Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

Vimuna navakiko vanahase kuvahana kupwa matemo

Uno Mwatachikiza Tahi?

Uno Mwatachikiza Tahi?

Mwomwo ika vaIsalele vafwetelelenga matemo?

KUSHIKULU, vatu vafwetelenga matemo kutanga yapwevo halwola vawahishilenga vyawenga. Vatu vamwe vahanyinenga vyuma vyandando yayinene, navimuna, chipwe jimbongo kupwa matemo. Kaha nawa shimbu jimwe, matemo vawafwetelenga kuhichila mukuzata milimo ngana muze chapwile kuli Yakova uze etavilile kuzachila ise yaLakele hamyaka 7, mangana amuhane mwanenyi. (Kupu. 29:17, 18, 20) Jino mwomwo ika vatu vafwetelelenga matemo?

Mutu alinangula chikuma vyaMbimbiliya Caro Meyers ambile ngwenyi: “Matemo vawafwetelenga kutanga yapwevo mwomwo yakumbata mwanavo uze avakafwilenga chikuma kumulimo wakulima.” Kaha nawa matemo alingishilenga tanga yalunga nayapwevo jilinunge hamwe nakutunga usoko wakukola. Usoko kana wavalingishilenga vahase kulikafwa kachi nge tanga yimwe yili muukalu. Kufweta matemo chasolwelenga nge pwevo vanamuhuhu, shikaho navamuzakama jino kuli lunga lyenyi keshi kuli visemi jenyiko.

Kufweta matemo kachalumbunwinenga nge pwevo apwile chuma chize vanahase kulanda chipwe kulandululako. Mukanda wakwamba ngwavo, Ancient Israel—Its Life and Institutions wambile ngwawo: “Lushimbi lwakuhana jimbongo chipwe chuma cheka kutanga yapwevo, chalingishilenga vatu vamone malo avaIsalele kwijiva nge hikusekasana. Oloze chasoloka nge matemo aze vafwetelenga apwile kaha hichuma chize vahanyinenga tanga yapwevo hakumbata mwanavo keshi hijindando jakulanda pwevoko.”

Makumbi ano, mumafuchi amwe vatu vachili lika nakukavangiza chisemwa chakufwetanga matemo. Kachi nge visemi vanatomena lunga matemo akutamo, kaha nachilingisa ‘vatu vosena vamone ngwavo vapwa vaka-kwashiwisa muchima.’ (Fwili. 4:5; Koli. 1, 10:32, 33) Kulinga chuma kana cheji kusololanga nge kavapwa vaka-kuzanga jimbongo chipwe vaka-chipululuko. (Chimo. 2, 3:2) Kaha nawa visemi vaka-Kulishitu nge navatomena lunga matemo akutamo, kaha keshi kulangisa kumbata mwanavoko mwomwo yakuvandamina ngwenyi achitonde jimbongo jajivulu jize najilita namatemo aze vanamutomenako. Kaha nawa uze lunga keshi kushinganyeka vyakulitwamina kuzata upayiniya, mangana azate milimo yakukaye yize nayimukafwa awane washi jimbongo jajivulu jamatemoko.

Kumafuchi amwe muno mukaye, matemo veji kuwatomanga kweseka najishimbi jafulumende. Kaha visemi vaka-Kulishitu vaze vatwama kumafuchi kana, veji kukavangizanga jishimbi kana. Mwomwo ika? Mbimbiliya yalweza vaka-Kulishitu ‘valuukenga kuli vaze vali nawata’ nakukavangiza jishimbi jize kajalimbalaka najishimbi jaKalungako.’—Loma 13:1; Vili. 5:29.