Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

Hanenu Kavumbi Kuli Vaze Vakatela

Hanenu Kavumbi Kuli Vaze Vakatela

“Kuli Ou atwama halitanda, nakuli Mwanamukoko, kupwenga kisu, nakavumbi, naupahu, nangolo haya myaka namyaka.”—KUSO. 5:13.

MYASO: 9, 108

1. Mwomwo ika vatu vamwe vatela kuvavumbika, kaha natushimutwila vyuma muka?

KUHANA mutu kavumbi chapwa kumumona kupwa wamulemu nakumulemesa. Mutu kana tunahase kumuvumbika mwomwo yavyuma vimwe vyavilemu nalingi, chipwe milimo azata. Ngocho twatela kulihulisa ngwetu, Mutu muka twatela kuhana kavumbi, kaha mwomwo ika?

2, 3. (a) Mwomwo ika Yehova vatela kumuvumbikila? (Talenu muvwimbimbi wakulivanga.) (b) Uno Mwanamukoko vavuluka hali Kusoloka 5:13 ikiye iya, kaha mwomwo ika twatela kumuvumbikila?

2 Mukanda waKusoloka 5:13 wamba ngwawo, ‘Ou atwama halitanda, naMwanamukoko’ vatela kuvavumbika. Mukapetulu 4 mumukanda woumwe vavulukamo ovyo twatela kuvumbikila Yehova. Vaka-kuyoya vamwilu veji kwalisanga Yehova, “Uze ayoya haya myaka namyaka.” Veji kwambanga ngwavo: “Ove Yehova Kalunga ketu, ove watamo kutambula upahu nakavumbi nangolo, mwomwo ove yove watangile vyuma vyosena, kaha mwomwo mukiko mwaya muchima wove, shikaho vyapwileko kaha nawa wavitangile.”—Kuso. 4:9-11.

3 Mwanamukoko ikiye Yesu Kulishitu. Apwa “Mwanamukoko waKalunga ou mwafumisa shili yakaye.” (Yowa. 1:29) Mbimbiliya yamba ngwayo apwa wakulitulaho kuhambakana vamyangana vosena. Yamba nawa ngwayo: “Ikiye apwa Mwangana wavamyangana ava vali nakuyula, kaha nawa Mwata wavamyata ava vali nakuyula, ikiye uka wenyi kaha ahona kufwa, uze atwama mumumunyi uze vahona kupandama, kaha kanda vamumonengaho lyehi kuli mutuko, kaha nawa kaveshi kuhasa kumumonako.” (Chimo. 1, 6:14-16) Chikupu vene, kakweshi mwangana alisuula kufwa mangana atusokole kujishili jetuko. Kutala kamweshi kukundwiza mayongomena avaka-kuyoya mwilu aze anakwamba ngwavo: “Mwanamukoko uze vajihile natemo kutambula ngolo, naluheto, namangana, naundume, nakavumbi, naupahu, nakisu” tahi?—Kuso. 5:12.

4. Mwomwo ika twatela kuvumbikila Yehova naKulishitu?

4 Twatela kuvumbikanga Yehova naKulishitu. Kuyoya chetu chahaya myaka yosena chapendamina hakuvononoka. Mazu aYesu atwama hali Yowano 5:22, 23 atukafwa tutachikize kanawa chishina kanechi. Mbimbiliya yamba ngwayo: “Ise keshi kusopesa mutu numba umweko, oloze ahana ngolo josena jakusopesa kuli Mwana, mangana vatu vosena vavumbikenga Mwana nganomu vavumbika Ise. Weshowo azeneka kuvumbika Mwana keshi kuvumbika naIse uze amutumineko.”—Tangenu Samu 2:11, 12.

5. Mwomwo ika twatela kuvumbikila vatu vosena?

5 Vatu vavatengele ‘muchifwanyisa chaKalunga.’ (Kupu. 1:27) Ngocho vavavulu veji kusololanga vilinga vyamwaza atwama navyo Kalunga. Chakutalilaho, vatu veji kusololanga zangi, nalikoji, nakeke. Hakuwana nge vatu vavatenga nachivezu, ngocho vatwama nauhashi wakutachikiza vyuma vyakwoloka nevi vyakuhenga, nakupwa vakushishika chipwe kuhona kushishika. (Loma 2:14, 15) Vatu vavavulu veji kwivwanga kuwaha kumona vyuma vyamwaza. Vasaka kutwama navakwavo mukuunda. Ngocho veji kulondezezanga upahu waYehova, kaha twatela kuvahana kavumbi.—Samu 8:5.

KUVUMBIKA VATU MUJILA YIZE YATELA

6, 7. Vinjiho jaYehova valihandununa ngachilihi navatu vamuchivulu kupandama kukuvumbika vakwavo?

6 Twatela kukekesa jila naseteko natuvumbikilamo vatu. Vatu vakuhona kukupuka vavavulu veji kuvahungumwisanga nashipilitu yakaye kaSatana. Evi vikiko vyeji kuvalingisanga vamone vatu vamwe nge hitulunga nakuvahana kavumbi kaze kakavatelako. Veji kuvumbikanga chikuma vakulwane vamukwitava, navatwamina vamapolitiki, navakuluwa muvyakuhemahema navatu veka vaze vaya fuma. Echi cheji kulingisanga vatu vavavulu valondezeze vwaliso yavo, nahanjikiso navilinga vyavo.

7 Vaka-Kulishitu vamuchano kaveshi kuvumbika vatu mujila kaneyiko. Kulishitu kaha ikiye twatela kulondezeza havatu vosena. (Petu. 1, 2:21) Kalunga keshi kusuulukako kachi nge natuvumbikanga vatu mukuhambakanyisaho. Twatela kwanuka mazu akwamba ngwavo: “Vosena vanalingi shili, kaha vanahono kuheta haseteko yaupahu waKalunga.” (Loma 3:23) Chikupu vene kakweshi mutu numba umwe twatela kuvumbika nakuhambakanyisahoko.

8, 9. (a) Uno Vinjiho jaYehova vamona ngachilihi vilolo vafulumende? (b) Kukundwiza vilolo vavalemu chatela kukumina halihi?

8 Mukaye, vatu vamwe vatwama navihela vyavilemu. Vilolo vafulumende vasakiwa kutunga jishimbi jize najivakafwa vazakame kanawa vatu vamulifuchi lyavo. Echi cheji kunganyalisanga vatu vosena. Shikaho kaposetolo Paulu akolezezele vaka-Kulishitu vamonenga vilolo vafulumende kupwa hivatu “vaze vali nawata” nakuliluula kuli vakiko. Avalwezele ngwenyi: “Hanenu vosena vize vyatela kuvahana: uze mwasaka mutelo, muhanenu mutelo, . . . uze mwasaka kumuvumbika, muvumbikenu.”—Loma 13:1, 7.

9 Ngocho, Vinjiho jaYehova veji kuvumbikanga vilolo vavalemu kweseka nomu chasakiwa mulifuchi lyavo. Tweji kukundwizanga vilolo kana mangana vatesemo milimo yavo. Chipwe ngocho, kukundwiza vatu kana nakuvavumbika chatela kupwa noho chakumina, kweseka nomu vyahanjika Visoneka. Kuvumbika vatu kachatela kutulingisa tulikange kuli Kalunga chipwe kulingisa muvihande vyalifuchi nachiyuloko.—Tangenu WaPetulu 1, 2:13-17.

10. Chakutalilaho muka chamwaza vatusela vangamba jaYehova vakushikulu hakuzata navilolo vafulumende?

10 Vangamba jaYehova vakushikulu vatusela chakutalilaho chamwaza hakuzata navilolo vafulumende. Omu Wangana wavaLoma walwezele vatu valisonekese, Yosefwe naMaliya vononokele kulushimbi kana. Vatambukile nakuya kuMbetelema numba tuhu Maliya apwile hakamwihi nakusapuluka mwanenyi watwatwa. (Luka 2:1-5) Kaha nawa omu Paulu vamuvangijikilile chihande, ahanjikile mukavumbi hakulihakwila kumeso aMwangana Helote Angalipa nakuli Fwesetu, nguvulu waNgalila yaYuleya yamuLoma.—Vili. 25:1-12; 26:1-3.

11, 12. (a) Mwomwo ika twatela kuhandunwina jila tweji kuvumbikilangamo vilolo vafulumende navatwima vamukwitava? (b) Vyuma muka vyamwaza vyafuminemo omu Chinjiho umwe muAustria asolwelele chilolo umwe kavumbi?

11 Chipwe ngocho, Vinjiho jaYehova kavavumbika vatwamina vamukwitava mujila yakulipwilako numba tuhu mukiko vasaka ava vatwamina. Kwitava chamakuli kachafuma kuli Kalungako, kaha nawa cheji kunangulanga Mazu aKalunga mujila yakuhenga. Shikaho twamona vatwamina vamukwitava kupwa hivatu ngana mwayetu, kaha kavasakiwa kuvavumbika mujila yakulipwilako. Yesu avavulukile ngwenyi vaka-kulyonga kaha nawa vatwamina vatupuputa. (Mateu 23:23, 24) Oloze kuhana vilolo vafulumende kavumbi kaze kavatela chinahase kuneha vyuma vyamwaza.

12 Leopold Engleitner apwile ndumbwetu watwima wamuAustria uze vakashile kuli vaka-Nazi nakumutwala namasuhwa kuchilombo chakulamina vafunge chamuBuchenwald. Kaha nawa chilolo Heinrich Gleissner nayikiye vamukashile nakumutwala namasuhwa yoyimwe. Ou chilolo apwile muka-mapolitiki muAustria. Oloze vaka-Nazi vamuwanyine namulonga. Omu vapwile nakuya muze mumasuhwa, Ndumbwetu Engleitner alumbunwinyine Gleissner vyalufwelelo lwenyi mukavumbi, ngocho amwivwililile. Kahomu yakumine jita yakaye yamuchivali, Gleissner ahakwilililenga Vinjiho muAustria mapapa kakavulu. Pamo muli nakwanuka vyakutalilaho vikwavo vyasolola nganyo yeji kufumangamo kachi nge Vinjiho navahana vilolo vafulumende kavumbi kaze kavatela kweseka nomu yahanjika Mbimbiliya.

VATU VEKA VAZE TWATELA KUVUMBIKA

13. Veya twatela kuvumbika, kaha mwomwo ika?

13 Vandumbwetu twatela kuvavumbikanga, chikumanyi vakulwane vaze veji kututetekelanga. (Tangenu WaChimoteu 1, 5:17.) Tweji kuvumbikanga ava vandumbwetu chamokomoko nakulifuchi vafuma, namilimo vazata, numba vatanga chikuma chipwe nduma, numba vapwa vaka-luheto chipwe vihutu. Mbimbiliya yavuluka malunga kanava “kupwa wana,” kaha vakiko Kalunga ali nakuzachisa kuzakama vatu jenyi. (Efwe. 4:8) Achishinganyekenu hamilimo veji kuzatanga vakulwane muchikungulwilo, tulama vakujinguluka, vaze vatwama muKomiti yaMutango navaze vamuLizavu Lyakutwaminyina. Vandumbwetu vamulikulukaji lyamyaka lyakulivanga vavumbikilenga vaze vapwile nakutetekela, kahomu mukiko tweji kulinganga nayetu. Katwatela kumona vandumbwetu vali nakutwaminyina muliuka kupwa nge hitulunga chipwe kuvachikima nge hivangeloko. Chipwe ngocho, tweji kuvavumbikanga mwomwo yakukilikita nakulinyisa chavo.—Tangenu Wavaka-Kolinde 2, 1:24; Kusoloka 19:10.

14, 15. Chihandwa muka chatwama hali tufunga vavaka-Kulishitu natufunga vamumauka eka akwitava?

14 Ava vakulwane twavamona kupwa tufunga vakushipilitu vakulinyisa. Kulinyisa chavo tweji kuchimonanga omu veji kukananga kuvavumbika mujila yakulipwila. Ngocho valihandununa navatwamina vamukwitava vamakumbi ano, navaze vamulikulukaji lyamyaka lyakulivanga vaze Yesu avulukile ngwenyi: “Vasaka vihela vyaulemu chikuma kukulya chachingoloshi, navitwamo vyakulutwe mujisunangonga, nakuvamenejeka kuvilanjilo.”—Mateu 23:6, 7.

15 Tufunga vavaka-Kulishitu vamuchano veji kukavangizanga mazu aYesu akwamba ngwenyi: “Enu kanda vamivuluka ngwavo, Lapiko mwomwo Muka-kuminangula apwa umwe kaha, kahenu muvosena mwapwa muvandumbu. Kaha nawa kanda namuvulukanga mutu hano hamavu ngwenu senuko, mwomwo Senu apwa umwe kaha, Uze wamwilu. Kanda vamivuluka nawa ngwavo, vatwaminako, mwomwo Twamina yenu apwa umwe kaha, Kulishitu. Oloze mutu wamulemu hali enu atela kupwa muka-kumizachila. Weshowo mwalitohwesa ivene navakamwinyisa, kaha weshowo mwalinyisa ivene navakamutohwesa.” (Mateu 23:8-12) Echi chikiko chalingisa vandumbwetu muvikungulwilo vyamukaye kosena vazange nakuvumbika vakulwane.

Vakulwane vavazanga nakuvavumbika kuli vandumbwavo mwomwo yakulinyisa chavo (Talenu palangalafu 13-15)

16. Mwomwo ika mwatela kutwalaho kuzata nangolo mangana mutachikize vyuma yahanjika Mbimbiliya hakuvumbika vatu?

16 Kuhanjika muchano, heji kuhitanga lwola numba tutachikize vatu twatela kuhana kavumbi naseteko twatela kuvavumbikilamo. Omu mukiko chapwile nakuli vaka-Kulishitu vakulivanga. (Vili. 10:22-26; Yowa. 3, 9, 10) Oloze twatela kuzata nangolo mangana tukavangize vyuma yahanjika Mbimbiliya hakuvumbika vatu. Kuvumbika vatu mujila yakutamo cheji kunehanga nganyo yayinene chikuma.

NGANYO YATWAMA HAKUVUMBIKA VATU MUJILA YATELA

17. Vyuma muka vyamwaza vyeji kufumanga hakuvumbika vaze vali nangolo jakuyula?

17 Kachi nge natuvumbika vilolo vafulumende, kaha vanahase kutuhakwila nakutuhana lisesa lyakuzata mulimo wetu wakwambulula. Kakavulu cheji kuvalingisanga vavumbike mulimo wetu. Myaka yimwe kunyima, ndumbwetu Birgit uze apwa payiniya muGermany, ayile kuchilika chalikumbi lyakusoka chahashikola yamwanenyi. Milongeshi valwezele Birgit ngwavo, vevwilenga kuwaha kunangula vana vaVinjiho hashikola yavo. Vambile ngwavo, nge hashikola yavo kahapwilenga vana vaVinjihoko kachi hapihile. Birgit ambile ngwenyi, “Vana vetu vavanangula kukavangiza jindongi jaKalunga jakupwa navilinga vyamwaza vyakufwana nge kuvumbika milongeshi.” Mulongeshi umwe ambile ngwenyi, “Nge vana vosena vapwanga ngana mwavana venu, kachi shikola nayipwa palachise.” Omu mwahichile vyalumingo vyavindende, mulongeshi umwe haze hashikola ayile kukukunguluka changalila chapwile muLeipzig.

18, 19. Mwomwo ika twatela kuhana vakulwane kavumbi kaze kavatela?

18 Kuvumbika vakulwane muchikungulwilo chatela kupendamina hajindongi jakukupuka jamuMazu aKalunga. (Tangenu WavaHepeleu 13:7, 17.) Twatela kuvasangejekanga hakukilikita chavo nakufwila kukavangizanga vyuma navatulweza. Kulinga ngocho nachivakafwa vatwaleho lika kuzata milimo yavo namuchima wakuwahilila. Oloze echi kacheshi nakulumbununa nge twatela kuvalondezeza havwaliso nakulilenga chavo, nahanjikiso yavoko. Kachi nge natulinga ngocho, kaha tunakulinga vyuma vyakuhenga. Tachikizenu ngwenu navakiko kavakupukako. Shikaho, twatela kulondezeza Kulishitu kaha.

19 Kuvumbika vakulwane mujila yatela, nakuhona kuvamona nge hitulunga, nachivakafwa chikuma. Nachivakafwa vahone kulivwimba, nakulimona kupwa vavalemu chipwe vakwoloka chikuma.

20. Kuvumbika vakwetu nachitukafwa ngachilihi?

20 Kuvumbika vatu nawa nachitukafwa tuhonenga kulivwimba. Nachitukafwa nawa tulihende kuponde yakulitukwojola kachi nge vatu navatuvumbika. Nachitulingisa nawa tutambukile hamwe naliuka lyaYehova, lize kalyeshi kuhana vatu kavumbi kakuhambakanyisahoko, numba vapwa vandumbwetu chipwe nduma. Kaha nawa kuhana mutu kavumbi kaze kamutela nachitukafwa tuhone kuzeya kushipilitu kachi nge mutu kana nalimbenje.

21. Mwomwo ika chapwila chachilemu kuhana vatu kavumbi kaze kavatela?

21 Kuhana kavumbi vaze vatela chapwa chachilemu chikuma mwomwo cheji kwivwisanga Kalunga kuwaha. Nachisolola nge tunakulinga vyuma asaka, kaha natulama kulonga chetu kuli ikiye. Echi nachilingisa Kalunga akumbulule uze eji kumutombanga. (Vishi. 27:11) Mukaye munazale navatu vaze veji kuvumbikanga vatu mujila yakuhenga. Oloze yetu twawahilila hakutachikiza jila yamwaza atunangula Yehova yakuvumbikilamo vatu.