Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

CHIHANDE CHAKULINANGULA 9

Omu Yehova Asolwelele vaIsalele Zangi naChiyulo

Omu Yehova Asolwelele vaIsalele Zangi naChiyulo

“Azanga kwoloka nachiyulo. Hamavu hazala nazangi yakwilila yaYehova.”—SAMU 33:5.

MWASO 3 Yove Ngolo Jetu, Lutalililo Lwetu, Yove Twafwelela

VYUMA NATUSHIMUTWILA *

1-2. (a) Chuma muka twasaka tuvosena? (b) Chuma muka twatela kufwelela?

TUVOSENA twasaka vakwetu vatuzange nakutuzakama. Kachi nge vatu navahona kutuzanga nakuhona kulinga mwachiyulo kuli etu, kaha tunahase kulivwa kupwa tuvamokomoko.

2 Yehova atachikiza ngwenyi etu vatu twasakiwa kutuzanga kaha nawa twasaka vakwetu valinge mwachiyulo kuli etu. (Samu 33:5) Twafwelela chikupu ngwetu Yehova atuzanga, kaha kasaka tuyandeko. Kaha tunahase kwitavila chishina kana kachi nge natushinganyeka haJishimbi jize Kalunga ahanyine muyachi wavaIsalele kuhichila muli Mose. Kachi nge munamono ngwenu vatu kavamizangako, chipwe kaveshi nakulinga mwachiyulo kuli enuko, kaha shinganyekenu omu Jishimbi vahanyine Mose * kuli Kalunga jasolola nge azakama vatu jenyi.

3. (a) Nganomu valumbununa hali Wavaka-Loma 13:8-10, uno kutanga Jishimbi vahanyine Mose nachitukafwa tutachikize ika? (b) Chihande chino nachikumbulula vihula muka?

3 Omu tweji kutanganga Jishimbi jize Kalunga ahanyine Mose, tweji kumonanga ngwetu Yehova Kalunga ketu wazangi atuzakama. (Tangenu Wavaka-Loma 13:8-10.) Muchihande chino natukekesa hajishimbi jimwe jize vahanyine vaIsalele nakukumbulula vihula vino: Mwomwo ika natwambila ngwetu Jishimbi jize vahanyine vaIsalele jazamine hazangi? Mwomwo ika natuhanjikila ngwetu Jishimbi kana jakundwijile chiyulo? Uno vatu vaze vapwile nakutwaminyina vaIsalele vatelele kukavangiza ngachilihi Jishimbi kana? Kaha jakingilenga vatu muka? Kutachikiza muvanakumbulwila vihula kana nachituvendejeka, nakutuhana lutalililo, nakutulingisa tupandame chikuma kuli Setu wazangi.—Vili. 17:27; Loma 15:4.

JISHIMBI VAHANYINE MOSE JAZAMINE HAZANGI

4. (a) Mwomwo ika natwambila ngwetu Jishimbi vahanyine Mose jazamine hazangi? (b) Lushimbi muka avulukile Yesu kweseka namazu ahali Mateu 22:36-40?

4 Tunahase kwamba ngwetu Jishimbi vahanyine Mose jazamine hazangi, mwomwo Yehova eji kulinganga vyuma vyosena muzangi. (Yowa. 1, 4:8) Yehova azamisa jishimbi josena hajishimbi jivali jajilemu. Jishimbi kana shina kuzanga Kalunga nakuzanga vakwetu. (Levi 19:18; Lushi. 6:5; tangenu Mateu 22:36-40.) Shikaho twatela kutachikiza ngwetu jize jishimbi jakuhambakana 600 jasolola zangi atwama nayo Yehova. Tushimutwilenu havyakutalilaho vimwe.

5-6. Yehova asaka vaze valimbata valingenga ika, kaha atachikiza vyuma muka? Hanenu chakutalilaho.

5 Pwenunga vakushishika kuli vaka-mahyenu nakuzakama vana venu. Yehova asaka vaze valimbata vatwaleho lika kulizanga haya myaka yosena. (Kupu. 2:24; Mateu 19:3-6) Kachi nge mutu mwalinga ukoji, kaha nalingi mulonga waunene kuli muka-mahyenyi. Ngocho lushimbi lwakusokesa 7 hali jize Jishimbi Likumi lwakanyishile kulinga ukoji. (Lushi. 5:18) Ukoji wapwa shili “kuli Kalunga,” kaha nawa wapwa ukenya kuli muka-mahyamutu. (Kupu. 39:7-9) Muka-mahyamutu uze nalingi ukoji eji kwivwisanga mukwavo kupihya kumuchima hamyaka yayivulu.

6 Yehova atachikiza kanawa omu vatu vaze valimbata veji kutwamanga muulo wavo. Asakile malunga vavaIsalele vazakamenga kanawa mapwevo javo. Lunga uze akavangijilenga Jishimbi atwalileho kuzanga puwenyi nakuhona kumulukulula hatumilonga twatundende. (Lushi. 24:1-4; Mateu 19:3, 8) Oloze nge kunepuka mulonga waunene uze watelele kumulingisa alukulule puwenyi, kaha atelelele kumuhana mukanda wakujiha ulo. Mukanda kana wahanyinenga pwevo lisesa lyakusomboka kulunga weka nakuhona kumuhana mulonga waukoji. Kaha nawa shimbu kanda lunga ahane puwenyi mukanda wakujiha ulo, avangililenga kuya nakuhulisa vakulwane vamunganda. Kulinga chuma kana chalingishilenga vakulwane vakafwe ava valunga napwevo valame ulo wavo. Shimbu jimwe Yehova kakanyishilenga lunga uze ajinyine kulukulula puwenyi chakuhona mulongako. Chipwe ngocho Yehova amwenenga masoji amapwevo vaze valukulwilenga, kaha avevwilililenga keke.—Mala. 2:13-16.

Yehova alwezele visemi valelenga kanawa vana vavo nakuvanangula mwomwo asakile vana vapwenga vakukingiwa (Talenu palangalafu 7-8) *

7-8. (a) Yehova alwezele visemi valinge ika? (Talenu muvwimbimbi wahalipapilo lyahelu.) (b) Vishina muka natulinangulako?

7 Jishimbi nawa jasolwele hatoma nge Yehova azakaminenga vana. Yehova alwezele visemi vazakamenga vana vavo kushipilitu keshi kumujimba kahako. Visemi vatelele kunangula vana vavo shimbu yosena vamone kulema chaJishimbi jaYehova nakumuzanga. (Lushi. 6:6-9; 7:13) Chuma chimwe chize chalingishilenga Yehova azangamise vaIsalele shina mwomwo yakuyanjisa vana vavo mujila yaukenya. (Yele. 7:31, 33) Visemi vatelele kumona vana vavo kupwa vavalemu nakuvazakama, vatelele nawa kuvamona kupwa wana kaha nawa uswana wakufuma kuli Yehova.—Samu 127:3.

8 Vishina natulinangulako: Yehova eji kumonanga vaze valimbata omu veji kutwamanga muulo wavo. Asaka nawa visemi vazangenga vana vavo, ngocho mwakavasopesa kachi nge navayanjisanga vana vavo.

9-11. Mwomwo ika Yehova ahanyinyine lushimbi lwakukanyisa lwiso?

9 Kanda kupwanga nalwisoko. Lushimbi lwamakumishilo hali jize Jishimbi Likumi lwakanyishile lwiso chipwe kwivwila lwiso chuma chambala. (Lushi. 5:21; Loma 7:7) Yehova ahanyine vatu jenyi lushimbi kana mangana valinanguleko chishina chachilemu chakusolola nge, asaka vatu jenyi valame michima yavo kulumbununa vishinganyeka vyavo. Yehova atachikiza ngwenyi vilinga vyakuhuka vyeji kuputukilanga muvishinganyeka. (Vishi. 4:23) Shikaho nge kaIsalele mwapwa navishinganyeka vyavipi, kaha nahase kuyanjisa vakwavo. Chakutalilaho, Mwangana Ndavichi afwile mumuheto kana. Ndavichi apwile lunga wamwenemwene. Oloze lwola lumwe evwililile lwiso pwevo lyamukwavo, kahechi chamulingishile alinge shili. (Yako. 1:14, 15) Ndavichi alingile ukoji nakwonga lunga lyauze pwevo, kufumaho amujihile.—Samwe. 2, 11:2-4; 12:7-11.

10 Kachi nge kaIsalele mwahokola lushimbi luze lwakanyishile kupwa namuchima walwiso, Yehova amumwenenga, mwomwo eji kutalanga mumuchima wamutu. (Miji. 1, 28:9) Lushimbi luze lwakanyishile lwiso lwanangwilenga vatu jenyi vahone kwechelela vishinganyeka vize vinahase kuvalingisa valinge vyuma vyavipi. Chikupu vene Yehova apwa Kalunga wazangi kaha nawa wamangana.

11 Vishina natulinangulako: Yehova keshi kutala kaha hasolokeso yamutuko, oloze eji kumonanga navyuma tweji kushinganyekanga mumichima yetu. (Samwe. 1, 16:7) Kakweshi vishinganyeka, chipwe vilinga vize tunahase kumuswekelako. Eji kutalanga havyuma vyamwaza vize vyatwama mumichima yetu, kaha asaka tulingenga vyuma kana. Asaka nawa tuhonesenga vishinganyeka vize vinahase kutulingisa tulinge vyuma vyavipi.—Miji. 2, 16:9; Mateu 5:27-30.

JISHIMBI VAHANYINE MOSE JAKUNDWIJILE CHIYULO

12. Uno Jishimbi vahanyine Mose jatunangula ika?

12 Jishimbi vahanyine Mose jatunangula nawa nge Yehova azanga chiyulo. (Samu 37:28; Isa. 61:8) Atuhana chakutalilaho chamwaza chize twatela kulondezeza hakutwama navakwetu. Yehova akiswilenga vaIsalele omu vakavangijilenga jishimbi jize avahanyine. Oloze omu vahonenenga kukavangiza jishimbi jenyi jakwoloka vamwenenga makava. Tushimutwilenu hajishimbi jivali hali jize Jishimbi Likumi.

13-14. Jishimbi jivali jatete hali jize Jishimbi Likumi jasolwele ika, kaha kukavangiza jishimbi kana changanyalishile ngachilihi vaIsalele?

13 Lemesenunga Yehova namuchima wenu wosena. Jishimbi jivali jatete hali jize Jishimbi Likumi, jasolwele nge vaIsalele vatelele kuzachila Yehova namuchima wavo wosena kaha nawa javakanyishile kulemesa makombelo. (Kulo. 20:3-6) Jishimbi kana kajapwile jakunganyalisa Yehovako, oloze janganyalishile vatu jenyi. Vatu jenyi vafukilililenga hakupwa vakushishika kuli ikiye, oloze omu valemeselenga tulunga vakumafuchi eka vamwenenga makava.

14 VaKanane valemeselenga makombelo muchishishisa chakulemesa Kalunga wamuchano. Kahechi chavanehelelele ukalu. (Samu 115:4-8) Valingilenga ujila nakulumba vana kupwa jila yakulemeselamo tulunga twavo. Chochimwe nawa omu vaIsalele vahumbwilenga jishimbi jaYehova nakulemesa makombelo valinehelelenga ukalu nakuhaka jitanga javo muponde. (Miji. 2, 28:1-4) Malunga vaze vatwaminyinyinenga vatu valitwaminyinyine kukavangiza jishimbi jaYehova jakwoloka. Vazachishilenga ngolo javo mujila yayipi nakuyanjisa vatu vakuzeya navaze kavapwile namutu wakuvakafwako. (Ezeke. 34:1-4) Yehova alwezele vaIsalele ngwenyi mwanongesa vosena vaze vayanjishilenga mapwevo navana vaze vazenekele wakuvakinga. (Lushi. 10:17, 18; 27:19) Oloze Yehova akiswilenga vatu jenyi vakushishika vaze nawa vazakaminenga vakwavo.—Vamya. 1, 10:4-9.

Yehova atuzanga kaha eji kutachikizanga kachi nge vali nakutuyanjisa (Talenu palangalafu 15)

15. Vishina muka tunalinangula hali Yehova?

15 Vishina natulinangulako: Katwatela kuhana Yehova mulonga kachi nge vatu vaze valivuluka kupwa vaka-kumuzachila navahumbula jishimbi jenyi jakwoloka nakunehela vakwavo ukaluko. Chipwe ngocho Yehova atuzanga kaha nawa eji kwijivanga kachi nge tuli nakuhita muukalu. Eji kwivwanga kukola chikuma kumuchima kuhambakana namuze chisemi wapwevo eji kwivwanga hali mwanenyi nge ali nakuyanda. (Isa. 49:15) Numba tuhu Yehova keshi kukumisa hahaze vene ukalu tuli nakumonako, oloze mwakasopesa vatu vaze veji kutwalangaho kulinga vyuma vyavipi halwola atongola mwomwo yakuyanjisa vakwavo.

UNO VATU VAZE VAPWILE NAKUTWAMINYINA VAISALELE VATELELE KUKAVANGIZA NGACHILIHI JISHIMBI?

16-18. Jishimbi vahanyine Mose jahanjikile havyuma muka, kaha vishina muka natulinangulako?

16 Jishimbi jize vahanyine Mose jahanjikile havyuma vyavivulu mukuyoya chavaIsalele, shikaho chapwile chachilemu kuli malunga vaze vapwile nakutwaminyina, kuyula vatu jaYehova mujila yakwoloka. Malunga kana vakiko vatalilenga havyuma vyakushipilitu nakusopa milonga yeka yamukuyoya. Tuchitalenu havyakutalilaho vino.

17 Kachi nge kaIsalele najihi mukwavo, kachalumbunwine nge naikiye vatelelele kumujiha hahaze veneko. Vakulwane vamunganda vatelelele kukekesa chihande kana mangana vawane numba nge mutu kana vatela kumujiha nyi chiku. (Lushi. 19:2-7, 11-13) Vakulwane nawa vasopelenga milonga yayivulu yakufwana nge vikokojola vize vyepukilenga kuvatu naukalu wamuulo. (Kulo. 21:35; Lushi. 22:13-19) Omu vakulwane vayulilenga mujila yakwoloka nomu vaIsalele vakavangijilenga Jishimbi chalingishile vosena vanganyale, kahechi chanehele kavumbi kuli Yehova.—Levi 20:7, 8; Isa. 48:17, 18.

18 Vishina natulinangulako: Kala vyuma tweji kulinganga mukuyoya chetu vyapwa vyavilemu kuli Yehova. Kaha asaka tuzangenga vakwetu nakutwama navo kanawa. Eji kumonanga vyuma tweji kulinganga nakwivwa vyuma tweji kuhanjikanga numba tuli ukawetu.—Hepe. 4:13.

19-21. (a) Uno vakulwane navaka-kuyula vatelelele kuzakama ngachilihi vatu jaKalunga? (b) Jishimbi muka ahakileko Yehova, kaha vishina muka natulinangulako?

19 Yehova afwililile kukinga vatu jenyi kuvilinga vyavipi vize valingilenga vatu vakumafuchi aze avajingilikile. Shikaho asakile vakulwane navaka-kuyula vakavangize kanawa Jishimbi jenyi. Chipwe ngocho, malunga vaze vapwile nakuyula kavatelelele kukaluhwisa jishimbi hakuyula vatu jenyiko. Oloze vatelelele kuzanga chiyulo.—Lushi. 1:13-17; 16:18-20.

20 Yehova eji kutetelanga vatu jenyi, shikaho ahakako jishimbi jize vatela kukavangiza vatu mangana vahone kuyanjisa vakwavo. Chakutalilaho, Jishimbi jakingilenga mutu kuchina kumuvangijikila mulonga. Mutu uze vavangijikilile mulonga apwile nalisesa lyakutachikiza owo amuvangijikilile mulonga kana. (Lushi. 19:16-19; 25:1) Kaha nawa shimbu kanda mutu vamuhane mulonga kwatelelele kupwa vatu vavali vahane unjiho. (Lushi. 17:6; 19:15) Nyi ngachilihi nge kaIsalele avulumwine mulonga uze vamwene kuli chinjiho umwe kaha? KaIsalele kana katelelele kushinganyeka ngwenyi kaveshi kukamuzangamisa hamulonga kanako. Mwomwo Yehova amwene vyuma alingile. Visemi vamalunga vavahanyine ngolo jakutwaminyina tanga, oloze ngolo javo japwile noho jakuminyinyine. Kachi nge mutanga munepuka vikokojola, vakulwane vamunganda vakiko vapwile nangolo jakusopa chihande kana nakuchivatula.—Lushi. 21:18-21.

21 Vishina natulinangulako: Yehova ahana chakutalilaho chamwaza, mwomwo eji kulinganga vyuma vyakwoloka shimbu yosena. (Samu 9:7) Eji kukisulanga vosena vaze veji kukavangizanga jishimbi jenyi jakwoloka, oloze eji kuzangamisanga vaze veji kuzachisanga ngolo javo mujila yakuhenga. (Samwe. 2, 22:21-23; Ezeke. 9:9, 10) Vatu vamwe veji kulinga vyuma vyakuhenga nakusweka kuchina kuvazangamisa, oloze Yehova mwakavasopesa halwola lwakutamo. (Vishi. 28:13) Ngocho nge vatu kana navahona kupihilila nakwalumuka, kaha navatachikiza ngwavo chapwa “chuma chakwivwisa woma kuholokela mumavoko aKalunga ou ayoya.”—Hepe. 10:30, 31.

UNO JISHIMBI JAKINGILENGA VATU MUKA?

Hakusopa milonga, vakulwane vatelelele kukavangiza chakutalilaho chaYehova uze atwama nazangi nachiyulo (Talenu palangalafu 22) *

22-24. (a) Uno Jishimbi jakingile vatu muka, kaha vyuma muka tunalinangula hali Yehova? (b) Mazu muka akuhuhumuna atwama hali Kulovoka 22:22-24?

22 Jishimbi jakingile vatu vaze vahonene kupwa namutu wakuvakinga, vakufwana nge vanginga, navatuliwe navamwiza. Vaka-kuyula muIsalele vavalwezele ngwavo: “Kanda namukahengesa chiyulo hakusopesa mwiza chipwe mwana wakuzeneka iseko. Kanda namukatambula chikuto chatuliwe kupwa chijikilo kuvyuma munamulevanyisako.” (Lushi. 24:17) Yehova azakaminenga chikuma vatu vaze vahonenenga wakuvakafwa. Kaha azangamishile mutu uze avayanjishilenga.—Tangenu Kulovoka 22:22-24.

23 Jishimbi nawa jakingilenga vatu mutanga vahone kulisavala mwavo mwavo. (Levi 18:6-30) Vatu vamumafuchi aze ajingilikile vaIsalele vetavishile vatu vamutanga yimwe kulisavala, oloze vaIsalele vatelelele kuchimona kupwa chakuhenga ngana muze achimwene Yehova.

24 Vishina natulinangulako: Yehova asaka vaze atongola kutwaminyina vazangenga nakutwaminyina kanawa vatu jenyi. Ahunga ujila, ngocho asaka vatu vosena vapwenga vakukingiwa chikumanyi vaze kavatwama namutu wakuvakingako.

JISHIMBI JAPWILE “MUVWIMBIMBI WAVYUMA VYAMWAZA VIZE VYAPWILE NAKWIZA”

25-26. (a) Mwomwo ika natwambila ngwetu zangi nachiyulo vyapwa ngana mwakuhwima nakuyoya? (b) Vyuma muka natukalinangula muchihande chinakavangizaho muvihande vino vinakuhanjika omwo Yehova eji kutuzakamanga?

25 Zangi nachiyulo vyapwa ngana mwakuhwima nakuyoya. Mutu keshi kuhasa kuyoya chakuzeneka kuhwimako, kaha nawa keshi kuhasa kuhwima chakuzeneka kuyoyako. Kachi nge natumona ngwetu Yehova atuzakama, kaha nachitulingisa tumuzange chikuma. Kaha nawa kuzanga Kalunga najishimbi jenyi jakwoloka nachitulingisa tuzange vakwetu nakuvazakama.

26 Jishimbi vahanyine Mose jakafwile vaIsalele vapwenga nausoko wakukola naYehova. Oloze vatu jaKalunga valitwaminyinyine kukavangiza Jishimbi kana omu Yesu ahanyine ndando yakusokola. Kaha Jishimbi kana vajishishishile navyuma vyeka vyamwaza. (Loma 10:4) Kaposetolo Paulu avulukile Lushimbi kana ngwenyi, “muvwimbimbi wavyuma vyamwaza vize vyapwile nakwiza.” (Hepe. 10:1) Chihande chinakavangizaho muvihande vino viwana vinakuhanjika omwo Yehova eji kutuzakamanga, nachikashimutwila havyuma vimwe vyamwaza, nakusolola nawa ovyo zangi nachiyulo vyapwila vyavilemu muchikungulwilo chavaka-Kulishitu.

MWASO 109 Lizangenunga naVakwenu naMuchima Wosena

^ par. 5 Muchihande chino natushimutwila omwo Yehova eji kutuzakamanga, kaha vihande vyeka vitatu vize navikapwa muKaposhi Kakutalila kaMay 2019 navikahanjika hachishina chochimwe. Vihande kana navikapwa namitwe yino: “Omu Yehova Eji Kusololanga Zangi naChiyulo muChikungulwilo chaVaka-Kulishitu,” “Omu Yehova Eji Kusololanga Zangi naChiyulo Mangana Akinge Vatu Jenyi Kuvilinga Vyavipi,” “Omu Yehova Eji kuzakamanga Vatu Vaze Vali Nakuyanda.”

^ par. 2 MAZU VANALUMBUNUNA: Jishimbi jakuhambakana 600 jize Yehova ahanyine vaIsalele kuhichila muli Mose, vajivuluka ngwavo “Jishimbi,” kaha nawa ngwavo “Jishimbi jaMose” chipwe “Jishimbi vahanyine Mose.” Kaha nawa mikanda yamuMbimbiliya yitanu yamaputukilo (Kuputuka nakuheta kuLushimbi lwamuchivali) veji kuyivulukanga ngwavo mikanda yaJishimbi. Shimbu jimwe Visoneka vahwima VyachiHepeleu vyosena vavivuluka ngwavo mikanda yaJishimbi.

^ par. 60 MAZU AKULUMBUNUNA MUVWIMBIMBI: Chisemi wakaIsalele wapwevo ali nakuwahisa vyakulya oku nawa ali nakushimutwila namwanenyi wapwevo. Kaha chisemi walunga ali nakunangula mwanenyi walunga azakame mikoko.

^ par. 64 MAZU AKULUMBUNUNA MUVWIMBIMBI: Vakulwane vamunganda vali nakukafwa tuliwe namwanenyi vaze vanayanjisa kuli vaka-kusekasana vamunganda kana.