Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

CHISHINA 5

Ovyo Chapwila Chachilemu Vakulwane Kutwaminyina Vanyike

Ovyo Chapwila Chachilemu Vakulwane Kutwaminyina Vanyike

IYA ATELA KUTWAMINYINA VANYIKE?

Vanyike vasaka kuvatwaminyina kuli vakulwane mangana vavanangule jijila jakuyoyelamo. Ou mulimo kana vatela kuuzata kuli visemi mwomwo wapwa mulimo wavo. Chipwe ngocho navakulwane veka vanahase kuvakafwako kuzata mulimo kana.

MWOMWO IKA CHAPWILA CHACHILEMU VAKULWANE KUTWAMINYINA VANYIKE?

Mumafuchi amwe, vanyike kavavula kushikama navakulwaneko. Achishinganyekenu havyuma vino:

  • Vanyike veji kupwanga kushikola hajola jajivulu kuze kwatwama vaka-shikola vavavulu kuhambakana milongeshi.

  • Kahomu vanyike veji kufumanga kushikola, veji kupwanga ukawavo hembo mwomwo visemi javo veji kuyanga kumilimo.

  • Kuhehwojola chimwe chasolola nge vanyike vamyaka yakusemuka 8 na 12, veji kuzachisanga makina hajola 6. *

Mukanda waHold On to Your Kids wamba ngwawo: “Vanyike veji kuyanga nakuhulisa masepa javo mangana vavalweze vyakulinga muchishishisa chakuhulisa visemi javo, namilongeshi navakulwane veka.”

OMU MUNAHASE KUTWAMINYINA VANYIKE

Shikamenunga chikuma navana venu.

LUNDONGI LWAMUMBIMBILIYA: “Longesa mwana mwaya jila yize atela kuya, mangana numba nge nakolo akazeneke kufumamo.”—Vishimo 22:6, kwinyikila chamwishi.

Kakavulu vanyike vasaka kuvatwaminyina kuli visemi javo. Vatu valinangula chikuma vawana nge omu vanyike veji kuyanga nakukola, veji kumonanga vyuma navavalweza kuli visemi javo kupwa vyavilemu kuhambakana vize navavalweza vakwavo vanyike. Laurence Steinberg uze alinangula chikuma, asonekele mumukanda wakwamba ngwavo, You and Your Adolescent ngwenyi: “Visemi vakiko vakwechi ngolo jakutwaminyina vana vavo nakuvalweza vyuma vatela kulinga mukuyoya chavo.” Kaha ambile nawa ngwenyi: “Vakweze vamona vyuma mweji kushinganyekanga kupwa vyavilemu nakufwila kwivwilila kuvyuma namuhanjika numba tuhu kaveshi kusolola nge vanetavila vyuma kanako.”

Hakuwana nge vana venu vasaka kuvakafwa kuli enu visemi, shikaho mwatela kufwila kuvakafwa chikuma. Kaha nawa, shikamenunga navana venu nakuvalwezanga vyuma mweji kushinganyekanga, navize mwamona kupwa vyavilemu navize mwahichilemo.

Nangulenunga vana venu.

LUNDONGI LWAMUMBIMBILIYA: “Ou mwatambuka navaka-mangana mwakapwa muka-mangana.”—Vishimo 13:20.

Uno mwatachikizako mukulwane umwe uze nahase kuhana mwanenu chakutalilaho chamwaza tahi? Munahase kulweza mutu kana ashikamenga namwanenu. Echi kachalumbununa nge enu visemi mwatela kuhana mutu weka ngolo jakumilelela vana venuko. Oloze kukafwa chakufuma kuli mukulwane uze mwafwelela chinahase kukafwa mwanenu akavangizenga vyuma mweji kumulwezanga. Mbimbiliya yavuluka omu Chimoteu anganyalile hakulikata nakaposetolo Paulu, kaha Paulu nawa anganyalile kuzachila hamwe naChimoteu.—Wavaka-Fwilipi 2:20, 22.

Mumyaka yayivulu yinahichimo, jitanga jinalihandununanga mwomwo yakuhona kutwama hamwe, kaha navausoko vamwe vatwama kuvihela vyakwakusuku. Kachi nge mukiko chili nakuli enu, kaha mwatela kukafwa vana venu valinangule kuvakulwane vakwechi vilinga vyamwaza vize munakufwila kachi vapwenga navyo navana venu.

^ par. 9 Mukuhehwojola kana vawanyine nge vanyike vavavulu veji kuzachisanga makina hajola 9 hakumbi hakumbi. Elu lwola kana kamwaliweza nalwola vanyike navakweze veji kuzachisanga makina halwola veji kupwanga kushikola chipwe kuzata milimo yakushikolako.