Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

CHIHANDE CHAKULINANGULA 46

Umikenu, Yehova Mwamikafwanga

Umikenu, Yehova Mwamikafwanga

“Kangweshi kukakusezako, kangweshi kukakumbilako.”—HEPE. 13:5.

MWASO 55 Kanda Kuvevwa Womako

VYUMA NATUSHIMUTWILA *

1. Chuma muka nachituvendejeka kachi nge tuli nakushinganyeka ngwetu katweshi namuka-kutukafwako? (Samu 118:5-7)

UNO mwashinganyekaho lyehi ngwenu kamweshi namutu wakumikafwako halwola muli nakumona ukalu tahi? Vavavulu mukiko veji kushinganyekanga, kuhakilako vene navangamba jaYehova vakushishika. (Vamya. 1, 19:14) Kachi nge muli muukalu, kaha mwatela kwanuka lushiko lwaYehova lwakwamba ngwenyi: “Kangweshi kukakusezako, kangweshi kukakumbilako.” Shikaho, tunahase kuhanjika nakukunyuka ngwetu: “Yehova ikiye muka-kungukafwa, kangweshi kwivwa womako.” (Hepe. 13:5, 6) Kaposetolo Paulu asonekelele vandumbwenyi vamuYuleya mazu kana kafwe mu 61 C.E. Mazu asonekele eji kutwanukisanga mazu atwama hali Samu 118:5-7.—Tangenu.

2. Vyuma muka natushimutwila muchihande chino, kaha mwomwo ika?

2 Ngana muze chapwile kuli muka-kwimba jisamu, naPaulu alimwenenene ivene omwo Yehova apwile nakumukafwa mukuyoya chenyi. Chakutalilaho, myaka yivali kunyima shimbu kanda asoneke mukanda WavaHepeleu, atambukile ungeji wakwivwisa woma hakalungalwiji haze havawanyinyine nyamanganda. (Vili. 27:4, 15, 20) Shimbu kanda ungeji kana, Yehova akafwilenga Paulu mujijila jakulisezaseza, kaha mukiko alingile nomu vatambukile ou ungeji. Natushimutwila jijila jitatu jize Yehova amukafwilililemo. Amukafwile kuhichila muli Yesu navangelo, navaka-kuyula navakwavo vaka-Kulishitu. Kushimutwila havyuma vyasolokele mukuyoya chaPaulu nachitulingisa tufwelele ngwetu Kalunga mwakumbululanga kulomba chetu.

VAMUKAFWILE KULI YESU NAVANGELO

3. Paulu pamo alihulishile chihula muka, kaha mwomwo ika?

3 Paulu apwile nakusakiwa kumukafwa. Kafwe mu 56 C.E., lizavu lyavatu lyamukokelelele kuweluka watembele muYelusalema mangana vamujihe. Kaha likumbi lyakavangijileho, omu vamunehele muSunendeline, vaka-kole jenyi vasakile kumutanya. (Vili. 21:30-32; 22:30; 23:6-10) Halwola kana Paulu pamo alihulishile ngwenyi, ‘Nangumika muukalu kana palanga nakumwaka uka?’

4. Yehova azachishile ngachilihi Yesu mangana akafwe Paulu?

4 Uno Paulu vamukafwile ngachilihi? Omu vamukwachile, “Mwata” Yesu ejile nakwimana kuli ikiye naufuku nakumulweza ngwenyi: “Umika. Mwomwo nganomu unahane lyehi kanawa unjiho muYelusalema havyuma vyakunguvuluka ami, ngocho mukiko nawa watela kuhana unjiho namuLoma nawa.” (Vili. 23:11) Mazu kana amukolezezele chikupu. Yesu asangejekele Paulu hakuhana unjiho muYelusalema. Kaha amufwelelesele ngwenyi mwakaheta wamutonyi muLoma mangana akahane cheka unjiho. Hanyima yakumufwelelesa, Paulu alivwile kupwa wakukingiwa ngana muze eji kwivwanga mwana uze vanapakata kuli ise.

Omu Paulu apwile muwato, kwejile peho yanyamanganda, kaha kangelo amufwelelesele ngwenyi vosena vaze ali nakutambuka navo muwato kaveshi kufwako (Talenu palangalafu 5)

5. Yehova azachishile ngachilihi kangelo hakukafwa Paulu? (Talenu muvwimbimbi wahalipapilo lyahelu.)

5 Ukalu muka ukwavo amwene Paulu? Omu hahichile myaka yivali kufuma haze apwile muukalu muYelusalema, Paulu anyinyine wato uze wapwile nakuya kuItalya. Kaha kwejile peho yanyamanganda, ngocho vatu vosena muwato valizakaminyine ngwavo navafwa. Oloze Paulu kalizakaminyineko. Mwomwo ika? Alwezele vaze vapwile muwato ngwenyi: “Naufuku, kuli ami kwemananga kangelo kaKalunga kami ou ngweji kuzachilanga mulimo wajila nakulemesa, kaha ambanga ngwenyi: ‘Ove Paulu, kanda nawivwa womako. Watela kwimana kumeso aKesale. Tala! Kalunga mwavakinga vosena vaze uli nakutambuka navo muwato.’” Yehova azachishile kangelo afwelelese Paulu namazu wowamwe nawaze azachishile Yesu. Kaha chamuchano vene, Paulu ahetele kuLoma.—Vili. 27:20-25; 28:16.

6. Lushiko muka lwaYesu luze lunahase kutujikijisa, kaha mwomwo ika?

6 Veji kutukafwanga ngachilihi makumbi ano? Yesu mwatukafwanga ngana muze akafwile Paulu. Chakutalilaho, Yesu ashika vosena vaze veji kumukavangizanga ngwenyi: “Nangupwanga nayenu makumbi osena palanga nakuchikukulwishi chakatwamino kamyaka yino.” (Mateu 28:20) Mazu ahanjikile Yesu eji kutujikijisanga. Mwomwo ika? Mwomwo lwola lumwe chapwa chachikalu kupwa vakumika. Chakutalilaho, kachi nge mutu twazanga nafu, tweji kutwalangaho kulishona hamyaka yayivulu. Vamwe veji kulipikanga naukalu uze weji kwizanga mwomwo yaushinakaji. Vakwavo nawa veji kuhombanga mwomwo yaukalu wakulisezaseza. Chipwe ngocho, tweji kutwalangaho lika kumika muukalu kana mwomwo twatachikiza ngwetu Yesu ali nayetu “makumbi osena,” kuhakilako vene namakumbi aze natumonanga ukalu mukuyoya chetu.—Mateu 11:28-30.

Vangelo veji kututwaminyinanga nakutukafwa omu tweji kuzatanga mulimo wakwambulula (Talenu palangalafu 7)

7. Kweseka naKusoloka 14:6, Yehova eji kutukafwanga ngachilihi makumbi ano?

7 Mazu aKalunga atufwelelesa ngwawo Yehova eji kutukafwanga kuzachisa vangelo. (Hepe. 1:7, 14) Chakutalilaho, vangelo veji kutukafwanga nakutukinga omu tweji kwambululanga “mujimbu wamwaza waWangana” kuli “vaka-mafuchi osena, navaka-miyachi yosena, navaka-malimi osena.”—Mateu 24:13, 14; tangenu Kusoloka 14:6.

VAMUKAFWILE KULI VAZE VAPWILE NAWATA

8. Yehova azachishile ngachilihi kapitau kamaswalale akafwe Paulu?

8 Uno Paulu vamukafwile ngachilihi? Mu 56 C.E., Yesu afwelelesele Paulu ngwenyi mwaheta wamutonyi muLoma. Oloze vaYuleya vamwe muYelusalema vasakile kulukuka Paulu nakumujiha. Omu kapitau kamaswalale Kolochiu Lushase atachikijile chuma kana, akingile Paulu. Amukingile ngachilihi? Hahaze vene, atumine maswalale vavavulu vatwale Paulu kuKesaliya, ungeji wajikilomita 105 kufuma kuYelusalema. Omu vahetele muKesaliya, Nguvulu Fwelise ahanyine lushimbi ngwenyi Paulu “vamulamine muzuvo yaHelote yawangana.” Ngocho vaYuleya vaze vasakile kumujiha kavahashileko.—Vili. 23:12-35.

9. Uno Nguvulu Fwesetu akafwile ngachilihi Paulu?

9 Hanyima yamyaka yivali, Paulu apwile lika muzuvo yakulamina vafunge muKesaliya. Omu nguvulu Fwelise afwile, vamushishile kuli Fwesetu. VaYuleya valembelelele Fwesetu akindulwise Paulu kuYelusalema vakamusopese, oloze Fwesetu akanyine. Chasoloka nge nguvulu atachikijile ngwenyi vaYuleya “vajinyine ngwavo vaswaminyine Paulu mangana vamujihile mujila.”—Vili. 24:27–25:5.

10. Nguvulu Fwesetu alingile ngachilihi omu Paulu amulembelelele ngwenyi chihande chenyi vakachisope kuli Kesale?

10 Mukuhita chalwola, chihande chaPaulu vachisopelelele muKesaliya. Kaha Fwesetu “hakusaka ngwenyi vaYuleya vamwivwile uselewa,” ahulishile Paulu ngwenyi: “Kutala nausaka kuya kuYelusalema vakakusopesele kumeso ami [tahi]?” Paulu atachikijile ngwenyi vanahase kumujihila muYelusalema, kaha nawa atachikijile vyuma atelelele kulinga mangana alwile mwono wenyi, nakuheta muLoma nakutesamo mulimo wenyi. Ngocho ambile ngwenyi: “Ngunalombo chihande chami vakachisope kuli Kesale!” Hanyima yakushimutwila nalizavu lyavaka-kutwama punga, Fwesetu akumbulwile Paulu ngwenyi: “Unalombo lyehi chihande chove vakachisope kuli Kesale, ngocho nauya vene kuli Kesale.” Chuma alingile Fwesetu chakingile Paulu kuli vaka-kole jenyi. Ngocho Paulu jino ayile kuLoma kwakusuku navaYuleya vaze vasakile kumujiha.—Vili. 25:6-12.

11. Paulu pamo ashinganyekele hamazu muka akumufwelelesa aze asonekele Isaya?

11 Omu Paulu apwile nakuvandamina ungeji wenyi wakuya kuItalya, pamo ashinganyekelenga hamazu ahanjikile kapolofweto Isaya kuvatu vaze vafumbukilile Yehova ngwenyi: “Takenu mwakulingila, oloze vyuma namutaka navavihonesa. Hanjikenu vyeshovyo munasake kulinga, oloze kavyeshi kufukilako, mwomwo Kalunga ali nayetu.” (Isa. 8:10) Paulu atachikijile ngwenyi Kalunga mwamukafwa, kahechi pamo chikiko chamukafwile omike muukalu weka uze wamuwanyine.

Yehova nahase kuzachisa vaze vali nawata mangana vakinge vangamba jenyi, ngana muze alingilenga kunyima (Talenu palangalafu 12)

12. Yulyu alaminenga ngachilihi Paulu, kahechi chalingishile Paulu atachikize chuma muka?

12 Mu 58 C.E., Paulu akatukile ungeji wenyi wakuya kuItalya. Hakuwana nge apwile funge, vapwile nakumulama kuli Yulyu, kapitau kamaswalale javaLoma. Shikaho, Yulyu apwile nangolo jakuyanjisa Paulu chipwe kumuzakama. Uno azachishile ngachilihi ngolo jenyi? Likumbi lyakavangijileho omu vasulikile wato, “Yulyu asolwelele Paulu likoji, amusuwile ayenga kuli masepa jenyi.” Lwola lweka nawa Yulyu ayowele Paulu. Mujila muka? Maswalale vasakile kujiha vafunge vosena vaze vapwile muwato, oloze Yulyu avakanyishile. Mwomwo ika? Mwomwo “afwililile kukinga Paulu.” Chasoloka nge Paulu atachikijile ngwenyi Yehova apwile nakumukinga kuhichila muli ou kapitau kamaswalale.—Vili. 27:1-3, 42-44.

Talenu palangalafu 13

13. Yehova nahase kuzachisa ngachilihi vaze vali nawata?

13 Veji kutukafwanga ngachilihi makumbi ano? Nge Yehova nasake, nahase kuzachisa shipilitu yenyi yajila mangana alingise vaze vali nawata valinge mwaya muchima wenyi. Mwangana Solomone asonekele ngwenyi: “Muchima wamwangana unapu nge kalwiji mulivoko lyaYehova. Eji kuutalikisanga mweshomwo nasake.” (Vishi. 21:1) Uno chishimo kana chalumbununa ika? Vatu vanahase kufula kapila nakukatalikisa mweshomwo vanasake. Chochimwe nawa, Yehova nahase kuzachisa shipilitu yenyi yajila mangana yilingise vaze vali nawata valinge vyuma kweseka namuze nasake. Nge chuma kana chinasoloka, vaze vali nawata veji kulinganga vyuma vize navinganyalisa vatu jaKalunga.—Esekesenuko Ezela 7:21, 25, 26.

14. Kweseka naVilinga 12:5, veya tunahase kulombelako?

14 Uno vyuma muka twatela kulinga? Tunahase kulombelako “vamyangana navosena vaze vali muvihela vyavilemu” kachi nge vali nakutala hachihande chize chinakwate hachiyoyelo chetu chakushipilitu nahamulimo wetu. (Chimo. 1, 2:1, 2; Nehe. 1:11) Ngana muze valingile vaka-Kulishitu vakulivanga, nayetu twatela kulombelangako vandumbwetu vosena vaze vali mutumenga. (Tangenu Vilinga 12:5; Hepe. 13:3) Kaha nawa tunahase kulombelangako tupokola vaze vali nakulama vandumbwetu mutumenga. Twatela kulembelela Yehova alumune vishinganyeka vyavo mangana valinge ngana muze alingile Yulyu nakusolwela “likoji” vandumbwetu vaze vanakase.—Vili. 27:3.

VAMUKAFWILE KULI VANDUMBWENYI

15-16. Yehova azachishile ngachilihi Alishitaku naLuka mangana akafwe Paulu?

15 Uno Paulu vamukafwile ngachilihi? Omu Paulu apwile haungeji wakuya kuLoma, Yehova azachishile vandumbwenyi mapapa kakavulu mangana vamukafwe. Tutalenu havyakutalilaho vimwe.

16 Masepa jaPaulu vavali, Alishitaku naLuka vapwile nenyi hamwe haungeji wakuya kuLoma. * Valisuwile kuhaka myono yavo muponde hakuya hamwe naPaulu, numba tuhu vakiko kavavafwelelesele kuli Yesu ngwenyi navaheta vavatonyi muLomako. Omu wasakile kuvomba wato hakiko jino vatachikijile ngwavo kaveshi kufwako. Shikaho, chasoloka nge Paulu alombele kuli Yehova nakumusakwilila hakuzachisa Alishitaku naLuka vaze vanyinyine wato muKesaliya vamukolezeze.—Vili. 27:1, 2, 20-25.

17. Yehova akafwile ngachilihi Paulu kuhichila muli vakwavo vaka-Kulishitu?

17 Omu Paulu apwile haungeji kana, vamukafwilenga kuli vandumbwenyi vavavulu. Chakutalilaho, omu vasulikile kuShitone, Yulyu etavishile Paulu “ayenga kuli masepa jenyi vakamuzakame.” Kahomu vahetele munganda yaPuteyole, Paulu namasepa jenyi ‘vawanyine vandumbwavo, kaha vavalembelelele vatwame navo makumbi 7.’ Omu vaka-Kulishitu vamujingalila kana vazakamine Paulu namasepa jenyi, Paulu avalwezelenga vyakuliwana navyo vize vyajikijishile lufwelelo lwavo nakupwa vakuwahilila. (Esekesenuko Vilinga 15:2, 3.) Kufumaho, Paulu namasepa jenyi vatwalileho naungeji wavo.—Vili. 27:3; 28:13, 14.

Yehova eji kutukafwanga kuzachisa vandumbwetu, ngana muze alingile kuli Paulu (Talenu palangalafu 18)

18. Mwomwo ika Paulu asakwililile Kalunga nakupwa wakujikiza?

18 Omu Paulu apwile kwakamwihi nakuheta muLoma, pamo anukile mazu asonekelele vandumbwenyi vamuchikungulwilo chamunganda kana myaka yitatu kunyima, ngwenyi: “Hamyaka yayivulu ngunafwilanga chikuma kwiza kuli enu.” (Loma 15:23) Oloze kashinganyekele ngwenyi mwakaheta kuchihela kana oku napu fungeko. Paulu ajikijile omu amwene vandumbwenyi vamuLoma vali nakumuvandamina kujila mangana vamumeneke. Mbimbiliya yamba ngwayo: “Kahomu Paulu avamwene, amusakwililile Kalunga, kaha ajikijile.” (Vili. 28:15) Paulu asakwililile Kalunga omu vandumbwenyi vejile nakumumeneka. Mwomwo ika? Mwomwo amwene ngwenyi Yehova apwile nakumukafwa hakuzachisa vandumbwenyi muchikungulwilo.

Talenu palangalafu 19

19. Kweseka naWaPetulu 1, 4:10, Yehova nahase kutuzachisa ngachilihi mangana tukafwe vaze vali muukalu?

19 Uno vyuma muka twatela kulinga? Kutala mwatachikizako vandumbwenu vamwe muchikungulwilo vaze vali nakuyanda mwomwo yakuviza, chipwe kufwisa mutu vazanga, chipwe mwomwo yaukalu weka tahi? Kachi nge tunejiva ngwetu kuli mutu ali nakusakiwa kukafwa, kaha twatela kulomba Yehova atukafwe tuhanjike chipwe kulinga chuma chamwaza kumutu kana. Mazu natuhanjika navyuma natulinga vinahase kukolezeza vandumbwetu vaze vali muukalu. (Tangenu WaPetulu 1, 4:10.) * Vatu vaze natukafwa vanahase cheka kufwelela mazu atufwelelesa Yehova akwamba ngwenyi, “Kangweshi kukakusezako, kangweshi kukakumbilako.” Kulinga chuma kana chinahase kumilingisa mupwenga vakuwahilila.

20. Mwomwo ika tunahase kukunyuka nakwamba ngwetu: “Yehova ikiye muka-kungukafwa”?

20 Ngana muze chapwile kuli Paulu namasepa jenyi, nayetu tweji kumonanga ukalu omu tuli haungeji wakuya kukuyoya. Chipwe ngocho, twatachikiza ngwetu natumikanga mwomwo Yehova ali nayetu. Eji kutukafwanga kuzachisa Yesu navangelo. Kaha nawa nge nasake, nahase kuzachisa vaze vali nawata mangana vatukafwe. Ngana muze tunatachikiza etu vavavulu, Yehova eji kuzachisanga nawa shipilitu yenyi yajila mangana akunyule vangamba jenyi vakafwe vandumbwavo. Shikaho, ngana mwaPaulu, nayetu tunakunyuka nakuhanjika ngwetu: “Yehova ikiye muka-kungukafwa, kangweshi kwivwa womako. Mutu mwangulinga ikaze?”—Hepe. 13:6.

MWASO 38 Mwakujikijisa

^ par. 5 Muchihande chino, natushimutwila hajijila jitatu jize Yehova akafwililemo kaposetolo Paulu omike muukalu. Kushimutwila omwo Yehova akafwililemo vangamba jenyi kunyima nachitulingisa tufwelele ngwetu nahase kutukafwa nayetu makumbi ano nge tuli muukalu.

^ par. 16 Halwola kana Alishitaku naLuka hivanazate lyehi naPaulu mumulimo wakutambwojoka. Ava masepa jaPaulu vatwalileho lika kupwa nenyi omu apwile mukamenga muLoma.—Vili. 16:10-12; 20:4; Kolo. 4:10, 14.

^ par. 19 Talenu Kaposhi Kakutalila waJanuary 15, 2009, lifwo 13-14, pala. 5-9.