Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

CHIHANDE CHAKULINANGULA 5

“Zachisenunga Kanawa Lwola Lwenu”

“Zachisenunga Kanawa Lwola Lwenu”

“Nyingililenu ngwenu kutambuka mweji kutambukanga, kamweshi nakutambuka nge vaka-kuhona manganako, oloze nge vaka-mangana, zachisenunga kanawa lwola lwenu.”—EFWE. 5:15, 16.

MWASO 8 Yehova Ikiye Uchinyino Wetu

VYUMA NATUSHIMUTWILA *

1. Tweji kuzachisanga ngachilihi lwola lwetu mangana tuhanjike naYehova?

 TWASAKA kushikama halwola lwalusuku navatu vaze twazanga. Vapwevo nalunga vaze valimbata vasaka kushikama halwola lwalusuku. Vakweze veji kwivwanga kuwaha kushikamanga namasepa javo. Etu tuvosena tweji kwivwanga kuwaha kuwana lwola lwakushikama navandumbwetu. Chachinenenyi tweji kuzachisanga lwola lwetu mangana tuhanjike naKalunga. Tweji kulinganga ngocho hakulomba kuli ikiye, nahakutanganga Mazu enyi, nahakushinganyekanga havyuma ajina, nahavilinga vyenyi vyamwaza. Lwola tweji kuhanjikanga naYehova lwapwa lwalulemu chikuma.—Samu 139:17.

2. Ukalu muka tuli nakumona?

2 Numba tuhu tweji kwivwanga kuwaha kulomba nakulinangula Mbimbiliya, oloze cheji kutukaluhwilanga mwomwo makumbi ano tuli navyakulinga vyavivulu. Echi chinahase kutulingisa tuchiwane kupwa chachikalu kunoneka lwola lwakulinga vyuma vyakushipilitu. Milimo yakukaye, nakuzakama tanga, navyuma vyeka vinahase kutulila lwola lwaluvulu chikuma, nakushinganyeka jino ngwetu katweshi nalwola lwakulomba nakulinangula Mbimbiliya chipwe kushinganyeka havyuma tunalinangulako.

3. Chuma muka chikwavo chinahase kutulila lwola?

3 Kuli nawa chuma chikwavo chize chinahase kutulila lwola lwetu. Shimbu jimwe nge katwazangamineko, tunahase kulinga vyuma vize kavyapwa vyakuhengako, vize vinahase kutulila lwola lwetu nakutulingisa jino tuhone kuwana lwola lwakupandama kuli Yehova. Chakutalilaho, chapwa chachilemu kuwanako lwola lwakulihizumuna. Kulihizumuna natusakula chinahase kupwa chamwaza. Oloze nge natuzachisa lwola lwaluvulu kukulihizumuna kana, chinahase kutulingisa tuhone kuwana lwola lwakulinga vyuma vyakushipilitu. Twatela kutachikiza ngwetu kulihizumuna keshi chikiko chuma chachilemu chikumako.—Vishi. 25:27; Chimo. 1, 4:8.

4. Vyuma muka natushimutwila?

4 Muchihande chino natushimutwila ovyo twatela kusakwila vyuma vyakulinga vyavilemu chikuma mukuyoya chetu. Natushimutwila nawa omwo tunahase kuzachisa kanawa lwola lwetu hakuhanjika naYehova nomwo tunahase kunganyala hakuzachisa lwola lwetu mujila kana.

HAKUSAKULA VYAKULINGA VANGILENU KUSAKULA KULINGA VYUMA VYAVILEMU

5. Uno kushinganyeka hamazu ahali Wavaka-Efwesu 5:15-17, nachikafwa ngachilihi mukweze mangana asakule kanawa vyuma vyavilemu mukuyoya?

5 Sakulenu kanawa vyakulinga mukuyoya chenu. Kakavulu vakweze veji kulizakaminanga mwakuzachishila kuyoya chavo. Tuyokutuyoku nawa, milongeshi javo navausoko wavo vaze kavapwa Vinjihoko, vanahase kuvashinjila vayenga kumashikola amanene, nakukengila milimo yajimbongo jajivulu chikuma. Kuya kumashikola kana chinahase kuvalila chikuma lwola, kaha nawa visemi javo namasepa javo muchikungulwilo vanahase kuvakolezeza vazachise kuyoya chavo mangana vazachile Yehova. Vyuma muka navikafwa mukweze uze azanga Yehova asakule kanawa vyakulinga? Nachipwa chamwaza nge mwatanga Wavaka-Efwesu 5:15-17, nakushinganyeka havyuma mwatanga. (Tangenu.) Nge natange lyehi eji jivesi, kaha nahase kulihulisa ngwenyi: ‘Nangutachikiza ngachilihi “mwaya muchima waYehova”? Vyuma muka vyamwaza nangusakula vize navimwivwisa kuwaha? Vyuma muka nangusakula kulinga vize navingukafwa nguzachise kanawa lwola lwami?’ Tachikiza ngwove, “makumbi ano anapu amapi.” Kaha kaye kaze vali nakuyula kuli Satana kalinwomu kakume. Nachipwa chamwaza nge natuzachisa kuyoya chetu, mangana tulinge vyuma vize navivwisa Yehova kuwaha.

6. Uno Maliya asakwile kulinga chuma muka? Kaha mwomwo ika natwambila ngwetu chuma asakwile chapwile chamwaza?

6 Sakulenu kulinga vyuma vyavilemu. Shimbu jimwe kuzachisa kanawa lwola lwetu chasakiwa kusakula vyuma vivali vize kavyapwa vyakuhengako. Vyuma vyasolokele omu Yesu atambukilile Maliya naMalita vyasolola hatoma chishina kana. Malita awahililile chikuma omu vamutambukililile kuli Yesu, ngocho amuwahishilile vyakulya vyamwaza vyavivulu. Oloze ndumbwenyi Maliya atwamine kuli Yesu nakwivwilila kuvyuma apwile nakunangula. Vyuma asakwile kulinga Malita kavyapwile vyavipiko, oloze Yesu ambile ngwenyi Maliya “nasakula chazano chamwaza.” (Luka 10:38-42) Mukuhita chalwola, Maliya pamo avulyamine vyakulya valile halwola kana. Oloze tunafwelela ngwetu kavulyamine vyuma alinangwile kuli Yesuko. Ngana muze Maliya azachishile lwola lwenyi mangana ashimutwile naYesu, nayetu tweji kuzachisanga lwola lwetu mangana tuhanjike naYehova. Tunahase kuzachisa ngachilihi kanawa lwola lwetu?

ZACHISENUNGA KANAWA LWOLA LWENU HAKUHANJIKA NAYEHOVA

7. Mwomwo ika chapwila chachilemu kulomba, nakulinangula nakushinganyeka havyuma tunalinangula?

7 Tachikizenu ngwenu kulomba, nakulinangula nakushinganyeka havyuma namulinangula, vyapwa hikulemesa Kalunga. Nge tuli nakulomba tweji kuhanjikanga naSetu wamwilu, uze atuzanga chikuma. (Samu 5:7) Nge tuli nakutanga Mbimbiliya, kaha tuli nakutambula chinyingi chakumutachikiza Kalunga uze apwa kaselwoke kamangana. (Vishi. 2:1-5) Nge tuli nakushinganyeka havyuma tunatange, kaha tuli nakuhunanana havilinga vyaYehova vyamwaza nakwanuka nawa vyuma ajina kukalingila vatu. Eyi yikiko jila yamwaza yakuzachishilamo kanawa lwola lwetu. Jino vyuma muka navitukafwa tulinge ngocho?

Kutala munahase kuwana kuchihela kwakuzeneka vyema mulingileko chilongesa chauka tahi? (Talenu palangalafu 8-9)

8. Vyuma muka natulinangula kuli Yesu omu apwile mupambo?

8 Nge chinahase, sakulenu kuchihela kuze kakweshi vyemako. Talenu chakutalilaho chaYesu. Shimbu kanda Yesu aputuke kuzata mulimo wenyi hano hamavu, atwamine makumbi 40 mupambo. (Luka 4:1, 2) Kupwa kuchihela kuze kakweshi vyemako, chakafwile Yesu alombe kuli Yehova nakushinganyeka mwayile kujina chaIse. Kulinga ngocho chakafwile Yesu apwenga wakulizanga muvyeseko vize vyapwile nakwiza kulutwe. Munahase kulondezeza ngachilihi Yesu? Kachi nge hembo lyenu hatwama vatu vavavulu chikuma, chinahase kumikaluhwila kuwana kuchihela kwakuhola. Nge ou ukiko ukalu muli nawo, kaha yenu nakutondatonda kuchihela kuze kunahengama. Omu mukiko eji kulinganga ndumbwetu Julie, nge anakusaka kulomba kuli Yehova. Ndumbwetu Julie nalunga lyenyi vatwama muFrance. Kaha vatwama muzuvo yakapete kamwe, ngocho cheji kumukaluhwilanga kuwana lwola lwakulomba chakuzeneka kumutangula. Ndumbwetu Julie ambile ngwenyi: “Ngwayilenga mumilemba hakumbi hakumbi mangana ngupwenga kwauka wami nakushinganyeka nakulomba kuli Yehova.”

9. Vyuma muka vyasolola nge Yesu amwene usoko wenyi naYehova kupwa waulemu numba tuhu apwile namilimo yayivulu?

9 Yesu apwilenga namilimo chikuma. Omu apwile nakuzata mulimo wenyi hano hamavu, vamukavangijilenga kuvatu vavavulu, kaha nawa vosena vasakiwilenga kupwa nenyi lwola lwosena. Halwola lumwe “vatu vosena vamunganda valihomenene kuchikolo” mangana vamumone. Chipwe ngocho, Yesu awanyinengako lwola lwakuhanjika naYehova. Shimbu kanda likumbi litutuke, “ayile kuchihela kwakuhona vatu” mangana akahanjike naIse.—Mako 1:32-35.

10-11. Kweseka naMateu 26:40, 41, mazu muka Yesu ahuhumwine tumbaji twenyi mumilemba yaNgetesemane, kaha vyuma muka vyasolokele?

10 Haufuku wamakumishilo mukuyoya chenyi hano hamavu, Yesu ayile cheka kwauka wenyi mangana akalombe nakushinganyeka. Kaha ayile kumilemba yaNgetesemane. (Mateu 26:36) Halwola kana Yesu ahuhumwine tumbaji twenyi vamone ovyo kulomba chapwila chachilemu.

11 Achitalenu havyuma vyasolokele. Omu vahetele mumilemba yaNgetesemane pamo mukachi kaufuku, Yesu alwezele vaposetolo jenyi ngwenyi “tonenunga,” kaha ikiye ayile nakulomba. (Mateu 26:37-39) Omu ayile nakulomba vakiko vayile mutulo. Kahomu akindulukile avawanyine vali mutulo, ngocho avalwezele ngwenyi: “Tonenunga lombenunga lika.” (Tangenu Mateu 26:40, 41.) Oloze atachikijile ngwenyi vanahombo chikuma, kaha nawa vanazeye. Yesu avevwililile keke nakwamba ngwenyi “mujimba unazeye.” Chipwe ngocho, omu Yesu ayile mapapa kavali nakulomba, hakukinduluka awanyine tumbaji twenyi vali mutulo muchishishisa chakulomba.—Mateu 26:42-45.

Kutala munahase kunonekanga lwola lwakulomba shimbu kanda muzeye tahi? (Talenu palangalafu 12)

12. Vyuma muka twatela kulinga nge kuhomba chipwe kuzeya chikuma vinakutuhonesa kulomba?

12 Sakulenu lwola lwamwaza. Shimbu jimwe tunahase kuhona kulomba mwomwo yakuhomba chipwe kuzeya. Nge nayenu mukiko mweji kwivwanga, kaha tachikizenu ngwenu kamweshi uka wenuko. Vyuma muka mwatela kulinga? Vandumbwetu vamwe vaze vazanga kulomba kuli Yehova naufuku, vanachiwane kupwa chamwaza kulombanga shimbu kanda kutoke chikuma. Vatu vavavulu vamona ngwavo jila naulombelamo nayikukafwa ushinganyeke kanawa. Chakutalilaho, munahase kwimana, kutwama chipwe kufukama. Kaha namulinga ngachilihi nge kulizakamina chikuma nakuhomba vili nakumilingisa muhone kulomba? Lwezenu Yehova omwo muli nakwivwa. Namutachikiza ngwenu Senu uze apwa muka-kutetela mwamivwishisa kanawa.—Samu 139:4.

Kutala munahase kulitwamina kutuma nakukumbulula mijimbu halwola mulinakukunguluka tahi? (Talenu palangalafu 13-14)

13. Uno jishinga namakina eka vinahase kututangula ngachilihi halwola tunakulinga vyuma vyakushipilitu?

13 Nge muli nakulinangula kanda namwechelela vyuma vyeka vimitanguleko. Kulomba keshi chikiko kaha chinahase kuzamisa usoko wetu naYehovako. Tunahase nawa kupandama kuli Yehova hakutanganga Mazu enyi nakupwanga kukukunguluka. Kutala kuliko vyuma vimwe vize vinahase kumilila lwola lwenu halwola muli nakulinangula chipwe halwola muli nakukunguluka tahi? Lihulisenu ngwenu, ‘Vyuma muka vyeji kungutangulanga nguhone kwivwilila kanawa kukukunguluka chipwe nge nguli nakulinangula.’ Uno kulitumina jishinga nakutambula mijimbu hajishinga chipwe hamakina eka vikiko vyeji kumitangulanga tahi? Vatu vavavulu makumbi ano vali nakuzachisa vinoma kanevi. Vaka-kuhehwojola vamwe vawana ngwavo nge natutumbika shinga hakamwihi halwola tuli nakulinga vyuma vimwe yinahase kututangula. Mutu umwe alinangula chikuma ambile ngwenyi: “Kuhaka shinga hakamwihi chinahase kumilingisa muhone kuhaka mangana kuvyuma munakulinga nakuputuka kushinganyeka vyuma vyeka.” Shimbu kanda tuputuke kukunguluka chachihanda nachangalila, veji kutulwezanga tukehese chivumo kujishinga jetu namakina eka kuchina kutangula vakwetu. Omu mukiko twatela kulinga nge tunakulinangula vyakushipilitu uka wetu mangana makina kana ahone kututangula.

14. Kweseka naWavaka-Fwilipi 4:6, 7, Yehova mwatukafwa ngachilihi tuzeneke kutanguka?

14 Lombenunga Yehova amikafwe muzeneke kutanguka. Nge munamono ngwenu munaputuka kushinganyeka vyuma vyeka halwola muli nakulinangula chipwe halwola munakukunguluka, kaha lombenu Yehova amikafwe. Nge munalizakamina havyuma vimwe, chinahase kupwa chachikalu kuhona kushinganyeka havyuma kana halwola muli nakulinga vyakushipilitu. Oloze mwatela kulihakilako muhone kutanguka. Lombenu Kalunga amikafwe muunde muchima “navishinganyeka vyenu.”—Tangenu Wavaka-Fwilipi 4:6, 7.

LWOLA TWEJI KUZATANGA MILIMO YAKUSHIPILITU LWAPWA LWALULEMU CHIKUMA

15. Vyuma muka namunganyala hakulinganga vyuma vyakushipilitu?

15 Nge namuwanangako lwola lwakuhanjika, nakwivwilila nakushinganyeka hali Yehova, kaha namunganyala chikuma. Mujila muka? Chatete, nachimikafwa musakulenga kanawa vyakulinga.  Mbimbiliya yatufwelelesa ngwayo: “Ou mwatambuka navakamangana mwakapwa muka-mangana.” (Vishi. 13:20) Shikaho nge lwola lwosena namupwanga naYehova, uze apwa kaselwoke kamangana, kulumbununa kulinga vyuma vyakushipilitu, kaha namupwa vaka-mangana. Echi nachimikafwa mumwivwise Yehova kuwaha nakulihenda kukulinga vyuma vize navimwivwisa kupihya.

16. Uno kulinga vyuma vyakushipilitu nachitukafwa ngachilihi tuhotole uhashi wetu wakunangula?

16 Chamuchivali, namupwa vaka-kunangula vamwenemwene. Nge tuli nakunangula mutu Mbimbiliya, chuma chachilemu twafwila shina kukafwa mutu kana apandame kuli Yehova. Nge natuhanjika naSetu wamwilu kuswakumwe nachitulingisa tumuzange, kahechi nachitulingisa tukafwe chilongesa chetu azange Yehova. Omu mukiko chapwile nakuli Yesu, ahanjikile mujila yazangi hali Yehova mangana akafwe tumbaji twenyi navakiko vazangenga Yehova.—Yowa. 17:25, 26.

17. Uno kulomba nakulinangula vyeji kuzamisanga ngachilihi lufwelelo lwetu?

17 Chamuchitatu, lufwelelo lwenu nalupwa lwakukola. Achishinganyekenu nge namulomba Yehova amitwaminyine nakumivendejeka chipwe kumikafwa. Omu Yehova mwakumbulula kulomba chenu lufwelelo lwenu nalukola. (Yowa. 1, 5:15) Vyuma vyeka muka navimikafwa muzamise lufwelelo lwenu? Chilongesa chauka. Anukenu ngwenu, “lufwelelo lweji kwizanga havyuma nevu mutu.” (Loma 10:17) Chipwe ngocho, kupwa nalufwelelo lwakukola chasakiwa vyuma vyavivulu keshi kupwa kaha nachinyingiko. Vyuma vyeka muka twatela kulinga?

18. Lumbununenu ovyo chapwila chachilemu kushinganyeka havyuma munakulinangula.

18 Twatela kushinganyekanga chikuma havyuma tuli nakulinangula. Achishinganyekenu vyuma ahichilemo muka-kusoneka Samu 77. Ahombele mwomwo yakushinganyeka ngwenyi Yehova kamwivwililile uselewa hamwe navakwavo vaIsaleleko. Vishinganyeka kana vyamulingishilenga ahone kusavala tulo. (Vesi 2-8) Jino vyuma muka alingile? Alwezele Yehova ngwenyi: “Nangushinganyekanga hamilimo yove yosena, nangushinganyeka havyuma unalingi.” (Vesi 12) Numba tuhu ou muka-kwimba jisamu atachikijile vyuma Yehova alingililile vatu jenyi kushikulu, oloze alizakaminyinyine nakwamba ngwenyi: “Kalunga navulyama kutwivwila uselewa nyi? Uno matoto anamulingisa azeneke kutwivwila keke tahi?” (Vesi 9) Muka-kwimba jisamu ashinganyekelenga hamilimo yaYehova nakutachikiza ngwenyi kushikulu Kalunga atetelelele vatu jenyi nakuvevwila keke. (Vesi 11) Vyuma muka vyafuminemo? Muka-kwimba jisamu akunyukile ngwenyi Yehova keshi kuseza vatu jenyiko. (Vesi 15) Chochimwe nayenu nawa, lufwelelo lwenu nalukola, nge namushinganyeka havyuma Yehova nalingila vatu jenyi navize namilingila hakapanji.

19. Mujila yeka muka tunahase kunganyala kachi nge natuzachisa lwola lwetu tuzachile Yehova?

19 Chamuchiwana, namuzanga chikuma Yehova. Echi chikiko chapwa chachilemu chikuma. Zangi yapwa yayilemu chikuma mwomwo nayimikafwa mwononoke Yehova, nakulisuula mulinge vyuma vize navimwivwisa kuwaha, nakupwa nalukakachila omu namumona vyeseko. (Mateu 22:37-39; Koli. 1, 13:4, 7; Yowa. 1, 5:3) Kakweshi chuma chachilemu chikuma kuhambakana kupwa nausoko wamwaza naYehovako.—Samu 63:1-8.

20. Vyuma muka navimikafwa muzachise kanawa lwola lwenu hakuhanjika naYehova?

20 Tachikizenu ngwenu kulomba, nakulinangula, nakushinganyeka havyuma namulinangula vyapwa hikulemesa Kalunga. Ngana mwaYesu, mwatela kutondatonda kuchihela kuze kwakuhola mangana muzachise lwola lwenu hakuhanjika naYehova. Kanda natwitavila kala vyuma vitutanguleko. Lombenu Yehova amikafwe muhone kutanguka halwola namulinga vyuma vyakushipilitu. Nge namuzachisa kanawa lwola lwenu oholyapwa, kaha Yehova mwakamikisula nakukamihana kuyoya chahaya myaka yosena mulifuchi lyenyi lyalihya.—Mako 4:24.

MWASO 28 Kutunga uSepa naYehova

^ Yehova apwa sepa lyetu wamwenemwene. Twamona usepa wetu naikiye kupwa waulemu. Kaha twafwila kumutachikiza kanawa. Chakutalilaho, heji kuhitanga lwola numba mulitachikize kanawa namutu. Omu mukiko chapwa nge tunakusaka kuzamisa usepa wetu naYehova. Hakuwana nge makumbi ano tuli navyakulinga vyavivulu, uno natuzachisa ngachilihi lwola lwetu mangana tupandame kuli Setu wamwilu, kaha natunganyala ngachilihi hakulinga ngocho?