Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

CHIHANDE CHAKULINANGULA 13

Lizangenunga Chikuma naVakwenu

Lizangenunga Chikuma naVakwenu

“Lizangenunga chikuma navakwenu nazangi yakufuma kumuchima.”—PETU. 1, 1:22.

MWASO 109 Lizangenunga naVakwenu naMuchima Wosena

VYUMA NATUSHIMUTWILA *

Yesu ahanjikile chikuma hazangi omu apwile navaposetolo jenyi haufuku wamakumishilo hano hamavu (Talenu palangalafu 1 na 2)

1. Lushimbi muka luze Yesu ahanyine tumbaji twenyi? (Talenu muvwimbimbi wahalipapilo lyahelu.)

YESU ahanyine tumbaji twenyi lushimbi haufuku wakukokela kukufwa chenyi, ngwenyi: “Nganomu ngunamizangenga enu, nayenu nawa lizangenunga navakwenu.” Ambile nawa ngwenyi: “Vatu vosena navakatachikiza ngwavo enu mwapwa mutumbaji twami kachi nge namulizanganga mwenumwenu.”—Yowa. 13:34, 35.

2. Mwomwo ika chapwila chachilemu kulisolwela zangi navakwetu?

2 Yesu ambile ngwenyi tumbaji twenyi navakavatachikiza kuvatu, kachi nge navakalizanga ngana muze avazangilenga ikiye. Mazu kana ateselemo mulikulukaji lyamyaka lyakulivanga, kaha achili nakutesamo namakumbi ano. Shikaho, chapwa chachilemu kuzata nangolo mangana tusolwelenga vakwetu zangi chamokomoko naukalu natumona.

3. Vyuma muka natushimutwila muchihande chino?

3 Chinahase kupwa chachikalu kulisolwela zangi mwomwo tuvosena katwakupukako. Chipwe ngocho, twatela kukilikita mangana tulondezeze Kulishitu. Muchihande chino, natushimutwila havyuma navitukafwa tutwamenga navandumbwetu mukuunda, nakuhona kupwa nakahandununa, nakuvasolwelanga chisambo nazumbu. Omu natushimutwila chihande chino, lihulisenu ngwenu: ‘Vyuma muka ngunalinangula kuli vandumbwetu vaze vali nakutwalaho kuzanga vakwavo chamokomoko naukalu?’

TUTWAMENUNGA NAVANDUMBWETU MUKUUNDA

4. Kweseka nachisoneka chaMateu 5:23, 24, mwomwo ika twatela kulinga vyuma vyakuneha kuunda kachi nge ndumbwetu natulingi mwamupi?

4 Yesu atunangula ovyo chapwila chachilemu kulinga vyuma vyakuneha kuunda kachi nge ndumbwetu natulingi mwamupi. (Tangenu Mateu 5:23, 24.) Ambile ngwenyi, twatela kutwama mukuunda navandumbwetu numba Kalunga atwivwile kuwaha. Yehova eji kuwahililanga kachi nge natutwamanga navandumbwetu mukuunda. Oloze nge natuvalaminanga koko nakuhona kulivwasana navo, kaha Yehova keshi kwitavila kulemesa chetuko.—Yowa. 1, 4:20.

5. Chuma muka chalingishile ndumbwetu umwe chimukaluhwile kutwama mukuunda nandumbwenyi?

5 Lwola lumwe chinahase kutukaluhwila kutwama navandumbwetu mukuunda. Mwomwo ika? Talenu hachuma chasolokele kuli ndumbwetu Koji. * Evwile kupihya kumuchima omu ndumbwetu umwe ahanjikilenga vyuma vyavipi hali ikiye nakwambulula saki kuli vandumbwenyi muchikungulwilo. Uno Koji alingile ika hachuma kana? Ambile ngwenyi: “Ngwapihililile chikuma.” Oloze kutwala muze, ndumbwetu Koji aliveyele havyuma alingile, kaha ayile kuli uze ndumbwenyi nakulikonekela. Chaluvinda, uze ndumbwenyi akanyine kumukonekela. Ngocho Koji ashinganyekele ngwenyi, ‘Mwomwo ikaze nanguliyanjishila kulambilila mutu, okunyi ikiye keshi nakusakako?’ Oloze kalama wakujinguluka amukolezezele atwaleho lika kulembelela uze ndumbwenyi mangana vatwame mukuunda. Uno Koji alingile ika?

6. (a) Vyuma muka alingile ndumbwetu Koji hakusaka kutwama mukuunda nandumbwenyi? (b) Kaha akavangijile ngachilihi mazu atwama hali Wavaka-Kolose 3:13, 14?

6 Ndumbwetu Koji ashinganyekele haukalu apwile nawo, kaha amwene ngwenyi kapwile wakulinyisako, ngocho amwenenga vakwavo kupwa vakukuminamo. Amwene jino ngwenyi atelelele kwalumunako vyuma vimwe. (Kolo. 3:8, 9, 12) Alinyishile nakuya cheka kuli uze ndumbwenyi nakulikonekela. Kufumaho, amusonekelelenga mikanda yakulikonekela mangana vaputuke cheka kulivwasana. Koji atuminyinyinenga ou ndumbwenyi namawana. Oloze uze ndumbwenyi atwalileho lika kumulamina koko. Chipwe ngocho, Koji atwalileho kukavangiza lushimbi lwaYesu lwakuzanga vandumbwetu nakuvakonekelanga. (Tangenu Wavaka-Kolose 3:13, 14.) Shikaho nayetu nawa, numba nge vakwetu navakana kulivwasana nayetu mangana tutwame mukuunda, oloze zangi yamuchano nayitulingisa tuvakonekelenga lika nakuvalombelangako.—Mateu 18:21, 22; Ngale. 6:9.

Twatela kuzachisanga jijila jakulisezaseza mangana tulikonekele nandumbwetu uze natulamina koko (Talenu palangalafu 7-8) *

7. (a) Yesu atulweza tulinge vyuma muka? (b) Ukalu muka ahichilemo ndumbwetu Sombo?

7 Yesu atulweza tulingilenga vakwetu vyuma vize natusaka navakiko vatulingile. Kaha ambile nawa ngwenyi, katwatela kusololanga kaha zangi kuli vandumbwetu vaze veji kutusolwelangayoko. (Luka 6:31-33) Uno namulinga ika nge ndumbwenu umwe muchikungulwilo mwamiliula nakuhona kumimenekanga? Omu mukiko chapwile kuli ndumbwetu Sombo. Ambile ngwenyi: “Ndumbwetu umwe anguliwilenga chakuzeneka mulonga. Ngocho ngwevwilenga kukola kumuchima, kaha kangwasuulukilenga kuya nakukungulukako.” Hakavanga Sombo alyambilenga ngwenyi: ‘Ami kangweshi namulongako. Navandumbwetu veka muchikungulwilo vatachikiza ngwavo ou ndumbwetu atwama namuchima waupi.’

8. Vyuma muka alingile Sombo mangana atwame cheka mukuunda nandumbwenyi, kaha vyuma muka natulinangulako?

8 Sombo alingileko vyuma vimwe mangana atwame cheka mukuunda nandumbwenyi. Alombele kuli Yehova nakuya nakushimutwila nauze ndumbwenyi. Ngocho vashimutwilile hachihande kana, nakulivwasana nakuputuka jino kutwama cheka mukuunda. Kaha chasolokele nge vyuma vyosena vyapwile nakutambuka kanawa. Oloze Sombo asonekele ngwenyi: “Ou ndumbwetu aputukile cheka kunguliula nakuhona kungumeneka. Ngocho ngwahombele.” Hakavanga ndumbwetu Sombo ashinganyekele ngwenyi mwapwa wakuwahilila kuvanga kaha nge uze ndumbwenyi mwalumuna vilinga vyenyi. Oloze kutwala muze ashinganyekele ngwenyi nachipwa changanyo kachi nge mwatwalaho lika kumusolwela zangi ‘nakumukonekela namuchima wakusuuluka.’ (Efwe. 4:32–5:2) Ndumbwetu Sombo anukile ngwenyi zangi yamwenemwene “kayeshi kulama kokoko. Yeji kufwikanga vyuma vyosena, nakwitavila vyuma vyosena, nakutalilila vyuma vyosena, nakukakachila muvyuma vyosena.” (Koli. 1, 13:5, 7) Ngocho kalizakaminyine cheka haukalu kanako. Kutwala muze, vaputukile cheka kulivwasana. Shikaho, nge namufwila kutwamanga navandumbwenu mukuunda nakutwalaho lika kuvazanga, kaha “Kalunga wazangi wakuunda, mwapwanga nayenu.”—Koli. 2, 13:11.

KANDA KUPWA NAKAHANDUNUNAKO

9. Kweseka nachisoneka chaVilinga 10:34, 35, mwomwo ika katwatela kupwila nakahandununako?

9 Yehova katala vatu kumesoko, kulumbununa nge katwama nakahandununako. (Tangenu Vilinga 10:34, 35.) Shikaho, nge nayetu katweshi kupwa nakahandununako, kaha natusolola ngwetu twapwa tuvana venyi. Tweji kukavangizanga lushimbi lwakuzanga vakwetu nganomu twalizanga etu vavene, kaha tweji kutwamanga navandumbwetu mukuunda.—Loma 12:9, 10; Yako. 2:8, 9.

10-11. Ndumbwetu umwe ahonesele ngachilihi ukalu apwile nawo?

10 Vamwe chinahase kuvakaluhwila kuhona kupwa nakahandununa. Chakutalilaho, achitalenu chuma chasolokele kuli ndumbwetu Chilombo. Omu apwile kanyike, tanga yenyi vayilingile mwamupi kuli mutu umwe wakufuma kulifuchi lyeka. Uno Chilombo evwile ngachilihi hachuma alingile uze mutu? Ambile ngwenyi: “Ngwahungile vyuma vyosena vyakulifuchi kana. Kaha ngwamwene nawa ngwami vatu vosena vakufuma kulifuchi kana vapwilenga vamichima yayipi, kuhakilako vene navandumbwetu.” Uno ahonesele ngachilihi ukalu kana?

11 Chilombo amwene ngwenyi atelelele kuzata nangolo mangana alumuneko muchima wenyi. Ngocho atangilenga mijimbu yavandumbwetu vakulifuchi kana yize vasonekelenga mumukanda waYearbook. Ambile ngwenyi: “Ngwazachile nangolo mangana ngumonenga vatu vakulifuchi kana mujila yamwaza. Kaha ngwaputukile kumona jino ngwami vandumbwetu vapwile natwima yakuzachila Yehova. Navakiko ngwavamwenenga jino kupwa hivandumbwami.” Omu mwahichile lwola, ndumbwetu Chilombo amwene nawa ngwenyi atelelele kusolwela chikuma vandumbwenyi zangi. Ambile ngwenyi: “Omu ngwawanyinenga vandumbwetu vakufuma kulifuchi kana, ngwavasolwelelenga chisambo. Ngwashimutwililenga navo nakufwila kuvatachikiza kanawa.” Uno vyuma muka vyafuminemo? Ou ndumbwetu ambile ngwenyi: “Mukuhita chalwola, vize vishinganyeka vyavipi ngwapwile navyo vyakumine.”

Kachi nge ‘natuzanganga chikuma vandumbwetu vosena,’ kaha katweshi kupwanga nakahandununako (Talenu palangalafu 12-13) *

12. Ukalu muka apwile nawo ndumbwetu Sange?

12 Vatu vamwe vanahase kupwa nakahandununa chakuzeneka vavene kutachikiza. Chakutalilaho, ndumbwetu Sange ashinganyekelenga ngwenyi katwama nakahandununako mwomwo kazangilenga vatu kweseka nachikova chavo, chipwe mwomwo yajimbongo vapwile najo, chipwe mwomwo yachihela vatwama nachoko. Chipwe ngocho, ambile ngwenyi: “Kutwala muze, ngwamwene ngwami ngwapwilenga nakahandununa.” Mujila muka? Ou ndumbwetu afumine kutanga yavatu vakutanga chikuma, ngocho alikachilenga chikuma navatu vakutanga. Likumbi limwe alwezele sepa lyenyi ngwenyi: “Ngweji kulikatanga chikuma navandumbwetu vaze vatanga, kuhambakana vaze kavatangako.” Echi chasolwele nge atelelele kwalumunako vishinganyeka vyenyi. Uno vyuma muka alingile?

13. Chishina muka natulinangula kuchuma alingile Sange?

13 Kalama umwe wakujinguluka akafwile Sange alumuneko vishinganyeka vyenyi. Sange ambile ngwenyi: “Ou kalama angusangejekele hamulimo ngwazachilenga muchikungulwilo, nakukumbululangaho hakukunguluka, nakutachikiza chikuma Visoneka. Alumbunwine nawa ngwenyi kachi nge chinyingi chetu nachivulilako lika, kaha natupwa navilinga vyakufwana nge kulinyisa nakeke.” Ou ndumbwetu akavangijile vyuma amulwezele uze kalama. Ambile ngwenyi: “Ngwatachikijile jino ngwami chuma chachilemu shina kupwa namuchima walikoji nazangi.” Kufumaho aputukile jino kuzanga chikuma vandumbwenyi. Ambile ngwenyi: “Ngwafwililile kutachikiza vilinga vize vyavalingishile vapwenga vavalemu kuli Yehova.” Nayetu nawa katwatela kulimonanga kupwa tuvavalemu chikuma kuhambakana vakwetu, mwomwo ngwetu twatanga chikumako. Kachi nge ‘natuzanganga chikuma vandumbwetu vosena,’ kaha katweshi kupwanga nakahandununako.—Petu. 1, 2:17.

PWENUNGA NACHISAMBO NAZUMBU

14. Kweseka nachisoneka chaWavaHepeleu 13:16, Yehova eji kwivwanga ngachilihi nge natusolwela vandumbwetu chisambo nazumbu?

14 Yehova amona chisambo nazumbu kupwa vyavilemu chikuma. (Tangenu WavaHepeleu 13:16.) Avimona kupwa hijila yimwe yakumulemeselamo, chikumanyi nge natukafwa vaze vanakalikiza. (Yako. 1:27; 2:14-17) Evi vikiko Mbimbiliya yatulwezela ngwayo ‘tusolwelenga vakwetu chisambo.’ (Loma 12:13) Nge natulinga ngocho, kaha natusolola ngwetu twavazanga nakuvazakama. Yehova eji kwivwanga kuwaha chikuma nge natukafwa vandumbwetu hakuvahana vyuma vyakufwana nge vyakulya, chipwe vyakunwa, chipwe hakuwanako lwola lwakushikama navo. (Petu. 1, 4:8-10) Chipwe ngocho, kunahase kupwa vyuma vimwe vinahase kutuhonesa kusolwela vandumbwetu chisambo nazumbu.

“Hakavanga ngwashinganyekelenga ngwami kangweshi kuhasa kusolwela vakwetu chisambo nazumbuko, oloze omu ngwalumwine vishinganyeka vyami nakuputuka kulinga ngocho, ngwapwa jino nguwakuwahilila” (Talenu palangalafu 16) *

15-16. (a) Mwomwo ika vatu vamwe vanahase kushinganyekela ngwavo kaveshi kuhasa kusolwela vakwavo chisambo nazumbuko? (b) Ndumbu Mulemba ahonesele ngachilihi ukalu kana?

15 Lwola lumwe tunahase kushinganyeka ngwetu katweshi kuhasa kusolwela vakwetu chisambo nazumbuko. Tushimutwilenu hachakutalilaho chatuliwe Mulemba. Shimbu kanda apwenga Chinjiho, kasakilenga kulikata navakwavoko. Ashinganyekelenga ngwenyi vandumbwenyi vakiko vatelelelenga kuzumbula vangeji nakuvasolwela chisambo.

16 Omu Mulemba alumukile nakupwa Chinjiho, alumwine jino vishinganyeka vyenyi. Aputukile kusolwelanga vakwavo chisambo nazumbu. Ambile ngwenyi: “Omu twatungilenga Zuvo yaWangana, kalama umwe angulombele ngutwame navandumbwetu vavali vakulimbata vaze vapwile nakwiza nakuzata nayetu havyalumingo vivali. Ngwanukile omwo Yehova akiswile tuliwe wakuZalefwate.” (Vamya. 1, 17:12-16) Mulemba etavilile jino kutwama navaze vangeji. Uno chamunganyalishile ngachilihi? Ambile ngwenyi: “Muchishishisa chakutwama navo havyalumingo vivali, ngwatwamine navo hatukweji vavali. Halwola kana twalijililile chikuma nakutunga usepa.” Mulemba natungu nawa masepa vavavulu muchikungulwilo. Oholyapwa apwa payiniya, kaha vandumbwenyi vaze eji kuzatanga navo veji kuyanga kuzuvo yenyi nakushikama. Ambile nawa ngwenyi: “Kuzumbula vandumbwami cheji kungwivwisanga kuwaha, kaha nawa Kalunga nangukisula muvyuma vyavivulu.”—Hepe. 13:1, 2.

17. Chuma muka chize Ndonji napuwenyi vamwene ngwavo kavapwile nakuchilingako?

17 Numba tuhu tweji kusololanga chisambo nazumbu, oloze kuli jijila jikwavo tunahase kulingilamo chuma kana. Chakutalilaho, Ndonji napuwenyi vapwa vatu vachisambo. Oloze hakavanga vapwilenga nachijililo chakusanyikanga kaha visemi javo navausoko wavo, namasepa javo, nakalama wakujinguluka napuwenyi kwiza kuzuvo yavo. Chipwe ngocho, Ndonji ambile ngwenyi, “Mukuhita chalwola twamwene jino ngwetu twapwilenga nakulanya kaha vaze twalikachilenga navo chikuma.” Chuma muka valingile mangana vasololenga chikuma chisambo nazumbu?

18. Chuma muka alingile Ndonji napuwenyi mangana vasolole chikuma chisambo nazumbu?

18 Ndonji napuwenyi valumwine vishinganyeka vyavo omu vashinganyekele hamazu aYesu akwamba ngwenyi: “Kachi nge namuzanganga kaha vaze vamizanga enu, kaha fweto muka namutambwilaho?” (Mateu 5:45-47) Vamwene ngwavo vatelelele kulondezeza Yehova uze eji kuhananga vatu vosena. Ngocho valivwasanyine kuputuka kulanya vandumbwavo vaze kavalanyinengako. Ndonji ambile ngwenyi: “Tuvosena tweji kuwahililanga nge tuli hamwe navandumbwetu, mwomwo tweji kulikolezezanga nakulitunga nawa.”

19. Tweji kusololanga ngachilihi ngwetu twapwa tutumbaji twaYesu, kaha vyuma muka muli nakufwila kulinga?

19 Tunashimutwila omwo kusolola zangi chinahase kutukafwa tutwamenga navandumbwetu mukuunda, nakuhona kupwa nakahandununa, nakuvasolwelanga chisambo nazumbu. Twatela kumbila vishinganyeka vize vinahase kutuhonesa kusolola zangi yakufuma kumuchima. Nge natulinga ngocho, kaha natupwa vakuwahilila nakusolola nawa ngwetu twapwa tutumbaji twaYesu.—Yowa. 13:17, 35.

MWASO 88 Ngulweze Jijila Jove

^ par. 5 Yesu ambile ngwenyi zangi yapwa katachikijilo kavaka-Kulishitu vamuchano. Kuzanga vandumbwetu cheji kutukafwanga tutwame navo mukuunda nakuhona kupwa nakahandununa, nakuvasolwelanga nawa chisambo nazumbu. Chipwe ngocho, kachapwa chachashi lwola lwosena kusolola zangiko. Muchihande chino, natushimutwila havyuma vimwe twatela kulinga mangana tusolwelenga vandumbwetu zangi yakufuma kumuchima.

^ par. 5 Majina amwe ali muchihande chino vanawalumuna.

^ par. 57 MAZU AKULUMBUNUNA MUVWIMBIMBI: Ndumbwetu wapwevo ayanga kuli ndumbwenyi mangana vakalikonekele, oloze uze ndumbwenyi akananga. Chipwe ngocho ikiye kalitwaminangako. Nayiko cheka kaha ndumbwenyi nasuuluka jino mangana valikonekele.

^ par. 59 MAZU AKULUMBUNUNA MUVWIMBIMBI: Ndumbwetu wakashinakaji namono ngwenyi vandumbwenyi vanamuliula.

^ par. 61 MAZU AKULUMBUNUNA MUVWIMBIMBI: Ndumbwetu uze evwilenga woma kuzumbula vandumbwenyi nalumuna jino vishinganyeka vyenyi, ngocho ali jino wakuwahilila.