Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

OMU YAHANJIKA MBIMBILIYA

Kulusu

Kulusu

Vatu vavavulu vamona kulusu kupwa chinjikizo chavaka-Kulishitu. Oloze vavavulu kavafwelela nge kulusu vatela kuyivwala chipwe kuyisukikanga mujizuvo namujichachiko.

Uno Yesu vamusukikile hakulusu tahi?

VYUMA VEJI KUHANJIKANGA VATU

 

VaLoma vajihile Yesu hakumusukika hakulusu yize vatungile namitondo yivali yakusepasana.

VYUMA YAHANJIKA MBIMBILIYA

 

Yesu vamujihile “hakumusukika hachitondo.” (Vilinga 5:30, The New Jerusalem Bible) Vaka-kusoneka Mbimbiliya vosena valumbununa nge, Yesu vamusukikile hachitondo chimwe keshi hamitondo yivali yakusepasanako. Mukanda waCrucifixion in Antiquity, wavuluka nge lizu lyachiHelase lyakwamba ngwavo stau·rosʹ lyalumbununa “mutondo umwe kaha. Mutondo kana kawapwa ‘kulusuko.’” Lizu xyʹlon, lize vazachisa hamukanda waVilinga 5:30 lyatalisa “kumutondo umwe kaha wakwoloka uze vaLoma vasukikilenga vatu vaze vatongwelelenga kusukika.” *

Mbimbiliya yafwanyisa nawa jila vajihilililemo Yesu kulushimbi vahanyine vaIsalele kushikulu. Lushimbi kana lwambile ngwalwo: “Kachi nge mutu mwakalinga shili yakutela kufwa, kaha hinamumujiha nakumusukika hachitondo, . . . mutu uze vanasukika napu wakwangula kuli Kalunga.” (Lushimbi lwamuchivali 21:22, 23) Kutalisa kulushimbi kana, kaposetolo Paulu uze apwile muka-Kulishitu asonekele ngweny, Yesu apwile “wakwangula mukutela kutwangula etu, mwomwo vasoneka ngwavo: ‘Weshowo vanasukika hachitondo [xyʹlon] napu wakwangula.’” (Wavaka-Ngalesha 3:13) Ngocho Paulu alumbununwine ngwenyi Yesu vamujihilile hachitondo chimwe kaha.

“Vamujihile hakumusukika hachitondo.Vilinga 10:39, The New Jerusalem Bible.

Uno tumbaji twaYesu vazachishilenga kulusu hakulemesa Kalunga chipwe kupwa hichinjikizo chakuvasolola kupwa vaka-Kulishitu tahi?

VYUMA YAHANJIKA MBIMBILIYA

 

Mbimbiliya kayasolola nge vaka-Kulishitu vakulivanga vazachishilenga kulusu kupwa chinjikizo chamukwitavako. Oloze kulusu vayizachishilenga kuli vaLoma vamumakumbi kana mangana yimanyineko tulunga twavo. Omu mwahichile myaka 300 kufuma haze Yesu afwile, Mwangana wavaLoma Constantine azachishilenga kulusu kupwa katachikijilo kamaswalale jenyi, kaha kutwala muze kulusu vaputukile jino kuyizachisa namujichachi javaka-Kulishitu vamakuli.

Hakuwana nge kulusu vayizachishilenga hakulemesa tulunga vamakuli, kutala tumbaji twaYesu navakiko vazachishilenga kulusu hakulemesa Kalunga wamuchano tahi? Nduma, mwomwo vatachikijile ngwavo kufuma vene kushikulu, Kalunga akanyishilenga kumulemesa nalikombelo “lyakufwana chuma chimwe,” kaha nawa vaka-Kulishitu vatelele ‘kuchina kulemesa makombelo.’ (Lushimbi lwamuchivali 4:15-19; Wavaka-Kolinde 1, 10:14) Hakuwana nge “Kalunga apwa Shipilitu,” kaha nawa vatu kavamumonako, ngocho vaka-Kulishitu vakulivanga kavazachishilenga kala chuma chipwe chinjikizo mangana chivakafwe vapandame kuli Kalungako. Oloze valemeselenga Kalunga “mushipilitu” kulumbununa nge vavatwaminyinyinenga nashipilitu yajila. Kaha nawa vamulemeselenga “mumuchano” kulumbununa nge vamulemeselenga kweseka nomu asaka.—Yowano 4:24.

“Vaka-kulemesa vamuchano navakalemesanga Tata mushipilitu namumuchano.” Yowano 4:23.

Uno vaka-Kulishitu vanahase kuvumbika ngachilihi Yesu Kulishitu?

VYUMA VEJI KUHANJIKANGA VATU

 

“Chapwa chakutamo kuvumbika nakulemesa chuma chize vazachishile hakujiha Yesu uze aneha ulwilo kuvatu. . . . Wosena uze eji kuvumbikanga kaponya, eji kuvumbikanga mutu uze vemanyinako kuli uze kaponya.”—New Catholic Encyclopedia.

VYUMA YAHANJIKA MBIMBILIYA

 

Vaka-Kulishitu vasakwilila Yesu mwomwo kufwa chenyi chavakafwa vavakonekele shili javo, nakupandama kuli Kalunga, nakupwa nalutalililo lwakukayoya haya myaka yosena. (Yowano 3:16; WavaHepeleu 10:19-22) Kavavalweza kuvumbika wana kanou vavahana hakupwa nachinjikizo chaYesu chipwe kuhanjika kaha nakanwa ngwavo vafwelela muli ikiyeko, mwomwo “lufwelelo hauka walwo lwakuzeneka vilinga, lunapu lwakufwa.” (WaYakova 2:17) Vaka-Kulishitu vatela kufwelela muli Yesu. Mujila muka?

Mbimbiliya yamba ngwayo: “Zangi yize atwama nayo Kulishitu, yeji kutukunyulanga, mwomwo omu mukiko tunamono ngwetu, mutu umwe afwililile vosena . . . Vaze vali nakuyoya vazenekenga kuliyoyela cheka vavene, oloze vamuyoyelenga uze avafwililile, uze nawa vasangwile.” (Wavaka-Kolinde 2, 5:14, 15) Vaka-Kulishitu vavakunyula nazangi yakulipwila yize Kulishitu asolwele nakuvalingisa valumune vyuma vimwe mukuyoya chavo mangana vamulondezeze. Kulinga chuma kana cheji kusololanga nge vavumbika chikuma Yesu kuhambakana kuzachisa kala chinjikizo chamukwitava.

“Omu mukiko vene mwaya muchima waTata, ngwenyi weshowo mwamona Mwana nakumufwelela, atela kupwa nakuyoya chahaya myaka yosena.”Yowano 6:40.

^ par. 8 Mazu kana munahase kuwawana mumukanda waA Critical Lexicon and Concordance to the English and Greek New Testament nambala 11 mafwo 818-819, uze vasonekele kuli Ethelbert W. Bullinger.