Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

Uno Chinyingi chaMakina Chakwata Ngachilihi Hali Vana Venu?

Uno Chinyingi chaMakina Chakwata Ngachilihi Hali Vana Venu?

Vanyike vakwechi uhashi wakuzachisa makina kuhambakana vakulwane mwomwo veji kuputukanga kuwazachisa oku vachili vavandende.

Vatu vamwe vawana nge vanyike vaze vavula kuzachisa Internet halwola lwalusuku . . .

  • veji kupwanga natato yakufwila kuzachisa chikuma makina.

  • veji kupwanga natato yakutumina vakwavo mijimbu yayipi.

  • veji kutalanga mivwimbimbi yavatu vali uselesele mukulisakila chipwe mukukasumuna.

VYUMA MWATELA KUTACHIKIZA

HAKUFWILA KUZACHISA CHIKUMA MAKINA

Kuhema chimwe chahaInternet, vachitunga mujila yize nayilingisa vatu chivakaluhwile kwecha kuchitala. Mukanda waReclaiming Conversation wamba ngwawo: “Jiapp jimwe jahajishinga jetu vajitunga mujila yize nayitulingisa tufwile kuzachisa jishinga jetu lwola lwosena.” Shikaho, kutala vyuma vyeji kupwanga hajiapp kana halwola lwalusuku cheji kulingisanga vaka-kujitunga vawane jimbongo jajivulu.

VYUMA MWATELA KUSHINGANYEKAHO: Kutala vana venu vasaka kuzachisa chikuma jishinga tahi? Uno namuvakafwa ngachilihi vazachisenga kanawa lwola lwavo?—WAVAKA-EFWESU 5:15, 16.

HAKULITUMINA MIJIMBU YAYIPI

Vatu vamwe veji kuzachisanga hanjikiso yayipi nge vali haInternet, ngocho veji kutuminanga vakwavo mijimbu yayipi.

Vatu vamwe veji kuzachisanga hanjikiso yayipi nge vali haInternet mwomwo yakufwila kuvatachikiza kuvatu vavavulu. Kaha nawa nge mutu vanamusezeho kuli vakwavo, chakutalilaho nge kavamusanyikile kuchilikako, kaha nahase kushinganyeka ngwenyi vanamuhungu.

VYUMA MWATELA KUSHINGANYEKAHO: Kutala vana venu veji kuzachisanga hanjikiso yamwaza nge vali haInternet tahi? (Wavaka-Efwesu 4:31) Uno veji kwivwanga kupihya nge navamona vakwavo vanalingi vyuma vimwe chakuzeneka vakiko tahi?

HAKUTALA MIVWIMBIMBI YAVATU VALI USELESELE

Chapwa chachashi kuwana mivwimbimbi yavatu vali uselesele haInternet. Visemi vatela kutachikiza ngwavo, numba tuhu jiapp jimwe jeji kukafwanga visemi vamone vyuma vali nakulinga vana vavo haInternet, oloze kachapwa chachashi shimbu jimweko.

Wapwa himulonga waunene kutuma chipwe kutambula mivwimbimbi yavatu vali uselesele hashinga. Kaha kweseka najishimbi jakungalila yenu, vanyike vaze navalitumina mivwimbimbi yavatu vali uselesele, vanahase kuvahana mulonga waunene.

VYUMA MWATELA KUSHINGANYEKAHO: Uno namukafwa ngachilihi vana venu vahone kutala chipwe kutuma mivwimbimbi yavatu vali uselesele haInternet?—WAVAKA-EFWESU 5:3, 4.

VYUMA MWATELA KULINGA

NANGULENUNGA VANA VENU

Numba tuhu vanyike vatwama nauhashi wakuzachisa kanawa makina, oloze kavatela kuvechelela chikuma kuli visemi javoko. Mukanda umwe wamba ngwawo: “Chapwa chaponde kulanjila mwana shinga chipwe likina lyeka shimbu kanda atachikize kanawa jila yamwaza yakulizachishilamo.”

LUNDONGI LWAMUMBIMBILIYA: “Longesa mwana mwaya jila yize atela kuya, mangana numba nge nakolo akazeneke kufumamo.”—VISHIMO 22:6, KWINYIKILA CHAMWISHI.

Sakulenu vyuma munahase kulinga chipwe kusoneka ovyo munasake enu vavene.

  • Lwezenu mwanenu mazu amwaza atela kuzachisanga nge ali haInternet

  • Lwezenu mwanenu vyuma atela kulinga kachi nge vakwavo vanalingi vyuma vimwe chakuzeneka ikiye kupwako

  • Zatenu nangolo mukafwe mwanenu ahonenga kutala vyuma vyavipi haInternet

  • Kekesenunga vyuma vili hashinga yamwanenu

  • Nonekenu lwola atela kumbata mwanenu hakuzachisa shinga

  • Kanyisenu mwanenu kupwanga nashinga mukapete kenyi halwola lwakusavala

  • Kanyisenu mwanenu kuzachisanga shinga halwola lwakulya