Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

CHIHANDE CHACHINENE

Mwakulikingila KuMisongo

Mwakulikingila KuMisongo

Hakumbi hakumbi, mujimba wenu weji kulwanga navaka-kole vaze kamwamona namesoko vaze vanahase kumivijisa. Tututu vaka-kuneha misongo navaze veji kunwanga manyinga vapwa vavapi chikuma. * Kamweshi kwijiva ngwenu mujimba wenu uli nakulwa natututu kanako mwomwo ngolo jize jeji kukinganga mujimba kumisongo jeji kujihanga tututu vavavulu shimbu kanda muvize. Oloze lwola lumwe ava tututu vanahase vene kumivijisa. Nge chili ngocho, kaha mwatela kunwa vitumbo mangana mukafwe ngolo jamumujimba jijihe tututu kana.

Hamyaka yayivulu, vatu kavatachikijile ponde veji kunehanga tututu vaze katwamona namesoko. Oloze kuheta mulikulukaji lyamyaka lyakusokesa 19, vaka-sayasi vawanyine nge tututu namisongo vyatambukila hamwe, kahechi chatukafwile tutachikize kanawa mwakulikingila. Vandotolo vanakehesako chipwe vene kufumisako misongo yimwe yakulitambwisa yakufwana nge musongo wachingongo nakalepa. Oloze mumyaka yakalinwomu misongo yimwe yakufwana nge yellow fever nayeka yinakinduluka cheka. Mwomwo ika? Mwomwo yavyuma vino:

  • Mwaka himwaka, vatu vavavulu vaze vali nakuyanga mumafuchi akulisezaseza mukaye vali nakutandakanyisa tututu vakuneha misongo. Kweseka nachihande chimwe chamumukanda wakwamba ngwavo Clinical Infectious Diseases chambile ngwacho: “Vatu vaze veji kuyanga mumafuchi eka vakiko vali nakutandakanyisa washi tututu vakuneha misongo yayipi chikuma.”

  • Tututu vamwe kaveshi nakufwanga navitumboko. Ngocho liuka lyaWorld Health Organization lyambile ngwalyo: “Vitumbo vyavivulu kavyeshi nakuhasa kujiha tututuko.”

  • Cheji kupwanga chachikalu jifulumende kuhonesa misongo mwomwo yavikokojola vyamumafuchi nauhutu.

  • Vatu vavavulu kavatachikiza mwakulikingila kumisongoko.

Numba tuhu vyuma vinakupihilako chikuma, oloze kuli vyuma vyavivulu munahase kulinga mangana enu natanga yenu mulikinge kumisongo. Chihande chinakavangizaho chinasolola omu munahase kulikinga kumisongo hakuzachisa jijila jajashi numba vene nge mwatwama mumafuchi aluheto.

^ par. 3 Tututu vavavulu kavaneha misongoko. Oloze muvihande vino natushimutwila hatututu vaze veji kunehanga misongo.