Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

CHIHANDE CHAKULINANGULA 19

Omu Yehova Eji Kusololanga Zangi naChiyulo Mangana Akinge Vatu Jenyi kuVilinga Vyavipi

Omu Yehova Eji Kusololanga Zangi naChiyulo Mangana Akinge Vatu Jenyi kuVilinga Vyavipi

“Ove kawapwa uKalunga uze eji kwivwilanga kuwaha vilinga vyakuhukako. Kaha kakweshi mutu wavilinga vyavipi mwatwamanga nayoveko.”—SAMU 5:4.

MWASO 142 Tulinjililenu kuLutalililo Lwetu

VYUMA NATUSHIMUTWILA *

1-3. (a) Kweseka naSamu 5:4-6, uno Yehova eji kwivwanga ngachilihi havilinga vyakuhuka? (b) Mwomwo ika natwambila ngwetu kusavala vanyike chalimbalaka “[na]lushimbi lwaKulishitu”?

YEHOVA KALUNGA ahunga vilinga vyakuhuka vyosena. (Tangenu Samu 5:4-6.) Ahunga chikuma vatu vaze veji kusavalanga vanyike, mwomwo wapwa himulonga washili waunene. Etu Vinjiho jaYehova, twahunga tato yakusavala vanyike, kaha nawa katwasaka kwechelela tato kana yipwenga namuchikungulwilo chavaka-Kulishituko.—Loma 12:9; Hepe. 12:15, 16.

2 Kusavala vanyike chalimbalaka chikuma “[na]lushimbi lwaKulishitu.” (Ngale. 6:2) Mwomwo ika tunambila ngwetu chalimbalaka? Ngana muze twalinangulanga muchihande chinafumuho, lushimbi lwaKulishitu lwazama hazangi kaha nawa lwakundwiza chiyulo. Kukavangiza lushimbi kanelu cheji kulingisanga vaka-Kulishitu vamuchano vazakame vanyike nakuvalingisa vamone ngwavo vavazanga, nakulivwa kupwa vakukingiwa. Oloze kusavala vanyike chapwa hichuma chachipi chikuma chize cheji kuvalingisanga vevwenga nge kavavazangako, kaha nawa kaveshi namutu wakuvakingako.

3 Chaluvinda, tato kaneyi yakusavala vanyike yinalisale chikuma mukaye, kaha navaka-Kulishitu vamuchano vali nakumona ukalu kana. Mwomwo ika? Mwomwo “vatu vakuhuka navaka-kuhungumwisa vakwavo” vali nakuvula chikuma, kaha vatu kana vanahase kupwa namuchikungulwilo. (Chimo. 2, 3:13) Kaha nawa vaka-Kulishitu vamwe vanahungukila kukufwila chamujimba, kahechi chinavalingisa vapwenga natato kaneyi yayipi. Tushimutwilenu jino tumone ovyo kusavala vanyike chapwila shili yayinene. Kufumaho natushimutwila vyuma veji kulinganga tulama kachi nge mutu navulumuna mulonga washili waunene wakufwana nge wakusavala kanyike, nomu visemi vanahase kukinga vana vavo. *

WAPWA MULONGA WASHILI WAUNENE

4-5. Mwomwo ika kusavala kanyike wapwila mulonga waunene?

4 Kusavala vanyike cheji kunehanga ukalu waunene chikuma. Cheji kunehanga ukalu kuli uze vanasavala, nakwivwisa kupihya vausoko wenyi navandumbwenyi muchikungulwilo. Chikupu vene, kusavala vanyike wapwa himulonga washili waunene.

5 Kusavala kanyike wapwa mulonga waunene. Kulinga chuma chize nachivwisa vakwetu kupihya kumuchima nakuvalingisa vayande, wapwa himulonga. Nganomu natushimutwila muchihande chinakavangizaho, mutu uze eji kusavalanga vanyike, eji kuvevwisanga kupihya chikuma kumuchima. Cheji kulingisanga kanyike ahone kufwelela uze namusavala, nakulivwa jino kupwa wakuhona kukingiwa. Shikaho vanyike vatela kuvakinga kuvatu kanava vakuhuka, kaha vaze vanamononga ukalu kana vasakiwa kuvavendejeka nakuvakafwa.—Teso. 1, 5:14.

6-7. Mwomwo ika kusavala kanyike wapwila mulonga kuchikungulwilo nakufulumende?

6 Kusavala kanyike wapwa mulonga waunene kuchikungulwilo. Kachi nge ndumbwetu umwe muchikungulwilo navulumuna mulonga kanou, kaha eji kusawisanga chikungulwilo. (Mateu 5:16; Petu. 1, 2:12) Chuma kana cheji kwivwisanga kupihya vaka-Kulishitu vakushishika vosena vaze veji ‘kulwanga jita yakulama lufwelelo.’ (Yuta 3) Vatu vavilinga vyakuhuka vaze kavasaka kupihilila nakwalumukako, veji kusawisanga chikungulwilo, ngocho veji kuvafumisanga muchikungulwilo.

7 Kusavala kanyike wapwa mulonga waunene kufulumende. Vaka-Kulishitu vosena vatela ‘kuliluula kuli vaze vali nawata.’ (Loma 13:1) Tweji kuliluulanga kujifulumende hakukavangiza jishimbi jamumafuchi twatwama. Kachi nge mutu umwe muchikungulwilo mwahokola lushimbi lwafulumende lwahanjika hamilonga yakufwana nge yakusavala vanyike, kaha mutu kana nalingi mulonga kufulumende. (Esekesenuko Vilinga 25:8.) Tulama kavatwama nangolo jakuzangamisa vatu vaze navahokola jishimbi jafulumendeko. Chipwe ngocho, kaveshi kukinga uze navulumuna kuchina kumuzangamisa kuli vaka-fulumendeko. (Loma 13:4) Mutu uze mwalinga mulonga kana eji kwahanga jino vize apwile nakukuva.—Ngale. 6:7.

8. Uno nge mutu mwavulumuna mulonga kuli mukwavo, kaha Yehova eji kuumonanga ngachilihi?

8 Kusavala kanyike wapwa mulonga waunene chikuma kuli Kalunga. (Samu 51:4) Kachi nge mutu navulumuna mulonga kuli mukwavo mutu, kaha nalingi nawa mulonga kuli Yehova. Achishinganyekenu haJishimbi jize Kalunga ahanyine vaIsalele. Jishimbi kana jambile ngwajo, kachi nge mutu mweva vyuma vyamukwavo, chipwe kumulyapula, kaha ‘nalingi shili kuli Yehova.’ (Levi 6:2-4) Shikaho, nge mutu umwe muchikungulwilo mwasavala kanyike, kaha ali nakulinga shili kuli Kalunga. Mutu kana eji kusawisanga chikuma lijina lyaYehova. Shikaho twatela kutachikiza ngwetu tato kana yapwa yayipi kaha nawa himulonga waunene chikuma kuli Kalunga.

9. Uno liuka lyaYehova linasonekanga vihande muka, kaha mwomwo ika?

9 Hamyaka yayivulu, liuka lyaYehova linasonekanga vihande vyavivulu vize vinahanjikanga hachihande chakusavala vanyike. Chakutalilaho, vihande vimwe vyatwama muKaposhi Kakutalila naTonenu! vinahanjikanga havyuma vize vatela kulinga vatu vaze vanamononga ukalu kana, nomu vatu veka vanahase kuvakafwa, nakuvakolezeza, najijila jize visemi vanahase kukingilamo vana vavo. Kaha nawa tulama vanatambulanga jindongi jamuVisoneka jakuvakafwa kachi nge ndumbwavo navulumuna mulonga kana. Namakumbi ano, liuka lyaYehova lichili lika nakukekesa hajila tulama vatela kusopelamo vihande vyavaka-kusavala vanyike. Mwomwo ika? Mwomwo vanakusaka vatu vamone ngwavo chikupu vene jila vali nakusopelamo vihande kana yinalitombola nalushimbi lwaKulishitu.

MWAKULINGILA NGE KUNASOLOKA MILONGA YASHILI YAYINENE

10-12. (a) Chuma muka veji kwanukanga tulama nge vali nakutala hamulonga washili waunene, kaha veji kufwilanga kulinga ika? (b) Kweseka namazu ahali WaYakova 5:14, 15, vyuma muka tulama veji kufwilanga kulinga?

10 Nge tulama vali nakusopa milonga yashili yayinene, veji kwanukanga ngwavo lushimbi lwaKulishitu lwavalweza vasolwelenga mikoko zangi, nakulinga vyuma vize Kalunga amona kupwa vyakwoloka kaha nawa vyachiyulo. Echi cheji kuvalingisanga vakekese vyuma vyavivulu kachi nge vanevu ngwavo ndumbwavo navulumuna mulonga washili waunene. Chuma chachilemu vafwila kulinga tulama shina kulingisa lijina lyaKalunga kupwa lyajila. (Levi 22:31, 32; Mateu 6:9) Kaha nawa vasaka kukinga vandumbwavo kushipilitu nakukafwa vaze vali muukalu.

11 Kachi nge tulama navamona ngwavo uze avulumwine mulonga napihilila nakwalumuka, kaha veji kufwilanga kumukafwa mangana atunge cheka usoko wakukola naYehova. (Tangenu WaYakova 5:14, 15.) Kachi nge muka-Kulishitu navulumuna mulonga washili waunene hakufwila kulisuulwisa ivene, kaha mutu kana ali nakuviza kushipilitu. Echi chalumbununa nge mutu kana keshi nausoko wamwaza naYehovako. * Shikaho tulama navapwa jino nge vandotolo vakushipilitu. Ngocho veji kufwilanga kukafwa ‘uze naviji ayoye’ [kulumbununa mutu uze navulumuna mulonga washili]. Kumuhuhumuna naVisoneka nachimukafwa apwenga cheka nausoko wamwaza naKalunga. Oloze nahase kunganyala kuvanga kaha nge mwapihilila nakwalumuka.—Vili. 3:19; Koli. 2, 2:5-10.

12 Chikupu vene, tulama vatwama namulimo waunene chikuma. Veji kuzakamanga utanga uze Kalunga avahana kulama. (Petu. 1, 5:1-3) Vasaka vandumbwavo muchikungulwilo valivwe kupwa vakukingiwa. Kahechi chikiko cheji kuvalingisanga vafwile kutala washiwashi hamilonga yashili yayinene yakufwana nge yakusavala vanyike. Vyuma muka veji kulinganga? Tutalenu havihula vili kumaputukilo  apalangalafu 13, na  15, na  17.

13-14. Uno tulama veji kukavangizanga jishimbi jafulumende jize jahanjika hakwambulula mutu uze nasavala kanyike tahi? Lumbununenu.

 13 Uno tulama veji kukavangizanga jishimbi jafulumende jize jahanjika hakwambulula mutu uze nasavala kanyike tahi? Eyo. Mumafuchi muze mwatwama eji jishimbi, tulama veji kukavangizanga jishimbi kana. (Loma 13:1) Jishimbi kana kajalimbalaka najishimbi jaKalungako. (Vili. 5:28, 29) Kachi nge tulama vanavalweze ngwavo ndumbwavo umwe nasavala kanyike, veji kuhulisanga kuofesi yamutango vavalweze mwakulingila.

14 Tulama veji kulwezanga mutu uze ali muukalu kana navisemi jenyi navatu vosena vaze vanejiva chihande kana vambulule kufulumende. Jino ngachilihi nge mutu uze vanambulula kufulumende apwa ndumbwetu kaha chihande kana hinachivwakana mungalila yosena? Kutala muka-Kulishitu uze nambulula chihande kana, atela kulihana mulonga ngwenyi nanehe katombo halijina lyaKalunga tahi? Nduma, mwomwo mutu uze navulumuna mulonga kana ikiye nanehe katombo halijina lyaKalunga.

15-16. (a) Kweseka nachisoneka chaWaChimoteu 1, 5:19, mwomwo ika kwatela kupwa vinjiho vavali shimbu kanda tulama vatunge komiti yakusopa? (b) Vyuma muka veji kulinganga tulama nge vanevu ngwavo ndumbwavo nasavala kanyike?

 15 Mwomwo ika kwatela kupwa vinjiho vavali shimbu kanda tulama vatunge komiti yakusopa? Mwomwo lwapwa hilushimbi lwamuMbimbiliya luze lwakundwiza chiyulo. Kachi nge mutu uze navulumuna mulonga mwalihamika, kaha kwatela kupwa vinjiho vavali vaze vatela kuhana unjiho wakutamo numba jino tulama vatunge komiti yakusopa. (Lushi. 19:15; Mateu 18:16; tangenu WaChimoteu 1, 5:19.) Uno echi chinalumbununa nge shimbu kanda vambulule mulonga kufulumende, kwatela kupwa vinjiho vavali tahi? Nduma. Tulama chipwe vatu muchikungulwilo kavatela kukavangiza lushimbi kana hakwambulula milonga kufulumendeko.

16 Kachi nge tulama vanevu ngwavo ndumbwavo nasavala kanyike, kaha veji kukavangizanga jishimbi jafulumende jahanjika hakwambulula mulonga kana, kufumaho veji kukekesanga Visoneka mangana vamone munayi chihande chosena numba nge chakutamo kutunga komiti yakusopa nyi chiku. Nge uze vanambe ngwavo nasavala kanyike mwalihamika, kaha tulama veji kuhulisanga vinjiho vaze vamumonanga. Kwatela kupwa vatu vavali, uze nambulula, namutu weka uze mwahana unjiho wakusolola nge mukiko vene, chipwe kuvuluka vilinga vyeka vyauvumbi eji kulinganga uze vanambe ngwavo nasavala kanyike. Echi nachikafwa tulama vatunge komiti yakusopa. * Numba tuhu kakweshi chinjiho wamuchivaliko, oloze kacheshi nakulumbununa nge mutu uze nambulula mulonga kana nalyongoko. Numba tuhu kakweshi vinjiho vavali vakuhana unjihoko, oloze tulama vanahase kumona ngwavo pamo mutu kana navulumuna mulonga waunene uze unevwisa vakwavo kupihya kumuchima. Tulama veji kutwalangaho kuvendejeka vaze vanevu kupihya hachuma nalingi. Kaha nawa veji kutwalangaho lika kukinga chikungulwilo kuchina mutu kana mwakakindulukilaho kulinga chuma kana kuli vandumbwavo veka muchikungulwilo.—Vili. 20:28.

17-18. Lumbununenu mulimo yazata komiti yakusopa.

 17 Komiti yakusopa yazata mulimo muka? Lizu lyakwamba ngwavo “kusopa,” kalyalumbununa nge tulama vakiko veji kusopanga nakumona numba nge mutu kana vatela kumuzangamisa kuli vaka-fulumende mwomwo yakuhokola jishimbi jafulumendeko. Tulama veji kusezanga vihande vyamuchitungilo mumavoko avaka-fulumende mangana valinge mweshomwo vanasake hali uze nahokola lushimbi lwafulumende. (Loma 13:2-4; Chitu. 3:1) Tulama veji kukekesanga kaha ndumbwavo uze navulumuna mulonga nakumona numba nge vatela kumufumisa muchikungulwilo chipwe chiku.

18 Tulama vaze veji kupwanga mukomiti yakusopa, veji kutalanga kaha havihande vyakushipilitu chipwe vyakupandama kuvyuma vafwelela. Veji kukekesanga Visoneka mangana vamone numba nge ndumbwavo uze navulumuna napihilila nakwalumuka nyi chiku. Kachi nge mwahona kupihilila nakwalumuka, kaha navamufumisa muchikungulwilo nakumuvilika kuchikungulwilo. (Koli. 1, 5:11-13) Oloze nge napihilila nakwalumuka, kaha vanahase kumwecha atwaleho kupwa muchikungulwilo. Chipwe ngocho, tulama navamulweza ngwavo nachikapwa chachikalu kumutongola chipwe kumuzachisa mukala mulimo wamuchikungulwilo. Hakusaka kukinga vanyike, tulama veji kulwezanga visemi muchikungulwilo kupenge mangana vazangame namutu uze atwama napuho yakusavala vanyike. Tulama kavatela kwambulula chihande chakanyike uze vanasavalako, oloze chatela kupwa chakusweka.

MWAKUKINGILA VANA VENU

Visemi veji kukinganga vana vavo kuvatu vaze vanahase kuvasavala, hakushimutwilanga navo mijimbu yize yahanjika hachihande chakulisavala. Visemi veji kuzachisanga vihande vize liuka lyaKalunga lili nakutuwahishilanga. (Talenu palangalafu 19 nakuheta ku 22)

19-22. Vyuma muka vatela kulinga visemi mangana vakinge vana vavo? (Talenu muvwimbimbi wahalipapilo lyahelu.)

19 Veya vatwama namulimo wakukinga vana kuponde? Visemi javo. * Vana vapwa wana, kaha nawa “uswana wakufuma kuli Yehova.” (Samu 127:3) Shikaho, enu visemi mwatwama namulimo wakulama wana kana. Namuhasa kukinga ngachilihi vana venu kuchina navavasavala?

20 Chatete, linangulenu vyavivulu kutalisa kuchihande chakusavala vanyike. Tachikizenu omu vapwa vatu vaze veji kusavalanga vanyike, najijila veji kuzachisanga mangana vongenga vanyike. Zangamenu navatu vaze munamono ngwenu vanahase kusavala vana venu. (Vishi. 22:3; 24:3) Kakavulu vanyike veji kuvasavalanga kuvatu vaze vatachikiza nakulijilila navo.

21 Chamuchivali, pwenunga vakukasunuka kushimutwila navana venu. (Lushi. 6:6, 7) Echi chasakiwa nawa kupwa vaka-kwivwilila kanawa vyuma navamilweza. (Yako. 1:19) Tachikizenu ngwenu vanyike kavapwa vakukasunuka kwambulula chihande chakuvasavalako. Veji kushinganyeka ngwavo pamo kamweshi kuvafwelela ngwenu vanahanjika muchanoko, chipwe pamo mwomwo yakuvevwisa woma kuli mutu uze avasavalanga. Kachi nge munamono ngwenu kuli vyuma vimwe vinapihi kuli mwanenu, kaha muhulisenu kanawa nakwivwilila vyuma mwamilweza.

22 Chamuchitatu, nangulenunga vana venu vatachikize chihande chakulisavala. Vanangulenu chihande kana kweseka namyaka yavo yakusemuka. Vanangulenu vyuma vatela kuhanjika navyuma vatela kulinga kachi nge mutu mwavakwata mujila yize kayatelako. Zachisenunga vyuma vali nakuminangula muliuka lyaKalunga mangana mukinge vana venu kuchina kuvasavalanga.—Talenu lipwata lyakwamba ngwavo, “ Linangulenu Enu Vavene naKunangula Vana Venu.”

23. Uno kusavala vanyike twachimona ngachilihi, kaha chihula muka navakumbulula muchihande nachikavangizaho?

23 Etu Vinjiho jaYehova twamona kusavala vanyike kupwa himulonga waunene chikuma kaha nawa hichuma chaunyengwe. Vandumbwetu vaze veji kuvulumunanga milonga yashili yayinene veji kuvafumisanga muchikungulwilo mwomwo chikungulwilo cheji kukavangizanga lushimbi lwaKulishitu. Uno tunahase kukafwa ngachilihi vatu vaze vanamononga ukalu wakuvasavala? Chihula kana navachikumbulula muchihande nachikavangizaho.

MWASO 103 Tufunga Vapwa Wana

^ par. 5 Muchihande chino natushimutwila omu tunahase kukinga vanyike kuvatu vaze vanahase kuvasavala. Natulinangula nawa omu tulama veji kukinganga chikungulwilo nomu visemi vanahase kukinga vana vavo.

^ par. 3 MAZU VANALUMBUNUNA: Kusavala kanyike cheji kulingiwanga nge mukulwane mwalinga kala chuma kumujimba wakanyike mangana evwenga nge vali nakulisavala. Mutu kana nahase kulinga ngocho hakulisavala nenyi, chipwe kumusavalila mukanwa chipwe mundumbi, chipwe kumusokota kuusonyi, nakumukwatakwata hamavele, chipwe hamatako navilinga vyeka vyakupandama kukulisavala. Numba tuhu vanyike vamapwevo vakiko vavula kumona ukalu wakuvasavala, oloze navanyike vamalunga navakiko veji kumonanga ukalu woumwe. Numba tuhu malunga vakiko vatwama natato yakusavala vanyike vamapwevo, oloze namapwevo vamwe veji kusavalanga vanyike vamalunga.

^ par. 11 Numba tuhu muka-Kulishitu mwavulumuna mulonga washili waunene mwomwo yakuzeya kushipilitu, oloze mwapwa lika namulonga kuli Yehova.—Loma 14:12.

^ par. 16 Vakulwane kavatela kusanyika kanyike uze vanasavala apwengako omu navehwojola ndumbwavo uze vanambe ngwavo namusavala. Chisemi chauze mwana chipwe kala mukulwane uze vafwelela kuli uze kanyike, nahase kulweza tulama vyuma vyasolokanga, kuchina mwahomba chikuma.

^ par. 19 Mulimo uze vahana visemi, ukiko vatela kuzata navatu vaze veji kulelanga vana vambala.