Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

Kufwa, Muka-kole Wakukuminyina, Navakachifumisako

Kufwa, Muka-kole Wakukuminyina, Navakachifumisako

“Kufwa, muka-kole wakukuminyina, navakachifumisako.”—KOLI. 1, 15:26.

1, 2. Chiyoyelo chaAlama naEve chapwilenga ngachilihi hakavanga, kaha vihula muka twatela kuhulisa?

OMU Alama naEve vavatengele kavapwile navaka-kole javoko. Vapwile vakukupuka mwosena nakutwama mupalachise. Valivwishilenga kuwaha usoko naTengi yavo hakupwa vana venyi. (Kupu. 2:7-9; Luka 3:38) Kalunga avahanyine mulimo waulemu chikuma. (Tangenu Kuputuka 1:28.) Uno vatelelele kuyoya palanga nakumwaka uka numba vakumise mulimo kanou? Kachasakiwile kuvanga vayoye haya myaka yosena numba ‘vaseme nakuvula chikuma, nakusulisa hamavu, nakuwonononako,’ oloze kuzakama “vaka-kuyoya vakutambuka hamavu vosena” chikiko chatelele kuvalingisa vayoye haya myaka yosena. Mulimo kanou kachi valivwishilenga kuwaha haya myaka yosena.

2 Mwomwo ika makumbi ano vyuma vinapwila mweka? Mwomwo ika twapwila navaka-kole vavavulu vakutuhonesa kuwahilila, chikumanyi muka-kole wetu wamunene kufwa? Uno Yehova mwakakumisa ngachilihi ava vaka-kole? Vihula kanevi  navyeka vavikumbulula muMbimbiliya. Tushimutwilenu vihula vimwe.

KUHUHUMUNA CHAZANGI

3, 4. (a) Lushimbi muka luze Kalunga ahanyine Alama naEve? (b) Mwomwo ika kwononoka lushimbi kana chapwile chachilemu?

3 Numba tuhu Alama naEve vavatengele mangana vayoyenga haya myaka yosena, oloze kwapwile vyuma vize vatelele kulinga numba vatwaleho lika kuyoya. Vyuma kana shina, kuhwima, kunwa, kusavala nakulya. Chuma chachilemu chikumanyi shina kupwa nausoko naYehova Muka-kuhana Kuyoya. (Lushi. 8:3) Kutwalaho lika kuyoya nakulivwisa kuwaha chapendaminyine hakwitavila Kalunga avatwaminyine. Yehova ahanyine lushimbi Alama shimbu kanda atenge Eve. “Yehova Kalunga amulwezele mutu ngwenyi, ‘Kumitondo yoseneyi yili mumilemba nauhasa kulyangako tuhu. Oloze kumutondo wakutachikijila kuwaha nakupihya kanda ukalyakoko, mwomwo halikumbi lize naukalyako naukafwa chakufwa.’”—Kupu. 2:16, 17.

4 “Mutondo wakutachikijila kuwaha nakupihya” wasolwele nge Kalunga akwechi ngolo jakutachikiza kuwaha nakupihya. Alama atachikijile kuwaha nakupihya kufuma vene hakumutenga; mwomwo vamutengele muchifwanyisa chaKalunga kaha nawa apwile nachivezu. Uze mutondo wasolwele nge Alama naEve vasakiwile kuvatwaminyina kuli Yehova lwola lwosena. Kulya kumutondo kana chasolwele nge valwezele Kalunga ngwavo, “Jishimbi jove katweshi nakujisakako.” Echi chalingishile vana vavo vafwenganga kweseka namuze avalwezele Kalunga.

OMWO KUFWA CHEJILE KUVATU

5. Chuma muka chalingishile Alama naEve valikange kuli Yehova?

5 Omu vatengele Eve, Alama amulwezele lushimbi lwaKalunga. Eve atachikijile kanawa lushimbi kana hakuhilukila mazu kana. (Kupu. 3:1-3) Mazu kana awahilukilile hakuhanjika naSatana uze apwile nakuhanjikila muli linoka. Satana Liyavolo asakile kupwa nangolo jakuyula namuchima wakulimanyina. (Esekesenuko WaYakova 1:14, 15.) Satana ongele Eve ngwenyi Kalunga ahanjikile makuli, kaha nawa ngwenyi nge ahonene kwononoka Kalunga, kachi kafwileko, oloze kachi afwanyine nge Kalunga. (Kupu. 3:4, 5) Ngachize, Eve amwivwililile nakupwa namuchima wakulimanyina nakulya kumutondo nakulweza Alama naikiye alyenga kumutondo. (Kupu. 3:6, 17) Liyavolo amwongele. (Tangenu WaChimoteu 1, 2:14.) Chipwe ngocho, Alama ‘evwililile mulizu lyapuwenyi.’ Numba tuhu uze linoka asolokele nge hisepa lyenyi, oloze Satana Liyavolo uze azachishile uze linoka apwile muka-kole wakuzeneka keke, uze atachikijile ponde yakulikanga kana.

6, 7. Uno Yehova asopesele ngachilihi Alama naEve?

6 Alama naEve valikangile kuli Yehova uze avahanyine kuyoya navyuma vyamwaza vize vapwilenga navyo. Yehova atachikijile vyuma vyasolokele kuli Alama naEve. (Miji. 1, 28:9; tangenu Vishimo 15:3.) Yehova etavishile ava vatu vatatu vasolole muchima vatwama nawo hali ikiye. Yehova hakupwa chisemi, chamukolesele kumuchima. (Esekesenuko Kuputuka 6:6) Oloze hakupwa muka-kuyula, ayulile ava vaka-shili mujila yakwoloka.

7 Kalunga alwezele Alama ngwenyi: “Halikumbi lize naukalyako [kumutondo wakutachikijila kuwaha nakupihya] naukafwa chakufwa.” Alama atela atachikijile ngwenyi “likumbi” kana lyapwile lyajola 24. Omu Alama alikangile kuli Kalunga, ashinganyekele ngwenyi mwamujiha likumbi vene lize shimbu kanda kutoke. Yehova ahanjikile kuli ava valunga napwevo “hakuunda chalikumbi.”  (Kupu. 3:8) Hakupwa muka-kuyula wakwoloka, chakavanga, Yehova evwilile vyuma navahanjika vaAlama naEve. (Kupu. 3:9-13) Kufumaho, avahanyine mulonga wakufwa mwomwo yakulikanga kuli ikiye. (Kupu. 3:14-19) Nge avajihile hahaze vene, kachi kujina chenyi kachateselemoko. (Isa. 55:11) Numba tuhu ukalu waputukile hahaze vene, oloze Yehova etavishile Alama naEve vatwame myaka yayivulu nakusema vana vaze navakapwa nalutalililo lwamwaza kulutwe. Kalunga amwene Alama naEve kupwa vafu halikumbi vene lize vavulumwine. Ngocho, vafwile halikumbi vene lize mwomwo Yehova amona “likumbi” limwe kupwa myaka 1,000.—Petu. 2, 3:8.

8, 9. Uno vana vaAlama vaswanyine ngachilihi shili nakufwa? (Talenu muvwimbimbi wakulivanga.)

8 Uno vana vaAlama naEve navakiko vatelele kufwa mwomwo yashili kana tahi? Eyo. Mukanda Wavaka-Loma 5:12 wahanjika ngwawo: “Kuhichila muli mutu umwe nakufwa nawa kuhichila mushili, ngocho kufwa chatanda kuli vatu vosena mwomwo vosena valingile shili.” Mutu watete kufwa apwile Avele. (Kupu. 4:8) Kaha vana vaAlama vakwavo vaputukile kushinakaja nakufwa. Kutala navakiko vaswanyine shili nakufwa tahi? Kaposetolo Paulu akumbulwile chihula kana ngwenyi: “Mwomwo nge muze vavalingishile vavavulu kupwa vaka-shili kukulikanga chayauze mutu umwe.” (Loma 5:19) Vatu vaswanyine shili nakufwa, vaka-kole vavali vaze katweshi kuhasa kuchinako. Numba tuhu katwatachikiza kanawa omu shili nakufwa vyejile hali vana vaAlamako, oloze tweji kumonanga ukalu kana.

9 Echi chikiko chalingisa Mbimbiliya kufwanyisa shili nakufwa “[ku]chifwiko chakufwika hameso avatu veka naveka vosena, chiwuva chakuwuva hali vaka-mafuchi osena.” (Isa. 25:7) Kakweshi mutu mwahasa kuchina shili nakufwako. Echi chikiko chalingisa Mbimbiliya yambenga ngwayo “vali nakufwa vosena muli Alama.” (Koli. 1, 15:22) Paulu ahulishile chihula ngwenyi: “Iyaze mwanguyovola kumujimba uno uli nakungutwala kukufwa kanechi?” Kutala kwapwile mutu uze atelele kuyovola Paulu tahi? *Loma 7:24.

SHILI NAKUFWA NAVAKAVIFUMISAKO

10. (a) Visoneka muka vyamuMbimbiliya vize vyasolola nge Yehova mwakakumisa kufwa? (b) Jivesi kana jatunangula vyuma muka kutalisa kuli Yehova naMwanenyi?

10 Eyo, Yehova ayowele Paulu. Mbimbiliya yahanjika ngwayo: “Kufwa nachiminyi haya myaka yosena. Mwata Yehova mwakahunda masoji kumeso avatu vosena.” (Isa. 25:8) Ngana muze chisemi walunga eji kukumisanga ukalu wavana venyi nakuvahunga masoji kumeso avo, naYehova eji kwivwanga kuwaha kukafumisako kufwa. Yesu mwakazachila hamwe naIse mangana vakafumiseko kufwa. Mukanda Wavaka-Kolinde 1, 15:22 wahanjika ngwawo: “Nganomu vali nakufwa vosena muli Alama, ngocho nawa muli Kulishitu mukiko vene navakayoyesela vosena.” Kaha Paulu ahulishile chihula ngwenyi: “Iyaze mwanguyovola kumujimba uno uli nakungutwala kukufwa kanechi?” Kaha achikumbulwile ngwenyi: “Ngunamusakwilila Kalunga kuhichila muli Yesu Kulishitu Mwata wetu!” (Loma 7:25) Chikupu vene Yehova kalitwaminyine kuzanga vatu omu Alama naEve vavulumwine shiliko. Kaha naYesu uze akafwile Ise kutenga Alama naEve azanga vatu. (Vishi. 8:30, 31)  Uno vatu navakavasokola ngachilihi kushili nakukufwa?

11. Vyuma muka vize Yehova alingile hakusaka asokole vatu?

11 Omu Alama naEve vavulumwine shili, Yehova avavulukilile kufwa. Ngachize, vatu vosena kavakupuka mwosenako, kaha veji kufwanga. (Loma 5:12, 16) Mbimbiliya yahanjika ngwayo: “Vapayishile vatu vosena hakuhingika chimwe kaha.” (Loma 5:18) Vyuma muka atelele kulinga Yehova hakusaka akafwe vatu nakuhona kuvulyama jishimbi jenyi? Yesu akumbulwile chihula kana omu ambile ngwenyi, ejile “nakuhana mwono wenyi kupwa ndando yakusokola vavavulu.” (Mateu 20:28) Yesu hakupwa mutu wakupuka mwosena, ahanyine “ndando yakulitombola yakusokola vosena.” Uno eyi ndando yakusokola yanehele ngachilihi chiyulo chakwoloka?—Chimo. 1, 2:5, 6.

12. Uno ndando yakusokola muka yize yateselemo chiyulo chaYehova chakwoloka?

12 Yesu hakupwa himutu wakupuka mwosena, naikiye apwile nalutalililo lwakuyoya haya myaka yosena ngana muze chapwile kuli Alama shimbu kanda avulumune shili. Yehova ajinyine ngwenyi mavu osena azale navana vaAlama vakukupuka mwosena. Muchima waYesu wakuzanga chikuma Ise navana vaAlama wamulingishile ahane mwono wenyi kupwa ndando yakusokola. Eyo, Yesu ahanyine mwono wenyi wakupuka mwosena uze walitombwele nakuyoya chize ajimbalishile Alama. Kufumaho, Yehova asangwile Mwanenyi Yesu kupwa mutu wakushipilitu wamwilu. (Petu. 1, 3:18) Ndando yakusokola yalitombwele nachiyulo chaYehova mwomwo atambasanyine kuyoya chakupuka mwosena nakuyoya chakupuka mwosena. Ndando kaneyi yalingishile vana vaAlama vakapwe nakuyoya chahaya myaka yosena. Echi chikiko chalingishile Paulu avuluke Yesu ngwenyi “Alama wakukuminyina” uze apwa “shipilitu yakuhana kuyoya.”—Koli. 1, 15:45.

Avele mutu watete kufwa, mwakanganyala kundando yakusokola yaYesu (Talenu palangalafu 13)

13. Uno “Alama wakukuminyina” mwakahana ngachilihi kuyoya vatu vaze vafwa?

13 Kalinwomu “Alama wakukuminyina” ahane vatu kuyoya chahaya myaka yosena. Mwakahana kuyoya navatu vaze vafwile kunyima. Mwakavasangula nakukayoyela hano hamavu.—Yowa. 5:28, 29.

14. Uno vatu navakavasokola ngachilihi kushili vaswana?

14 Uno vatu navakavasokola ngachilihi kushili vaswana? Yehova ahakako fulumende yamwilu yize navakayula kuli Yesu navatu vakuheta ku 144,000 vaze vasakula hano hamavu. (Tangenu Kusoloka 5:9, 10.) Hakuwana nge vaze navakayula naYesu vamwenenga ukalu omu vapwilenga hano hamavu mwomwo yakuhona kukupuka mwosena, navakatachikiza ukalu uze veji kumonanga vatu vaze navakayula hano hamavu. Mumyaka likombakaji, Yesu navaze mwakayula navo navakakafwa vatu mangana vakakupuke mwosena.—Kuso. 20:6.

15, 16. (a) Uno Mbimbiliya yatalisa mulihi hakuvuluka ngwayo “kufwa, muka-kole wakukuminyina,” kaha navakachifumisako lwola muka? (b) Kweseka namukanda Wavaka-Kolinde 1, 15:28, vyuma muka mwakalinga Yesu?

15 Kusongo yamyaka likombakaji vatu vakwononoka navakasokoka kushili nakukufwa. Mbimbiliya yamba ngwayo: “Nganomu vali nakufwa vosena muli Alama, ngocho nawa muli Kulishitu mukiko vene navakayoyesela vosena. Oloze mutu himutu nahenyi: Mihako yatete ivene Kulishitu, kaha namwiza vaze vakuli Kulishitu halwola lwakupwako chenyi. Kufumaho, himakumishilo, omu mwakahana wangana kuli Ise Kalunga kenyi, omu mwakalinga nge hananongesa lyehi jifulumende josena namawata osena nangolo jeka josena. Mwomwo atela kuyula mwamwangana palanga nomu Kalunga mwakahaka vaka-kole vosena  mwishi yavilyachilo vyenyi. Kufwa, muka-kole wakukuminyina, navakachifumisako.” (Koli. 1, 15:22-26) Chikupu vene kufwa chize twaswana kuli Alama navakachifumisako. “Chiwuva” chakuwuva hali vatu vosena navakachifumisako haya myaka yosena.—Isa. 25:7, 8.

16 Kaposetolo Paulu ambile nawa ngwenyi: “Kahomu navikalinga vyuma vyosena hivanaviluula lyehi kuli ikiye, kaha nayivene Mwana nawa mwakaliluula kuli Ou aluwile vyuma vyosena kuli ikiye, mangana Kalunga apwenga vyuma vyosena kuli vosena.” (Koli. 1, 15:28) Halwola kana chiyulo chaYesu chinatesemo lyehi vyuma ajinyine Yehova. Kufumaho, Yesu jino mwakahana wata wenyi kuli Yehova nakumulweza ngwenyi vatu vanakupuka lyehi mwosena.

17. Vyuma muka navikasoloka kuli Satana?

17 Vyuma muka navikasoloka kuli Satana uze ali nakunehela vatu makava? Mukanda waKusoloka 20:7-15 wakumbulula chihula kana. Kusongo yamyaka likombakaji, Satana navakamwitavisa akeseke cheka vatu vakukupuka mwosena. Liyavolo navaze vosena mwakahungumwisa navakavanongesa ndolokoto chakuzeneka lutalililo lwakusanguka, echi “chikiko kufwa chamuchivali.” (Kuso. 21:8) Kufwa kanechi chamuchivali kaveshi ‘kukachifumisako’ mwomwo vaze ‘navakafwa kamuchivali’ kaveshi kukayoya chekako. Nge natupwa vakushishika kuli Yehova kaha katweshi kulizakamina ngwetu ‘natukafwa kamuchivaliko.’

18. Uno mulimo uze Kalunga ahanyine Alama naukatesamo ngachilihi?

18 Vatu vakukupuka mwosena navakavevwila uselewa kuli Yehova nakuvahana kuyoya chahaya myaka yosena. Vaka-kole javatu vosena navakavafumisako. Mulimo uze Kalunga ahanyine Alama naukatesamo. Vatu navakalivwisa kuwaha kuzakama mavu natunyama. Tweji kuwahililanga chikuma hakutachikiza ngwetu Yehova mwakafumisako muka-kole wetu wakukuminyina kufwa.

^ par. 9 Mukanda waInsight on the Scriptures wahanjika ngwawo vaka-sayasi veji kuhonanga kuwana mashina namasongo omu veji kufwilanga kutachikiza vyuma vyeji kutulingisanga tushinakaje nakufwa. Kavatachikiza ngwavo Tengi ikiye angwile vaAlama naEve numba vafwengako. Echi chikiko chalingisa vaka-sayasi vahone kutachikiza chihande kana.—Volume 2, lifwo 247.