatela kulikomokela hakuwana nge vaka-Kulishitu vamulikulukaji lyamyaka lyakulivanga vamwenenga ukalu mumaloko. Numba tuhu Paulu asonekele ngwenyi “pwevo kanda ahandunuka kuli lunga lyenyiko,” oloze lwola lumwe vaka-kulimbata valihandunwinenga.—Tangenu Wavaka-Kolinde 1, 7:10, 11.

Chuma muka mwatela kulinga mangana mukinge ulo wenu numba tuhu kamweshi nakutwama kanawako? (Talenu palangalafu 15)

15, 16. (a) Chuma muka mwatela kulinga numba tuhu munakumona ukalu muulo wenu, kaha mwomwo ika? (b) Chishina kana chinahase kukafwa ngachilihi mutu uze kalimbata namukwavo Chinjihoko?

15 Paulu kalumbunwine ovyo vyalingishilenga vatu valihandununeko. Chipwe ngocho, katweshi kuhasa kwamba ngwetu valihandunwinenga mwomwo muka-mahya mutu alingile ukojiko. Nge chapwile ngocho kachi apwile wakulihehwa kumbata chipwe kusomboka cheka. Oloze Paulu asonekele ngwenyi pwevo uze ahandukilenga kuli lunga lyenyi atelelele “[kutwama] lika chakuhona kusomboka, mokomoko ahiluke cheka kuli lunga lyenyi.” Shikaho Kalunga amwenenga ngwenyi vachili lika muulo. Paulu atukafwa ngwenyi, kachi nge vapwevo nalunga kavalihandunwine hamulonga waukojiko, kaha vatela kulikindulwisa cheka. Vatela kuya kuli tulama muchikungulwilo mangana vavakafwe kuzachisa Mbimbiliya. Kachi nge ava tulama navazachisa Visoneka kaha kaveshi kuhakwila mutu umweko.

16 Lwola lumwe chinahase kukaluhwa kachi nge vaze valimbata umwe ikiye apwa Chinjiho chaYehova, kaha ali nakusaka kukavangiza jishimbi jaKalunga. Kutala nachipwa chakutamo kulihandununa tahi? Nganomu tunashimutwila lyehi, Visoneka ngwavyo ujila kaha ukiko unahase kujiha ulo, oloze kavyavuluka vyuma vyatela kulingisa vatu valihandununeko. Paulu asonekele ngwenyi: “Kachi nge pwevo ali nalunga lyenyi uze ketavako, oloze uze lunga netavila kutwama nenyi, kaha kanda akaseza uze lunga lyenyiko.” (Koli. 1, 7:12, 13) Mazu kana achili nakuzata namakumbi ano.

17, 18. Mwomwo ika vaka-Kulishitu vamwe vanahonenanga kujiha malo avo chamokomoko nakumona ukalu?

17 Lwola lumwe mumalo munahase kupwa ukalu, kachi nge ‘lunga uze ketavako’ mwalinga vyuma vize navisolola nge ‘ketavilile kutwama napuwenyiko.’ Chakutalilaho, pamo nahase kumuyanjisa chikuma, nakuhaka kuyoya chapuwenyi muponde. Nahase nawa kulitwamina kuzakama tanga yenyi chipwe kuhaka chiyoyelo chapuwenyi chakushipilitu muponde. Shikaho vaka-Kulishitu vamwe vanasakulanga kulihandununa navaka-mahyavo mwomwo ‘kavetavilile kutwama navoko.’ Oloze vaka-Kulishitu vamwe vaze veji kupwanga muukalu wangana vanatwalengaho lika kumika nakuzata nangolo mangana vakumise ukalu wavo nakutwama jino kanawa muulo wavo. Mwomwo ika?

18 Mwomwo numba tuhu navalihandununa, oloze vachili lika muulo. Shikaho kachi nge kaveshi kutwama hamweko, kaha vosena navamona ukalu nganomu tunashimutwila lyehi. Kaposetolo Paulu avulukile chuma chikwavo chatela kulingisa vaka-kulimbata vazeneke kulihandununa. Asonekele ngwenyi: “Lunga uze ketavako vanamulingisa kupwa wajila hali pwevo lyenyi, kaha pwevo uze ketavako vanamulingisa kupwa wajila hali lunga lyenyi muka-kwitava, mokomoko vana venu kachi navapwa vamajilo, oloze jino vanapu vajila.” (Koli. 1, 7:14) Vaka-Kulishitu vavavulu vanomikanga chamokomoko naukalu vanamononga mumalo avo navaka-mahyavo vaze kavapwa vaka-kwitavako. Ava vandumbwetu vanahase kwitavila ngwavo chuma valingile changanyo chikuma mwomwo chalingishile muka-mahyavo ezenga kukulemesa chamuchano.—Tangenu Wavaka-Kolinde 1, 7:16; Petu. 1, 3:1, 2.

19. Mwomwo ika muchikungulwilo chavaka-Kulishitu mwapwila vandumbwetu vaze vapwa vakuwahilila muulo wavo?

19 Yesu ahanjikile hachihande chakulilukulula, kaha nawa kaposetolo Paulu ahanjikile mazu amangana kupandama kukulihandununa. Vosena vavali vasakile kukafwa vangamba jaKalunga vavumbikenga ulo. Mukaye kosena makumbi ano, muvikungulwilo vyavaka-Kulishitu mwatwama vandumbwetu vaze vatwama mumalo akufukila. Twafwelela ngwetu nayenu pamo muchikungulwilo chenu muli nakumona vandumbwetu vaze vapwa vakuwahilila muulo wavo. Muvikungulwilo mwatwama vandumbwetu vamalunga vakushishika vaze vazanga mapwevo javo, namapwevo nawa vaze vavumbika vaka-mahyavo. Vosena veji kusololanga nge vavumbika ulo. Tweji kuwahililanga hakumona vatu vavavulu vali nakutesamo mazu aKalunga akwamba ngwawo: “Shikaho lunga mwakaseza ise nanaye nakukalipanjika napwevo lyenyi, kaha ava vavali navakapwanga mujimba umwe.”—Efwe. 5:31, 33.