Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

Chihande Chakulinangula 26

Kafwenu Vaze Vanahombo Mangana Vomike

Kafwenu Vaze Vanahombo Mangana Vomike

“Muvosena shinganyekenunga mwomumwe, lizakamenunga navakwenu, pwenunga nazangi yakuzanga vandumbwenu, livwilenunga keke navakwenu, linyisenunga.”—PETU. 1, 3:8.

MWASO 107 Chakutalilaho chaZangi yaKalunga

VYUMA NATUSHIMUTWILA *

1. Uno tunahase kulondezeza ngachilihi Setu wazangi Yehova?

YEHOVA atuzanga chikuma. (Yowa. 3:16) Kaha twasaka kumulondezeza hakupwa Setu wazangi. Shikaho twafwila ‘kulizakamanga navakwetu, nakupwanga nazangi yakuzanga vandumbwetu, nakulivwilanga keke navakwetu,’ “chikumanyi kuli vaze twalikata navo mulufwelelo.” (Petu. 1, 3:8; Ngale. 6:10) Kachi nge vandumbwetu vali muukalu, kaha tweji kufwilanga kuvakafwa.

2. Vyuma muka natushimutwila muchihande chino?

2 Vosena vaze vali nakusaka kupwa mutanga yaYehova navalitalasananga naukalu. (Mako 10:29, 30) Natumonanga ukalu wauvulu chikumanyi omu kukuma chakano kaye chili hakamwihi. Uno tunahase kulikafwa ngachilihi navakwetu? Tushimutwilenu vyuma tunahase kulinangula kuli Lote, naYopa naNowemi vatu vaze vavuluka muMbimbiliya. Natushimutwila nawa haukalu vali nakuhitamo vandumbwetu makumbi ano, nomu tunahase kuvakafwa mangana valipike naukalu kana.

PWENUNGA NAMUCHIMA WAKUTALILILA CHIKOKI

3. Vyuma muka alimbenjele Lote kweseka namazu atwama hali WaPetulu 2, 2:7, 8, kaha vyuma muka vyafuminemo?

3 Lote alimbenjele kuya nakutwama munganda yaSotome muze mwapwile vatu vavilinga vyauvumbi chikuma. (Tangenu WaPetulu 2, 2:7, 8.) Nganda kana yapwile yaluheto, oloze Lote amwene ukalu hakutwama munganda kana. (Kupu. 13:8-13; 14:12) Pamo puwenyi azangile chikuma yize nganda, chipwe vatu vamunganda kana, ngocho kononokele Yehovako. Shikaho anongele omu Kalunga anokesele vula yakakahya nasulufulu munganda. Achishinganyekenu nawa hali vana venyi vamapwevo vavali. Vasakile kuvambata kumalunga vaze vafwile muSotome. Lote atokesele limbo lyenyi, vikumba vyenyi chikumanyi kufwa chapuwenyi. (Kupu. 19:12-14, 17, 26) Uno Yehova atalilile chikoki Lote halwola ahichile muukalu kanou tahi? Eyo.

Yehova evwililile Lote keke, ngocho atumine vangelo mangana vakamuyovole hamwe kaha natanga yenyi (Talenu palangalafu 4)

4. Uno Yehova asolwelelele ngachilihi Lote muchima wakutalilila chikoki? (Talenu muvwimbimbi wahalipapilo lyahelu.)

4 Numba tuhu Lote asakwile kuya nakutwama muSotome, oloze Yehova amwivwililile keke nakutuma vangelo vakamuyovole hamwe kaha natanga yenyi. Mukutela kwononoka vangelo vaze vamulwezele aseze Sotome, ikiye “apwile nakulangisa.” Ngocho, vangelo vakwachile kulivoko lyenyi nakumavoko avaka-tanga yenyi nakuvalovola munganda. (Kupu. 19:15, 16) Vangelo valwezele Lote achinyine kungalila yajipili. Muchishishisa chakwononoka Yehova, Lote alombele ayenga mumbongi yapwile mwakamwihi. (Kuputuka 19:17-20) Yehova etavishile Lote ayenga kuchihela kana. Kutwala muze Lote evwile woma kuze kuchihela ayile, ngocho afumineko nakuya kungalila yajipili kuze Yehova amulwezele hakavanga. (Kupu. 19:30) Chikupu vene Yehova asolwele muchima wakutalilila chikoki. Uno tunahase kumulondezeza ngachilihi?

5-6. Uno tunahase kuzachisa ngachilihi mazu ahali Wavaka-Tesolonyika 1, 5:14 mangana tulondezeze Kalunga?

5 Ngana muze chapwile kuli Lote, ndumbwetu nahase kusakula kulinga vyuma vyakuhenga vize vinahase kumunehela ukalu. Uno nge chuma kana chinasoloka, kaha natulinga ngachilihi? Tunahase kukukulula ngwetu ali nakwaha vyuma akuvile, pamo mukiko vene. (Ngale. 6:7) Oloze twatela kukafwa ou ndumbwetu mangana tulondezeze Yehova uze akafwile Lote omu apwile muukalu. Tunahase kulinga ngachilihi ngocho?

6 Yehova atumine vangelo mangana vahuhumune Lote atachikize ukalu wapwile nakwiza munganda, nakumukafwa nawa afumemo kuchina mwanonga. Nayetu nawa twatela kukafwa nakuhuhumuna ndumbwetu kachi nge tunamono ngwetu vyuma ali nakulinga navimunehela ukalu. Kaha nawa twatela kumutalilila chikoki nge keshi kuzachisa washi jindongi jamuMbimbiliyako. Twatela kulinga ngana muze valingile vaze vangelo vavali. Muchishishisa chakumwechelela, twatela kuwanako jijila jimwe tunahase kumukafwilamo. (Yowa. 1, 3:18) Twatela kumukafwa chipwe ngwetu kumukwata kulivoko mujila yachifwanyisa mangana akavangize jindongi tunamuhane.—Tangenu Wavaka-Tesolonyika 1, 5:14.

7. Uno tunahase kukafwa ngachilihi vakwetu ngana muze Yehova akafwile Lote?

7 Yehova katalile hatutenga twaLoteko. Kaha mukuhita chalwola Yehova ahwiminyinyine kaposetolo Petulu asoneke ngwenyi Lote apwile mutu wakwoloka. Twapwa vakutokwa chikuma hakutachikiza ngwetu Yehova eji kutukonekelanga tutenga twetu. (Samu 130:3) Uno tunahase kukafwa ngachilihi vakwetu ngana muze Yehova akafwile Lote? Tunahase kulinga ngocho hakutalanga kaha havilinga vyavo vyamwaza mwomwo nachitukafwa mangana tuvatalililenga chikoki. Echi nachivalingisa vetavile kuvakafwa.

PWENUNGA NAKEKE

8. Uno keke nayitukafwa tulinge vyuma muka?

8 Yopa nayikiye apwile muukalu, oloze keshi mwomwo yakusakula vyuma vyakuhenga ngana muze alingile Loteko. Oloze amwene ukalu wauvulu, ajimbalishile vikumba vyenyi, naulemu apwile nawo kaha nawa kapwile wakulikangula kumujimbako. Chachinenenyi, vana venyi vosena vafwile. Kaha nawa masepa jenyi vatatu vamuvangijikilile. Chuma muka chavalingishile vahone kwivwila Yopa keke? Kavatachikijile mashina namasongo aukalu wenyiko. Echi chikiko chavalingishile vahanjike mazu amapi. Chuma muka nachitukafwa mangana tuhone kulimbenja ngana muze valingile masepa jaYopa vatatu? Twatela kutachikiza ngwetu, Yehova kaha ikiye atachikiza mashina namasongo avyuma ali nakuhitamo mutu. Mwatela kwivwilila kanawa vyuma ali nakumilweza mutu uze ali muukalu. Muchishishisa chakwivwilila kaha, oloze sololenu ngwenu nayenu muli nakwivwa kukola ali nakwivwa. Kulinga chuma kana nachimikafwa musolwele vandumbwenu zangi yamwenemwene.

9. Kupwa nakeke nachitukafwa tulinge vyuma muka, kaha mwomwo ika?

9 Keke nayitulingisa tuhone kwambulula vyuma vyakusweka haukalu vali nakumona vandumbwetu. Muka-kuyongola keshi kulingisa chikungulwilo chilinungeko. (Vishi. 20:19; Loma 14:19) Kaha nawa kapwa walikojiko, mazu eji kuhanjikanga eji kulemeka mutu uze ali muukalu. (Vishi. 12:18; Efwe. 4:31, 32) Shikaho chapwa chachilemu kutala havilinga vyamwaza vyavandumbwetu nakushinganyeka omu tunahase kuvakafwa halwola vali muukalu.

Ivwililenunga kanawa kachi nge ndumbwenu ali nakuhanjika “mazu amapi,” kufumaho hanjikenu mazu akumukolezeza halwola lwakutamo (Talenu palangalafu 10-11) *

10. Uno mazu atwama hali Yopa 6:2, 3 atunangula vyuma muka?

10 Tangenu Yopa 6:2, 3. Shimbu jimwe Yopa ahanjikile “mazu amapi.” Chipwe ngocho, aliveyele havyuma ahanjikile. (Yopa 42:6) Ngana mwaYopa, namakumbi ano mutu uze ali nakuhita muukalu nahase kuhanjika mazu amapi aze nahase kukaliveya. Uno twatela kulinga ngachilihi? Twatela kumwivwila keke muchishishisa chakumwamba mazu amapi nayetu. Twatela kwanuka ngwetu, Yehova katutengele tumonenga ukalu uze tuli nakumona makumbi anoko. Echi chikiko chinahase kulingisa ngamba yaYehova wakushishika uze anakuhita muukalu ahanjike mazu amapi. Shikaho nge mwahanjika mazu akuhenga hali Yehova chipwe hali etu, kaha katwatela kupihilila washi chipwe kumuhana mulongako.—Vishi. 19:11.

11. Uno tulama vanahase kulondezeza ngachilihi Elihu kachi nge vali nakuhuhumuna mutu?

11 Lwola lumwe mutu uze ali nakuhita muukalu asakiwa kumwolola chipwe ngwetu kumuhuhumuna. (Ngale. 6:1) Uno tulama vanahase kulinga ngachilihi ngocho? Vatela kulondezeza Elihu uze evwililile kanawa Yopa nakumwivwila keke. (Yopa 33:6, 7) Elihu evwishishile vyuma apwile nakushinganyeka Yopa, kufumaho jino himwamuhuhumuna. Tulama vaze veji kukavangizanga chakutalilaho chaElihu, veji kuvangila kwivwishisa kanawa ukalu wamutu. Nge navalinga ngocho, kaha vanahase kuheta mutu kumuchima omu navamuhuhumuna.

VENDEJEKENUNGA VAZE VANAHOMBO

12. Uno Nowemi asakile kulinga ika omu afwishile lunga lyenyi navana venyi vamalunga vavali?

12 Nowemi apwile pwevo wakushishika uze azangile Yehova. Oloze omu afwishile lunga lyenyi navana venyi vamalunga vavali, asakile kwalumuna lijina lyenyi nakupwa jino “Mala,” kulumbununa “Kusasa.” (Lute 1:3, 5, 20, kwinyikila chamwishi, 21) Oloze nayewenu Lute alipanjikile naikiye omu apwile muukalu kana. Lute akafwilenga nayewenu, kaha nawa amuvendejekelenga. Amukafwile nakumusolwela zangi mujila yalikoji hakuzachisa mazu akuvendejeka.—Lute 1:16, 17.

13. Mwomwo ika vaze vanafwisa vaka-mahyavo vasakiwa kuvavendejeka?

13 Kachi nge ndumbwetu nafwisa muka-mahyenyi, kaha twatela kumukafwa. Valunga napwevo vaze valimbata tunahase kuvafwanyisa kumitondo yivali yize yinalihate. Mukuhita chalwola miji yamitondo kana yeji kulisepasananga. Kachi nge mutondo umwe navautukula, uze nausala weji kupwanga muukalu, mwomwo miji yawo yimwe yeji kuvatukanga. Chochimwe nawa, nge mutu nafwisa muka-mahyenyi eji kuhombanga halwola lwalusuku. Paula, * uze afwishile lunga lyenyi ambile ngwenyi: “Kuyoya chami chalumukile chikuma, kaha nangolo jangukumine. Ngwajimbalishile sepa lyami uze ngwazangile chikuma. Ngwalwezelenga lunga lyami vyuma vyosena ngwashinganyekelenga. Kaha awahilililenga nayami nakungukafwa halwola ngwahombelenga. Angwivwilililenga kanawa omu ngwamulwezelenga ukalu wami. Shikaho omu afwile, ngwevwile namuvifuwa keke.”

Tunahase kukafwa ngachilihi vaze vanafwisa vaka-mahyavo? (Talenu palangalafu 14-15) *

14-15. Uno tunahase kuvendejeka ngachilihi mutu uze nafwisa muka-mahyenyi?

14 Uno tunahase kuvendejeka ngachilihi mutu nafwisa muka-mahyenyi? Chuma chatete twatela kulinga shina, kuhanjika nenyi numba tuhu chinahase kutukaluhwila kuwana mazu akuhanjika. Paula ambile ngwenyi: “Ngwatachikiza ngwami vatu veji kuchiwananga kupwa chachikalu kuvendejeka uze nafwisa. Mwomwo veji kushinganyekanga ngwavo vyuma navahanjika vinahase kumulemeka. Oloze nge vatu navahona kuhanjikisa uze nafwisa, kaha eji kwivwanga kukola chikuma kumuchima.” Mutu uze ali nakulishona atachikiza ngwenyi shimbu jimwe katweshi kuhasa kuhanjika mazu amwazako. Paula ambile nawa ngwenyi: “Ngwevwilenga kuwaha omu masepa jami vahanjikilenga ngwavo, ‘chinapihi kufwisa lunga lyove.’”

15 William uze afwishile puwenyi ambile ngwenyi: “Ngweji kwivwanga kuwaha kachi nge vakwetu navahanjika vyuma vyamwaza alingilenga puwami, mwomwo cheji kusololanga nge vamuzangile kaha nawa vamuvumbikilenga. Kulinga vyuma kanevi cheji kunguvendejekanga chikuma. Mwomwo kachi nge vandumbwami navahanjika vyuma vyamwaza alingilenga puwami, cheji kungwivwisanga kuwaha hakuwana nge ngwamuzangile chikuma.” Bianca uze afwishile lunga lyenyi ambile ngwenyi: “Cheji kunguvendejekanga chikuma kachi nge vandumbwami navalomba hamwe nayami nakungutangila chisoneka chimwe chipwe vivali. Ngweji kwivwanga kuwaha kachi nge navahanjika hali lunga lyami nakungwivwilila omu nanguhanjika hali ikiye.”

16. (a) Vyuma muka twatela kulinga kachi nge mutu nafwisa muka-mahyenyi? (b) Mulimo muka twatwama nawo kweseka nachisoneka chaWaYakova 1:27?

16 Twatela kutwalaho lika kuvendejeka vaze vanafwisa vaka-mahyavo ngana muze Lute atwalileho lika kuvendejeka Nowemi. Paula ambile cheka ngwenyi: “Omu afwile lunga lyami vakwetu vanguvendejekelenga chikuma. Oloze mukuhita chalwola vechele kunguvendejeka. Chipwe ngocho, chiyoyelo chami chalumukile. Chapwa chamwaza kachi nge vatu navatachikiza ngwavo mutu nafwisa asakiwa kumuvendejeka hamyaka yayivulu.” Chipwe ngocho, vatu veji kulishonanga mujila yakulihandununa. Vamwe veji kulishonanga hatando yayindende, veka hatando yayisuku. Vamwe veji kutwalaho lika kulishona nge navalinga vyuma vize valingililenga hamwe namuka-mahyavo. Shikaho twatela kwanuka ngwetu Yehova atuhana mulimo wakuzakama vatu vaze vanafwisa vaka-mahyavo.—Tangenu WaYakova 1:27.

17. Mwomwo ika twatela kukafwa vatu vaze vanachinyi kuli vaka-mahyavo?

17 Vatu vamwe veji kuhombanga chikuma nakwivwa kukola kumuchima nge vaka-mahyavo vanavachinyi. Joyce uze vachinyine kuli lunga lyenyi nakwalukila pwevo weka ambile ngwenyi: “Kukola ngwevwile hakulilukulula nalunga lyami chatohwele chikuma kuhambakana kukola chize nahase kwivwa mutu uze nafwisa lunga lyenyi. Kachi nge lunga lyami afwile kuponde chipwe namisongo kachi chapwileko kanawa. Oloze alisakwililile ivene kunguchina. Ngocho ngwalivwile kupwa nguwamokomoko.”

18. Vyuma muka twatela kulinga mangana tukafwe vatu vaze vanachinyi kuli vaka-mahyavo?

18 Kachi nge natusolwelanga likoji vatu vaze vachina kuli vaka-mahyavo, kaha navatachikiza chikupu ngwavo twavazanga. Hakuwana nge vali jino ukawavo, ngocho vasakiwa masepa vamwenemwene. (Vishimo 17:17) Namusolola ngachilihi ngwenu mwavazanga? Munahase kuvasanyika kuzuvo yenu mangana mulile navo hamwe vyakulya. Munahase nawa kulihizumwina navo hamwe chipwe kuzata navo muwande. Kaha nawa munahase kuvasanyika mupwenga navo hamwe kuchilongesa chenu chatanga. Kachi nge namulinga vyuma kana, kaha namwivwisa Yehova kuwaha, mwomwo atwama “hakamwihi navaze vali nakulyonyinga mumuchima,” kaha nawa “muka-kukinga vatuliwe.”—Samu 34:18; 68:5.

19. Kweseka namazu ahali WaPetulu 1, 3:8, vyuma muka muli nakufwila kulinga?

19 Omu Wangana waKalunga nauputuka kuyula hano hamavu, “luyando” tuli nakumona katweshi “kukalwanuka chekako.” Chikupu vene tuli nakutalilila kulwola luze “vyuma vyakunyima [katweshi] kukavyanuka chekako, chipwe kuvivezuka mumichima” yetuko. (Isa. 65:16, 17) Shikaho omu tuli nakuvandamina lwola kana, tutwalenuho lika kulikafwa navandumbwetu mangana tusolole ngwetu twalizanga.—Tangenu WaPetulu 1, 3:8.

MWASO 111 Vyuma Vyatulingisa Tuwahilile

^ par. 5 Lote, naYopa naNowemi vazachilililenga Yehova nakashishi. Chipwe ngocho, navakiko vahichilenga muukalu wauvulu mukuyoya chavo. Muchihande chino natushimutwila vyuma vahichilemo ava vangamba jaKalunga novyo tunahase kulinangula kuli vakiko. Kufumaho natulinangula nawa ovyo chapwila chachilemu kupwa namuchima wakutalilila chikoki, nakeke, nomu tunahase kuvendejeka vandumbwetu vaze vanakuhita muukalu wakulisezaseza.

^ par. 13 Majina ali muno muchihande vanawalumuna.

^ par. 57 MAZU AKULUMBUNUNA MUVWIMBIMBI: Ndumbwetu walunga napihilila, kaha ali nakuhanjika “mazu amapi,” oloze kalama ali nakumwivwilila kanawa. Kufumaho omu ou ndumbwetu natulisa matoto, kalama himwamwolola mujila yalikoji.

^ par. 59 MAZU AKULUMBUNUNA MUVWIMBIMBI: Valunga napwevo vaze valimbata vali nakushikama nandumbwetu uze nafwisa puwenyi. Vali nakuhanjika havyuma vyamwaza alingilenga ndumbwavo shimbu kanda afwenga.