Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

Yehova Azanga Vaze Veji ‘Kwimanga Mihako naLukakachila’

Yehova Azanga Vaze Veji ‘Kwimanga Mihako naLukakachila’

‘Kaha hamavu amwaza haze vanakuu mbuto, ava vakiko vaze . . .veji kwimanga mihako nalukakachila.’—LUKA 8:15.

MYASO: 68, 72

1, 2. (a) Uno kwivwa mijimbu yavandumbwetu vaze veji kwambulwilanga mujingalila muze vatu kavakula kumujimbu wetuko cheji kutukolezezelanga ngachilihi? (Talenu muvwimbimbi wakulivanga.) (b) Yesu ahanjikile ika kupandama kukwambulwila ‘mungalila afumine’? (Talenu kwinyikila chamwishi.)

SERGIO napuwenyi Olinda vamuUnited States vaze vali namyaka yamuji 80, vapwa vapayiniya. Makumbi ano cheji kuvakaluhwilanga kutambuka mwomwo yakuviza mahinji. Chipwe ngocho, veji kulikakanga chimene hichimene kuya kuchihela chasanga nakwambulula kuze veji kuhetanga nalwola lwa 07:00 nganomu vanalinginga hamyaka yayivulu. Veji kutwamanga kwakamwihi nachitulilo chajisacha nakuhana vatu mikanda yetu yize yahanjika haMbimbiliya. Numba tuhu vatu vavavulu veji kuvaliulanga, oloze vakiko kavazeyako. Kuheta nalwola lwamusana veji kulikakanga nakukindulukanga cheka kwimbo. Omu mukiko veji kulinganga hakumbi hakumbi. Ava vapwevo nalunga veji kuyanga nakwambulwila kuchihela kana hamakumbi 6 chalumingo hichalumingo mwaka wosena wamuundu.

2 Ngana mwaSergio napuwenyi Olinda, navandumbwetu vakushishika vavavulu mukaye kosena veji kwambulwilanga mujingalila muze vatu kavakula kumujimbu wetuko. Kachi nge ou ukiko ukalu mweji kumonanga nayenu, kaha tuli nakumisakwilila halukakachila lwenu. * Lukakachila lwenu hakuzachila Yehova lweji kukolezezanga vandumbwenu vavavulu kuhakilako vene navaze vanashimbula mumuchano. Kalama wakujinguluka umwe ambile ngwenyi: “Kuzata navandumbwetu valukakachila mumulimo wakwambulula cheji kungujikijisanga nayami.” Kalama mukwavo nawa ambile ngwenyi: “Kushishika chavandumbwami cheji kungukolezeza ngupwenga nguwakumika mumulimo wakwambulula.” Weka nawa ambile ngwenyi: “Vyakutalilaho vyavo vyeji kungwivwisanga kuwaha chikuma kumuchima.”

3. Vihula muka vitatu natushimutwila, kaha mwomwo ika?

3 Hakusaka tuzamise twima yetu yakuzata mulimo wakwambulula uze atuhana Yesu, tukumbululenu vihula vino vitatu: Mwomwo ika lwola lumwe tweji kwivwilanga kukola kumuchima? Natuhasa kwima ngachilihi mihako? Natuhasa kwima ngachilihi mihako nalukakachila?

MWOMWO IKA TWEJI KWIVWILANGA KUKOLA KUMUCHIMA?

4. (a) Uno Paulu evwile ngachilihi havyuma valingile vaYuleya? (b) Mwomwo ika Paulu alinyengelelele?

4 Kachi nge mwevwaho lyehi kukola kumuchima mwomwo yakwambulwila mungalila muze vatu kavakula kumujimbu wetuko, kaha mwevwile nganomu evwile nakaposetolo Paulu. Hamyaka kafwe 30 yize azachile mulimo wakwambulula, akafwile vatu vavavulu mangana vapwenga tumbaji twaKulishitu. (Vili. 14:21; Koli. 2, 3:2, 3) Chipwe ngocho kahashile kukafwa vakwavo vaYuleya vavavulu vezenga kukulemesa chamuchanoko. Vavavulu vamuhungile, kaha veka vamumweneselenga vihuli. (Vili. 14:19; 17:1, 4, 5, 13) Uno Paulu evwile ngachilihi havyuma kanevi valingile vaYuleya? Ambile ngwenyi: “Nguli nakuhanjika muchano muli Kulishitu . . . nguli nachinyengo chachinene navikola vyakuzeneka kukuma mumuchima wami.” (Loma 9:1-3) Mwomwo ika Paulu evwilile kukola kumuchima? Mwomwo azangile mulimo wakwambulula. Afwililile kwambulila vaYuleya mwomwo avazangile. Echi chikiko chamwivwishile kukola mwomwo vakanyine keke yaKalunga.

5. (a) Chuma muka cheji kutulingisanga tufwile kwambulila vatu? (b) Mwomwo ika lwola lumwe tweji kwivwilanga kukola kumuchima?

5 Ngana mwaPaulu, nayetu tweji kwambulilanga vatu mwomwo twavazanga. (Mateu 22:39; Koli. 1, 11:1) Mwomwo ika? Mwomwo twatachikiza nganyo yatwama hakuzachila Yehova. Kushinganyekanga havatu vamungalila yetu tweji kwambulilanga cheji kutulingisanga tufwile kuvakafwa kushipilitu. Ngocho tweji kuvakolezezanga valinangule muchano waYehova navyuma ajina kukalingila vatu. Shikaho chinafwane nge tuli nakuvalweza ngwetu: ‘Tunaminehela wana wamwaza chikuma. Tambulenu mwane.’ Oloze nge vatu navakana kutambula wana kana, kaha tweji ‘kwivwanga kukola kumuchima.’ Kwivwa kukola kumuchima kachalumbununa nge katweshi nalufweleloko, oloze mwomwo twazanga mulimo wakwambulula. Echi chikiko cheji kutulingisanga tutwaleho kupwa nalukakachila chamokomoko nakwivwa kukola kumuchima. Elena uze nazate upayiniya hamyaka yakuzomboka 25 ambile ngwenyi: “Cheji kungukaluhwilanga kuzata mulimo wakwambulula. Oloze kakweshi mulimo weka uze ngunahase kuzatako.” Kahomu mukiko tweji kwivwanga nayetu vavavulu.

NATUHASA KWIMA NGACHILIHI MIHAKO?

6. Chihula muka natukumbulula, kaha natuchikumbulula ngachilihi?

6 Mwomwo ika twatela kufwelela ngwetu tunahase kwima mihako chamokomoko nokwo tuli nakwambulwila? Hakusaka tukumbulule chihula kana, tuchikekesenu vifwanyisa vivali ahanjikile Yesu vize vyahanjika ‘hakwima mihako.’ (Mateu 13:23) Chifwanyisa chatete shina chamutondo wamuvinyo.

7. (a) Uno “muka-kulima”, ‘namuvinyo,’ ‘namitango’ vyemanyinako ika? (b) Chihula muka natushimutwila?

7 Tangenu Yowano 15:1-5, 8. Yesu alwezele vaposetolo jenyi ngwenyi: “Tata veji kumutohweselanga hakwimanga chenu mihako yayivulu nakupwanga mutumbaji twami.” Yesu ambile ngwenyi, Tata ikiye “muka-kulima,” kaha ami yami “muvinyo wamuchano,” kaha tumbaji vakiko “mitango.” * Jino mihako muka yize vatela kwima vaka-kukavangiza Kulishitu? Tachikizenu ngwenu muchifwanyisa chino Yesu kavulukile mihako yize twatela kwimako oloze avulukile chuma chachilemu chize nachitukafwa tukumbulule echi chihula.

8. (a) Mwomwo ika mihako yize vavuluka muchifwanyisa chaYesu kayatalisa kutumbaji vavahyako? (b) Yehova asaka tulingenga vyuma muka?

8 Yesu ahanjikile hali Ise ngwenyi: “Weshowo mutango wakuli ami uze kaweshi kwima mihakoko, eji kuufumisangako.” Kulumbununa nge hakusaka tupwenga tuvangamba jaYehova twatela kwima mihako. (Mateu 13:23; 21:43) Mihako yize vatela kwima vaka-Kulishitu kayatalisa kutumbaji vavahya vaze vanahase kutungako. (Mateu 28:19) Nge chapwile ngocho, kachi Vinjiho vakushishika vaze kavahasa kunangula vatu vapwenga tumbaji mwomwo yakwambulwila kuvihela kuze vatu veji kukananga mujimbu wetu, vanahase kulifwana namitango yakuzeneka kwima yize vavuluka muchifwanyisa chaYesu. Oloze vishinganyeka kana vyapwa vyakuhenga, mwomwo etu katweshi kushinjila vatu vapwenga tumbajiko. Yehova atuzanga, keshi kuhasa kutulweza kulinga vyuma vize katweshi kuhasako. Oloze asaka tulingenga vize natuhasa.—Lushi. 30:11-14.

9. (a) Mulimo muka weji kutulingisanga twimenga mihako? (b) Chifwanyisa muka natushimutwila, kaha mwomwo ika?

9 Jino mihako muka twatela kwima? Chakuzeneka kukakasana mihako yize twatela kwima yatalisa kumulimo uze twatwama nawo. Mulimo muka uze weji kutukafwanga ‘twimenga mihako’? Mulimo kana shina wakwambulula mujimbu wamwaza. * (Mateu 24:14) Echi chifwanyisa ahanjikile Yesu chikiko chatulingisa tukukulule mujila kaneyi. Tuchishimutwilenu hachifwanyisa chikwavo.

10. (a) Uno mbuto namavu vyamuchifwanyisa chamuka-kukuva vyemanyinako ika? (b) Uno kuchishina chatiliku kweji kwimanga ika?

10 Tangenu Luka 8:5-8, 11-15. Muchifwanyisa chamuka-kukuva, mbuto jikiko “mazu aKalunga” chipwe ngwetu mujimbu waWangana. Mavu emanyinako muchima wamutu wachifwanyisa. Mbuto jize jaholokelele hamavu amwaza jasokele nakupwa jino chishina chatiliku, kaha “jemine mihako 100.” Uno kuchishina chatiliku kweji kwimanga ika? Kutala kweji kwimanga cheka chishina chatiliku tahi? Nduma, kweji kwimanga mbuto jajihya jize jeji kukolanga numba jino jikapwe cheka vishina. Muchifwanyisa kana, linona limwe lyemine manona 100. Uno chifwanyisa kana chalitombola ngachilihi namulimo wetu wakwambulula?

Tweji kwimanga ngachilihi “mihako nalukakachila”? (Talenu palangalafu 11)

11. (a) Uno chifwanyisa chamuka-kukuva chalitombola ngachilihi namulimo wetu wakwambulula? (b) Uno tweji kwimanga ngachilihi mbuto jaWangana jajihya?

11 Twambenu ngwetu kunyima, Vinjiho jaYehova chipwe visemi jetu vaze vapwa Vinjiho vatunangwile mujimbu waWangana. Vatu kana vawahililile chikuma mwomwo twevwililile kumujimbu waWangana uze vafwanyisa kumbuto. Ngana muze mavu amwaza amuchifwanyisa chaYesu asokesele mbuto, nayetu twetavilile mujimbu kana nakuumona kupwa waulemu. Ngocho eyi mbuto yamujimbu waWangana yasokele nakupwa jino chishina chize chinahase kusoka nakwima mihako. Kuchishina chatiliku kakweshi kwima chishina chikwavoko oloze kweji kwimanga mbuto jajihya. Nayetu nawa katweshi kwima mihako hakunangula vatu vapwenga tumbajiko oloze hakwambulula mujimbu waWangana. * Uno tweji kwimanga ngachilihi mbuto jaWangana jajihya? Heshoho natwambulwila mujimbu waWangana, chinafwane nge tuli nakukuva mbuto jize vakuvile mumuchima wetu. (Luka 6:45; 8:1) Shikaho echi chifwanyisa chinatunangula tutachikize ngwetu, nge natutwalaho lika kwambululanga mujimbu waWangana, kaha tuli ‘nakwima mihako nalukakachila.’

12. (a) Vyuma muka tunalinangula kuchifwanyisa chamuvinyo nechi chamuka-kukuva? (b) Kaha vyuma kana navitukafwa ngachilihi?

12 Vyuma muka tunalinangula kuchifwanyisa chamuvinyo nechi chamuka-kukuva? Evi vifwanyisa vinatukafwe tutachikize ngwetu kwima chetu mihako kachapendamina hajila vatu navakwilamo kumujimbu wetuko. Oloze chapendamina hakuzata chetu nakashishi. Echi chalitombola namazu ahanjikile Paulu ngwenyi: “Mutu himutu mwakatambula fweto yenyi kweseka namulimo wenyi.” (Koli. 1, 3:8) Eyi fweto yapendamina hamulimo keshi nge hamihako nayifuma hakuzata mulimo kanako. Matilda uze nazate upayiniya hamyaka 20, ambile ngwenyi: “Ngweji kwivwanga kuwaha hakutachikiza ngwami Yehova mwakatufweta hamilimo tweji kumuzachilanga.”

NATWIMA NGACHILIHI MIHAKO NALUKAKACHILA?

13, 14. Kweseka namukanda waLoma 10:1, 2, mwomwo ika Paulu atwalileho lika kukafwa vaze vakanyinenga mujimbu waWangana?

13 Vyuma muka navitukafwa tutwaleho kwima mihako nalukakachila? Nganomu tunashimutwila, Paulu evwile kukola kumuchima mwomwo vaYuleya vakanyina kwivwilila kumujimbu waWangana. Chipwe ngocho, kalitwaminyinyine kuvakafwako. Ivwenu vyuma ahanjikile mumukanda uze asonekelele vaka-Kulishitu muLoma kutalisa kuli vaYuleya. Ambile ngwenyi: “Vyuma nguli nakufwila mumuchima wami, nakulembelela echi nguli nakuvalembelelako kuli Kalunga, vinapu chikupu vyaulwilo wavo. Mwomwo ngunahane unjiho ngwami, vali natwima yakumuzachila Kalunga, oloze keshi nge mwaya chinyingi chakwolokako.” (Loma 10:1, 2) Chuma muka chalingishile Paulu atwaleho kuzata mulimo wakwambulula?

14 Chatete, Paulu avulukile ovyo vyamulingishile atwaleho kwambulila vaYuleya. Ambile ngwenyi alingile ngocho mwomwo ‘yavyuma apwile nakufwila mumuchima wenyi.’ Afwililile ngwenyi vaYuleya vamwe vakawane ulwilo. (Loma 11:13, 14) Chamuchivali, Paulu ambile ngwenyi apwile “nakuvalembelelako kuli Kalunga.” Alombele Kalunga akafwe vaYuleya mangana vetavile mujimbu waWangana. Chamuchitatu, Paulu ambile nawa ngwenyi: “Vali natwima yakumuzachila Kalunga.” Paulu amwene vyuma vyamwaza muli vatu. Atachikijile ngwenyi vaYuleya vaze vapwile natwima vanahase kupwa tumbaji twaKulishitu ngana muze apwile ikiye.

15. Natuhasa kulondezeza ngachilihi Paulu? Hanenu vyakutalilaho.

15 Natuhasa kulondezeza ngachilihi Paulu? Chatete, twatela kufwila kutondatonda “vaze [vatwama] namichima yamwaza yakusaka kuyoya chahaya myaka yosena.” Chamuchivali, twatela kulombanga Yehova mangana asokolole mumichima yavatu vamwaza michima. (Vili. 13:48; 16:14) Silvana uze nazate upayiniya hamyaka kafwe 30, ambile ngwenyi: “Shimbu kanda nguhete hembo lyamutu, ngweji kuvangilanga kulomba Yehova angukafwe ngupwenga namuchima wakuunda.” Tweji kulombanga nawa Kalunga atume vangelo vatutwaminyine tuwane vatu vamwaza michima. (Mateu 10:11-13; Kuso. 14:6) Robert nawa uze nazate upayiniya hamyaka yakuzomboka 30, ambile ngwenyi, “Chapwa chamwaza chikuma kuzachila hamwe navangelo vaze vatachikiza chiyoyelo chamutu tuli nakusaka kwambulila.” Chamuchitatu, Twatela kumona vyuma vyamwaza vili mumuchima wamutu. Carl, kalama muchikungulwilo uze natwame mumuchano hamyaka yakuzomboka 50, ambile ngwenyi: “Ngwazanga kumona vyuma vyamwaza muli vatu vize navisolola nge mutu kana atwama nachisambo, vyuma vyakufwana nge kumwesa kukanwa, chipwe taliso yenyi yazangi chipwe nge mwahulisa vihula mujila yayivwovu.” Chikupu vene, tunahase kwima mihako nalukakachila ngana muze alingile Paulu.

‘LIVOKO LYOVE KANDA NALINOKAKO’

16, 17. (a) Vyuma muka natulinangula hachisoneka chaMuka-kwambulula 11:6? (b) Hanenu chakutalilaho chize nachisolola omwo mulimo wetu wakukuva unahase kukafwa vatu.

16 Numba tuhu natushinganyeka ngwetu mujimbu waWangana tweji kwambululanga kaweshi nakuheta vatu kumichimako, oloze twatela kutachikiza ngwetu mujimbu kana ukwechi ngolo. (Tangenu Muka-kwambulula 11:6.) Numba tuhu vatu kavevwilila kumujimbu wetuko, oloze veji kutumonanga. Veji kumonanga vwaliso yetu yaunyoji, nakavumbi ketu, nachisambo chetu. Mukuhita chalwola, vilinga vyetu vyamwaza vinahase kuvalingisa valumune vishinganyeka vyavo vyavipi. Omu mukiko chapwile nakuli Sergio naOlinda vaze twavulukanga kumaputukilo achino chihande.

17 Sergio ambile ngwenyi: “Mwomwo yamisongo, makumbi amwe twahonenenga kuya nakwambulwila kuchitulilo chajisacha. Omu twaputukile kwambulula cheka, vatu vatuhulishilenga ngwavo: ‘Mwafumineho tahi? Twamimwene lyehi.’” Olinda nawa ambile ngwenyi: “Vanyamutekenya vajisacha vawahilililenga nakututambakana ngwavo, ‘Hamilimo mwane.’ Kaha nawa vatulombelenga jimangazini.” Ava vapwevo nalunga vakasumukile lunga umwe mwavahana jitemo nakuvasakwilila hamilimo yavo.

18. Mwomwo ika muli nakufwila “kwima mihako nalukakachila?”

18 Chikupu vene, nge ‘mavoko etu kaweshi kunoka,’ kumulimo wakukuva mbuto jaWanganako, kaha tuli nakuhana “unjiho kuli vaka-mafuchi osena.” (Mateu 24:14) Chuma chachilemunyi, natupwa tuvakuwahilila hakutachikiza ngwetu Yehova ali nakutwivwila kuwaha, mwomwo azanga vosena vaze veji “kwimanga mihako nalukakachila.”

^ par. 2 Yesu naikiye ahanjikile ngwenyi kwambulwila ‘mungalila afumine’ kachapwile chachashiko. Mazu kana atwama mumikanda yosena yiwana yamujimbu wamwaza.—Mateu 13:57; Mako 6:4; Luka 4:24; Yowa. 4:44.

^ par. 7 Numba tuhu mitango yamuchifwanyisa kanechi yemanyinako vaze vatwama nalutalililo lwakuya mwilu, oloze vishina vyatwamamo vinahase kunganyalisa vangamba jaKalunga vosena.

^ par. 9 Numba tuhu “kwima mihako” chatalisa nawa kukupwa ‘namihako yashipilitu,’ oloze muchihande chino nechi nachikavangizaho natushindakanya hakupwa ‘namihako yamivumbo yetu’ chipwe ngwetu kuvilika waWangana.—Ngale. 5:22, 23; Hepe. 13:15.

^ par. 11 Halwola lukwavo nawa, Yesu azachishilenga vyakutalilaho vyakukuva nakwaha hakulumbununa vyamulimo wakunangula vatu vapwenga tumbaji.—Mateu 9:37; Yowa. 4:35-38.