Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

Mujila Muka Tunahase Kukafwilamo Vandumbwetu Valilukulula

Mujila Muka Tunahase Kukafwilamo Vandumbwetu Valilukulula

Pamo mwejivako vatu vamwe vaze valilukulula. Mwomwo kulilukulula chinalisale muno mukaye. Chakutalilako, vaka-kuhehwojola vamuPoland vasolola nge malunga napwevo vaze vali nakwingila muulo namyaka yakusemuka 30, nge munahichi kaha myaka 3 nakuheta kumyaka 6 veji kulilukululanga. Kaha nawa ngwavo vatu vanahase kulilukulula chamokomoko namyaka vali nayo.

Mijimbu yaInstitute for Family Policy muSpain “valavile nakuwana nge [muEurope] chihanda chimwe chavaze vosena vali nakulimbata, navakalilukulula.” Ukalu woumwe uli nakusolola namumafuchi akwavo aluheto.

UKALU WEJI KUFUMAMANGA HAKULIKULULA

Vyuma muka vyeji kunehanga ukalu kanou? Muka-kukafwa vaka-kulimbata umwe wamuEastern Europe ahanjikile ngwenyi: “Kulilukulula cheji kuhandununanga usepa walunga napwevo, ngocho cheji kukolesanga kumuchima.” Ambile nawa ngwenyi: “Kulilukulula cheji kunehanga nawa kuhomba, kupihilila, nakuliveya nasonyi. Echi cheji kulingisanga vamwe vapwenga namuchima wakulijiha vavene. “Omu zango yeji kukumisanga kusopa chihande chakulilukulula, ukalu weka weji kwizanga. Kupwa navishinganyeka vyakulimona kupwa vamokomoko cheji kulingisanga mutu uze nalukuluka alihulise ngwenyi: ‘Hakuwana nge ngwalukuluka, kuyoya chami nachipwa ngachilihi?’”

Ewa pwevo uze alukulukile ambile ngwenyi: “Ngwevwile chikuma sonyi hakulilukulula chetu, vakwetu ngwalihachile namasepa vanguvulukilenga ngwavo ‘alukuluka’. Ngwapihililenga chikuma. Ngwasalile navana vavali vavandende, ngocho yami kaha ngwapwile nakuvazakama.”  *Adam, uze nazate mwamukulwane muchikungulwilo hamyaka 12 ambile ngwenyi: “Hanyima yakulilukula chetu, vatu kavanguvumbikilengako, ngocho ngwevwilenga kupihya nakufwila kulihandula kuli vakwetu.”

KULIPIKA NAUKALU WAKULILUKULULA

Vatu vamwe vaze valilukulula veji kulizakaminanga chikuma hachiyoyelo chavo chakulutwe, ngocho veji kulipika namwakukumishila ukalu kana hamyaka yayivulu. Vanahase kushinganyeka ngwavo vakwavo kavavazakamako. Muka-kusoneka mijimbu umwe wapwevo hachihande kanechi ambile ngwenyi, vatu kanava vatela “kwalumuna vyuma veji kulinganga nakutachikiza mwakulipikila naukalu wavo.”

Stanisław ambile ngwenyi: “Omu twalilukulwile, uze pwevo angukanyishile kutambukilanga vana vami vavandende vamapwevo vavali. Echi changulishile kulivwa nge nou anguzakama vene wauchi. Kaha nawa ngwalivwile nge Yehova nanguseze. Ngwevwile nge nakuyoya chachipi. Kaha kutwala  muze ngwamwene nge vishinganyeka kana vyapwile vyavipi.” Kulizakamina chiyoyelo chakulutwe chalingishile Wanda uze valukulwile ambenga ngwenyi: “Omu mwahichile makumbi amandende, vatu vamuchivulu navandumbwami kavasolwele zangi kuli yami navana vamiko. Oloze ngunamono jino omu vandumbwami vanangukafwenga ngulele vana vami mangana vazachile Yehova.”

Vyuma vahanjikile ava vatu vyakutalisa kukulilukulula, vinakusolola nge hanyina yakulilukulula, vamwe veji kupwanga navishinganyeka vyavipi. Vanahase kupwa navishinganyeka vyavipi hakushinganyeka ngwavo vapwa vamokomoko. Kaha vanahase kushinganyeka ngwavo vakwavo kavavazakamako. Kutwala muze, vanahase kuputuka kushinganyeka ngwavo vandumbwavo muchikungulwilo kaveshi nakuvazakama nakuvavendejekako. Oloze vyakutalilaho vyaStanisław naWanda vyasolola nge vatu vaze valilukulula veji kutachikiza ngwavo vandumbwavo veji kuvazakamanga. Chikupu vene, vandumbwetu vanazakamanga ava vandumbwetu vanalilukululanga numba tuhu hakavanga vatu kana kavamwene kukafwa chavandumbwavoko.

VEJI KWIVWANGA ULI NAKUMONA NGE VAVAHUNGA

Numba tuhu natuzata nangolo mangana tukafwe vandumbwetu vaze vanalilukulula, oloze navevwanga lika uli nakulimona nge vavahunga. Vandumbwetu vamapwevo vaze valukuluka vanahase kushinganyeka ngwavo vavazakama kaha kuli vandumbwetu vamwe. Ndumbwetu Alicja ambile ngwenyi: “Numba tuhu munahichi myaka 8 kufuma haze twalilukulwile, shimbu jimwe ngweji kuhombanga nakulivwa nge nguwamokomoko. Halwola kana ngweji kusaka kupwa kwaukawami nakulila.”

Vaze valukuluka kavatela kupwa nachijililo chakuhandunuka kuli vakwavoko mwomwo Mbimbiliya yakanyisa mutu kulihandula kuli vakwavo. Nge navahona kukavangiza jishimbi kaneji, kaha nachivalingisa vakane “mangana amwenemwene osena.” (Vishi. 18:1) Oloze vatela kulihenda kutato yakusaka kuvavendejeka kuli mutu wausonyi weka. Mwomwo kulinga ngocho chinahase kuneha vishinganyeka vyauvumbi.

Nge vandumbwetu vaze valilukulula vali nakwivwa uli nakwivwa ne vavahunga nakulizakamina vyakulutwe, kaha twatela kwivwishisa ukalu wavo nakufwila kuvakafwa. Nge natulinga ngocho, kaha natulondezeza Yehova. (Samu 55:22; Petu. 1, 5:6, 7) Twatela kufwelela ngwetu ava vandumbwetu kaveshi kukavulyama kukafwa chetuko mwomwo twapwa tumasepa javo vamuchano.—Vishi. 17:17; 18:24.

^ par. 6 Majina amwe vanawalumuna.