Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

Kutala Mweji Kumonanga “Uze Vahona Kumona” Tahi?

Kutala Mweji Kumonanga “Uze Vahona Kumona” Tahi?

“Atwalileho lika nakuzama mbe kwijiva nge ali nakumona Uze vahona kumona.”—HEPE. 11:27.

1, 2. (a) Lumbununenu ovyo vyalingishile Mose apwenga muponde. (Talenu muvwimbimbi wakulivanga.) (b) Mwomwo ika Mose ahonene kwivwa woma omu mwangana apihililile?

FWALO apwile muka-kuyula wamulemu kaha vaka-Ejipitu vamulemeselenga nge hikalunga kavo. Mukanda vavuluka ngwavo When Egypt Ruled the East wahanjika ngwawo, vaEjipitu vamwene mwangana Fwalo kupwa mutu uze apwile “namangana nangolo” kuhambakana vyuma vyahamavu vyakutanga vyosena. Hakuwana nge Fwalo asakile vaEjipitu vamwivwe woma, ngocho avwalilenga muchama uze vatungile nge fwiji uze anakusaka kusumana. Echi chapwile chinjikizo chakusolola nge mwangana nalizange kunongesa vaka-kole jenyi. Achishinganyekenu omu Mose evwile hakumulweza kuli Yehova ngwenyi: “Nangukutuma kuli Fwalo, mangana ukalovole vatu jami vana vaIsalele muEjipitu.”—Kulo. 3:10.

2 Mose ayile kuEjipitu nakulweza Fwalo mujimbu wafumine kuli Kalunga. Kaha Fwalo apihililile chikuma. Hakukumisa kuzangamisa Ejipitu navipupu 9, Fwalo alwezele Mose ngwenyi: “Kanda ukatala cheka meso amiko. Mwomwo halikumbi lize naukamona meso ami, naukafwa.” (Kulo. 10:28) Shimbu kanda Mose afume kuli Fwalo, apolofwetele ngwenyi mwana mwangana watwatwa mwafwa.  (Kulo. 11:4-8) Kufumaho Mose alwezele jitanga javaIsalele vajihe pembe chipwe mwana mukoko uze apwile wamulemu kuli kalunga kavaEjipitu Ra nakusapwila manyinga havipamba vyavikolo vyavo. (Kulo. 12:5-7) Uno Fwalo alingile ngachilihi? Mose kevwile womako. Mwomwo ika? Hakupwa nalufwelelo, Mose ononokele Yehova, “kevwile woma wautenu wamwanganako, mwomwo atwalileho lika nakuzama mbe kwijiva nge ali nakumona Uze vahona kumona.”—Tangenu WavaHepeleu 11:27, 28.

3. Vihula muka natushimutwila kutalisa kuli Mose hakufwelela muli “Uze vahona kumona”?

3 Kutala lufwelelo lwenu lwapwa lwakukola kwijiva nge ‘munamono Kalunga’ tahi? (Mateu 5:8) Hakusaka tuzamise lufwelelo lwetu mangana tumone “Uze vahona kumona,” tushimutwilenu hachakutalilaho chaMose. Uno kufwelela muli Yehova chamukafwile ngachilihi ahone kwivwa vatu woma? Mujila muka Mose afwelelele mujishiko jaKalunga? Uno kumona “Uze vahona kumona” chazamishile ngachilihi lufwelelo lwaMose navatu jenyi omu vapwile muukalu?

KEVWILE WOMA “WAUTENU WAMWANGANAKO”

4. Vaze vazenekele lufwelelo vashinganyekele ika omu Mose ayile kuli mwangana Fwalo?

4 Vaze vazenekele lufwelelo vashinganyekele ngwavo Mose kapwile nangolo jakulyesekesa namwangana wangolo Fwaloko. Chiyoyelo chaMose chapwile muponde kuli mwangana Fwalo. Mose ahulishile Yehova ngwenyi: “Ami yamiyaze numba nguye kuli Fwalo, ngukalovole vana vaIsalele muEjipitu?” (Kulo. 3:11) Myaka kafwe 40 kunyima, Mose achinyine muEjipitu nakuya kulifuchi lyeka nakuswama. Atela alihulishile ngwenyi, ‘Kutala nachipwa chamwaza kukinduluka cheka kuEjipitu nakusangumuna matoto amwangana tahi?’

5, 6. Vyuma muka vyakafwile Mose evwenga Yehova woma muchishishisa chakwivwa woma Fwalo?

5 Kalunga anangwile Mose chishina chachilemu shimbu kanda ayenga kuEjipitu. Kufumaho, Mose asonekele chishina kanechi mumukanda waYopa ngwenyi: “Kumwivwa Mwata woma akiko mangana.” (Yopa 28:28) Hakusaka kukafwa Mose amwivwe woma nakupwa namangana, Yehova Kalunga Wangolo Josena alyesekesele kuvatu. Ahulishile ngwenyi: “Iyaze natenge kanwa kamutu? Iyaze ou mwalingisa mutu kupwa kamama chipwe wakujika matwitwi, chipwe wakutona chipwe kapuputa? Yami Yehova, nyi?”—Kulo. 4:11.

6 Vyuma muka alinangwileho? Mose katelele kwivwa womako mwomwo vamutumine kuli Yehova. Kalunga ahanyine Mose ngolo jakulweza Fwalo vyuma amutumine. Fwalo kapwile nangolo jakulyesekesa hamwe naYehovako. Elu keshi lukiko lwapwile lwola lwatete vangamba jaKalunga kupwa muponde mulifuchi lyaEjipituko. Pamo Mose ashinganyekele omu Yehova akingile Apalahama, naYosefwe nomu Mose vamukingile kuli vaFwalo vakunyima. (Kupu. 12:17-19; 41:14, 39-41; Kulo. 1:22–2:10) Hakuwana nge Mose amwene “Uze vahona kumona,” ngocho omikile nakuya kuli Fwalo nakumulweza mazu osena aze Yehova amulwezele.

7. Uno kupwa nalufwelelo muli Yehova chakafwile ngachilihi ndumbwetu umwe wapwevo?

7 Kufwelela muli Yehova chakafwile ndumbwetu wapwevo walijina lyaElla ahone kwivwa vatu woma. Mu 1949, Ella vamukashile mulifuchi lyaEstonia kuli KGB, vamuzulile nakumusaula kuli tupokola vavakweze. Ambile ngwenyi: “Ngwasaukile. Oloze hanyina yakulomba kuli Yehova ngwaunjile muchima.” Kufumaho, Ella vamuhakile mukapete kamilima hamakumbi atatu. Ambile ngwenyi: “Tupokola vahanjikile ngwavo ‘natulinga mweshomwo tunasakila mangana lijina lyaYehova vahone kulyanukanga muEstonia. Natukutwala kuchilombo chamaswalale, kaha vakwenu navaya mukamenga kuSiberia.’ Vangutolekele ngwavo, ‘Uno Yehova ou weji kuzachilanga ali kulihi?’” Uno Ella evwile vatu woma tahi nyi afwelelele muli Yehova? Omu vamuhulishile, ahanjikile chakuzeneka woma nakulweza vaze vapwile nakumutoleka ngwenyi: “Ngunashinganyeka chikuma  hachihande kanechi, kaha chinawahe ngutwame mukamenga oku nguli lika nakulama usoko wami naKalunga kuhambakana vangufumise mukamenga nakujimbalisa usoko wami naKalunga.” Ella amwene Yehova kupwa nge mutu uze nemana kwakamwihi naikiye. Lufwelelo lwamulingishile alame kulonga chenyi kuli Yehova.

8, 9. (a) Chuma muka nachitukafwa tuhone kwivwa vatu woma? (b) Mwatela kupendamina hali iya nge muli nakwivwa vatu woma?

8 Kupwa nalufwelelo muli Yehova nachimikafwa muhone kwivwa vatu woma. Nge vaka-kuyula navasaka kumihonesa kulemesa Kalunga, chinahase kusoloka nge kuyoya chenu chili muponde. Munahase pamo kukakasana numba nge nachipwa chamwaza kutwalaho lika kuzachila Yehova nakwivwisa kupihya vaka-kuyula. Anukenu ngwenu: Chuma nachitukafwa tuhone kwivwa vatu woma shina kufwelela muli Kalunga. (Tangenu Vishimo 29:25.) Yehova ahulishile ngwenyi: “Enu yenu veya numba mumwivwe woma mutu ou mwakafwa, mwanamutu ou navakalingisa kupwa nge mwila?”—Isa. 51:12, 13.

9 Pendaminenu chikuma hali Senu wangolo josena. Eji kumonanga vosena vaze veji kumonanga makava hakuvayanjisa, kaha eji kuvevwilanga keke nakuvakafwa. (Kulo. 3:7-10) Nge muli nakuhakwila vyuma mwafwelela kuli vaze vali nangolo jakuyula, Mbimbiliya ngwayo: “Kanda namukalizakamina mwakuhanjikila chipwe vyuma namukahanjikako, mwomwo vyuma namukahanjika navakamihanavyo haola vene yize.” (Mateu 10:18-20) Vaka-kuyula navilolo jafulumende kavatwama nangolo jakulyeseka hamwe naYehovako. Nge namuzamisa lufwelelo lwenu oholyapwa, kaha namumona Yehova kupwa Mutu uze afwila kumikafwa.

AFWELELELE MUJISHIKO JAKALUNGA

10. (a) Jindongi muka Yehova alwezele vaIsalele mukakweji waNyisane 1513 B.C.E.? (b) Mwomwo ika Mose ononokele jindongi jaKalunga?

10 Mukakweji waNyisane mumwaka wa 1513 B.C.E., Yehova alwezele Mose naAlone kulweza vaIsalele vyuma vatela kulinga. vaIsalele vavalwezele vambate mwanamukoko chipwe pembe nakumujiha mangana manyinga enyi vawasapwile kuvipamba vyavikolo vyavo. (Kulo. 12:3-7) Uno Mose alingile ngachilihi? Kaposetolo Paulu asonekele ngwenyi: “Mwomwo yalufwelelo, alingile Paseka nakusapula manyinga, mangana muka-kunongesa ahone kwenyeka vana vavo vavatwatwa.” (Hepe. 11:28) Mose atachikijile ngwenyi jishiko jaYehova najikatesamo kaha afwelelele ngwenyi vana vavatwatwa vavaEjipitu vosena navavanongesa.

11. Mwomwo ika Mose ahuhumwine vakwavo?

11 Mose azangile vaIsalele, kaha ononokele nakuya nakulweza jitanga javaIsalele vaze vapwile navana vavatwatwa vapwile muponde, numba tuhu vana vaMose kavapwile mupondeko mwomwo vapwile kuMichane. * (Kulo. 18:1-6) Hakusaka kukinga vana vavo kuli “muka-kunongesa,” Mose hahaze vene “asanyikile vakulwane javaIsalele vosena, avambile ngwenyi, Yenu . . . mukajihe paseka.”—Kulo. 12:21.

12. Yehova atulweza twambulule mujimbu muka waulemu?

12 Vatu jaYehova, vali nakuvakafwa kuli vangelo mangana vavilikile mujimbu waulemu kuvatu wakwamba ngwavo: “Mwivwenu Kalunga woma, mutohwesenu ikiye, mwomwo ola yakusopesa chenyi yinahete lyehi, ngocho lemesenu Uze atangile lilu namavu nakalungalwiji natuselwoke vameya.” (Kuso. 14:7) Luno lukiko lwola twatela kwambulula mujimbu kana. Twatela kuhuhumuna vakwetu mangana vafume muMbavilone Yayinene nakuhona “kukamona vipupu vimwe mwakamona ikiye.” (Kuso. 18:4) Vaka-Kulishitu vawavisa hamwe kaha “namikoko veka” vali nakulembelela vatu vapwenga masepa jaKalunga.—Yowa. 10:16; Koli. 2, 5:20.

Kufwelela mujishiko jaYehova nachitulingisa tufwile kwambulula mujimbu wamwaza natwima (Talenu palangalafu 13)

13. Vyuma muka navitukafwa tufwile kwambulula mujimbu wamwaza?

13 Twafwelela chikupu ngwetu “ola yakusopesa” yinahete lyehi. Twafwelela nawa ngwetu mulimo wakwambulula twatela kuuzata mukapachapacha  mwomwo lwola lunakumu kweseka nomu amona Yehova. Muchakumwenesa, kaposetolo Yowano “amwene vangelo vawana vanemana kujimbango jiwana jamavu, vanakwachilila chikuma jipeho jiwana jahamavu.” (Kuso. 7:1) Kutala lufwelelo lwenu luli nakumilingisa mumone ava vangelo vanalizange lyehi kwecha jipeho jakwenyeka jamalwa amanene hano hakaye tahi? Nge lufwelelo lwenu nalumilingisa mumone ava vangelo, kaha namuhasa kwambulula mujimbu wamwaza natwima.

14. Vyuma muka vyeji kutulingisanga tuhuhumune “muka-kuhuka aseze jila yenyi yakuhuka”?

14 Vaka-Kulishitu vamuchano vali nakulivwisa kuwaha usepa naYehova kaha nawa vali nalutalililo lwakukayoya haya myaka yosena. Oloze tukwechi nawa mulimo wakuhuhumuna “muka-kuhuka aseze jila yenyi yakuhuka mangana ayoyenga.” (Tangenu Ezekele 3:17-19.) Oloze echi keshi chikiko kaha cheji kutulingisanga numba twambulule mujimbu wamwazako. Tweji kwambululanga mwomwo twazanga Yehova navakwetu vatu. Muchishimo chenyi chakaSamaliya, Yesu atunangula ngwenyi twatela kwijiva omu chalumbunukila kusolola zangi nakeke. Twatela kulihulisa ngwetu: ‘Kutala ngwapwa nge kaSamaliya tahi nyi nge kapilishitu nauze kaLevi? Kutala lwola lwosena ngweji kwambulilanga vatu mujimbu tahi nyi ngweji kukananga kuvambulila?’ (Luka 10:25-37) Nge natufwelela mujishiko jaKalunga nakuzanga vakwetu vatu, kaha nachitulingisa tuzate nangolo mumulimo wakwambulula shimbu kanda lwola lukume.

VAISALELE “VAHICHILE MUKALUNGALWIJI UCHILA”

15. Mwomwo ika vaIsalele vevwililile woma?

15 Kufwelela muli “Uze vahona kumona” chakafwile Mose omu vaIsalele vapwile  muukalu hanyima yakufuma muEjipitu. Mbimbiliya yamba ngwayo: “VaIsalele vandwile meso avo, kaha kumana, vaEjipitu vapwile nakwiza nakuvakavangiza, kaha vevwile woma mateli. Vana vaIsalele vatetele kuli Yehova.” (Kulo. 14:10-12) VaIsalele vatelele kufwelela ngwavo navavakava mwomwo Yehova avalwezele chimweza ngwenyi: “Nangukakamisa muchima waFwalo, mangana avakavangize, kaha nanguliwanyina ulemu hali Fwalo nahajita yenyi yosena. VaEjipitu navakangutachikiza Ami yami Yehova. Kaha valingile ngocho.” (Kulo. 14:4) Numba tuhu Yehova avalwezele chimweza, oloze vaIsalele kavapwile nalufweleloko. Vyuma vapwile nakumona shina Kalungalwiji Uchila, Fwalo navaka-kwasa jita venyi vaze vavakavangijilenga munyima, naMose uze apwile nakuvatwaminyina uze apwile namyaka 80. Vamwene ngwavo kwavo ngu.

16. Uno lufwelelo lwakafwile ngachilihi Mose haKalungalwiji Uchila?

16 Oloze Mose kevwile womako. Mwomwo ika? Mwomwo lufwelelo lwamulingishile amone vyuma vyeka vyangolo vyakuhambakana kalungalwiji namaswalale. Amwene “ulwilo waYehova,” kaha ejivile ngwenyi Yehova mwavalwila jita vaIsalele. (Tangenu Kulovoka 14:13, 14.) Lufwelelo lwaMose lwazamishile vatu jaKalunga nakuvakolezeza. Mbimbiliya ngwayo: “Mwomwo yalufwelelo, vahichile muKalungalwiji Uchila kwijiva nge hatunda haumu, oloze vaEjipitu omu vesekele ngwavo vahiteho vavaminyine kumeya.” (Hepe. 11:29) Kufumaho “vatu vamwivwile Yehova woma, vetavile kuli Yehova nakuli ngamba yenyi Mose.”—Kulo. 14:31.

17. Chuma muka nachikeseka lufwelelo lwetu kulutwe?

17 Kalinwomu kuyoya chetu chipwenga muponde. Halwola luze nayikaputuka Alamangetone, jifulumende jahamavu najikasoloka nge jili nangolo jakunongesa mauka akwitava osena aze ali nangolo kuhambakana liuka lyetu. (Kuso. 17:16) Yehova ahanjikile kuhichila muupolofweto ngwenyi, vangamba jenyi navakapwa nge ‘lifuchi lyamembo akuzeneka jikembwe, tupachiso chipwe vijilo.’ (Ezeke. 38:10-12, 14-16) Vosena vaze kavafwelela muli Yehovako, navakashinganyeka ngwavo katweshi kukayovokako. Kutala namukevwa ngachilihi?

18. Lumbununenu vyuma navikatulingisa tukapwe vakuzama mbe hamalwa amanene?

18 Etu katwatela kwivwa womako. Mwomwo ika? Mwomwo Yehova ahanjikile chimweza ngwenyi vatu jenyi navakavanyemukila. Kaha nawa avulukile chimweza vyuma navikafumamo. Ambile ngwenyi: “Halikumbi lize, omu mwakeza Ngonge kulifuchi lyaIsalele, kulundundu yami hinayikakanduka mumazulu ami. Mukiko mwanambe Mwata Yehova. Ngwenyi, mwomwo ngunahanjika lyehi nalisungu lyami nakakahya kandombo yami.” (Ezeke. 38:18-23) Kalunga mwakanongesa vatu vosena vaze navakasaka kunyemukila vatu jenyi. Nge namufwelela ngwenu Yehova mwakamikinga halikumbi lyenyi “lyalinene lyakwivwisa woma,” kaha namukamona “ulwilo waYehova” nakupwa vakujikiza —Yowe. 2:31, 32.

19. (a) Uno usepa waMose naYehova wapwile ngachilihi? (b) Vyuma muka namukalivwisa kuwaha nge namwononokanga Yehova mujijila jenu josena?

19 Liwahishilenu chimweza vyavyuma vili nakwiza kulutwe hakutwalaho lika ‘kuzama mbe kwijiva nge muli nakumona Uze vahona kumona.’ Zamisenu usepa wenu naYehova Kalunga hakulinangulanga nakulomba lwola lwosena. Mose apwile nausepa wakukola naYehova kaha vamuzachishile chikuma kuli Yehova. Echi chikiko chalingisa Mbimbiliya yambenga ngwayo Yehova atachikijile Mose “meso nameso.” (Lushi. 34:10) Mose apwile kapolofweto ngana mwavakwavo vapolofweto. Lufwelelo lunahase kumilingisa nayenu mupwenga nausepa wakukola naYehova kwijiva nge muli nakumumona. Mazu aKalunga afwelelesa ngwawo ‘mwasungamisa jijila jenu’ nge namwononokanga Yehova ‘mweshomwo namuya.’—Vishi. 3:6.

^ par. 11 Yehova atumine vangelo kuya nakunongesa vana vavatwatwa vavaEjipitu.—Samu 78:49-51.