Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

Lijina LyamuMbimbiliya haMulondo Wakushikulu

Lijina LyamuMbimbiliya haMulondo Wakushikulu

Mu 2012, vaka-kuhehwojola vavumbwile vihanda vyamulondo uze unatwame myaka 3,000, kaha vihanda kana vyakomwesele vatu. Mwomwo ika? Mwomwo yamazu vasonekaho.

Omu vaka-kuvumbwojola vawanyishile vize vihanda, chapwile jino chachashi kutanga vasona vamulilimi lyavaKanane vaze vasonekeleho. Vasonekeleho ngwavo: “Eshembale mwanaMbeta.” Elu lukiko lwola lwatete kuli vaka-kuvumbwojola kuwana lijina kana havyuma vyakushikulu.

MuMbimbiliya nawa vavulukamo Eshembale uze apwile mwanaMwangana Saulu. (Miji. 1, 8:33; 9:39) Mutu alinangula chikuma Yosef Garfinkel, uze azanyine mumulimo kanou wakuvumbwojola ambile ngwenyi: “Tunawahilila hakuwana nge lijina lyaEshembale lyatwama muMbimbiliya, kaha lyatwama nawa havyuma vyakuvumbwojola vize vyasolola nge mutu kana apwileko muchiyulo chaMwangana Ndavichi.” Vatu vamwe vashinganyeka ngwavo eli lijina lyapwile lyakulipwila halwola kana. Enga, vaka-kuvumbwojola vanawane unjiho ukwavo wakukundwiza vyuma vasoneka muMbimbiliya.

Mumikanda yeka yamuMbimbiliya, lijina lyaEshembale valisoneka ngwavo Ishe-mboshete. Lizu “mbale” valisoneka ngwavo “mboshete.” (Samwe. 2, 2:10) Mwomwo ika? Vaka-kuhehwojola vamba ngwavo: “Mumukanda waSamwele wamuchivali kavazachisamo lijina lyaEshembaleko mwomwo vashinganyekele ngwavo lijina kana lyavanukishilenga mbale kalunga kavaKanane, oloze lijina kana . . . kavalyalumunako muMukanda waMijimbu.”