Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

CHISHINA 6

Nangulenunga Vana Venu Vapwenga naVilinga Vyamwaza

Nangulenunga Vana Venu Vapwenga naVilinga Vyamwaza

VILINGA VYAMWAZA VYAPWA VIKA?

Vatu vavilinga vyamwaza vatachikiza vyuma vyakwoloka nevi vyakuhenga. Jishimbi veji kukavangizanga vatu vavilinga vyamwaza kajapendamina omu vali nakwivwako, oloze japendamina hajindongi jize jeji kutwaminyinanga vatu kana vasolole vilinga vyamwaza, numba nge vakwavo navahona kumona vilinga vyavo.

MWOMWO IKA CHAPWILA CHACHILEMU KUPWA NAVILINGA VYAMWAZA?

Vanyike veji kwivwanga mijimbu yayivulu yamakuli kutalisa kuvilinga vyamwaza nevi vyavipi, veji kwivwanga mijimbu kana kuli vakwavo kushikola, namumyaso, namujivindiyo namuvyuma vyeka. Vyuma kana vinahase kulingisa vanyike vahone kukavangizanga vyuma vavanangula kutalisa kuvyuma vyavipi nevi vyamwaza.

Ukalu kana weji kusolokanga chikuma kuli vakweze. Mukanda waBeyond the Big Talk wamba ngwawo: “Halwola kana, vakweze vatela kutachikiza ngwavo, masepa javo namakina vinahase kuvalingisa valinge vyuma vimwe numba vavazange kuvatu. Kaha nawa vatela kusakulanga vyuma vyakulinga vize navamona kupwa vyavilemu mukuyoya chavo, numba tuhu masepa javo kaveshi kusuulukako.” Chikupu vene, kunangula mwana chatela kuputukila kuunyike.

OMU MUNAHASE KUNANGULA VANA VENU VAPWENGA NAVILINGA VYAMWAZA

Nangulenunga vana venu vatachikize vyuma vyakwoloka nevi vyakuhenga.

LUNDONGI LWAMUMBIMBILIYA: “Vatu vanakolo lyehi . . . vakwechi uhashi wakukekesa vyuma uze valongesa lyehi mwomwo yakuuzachisa mangana vahandunune kwoloka nakuhenga.”—WavaHepeleu 5:14.

  • Nangulenu vana venu vatachikize vyuma vyakwoloka nevi vyakuhenga. Zachisenunga vyuma vyeji kusolokanga hakumbi hakumbi mangana mukafwe vana venu vatachikize chihandwa chatwama “hakuhanjika muchano nakuhanjika makuli.” Valwezenu nawa chihandwa chatwama hakupwa “wakushishika nakuhona kupwa wakushishika,” Nachihandwa nawa chatwama hakupwa “namuchima wakutetela, nawakuhona kutetela.” Kutwala muze, vana venu navakatachikiza vyuma vyakwoloka navyuma vyakuhenga.

  • Lumbununenu jishimbi jakutachikiza vyuma vyakwoloka navyuma vyakuhenga. Chakutalilaho, munahase kulihulisa ngwenu: Mwomwo ika chapwila chachilemu kuhanjika muchano? Uno makuli anahase kwenyeka ngachilihi usepa? Mwomwo ika kwiva chapwila chachipi? Lumbunwinenunga kanawa vana venu vyuma kana mangana vatachikize vyuma vyakwoloka nevi vyakuhenga.

  • Shindakanyenunga hanganyo yatwama hakupwa navilinga vyamwaza. Munahase kulweza mwanenu ngwenu: “Kachi nge muhanjikanga muchano, kaha vakwenu navakufwelela.” Chipwe ngwenu: “Kachi nge mutetelanga vakwenu, kaha navafwilanga kulikata nove.”

Kafwenunga tanga yenu yikavangizenga jishimbi mwatunga hembo lyenu.

LUNDONGI LWAMUMBIMBILIYA: “Lishishikenunga enu vavene mumone omu mwapwa.”—Wavaka-Kolinde 2, 13:5.

  • Kukavangiza jishimbi jamutanga nachimikafwa muhanjikenga muchano ngwenu:

    • “Tanga yetu kayahanjika makuliko.”

    • “Tanga yetu kayazunga chipwe kulitenukilako.”

    • “Tanga yetu kayatwama nahanjikiso yayipiko.”

Kaha vana venu navatachikiza ngwavo kuvanangula vapwenga navilinga vyamwaza kachapwa nge kuvahana jishimbi kahako, oloze nachilingisa tanga yavo vayitachikize kupwa hivatu vavilinga vyamwaza.

  • Shimutwilenunga kakavulu namwanenu hajishimbi mwatunga mutanga. Nangulenunga mwanenu kuzachisa vyuma vyeji kusolokanga hakumbi hakumbi. Munahase kwesekesa jishimbi jize mwakasa najize veji kusololanga havisaji vyamivwimbimbi, chipwe jishimbi jize vatunga kushikola. Kufumaho, hulisenu mwanenu vihula vyafwana nge: “Kachi nge vyuma kana vyasolokelanga yove, kachi unalingi ngachilihi?” Chipwe ngwenu: “Kachi nge vyuma kana vyasolokelanga tanga yetu, kachi tunalingi ngachilihi?”

Kolezezenunga vana venu valingenga vyuma vyakwoloka.

LUNDONGI LWAMUMBIMBILIYA: “Pwenunga nachivezu chamwaza.”—WaPetulu 1, 3:16.

  • Vasangejekenunga havilinga vyavo vyamwaza. Kachi nge mwanenu ali navilinga vyamwaza kaha musangejekenu, nakumulumbunwina ovyo munamusangejekela. Chakutalilaho munahase kumulweza ngwenu: “Wahanjikanga muchano. Shikaho unalingi kanawa.” Kachi nge mwanenu mwalitavila vyuma vyakuhenga alimbenjanga kaha musangejekenu shimbu kanda mumuhuhumune.

  • Vahuhumunenunga kachi nge vanalingi vyuma vyakuhenga. Kafwenunga vana venu valitavilenga nge vanalimbenje. Vana vatela kutachikiza vyuma vanalimbenje nomu vilinga vyavo vinalihandununa kuvilinga vyamutanga. Visemi vamwe, vatwama nakanengauli kuhuhumuna vana vavo nge vanalimbenje, oloze kuhanjika vyuma vanalingi vana vavo nachivakafwa vapwenga nachivezu chamwaza chize nachivakafwa vahandunune vyuma vyakwoloka kuvyuma vyakuhenga.