Kupwa namuchima wakulikanyisa mwaliweza kupwa namuchima

• wakuvandamina

• wakuunjisa washi matoto

• wakufwila kukumisa kuzata milimo

• wakuhaka vyuma vasaka vakwetu kulutwe

Vanyike vaze vatwama namuchima wakulikanyisa vanahase kuhonesa vyeseko, numba tuhu vyeseko kana vinahase kusoloka kupwa vyanganyo halwola lwalundende. Oloze vanyike vaze kavatwama namuchima wakulikanyisako, vanahase

• kupwa namuchima waupi

• kuhomba

• kunwa makanya, chipwe wala chipwe maundu akupendesa

• kuhona kusakula kanawa vyakulya

Mukuhehwojola chimwe vawanyine nge vanyike vaze vatwama namuchima wakulikanyisa, nge vanakolo kavavizaviza chikuma, chipwe kuhomba mwomwo yakuhona jimbongoko, kaha nawa veji kukavangizanga jishimbi. Kuhehwojola kana chalingishile Angela Duckworth uze alinangula chikuma vishinganyeka vyautu wahaYunivesiti yaPennsylvania, akukulule ngwenyi: “Kupwa namuchima wakulikanyisa kachapwa chachipiko.”

Lingenunga vyuma vize namuhanjika.

LUNDONGI LWAMUMBIMBILIYA: “Lizu lyenu lyakwamba ngwenu ‘Eyo’ lipwenga vene eyo, kaha ‘Nduma,’ lipwenga vene nduma.”—Mateu 5:37.

Vana vamwe veji kwesekanga visemi javo hakulila nakutetumuka numba vene vali mukachi kavatu. Shikaho nge chisemi mwalingila mwana vyuma mwasaka, kaha mwana mwamona ngwenyi kulilila vyuma hijila yimwe yakumuhanyinamo vyuma mwasaka.

Tuyokutuyoku nawa, nge visemi navakana kulingila mwana vyuma vimwe, kaha mwana mwatachikiza ngwenyi keshi kupwanga navyuma mwasaka lwola lwosenako. David Walsh uze alinangula chikuma asonekele ngwenyi: “Chikupu vene, vatu vanalinangula chishina kanechi vapwa vakuwahilila lwola lwosena. Shikaho nge natunangula vana vetu ngwetu kaye nakavahana vyuma vanakusaka chakuzeneka kukilikita, kaha katwavazangako.” *

 Kukana kulingila mwana vyuma mwasaka oholyapwa, nachikamukafwa akahase kukakana kulinga vyuma vyavipi mukuyoya chenyi. Chakutalilaho, kachi nge mwakapwa mucheseko chakunwa maundu akupendesa, chipwe kulinga ujila chipwe kuliweza muvilinga vyeka vyavipi, kaha nachikapwa chachashi kulikanyisa kulinga vyuma kana.

Nangulenu vana venu vatachikize vyuma vyeji kufumanga hakulinga vyuma vyavipi nevi vyamwaza

LUNDONGI LWAMUMBIMBILIYA: “Vyeshovyo ali nakukuva mutu, vikiko vene mwakaha nawa.”—Wavaka-Ngalesha 6:7.

Mwanenu atela kutachikiza ngwenyi vilinga vimwe vinahase kumulingisa apwenga muukalu, chipwe chiku. Kaha kuhona kupwa namuchima wakulikanyisa nachimunehela ukalu. Chakutalilaho, nge mwanenu eji kusaka kulinga vyuma vyavipi halwola nasulakana, kaha vakwavo navalitwamina kuhema nenyi. Tuyokutuyoku nawa, nge mwanenu mwapwa namuchima wakuunjisa washi matoto halwola navamufutwisa kumuchima, chipwe nge mwapwa namuchima wakutalilila chikoki, kaha vatu navamuzanga. Kafwenu mwanenu atachikize ngwenyi kupwa namuchima wakulikanyisa chapwa chamwaza mwomwo nachimulingisa akapwe mutu wamwenemwene nge nakolo.

Nangulenu mwanenu atachikize vyuma vyavilemu

LUNDONGI LWAMUMBIMBILIYA: “Kukekesa mumone vyuma vyavilemu.”—Wavaka-Fwilipi 1:10.

Kupwa namuchima wakulikanyisa kachalumbununa kwecha kulinga vyuma vyavipi kahako, oloze mwaliweza kulinga vyuma vyavilemu vize katweshi kumona kupwa vyamwazako. Chapwa chachilemu kunangula vana venu vatachikize vyuma vyavilemu nakuvilinga. Kafwenu mwanenu alingenga chatete vyuma vyavilemu mukuyoya chenyi. Chakutalilaho, atela kuvangila kuzata milimo yakushikola shimbu kanda aputuke kuhema.

Hanenu mwanenu chakutalilaho chamwaza.

LUNDONGI LWAMUMBIMBILIYA: “Ami ngunamihane chakutalilaho mangana nayenu nawa mulingenga omu ngunalingi ami kuli enu.”—Yowano 13:15.

Tachikizenu ngwenu mwanenu mwamona vyuma namulinga kachi nge munapihilila. Shikaho chakutalilaho chenu chamwaza nachilingisa mwanenu atachikize ovyo chapwila chachilemu kupwa namuchima wakulikanyisa. Chakutalilaho, uno mweji kupihililanga chikuma nge mwanenu namivwisa kupihya kumuchima tahi, nyi mweji kuundanga?