Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

VYUMA NAVIKAFWA VAZE VANAKULISHONA

Ukalu Weji Kwizanga Hanyima Yakufwisa

Ukalu Weji Kwizanga Hanyima Yakufwisa

Numba tuhu vatu vamwe vaze valinangula chikuma vamba ngwavo kulishona cheji kwizanga chikoki chikoki, oloze mutu himutu eji kulishonanga mujila yakulihandununa. Uno echi kulishona mujila yakulihandununa chalumbununa nge vatu vamwe kaveshi nakwivwanga chikuma kupihya, nyi kavasaka kaha “kusolola” hatoma kulishona chavoko tahi? Keshi mukikoko. Numba tuhu kulishona kachapihyako, oloze kakwatwama “jila yamwaza yimwe” yakulishonenamoko. Echi chapendamina hachisemwa chamutu, navilinga vyenyi, navyuma nahichimo mukuyoya chenyi najila nafwishilamo.

UNO KULISHONA CHAMI NACHITWALAHO PALANGA NAKUMWAKA UKA?

Vatu vaze vanafwisa kaveshi kuhasa kutachikiza ukalu naukavangizaho hanyima yakufwisa mutu vazangako. Chipwe ngocho, vatela kwijiva ngwavo vanahase kuhomba nakumona ukalu weka. Talenu havyuma vinakavangizaho:

Nge ukalu unamitohwela. Munahase kulila, nakuhomba nakufwila kumona mutu uze nafu. Kulishona chikuma chinahase kumilingisa mumushinganyeke chikuma nakumulota kutulo. Hakavanga, munahase kuchiwana kupwa chachikalu kwitavila vyuma vinasoloka. Tiina eji kwanukanga omu evwile halwola afwishile lunga lyenyi Timo mukukasumuna, ambile ngwenyi: “Ngwevwile namuvifuhwa keke, changukaluhwilile kulila hakavanga. Ngwahombele chikuma, nakuhona kuhwima kanawa. Changukaluhwilile kwitavila ukalu kana.”

Kulizakamina chikuma, nakwivwa kupihya, nakulihana mulonga. Ivan ambile ngwenyi: “Omu mwahichile lwola kufuma haze twafwishile mwanetu Eric wamyaka yakusemuka 24, ami napuwami Yolanda, twevwile kupihya chikuma. Chuma kana chatukomwesele, mwomwo katwapwa tuvaka-kupihilila shimbu yosenako. Twalihanyinenga milonga, nakushinganyeka ngwetu pamo katwazachile nangolo tukafwe mwanetuko.” Omu mukiko chapwile nakuli Alejandro hanyima yakufwisa puwenyi uze avijile halwola lwalusuku. Ambile ngwenyi: “Hakavanga ngwashinganyekele ngwami atela ngwapwa ngumutu wamupi kumeso aKalunga, shikaho nangwechelela ngumone ukalu kana. Kaha nawa ngwalihanyine chikuma mulonga, mwomwo chapwile kwijiva nge nguli nakuhana Kalunga mulonga havyuma vyasolokele.” Kostas, uze twavulukanga muchihande chinafumuho ambile ngwenyi: “Shimbu jimwe ngwahanyinenga Sophia mulonga mwomwo yakufwa chenyi. Tuyokutuyoku nawa, keshi ikiye alisakwililile kufwako.”

Kushinganyeka Lika haukalu. Shimbu jimwe mutu eji kushinganyekanga nahavyuma vyamokomoko. Chakutalilaho, mutu nafwisa nahase kushinganyeka ngwenyi likumbi limwe nahase kukevwa lizu lyamutu nafu chipwe kukamumona. Kaha nawa mutu uze nafwisa chinahase kumukaluhwila kwanuka vyuma chipwe kuhaka mangana kuvyuma mwalinga. Tiina ambile ngwenyi: “Kakavulu kushinganyeka havyuma vyasolokele hakufwa chaTimo cheji kungulingisanga nguhone kuhaka mangana kuvyuma tunakushimutwila navakwetu. Ngocho, changukaluhwilile kushinganyeka mwomwo yakuhomba.”

Kusaka kupwa uka wenu. Mutu uze nafwisa nahase kwivwa kupihya kupwa hamwe navakwavo. Kostas ambile ngwenyi: “Changukaluhwilile kupwa halizavu lyavaka-kulimbata. Kaha nawa changukaluhwilile kupwa halizavu lyavajike.” Yolanda pwevo lyaIvan ambile nawa ngwenyi: “Kangwazangile kupwa hamwe navatu vaze vayayavalilenga haukalu wavo waundende hakuwesekesa nauze twamwene, chipwe kupwa hamwe navatu vaze vahanjikilenga hakufukila chavana vavoko. Numba tuhu ngwevwilenga kuwaha havyuma vahanjikilenga, oloze kangwahakile muchima kuvyuma kanako. Ami nalunga lyami twetavilile vyuma vyatusolokelele, oloze katwazangile kupwa hamwe navakwetuko.”

Ukalu wakuhona kulikangula. Vatu vaze vanafwisa veji kumonanga ukalu wakufwana nge kuhona chipepa chakufwila kulya, nakuhokama, nakuhona kusavala tulo twakutamo. Aaron eji kwanukanga vyuma vyasolokele omu ise afwile. Ambile ngwenyi: “Ngwahonenenga kusavala. Ufuku hiufuku ngwashinganyekelenga hakufwa chatata.”

Alejandro eji kwanukanga ukalu apwile nawo wakuhona kulikangula, ngocho ambile ngwenyi: “Ndotolo angupiminenga mapapa kakavulu, kaha angulwezelenga ngwenyi nguwakulikangula. Kaha ngwashinganyekelenga jino ngwami pamo kulishona chami chikiko changulingishile nguhone kulikangula kanawa.” Kutwala muze, ukalu wenyi wakumine. Chipwe ngocho, Alejandro alingile kanawa kuya kuli ndotolo nakumupima. Kulishona cheji kulingisanga mutu apwenga naukalu wakuhona kulikangula kanawa, nakuneha ukalu weka nawa.

Ukalu wakuhona kulinga vyuma vyavilemu. Ivan ambile ngwenyi: “Omu afwile mwanetu Eric, twalwezeleko vausoko wetu, namasepa jetu, navakulwane vamilimo kuze azachilenga Eric. Twatelele nawa kusayina mapapilo amavulu ajishimbi. Kaha nawa twawahishile vyuma vyaEric. Kulinga vyuma vyosenevi chasakiwile kuhakako chikuma muchima chamokomoko naukalu twapwile nawo.”

Vatu vamwe nawa veji kuchiwananga kupwa chachikalu kulinga vyuma vize alingilenga uze nafu. Omu mukiko chapwile nakuli Tiina, ambile ngwenyi: “Lunga lyami Timo ikiye ayilenga kunyambaulu nakuzatanga milimo yeka. Jino omu afwile, yami ngwapwile nakuzata milimo kaneyi, kahechi changulingishile nguhombe chikuma. Ngocho, ngwahuhwasanyine numba nge nanguhasa kuzata milimo yoseneyi ukawami chakuzeneka kulimbenja.”

Ukalu wosenou tunavuluka, unahase kulingisa vatu valishone. Numba tuhu kufwisa mutu twazanga chinahase kutunehela ushona chikuma, oloze kutachikiza ukalu weji kwizanga hakufwisa mutu, chinahase kukafwa vatu vaze vanafwisa vomike. Mwatela kutachikiza ngwenu, keshi nge vatu vosena vaze veji kulishonanga chikuma, veji kumonanga ukalu woumweko. Tuyokutuyoku nawa, kutachikiza ngwetu kulishona kachapwa chakuhengako, chinahase kuvendejeka vaze vanafwisa.

UNO NANGUKAPWA NGUWAKUWAHILILA CHEKA TAHI?

Ukalu weji kusolokanga: Kulishona kachelilako, oloze cheji kukumanga. Echi kachalumbununa nge mutu eji kuvulyamanga mutu uze nafwisa chipwe ushona weji kumukumanga hahaze veneko. Ushona weji kutepulukanga chindende chindende. Oloze shimbu jimwe kweji kupwanga vyuma vimwe vize vyeji kulingisanga mutu anuke mutu uze afwa lyehi, vyakufwana nge likumbi valimbachile chipwe makumbi valingilenga vyuma hamwe namutu kana. Mukuhita chalwola, vatu veji kuvulyamanga nakutala kaha hakuyoya chavo chahakumbi hakumbi. Chikumanyi, nge vausoko jamutu uze nafwisa namasepa jenyi navamukafwa nakumuvendejeka.

Natulishona palanga nakumwaka uka? Vatu vamwe veji kulishonanga hatukweji vavavulu, veka nawa hamwaka chipwe myaka yivali. Oloze vamwe veji kulishonanga hamyaka yayivulu. a Alejandro ambile ngwenyi: “Ami ngwalishonene hamyaka yitatu.”

Litalililenunga chikoki enu vavene. Shinganyekenu kaha vyuma munahase kulinga halikumbi limwe, kanda kulivulishila vyakushinganyekako. Shikaho, tachikizenu ngwenu kulishona kacheshi kwililako. Kutala munahase kulingako vyuma vimwe vize navimikafwa mukeheseko kulishona chipwe kumikafwa muhone kulishona hamyaka yayivulu tahi?

Kulishona kachapwa chakuhengako

a Vatu vamwe veji kulishonanga hamyaka yayivulu chikuma. Kahechi cheji kulingisanga vamwe vavize. Vatu vangana vatela kuya kuvandotolo vatala hamisongo yakuwongo mangana vavakafwe.