Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

CHISHINA 4

Nangulenunga Vana Venu Vapwenga Vatu Vamwenemwene

Nangulenunga Vana Venu Vapwenga Vatu Vamwenemwene

VATU VAMWENEMWENE VAPWA NGACHILIHI?

Vatu vamwenemwene vavafwelela chikuma kuli vakwavo. Veji kuzatanga milimo yosena veji kuvahananga nakuyikumisa mulwola.

Navanyike vavandende vaze kaveshi nauhashi wakuzata milimo yayivuluko, vanahase kuputuka kulinangula kupwa vatu vamwenemwene. Mukanda waParenting Without Borders wamba ngwawo: “Nge mwana ali natukweji vakusemuka 15, nahase kuzata milimo navamulweza visemi jenyi. Kahomu mwahetesa tukweji vakusemuka 18, eji kufwilanga kuzata kala milimo yize mwamona visemi jenyi vali nakuzata. Muvisemwa vyavivulu, visemi veji kunangulanga vana vavo milimo chikumanyi nge vanahete myaka yakusemuka 5 chipwe 7. Ngocho vana veji kuzatanga milimo yayivulu hembo.”

MWOMWO IKA CHAPWILA CHACHILEMU KUPWA MUTU WAMWENEMWENE?

Kujingalila jimwe vakweze veji kufumanga hembo nakuya nakuliyoyela vavene, kaha nge chiyoyelo chinavakaluhwila kuze vanayi, veji kukindulukanga cheka kuli visemi javo. Kakavulu cheji kupwanga ngocho, mwomwo mwana kana kavamunangwile mwakuzachishila kanawa jimbongo, nakuzakama milimo yakukanda namilimo yeka yahakumbi hakumbi yamukuyoyako.

Shikaho, chapwa chamwaza chikuma kunangula vana venu mangana vakahase kuzata kanawa milimo nakupwa vatu vamwenemwene omu navakakola. Mukanda waHow to Raise an Adult wamba ngwawo: “Kamwatela kulingisa vana venu vapendaminenga chikuma hali enu palanga nomu navakaheta myaka 18 omu navakaputuka kuliyoyelako.”

MWAKUNANGWILA VANA VENU VAPWENGA VATU VAMWENEMWENE

Vahanenunga milimo yakukanda.

LUNDONGI LWAMUMBIMBILIYA: “Kuzata nangolo cheji kunganyalisanga.”—Vishimo 14:23.

Vanyike veji kufwilanga kuzachila hamwe navisemi javo. Shikaho mwatela kuvanangula milimo yakukanda mangana vazatenga.

Chaluvinda, visemi vamwe kavazanga kulinga chuma kanako. Mwomwo vashinganyeka ngwavo vana vavo veji kupwanga namilimo yakuzata yayivulu kushikola, shikaho kavazanga kuvahana chiteli chikwavoko.

Vanyike vaze veji kuzatanga milimo yakukanda veji kulinganga kanawa kushikola mwomwo milimo yakukanda yeji kuvakafwanga vetavile kuzata kala mulimo navavahana nakuukumisa. Mukanda waParenting Without Borders wamba ngwawo: “Kachi nge natukanyisanga vana kuzata milimo shimbu vachili vanyike nachivalingisa vashinganyekenga ngwavo kukafwa vakwavo kachapwa chachilemuko . . . Kaha veji kuputukanga jino kushinganyeka ngwavo navavalingilanga vyuma vyosena.”

Nganomu vanasolola mumukanda kana, kuzata milimo yakukanda cheji kukafwanga vanyike vapwenga namuchima wakukafwa vakwavo keshi kupwa nalifwiko. Milimo yakukanda yeji kukafwanga vana valivwe ngwavo vapwa vavalemu mutanga kaha nawa vakwechi mulimo waulemu.

Kafwenu vana venu valitavilenga milonga yavo.

LUNDONGI LWAMUMBIMBILIYA: “Ivwilila kumazu akukuhuhumuna nakwitavila vakunangule.”—Vishimo 19:20.

Chakutalilaho, kachi nge mwanenu napihisa nakwenyeka chuma chambala, mukafwenu ahanjike vyuma vyasolokanga. Mwana nahase kwitavila milonga yenyi nakumulingisa alikonekele nakufweta kweseka nachuma enyekanga.

Kwitavila tutenga namilonga nachikafwa vana venu

  • vapwenga vakashishi nakwitavila nge vanalimbenje

  • valihende kukuhana vakwavo milonga

  • vahonenga kulihakwila nge vanalimbenje

  • nakulikonekelanga nge chinatemo