Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

Kutala Mwamona Uswana Wenu Wakushipilitu Kupwa Waulemu Tahi?

Kutala Mwamona Uswana Wenu Wakushipilitu Kupwa Waulemu Tahi?

‘Twatambwile shipilitu, yakuli Kalunga, mangana tutachikize vyuma vize vanatuhane kuli Kalunga mujila yalikoji.’—KOLI. 1, 2:12.

1. Vatu vavavulu veji kushinganyekanga ngachilihi havyuma vatwama navyo?

KUTALA mwevwaho lyehi vatu navahanjika ngwavo: ‘Kawamona vyuma uli navyo kupwa vyavilemuko kuvanga nge vanakutambulavyo.’ Pamo mwevwaho lyehi vatu navahanjika ngocho. Chakutalilaho, mutu uze nakolela mutanga yaluheto nahase kulelesa luheto luze vatwama nalwo. Kuhona kutachikiza ukalu wamukuyoya chinahase kulingisa mukweze ahone kutachikiza vyuma vize vyapwa vyavilemu.

2, 3. (a) Vakweze vatela kulihenda kumuchima muka? (b) Vyuma muka vinahase kutukafwa mangana tumonenga uswana wetu wakushipilitu kupwa waulemu?

2 Nge muchili muvakweze, kaha vyuma muka mwamona kupwa vyavilemu? Vakweze vavavulu makumbi ano vamona vyuma vyakumujimba kupwa vyavilemu chikuma kuhambakana vyuma vyakushipilitu. Veji kufwilanga kupwa hamilimo yayinene, kupwa nazuvo yamwaza chipwe kulanda makina andando yayinene. Echi cheji kuvalingisanga vahone kumona usoko wavo naKalunga kupwa waulemu. Vakweze vaze vasemukila mutanga yaVinjiho vali nauswana wamwaza wakushipilitu uze  vatela kumona kupwa waulemu. (Mateu 5:3) Kulelesa uswana wetu wakushipilitu chinahase kutulingisa twingile muukalu uze naukatulingisa tukaliveye kulutwe.

3 Kamwatela kwitavisa chuma kana chimisolokeleko. Natushimutwila havyakutalilaho vyamuMbimbiliya vize navitukafwa tumonenga uswana wetu wakushipilitu kupwa waulemu. Vyakutalilaho kana navikafwa vakweze nayetu tuvosena tumonenga vyuma vize atuhana Yehova kupwa vyavilemu.

VATU VAMWE VAZE VALELESELE USWANA WAVO

4. Uno mukanda waSamwele 1, 8:1-5 wahanjika vyuma muka kutalisa kuli vana vaSamwele?

4 Mbimbiliya yahanjika havatu vamwe vaze vapwile nauswana wakushipilitu, oloze kavaumwene kupwa waulemuko. Kapolofweto Samwele aputukile kuzachila Yehova omu apwile kanyike kaha nawa atwalilileho lika kwononoka jishimbi jaYehova. (Samwe. 1, 12:1-5) Numba tuhu Samwele asolwele chakutalilaho chamwaza, oloze vana venyi vaYowele naAviya kavalondezezele chakutalilaho chenyiko. Ngocho vapwile vatu vavapi. Mbimbiliya yatulweza ngwayo vana vaSamwele “vahengeselenga chiyulo.”—Tangenu Samwele 1, 8:1-5.

5, 6. Vyuma muka vyasolokele kuli vana vaYoshiya namuzukulyenyi?

5 Omu mukiko chapwile nakuli vana vaMwangana Yoshiya. Yoshiya apwile mwangana wakushishika uze azangilenga Yehova nakumulemesa. Omu vawanyine mukanda waKalunga waJishimbi nakuutangila Yoshiya, Yoshiya akavangijile jindongi japwile muze mumukanda. Apuzwile makombelo nakufumisa vyuma vyakupanda vyosena mulifuchi, nakulweza vatu vononoke Yehova. (Vamya. 2, 22:8; 23:2, 3, 12-15, 24, 25) Vana venyi vapwile nauswana wakushipilitu. Oloze omu vana venyi vatatu vapwile vamyangana, kavamwene uswana kana kupwa waulemuko.

6 Omu Yehowahaze mwana Yoshiya aswanyine hawangana, “alingilenga muze mwapihile kumeso aYehova.” Ayulile hamyaka yitatu, kufumaho vamutwalile muufunge kuli mwangana Fwalo, kwakuze vene kukiko akafwililile. (Vamya. 2, 23:31-34) Kaha yayenyi Yehoyakime ayulile myaka 11. Nayikiye kamwene vyuma vaswanyine kufuma kuli sevo kupwa vyavilemuko. Vilinga vyaYehoyakime vyavipi vyalingishile kapolofweto Yelemiya apolofwete ngwenyi: “Navakamufunda nganomu veji kufunjilanga chimbulu.” ( Yele. 22:17-19) Mwana Yoshiya Zetekiya namuzukulyenyi Yehoyakine navakiko kavalondezezele vilinga vyakwoloka vyaYoshiyako.—Vamya. 2, 24:8, 9, 18, 19.

7, 8. Solomone ajimbalishile ngachilihi uswana wenyi wakushipilitu? (b) Vyuma muka natulinangula kuvyakutalilaho vyamuMbimbiliya vyavatu vaze vajimbalishile uswana wavo wakushipilitu?

7 Mwangana Solomone vamunangwile kuli Ise Ndavichi omwo nahase kuzachila Yehova, oloze kutwala muze aputukile kulelesa uswana wakushipilitu. “Mwomwo chasolokele omu alingile Solomone hanakulu lyehi mapwevo jenyi vapyapumwine muchima wenyi mangana akavenga tulunga veka, kaha muchima wenyi kawakupukilenga mwosena naKalunga kenyi Yehova nge omu wapwilenga muchima waise Ndavichiko.” (Vamya. 1, 11:4) Echi chalingishile Solomone vahone kumwivwila uselewa kuli Yehova.

8 Ava malunga tunashimutwila vapwile nakutokwa chachinene chakutachikiza Yehova nakulinga vyuma vyakwoloka. Oloze chaluvinda vajimbalishile kutokwa chavo. Keshi nge vakweze vosena vaze vasoneka muMbimbiliya vajimbalishile uswana wavoko. Tushimutwilenu jino vyakutalilaho vyamwaza vyavakweze vaze tunahase kulondezeza.

 VAKWEZE VAZE VAMWENE USWANA WAVO KUPWA WAULEMU

9. Vana vaNowa vasolwele ngachilihi chakutalilaho chamwaza? (Talenu muvwimbimbi wakulivanga.)

9 Vana vaNowa vasolwelenga chakutalilaho chamwaza. Vapwile namulimo wakukafwa sevo kutunga wato mangana vayovole vatu. Vana vaNowa vatachikijile ngwavo vatelele kwononoka Yehova, kaha vengilile muwato shimbu kanda livaji liputuke. (Kupu. 7:1, 7) Uno vyuma muka vyafuminemo? Mukanda waKuputuka 7:3 wahanjika ngwawo vengishile tunyama muwato mangana ‘vakalame mbuto yavo yayitonyi kwilu lyamavu kwosena.’ Nowa natanga yenyi vayovokele mwomwo vamwene uswana wakushipilitu kupwa waulemu, kaha nawa vapwile namulimo wakuyovola vatu, nakuputuka cheka kulemesa chamuchano hano hamavu.—Kupu. 8:20; 9:18, 19.

10. Uno vakweze vawana vavaHepeleu vamwene ngachilihi uswana wavo wakushipilitu kupwa waulemu?

10 Omu mwahichila myaka yayivulu, vakweze vawana vavaHepeleu vakanyine kwazana muchiyoyelo chachipi chamuMbavilone. Hananyiya, Mishayele, Azaliya naNdanyele vavatwalile muundungo muufunge muMbavilone mumwaka wa 617 B.C.E. Vakweze kana vapwile vamwaza, vaunyoji, namangana navilinga vyamwaza mulifuchi lyaMbavilone. Oloze kavavulyamine vyuma valinangwile mujishimbi jaKalungako, ngocho Yehova avakiswile mwamunene.—Tangenu Ndanyele 1:8, 11-15, 20.

11. Uno vatu vanganyalile ngachilihi kuvyuma avanangwilenga Yesu?

11 Yesu naikiye ahanyine chakutalilaho chamwaza chakumona uswana wakushipilitu kupwa waulemu. Yesu amwene vyuma vize amunangwile Ise kupwa vyavilemu. Kaha ambile ngwenyi: “Ngweji kuhanjikanga vyumevi nganomu vene angunangwile Tata.” (Yowa. 8:28) Evwilenga kuwaha kunangula vatu vyuma vize alinangwile mangana navakiko vanganyale. Alwezele liyongomena ngwenyi: “Ngwatela kwambulula mujimbu wamwaza waWangana waKalunga nakujinganda jeka nawa, mwomwo vikiko vene vangutuminyine.” (Luka 4:18, 43) Vaka-kaye kavamona muchano wakufuma kuli Kalunga kupwa waulemuko, echi chikiko chalingishile Yesu ahuhumwine tumbaji twenyi kuhona kupwa “vakukaye.”—Yowa. 15:19.

MONENUNGA USWANA WENU WAKUSHIPILITU KUPWA WAULEMU

12. (a) Uno mukanda WaChimoteu 2, 3:14-17 wahanjika vyuma muka kutalisa kuli vakweze makumbi ano? (b) Vihula muka vatela kulihulisa vandumbwetu vavakweze?

12 Nge visemi jenu vazanga Yehova, kaha mwatwama nauswana wakushipilitu. Vyuma yahanjika Mbimbiliya kutalisa kuli Chimoteu vinahase kumikafwa nayenu nawa. (Tangenu WaChimoteu 2, 3:14-17.) Visemi jenu vanaminangula vyaYehova nomu munahase kwivwisa Kalunga kuwaha. Pamo vaminangwile putu vene kuunyike wenu. Vyuma kana vinamikafwe mupwenga “namangana akumitwala kuulwilo hakupwa nalufwelelo muli Kulishitu Yesu, nakulizanga mwosena’ mangana muzachila kanawa Kalunga. Kutala mwamona uswana wenu wakushipilitu kupwa waulemu tahi? Lihulisenu ngwenu: ‘Ngweji kwivwanga ngachilihi kutalisa kuvinjiho vavavulu vakushishika vaze vapwile kunyima? Kutala ngwapwa wakuwahilila hakunguvuluka ngwavo Chinjiho chaYehova tahi? Uno ngweji kwivwanga ngachilihi hakupwa hakachi kavatu vaze vapwa masepa jaKalunga? Kutala ngweji kushinganyekanga kutokwa ngwatwama nacho chakutachikiza muchano nakuumona kupwa waulemu tahi?’

Mweji kwivwanga ngachilihi hakupwa hakachi kavangamba jaYehova vakushishika, ngana vaze vapwileko shimbu kanda musemuke? (Talenu palangalafu 9, 10 na 12)

13, 14. Vyeseko muka veji kumonanga vandumbwetu vakweze, kaha mwomwo ika kundupukila muvilinga kana chapwa chachipi? Hanenu chakutalilaho.

 13 Vakweze vaze vakolela mutanga yavinjiho kavamona chihandwa chatwama hakuwaha chakutachikiza muchano nakupihya chamukaye kano kaSatanako. Vamwe vanandupukila muvilinga vyavipi vyamuno mukaye mangana vamakile nakumona omu kaye kapwa. Kutala munahase kuya kulutwe yaminyau yize yili nakutambuka mangana mumone nge navamichika nakufwa tahi? Vishinganyeka kana vyavipi sulumunu. Chochimwe nayetu nawa, katwatela kweseka kulinga vyuma vyavipi vyakukaye mangana tumone ukalu weji kwizanga hakulinga vyuma kanako.—Petu. 1, 4:4.

14 Ndumbwetu wamukweze walijina lyaGener, akolelele mutanga yavinjiho mulifuchi lyaAsia. Vamumbapachishile omu apwile namyaka 12. Omu apwile mukweze, andupukilile muvilinga vyakukaye mwomwo ashinganyekele ngwenyi mwapwa wakulihehwa. Ou mukweze aputukile kulinga vyuma vyavipi. Omu apwile namyaka yakusemuka 15, aputukile kulondezeza vilinga vyavipi vize valingilenga masepa jenyi. Aputukile kupenda wala nakupwa nahanjikiso yayipi. Gener ejilenga hembo mukachi kaufuku nge vanakumisa kuhema vavuluka ngwavo pool nakuhema chaulyanyi chahakopyuta. Oloze omu mwahichile makumbi aputukile kushinganyeka ngwenyi vyuma alingilenga kavyapwile nakumusuulwisa mukuyoyako. Ngocho, nahiluka cheka mumuchano. Ambile ngwenyi shimbu jimwe numba tuhu eji kufwilanga kulinga vyuma vyavipi, oloze amona usoko wenyi naYehova kupwa waulemu chikuma.

15. Tuvosena twatela kushinganyeka vyuma muka numba vatulelele mumuchano chipwe chiku?

15 Numba tuhu visemi jenu kavapwa vinjihoko, oloze munahase kushinganyeka hakutokwa mwatwama nacho chakutachikiza Tengi nakumuzachila. Numba tuhu hano hamavu hali vatu vavavulu, oloze Yehova namipandamisa kuli ikiye hakulinangula muchano wamuMbimbiliya. Echi chinapu hikutokwa chachinene. (Yowa. 6:44, 45) Numba nge twalinangwile muchano kuli visemi jetu chipwe kuli vatu veka, oloze twapwa vakuwahilila mwomwo twatachikiza muchano. (Tangenu Wavaka-Kolinde 1, 2:12.) Gener ambile ngwenyi: “Yami iya numba vangutachikize kuli Yehova uze atengele melu namavu?” (Samu 8:4) Ndumbwetu umwe wapwevo ambile ngwenyi:  “Vaka-shikola veji kwivwanga kuwaha nge mulongeshi wavo mwavatachikiza omu vapwa nakuvavuluka hamajina. Ngocho, chapwa hikutokwa chachinene kututachikiza kuli Yehova Muka-kunangula Wamunene!”

VYUMA MUKA MWATELA KULINGA?

16. Vandumbwetu vavakweze vatela kusakula kulinga vyuma muka?

16 Kushinganyeka hauswana wenu wakushipilitu nachimilingisa muzachile Yehova natwima nakulinga vyuma vyakwoloka. Kavangizenunga vyakutalilaho vyamwaza vavangamba jaYehova vakushikulu. Kamwatela kupwa ngana mwavakweze vavavulu vamukaye vaze vali nakwenyeka chiyoyelo chavo nakuhona kukapwa nachiyoyelo chamwaza chakulutweko.—Koli. 2, 4:3, 4.

17-19. Mwomwo ika chapwila chamangana kulihenda kuvishinganyeka vyavaka-kaye?

17 Chapwa chachikalu kulihenda kuvilinga vyakukaye. Oloze chapwa chamangana kulihenda kuvilinga kana. Achishinganyekenu hali muka-kulaha uze natemo kuya nakwimanyinako lifuchi lyenyi. Hakusaka emanyineko lifuchi, ou muka-kulaha atela kupwa navilinga vize navilihandununa navakwavo vakweze. Eji kulihenda kuvyuma vyavivulu vize navyenyeka lwola lwenyi. Eji kulisuulanga lyavene mangana alilongesa chikuma numba akahete haseteko yakupwa muka-kulaha wakwipangweji.

18 Vatu vavavulu muno mukaye kavashinganyeka haponde yinahase kufumaho nge navalinga vyuma vyavipiko. Oloze vangamba jaYehova veji kushinganyekanga haponde kana. Nge natuhona kushinganyeka ngana muze veji kushinganyekanga vaka-kaye nakulihenda kuvyuma vyakufwana nge kulinga ujila uze unahase kwenyeka usoko wetu naYehova, kaha ‘natulinjilila kukuyoya chivene.’ (Chimo. 1, 6:19) Ndumbwetu wapwevo uze twavulukanga hakavanga ambile ngwenyi: “Nge mulinjilila kuvyuma wafwelela, kaha mwivwa kuwaha. Echi nachisolola nge watwama nangolo jakuhonesa vyeseko vyamuno mukaye kaSatana. Chikumanyi namumona nge Yehova ali nakumitala oku nawahilila. Hakiko namumona kulema chakulihandununa navaka-kaye.”

19 Kamwatela kwenyeka lwola lwenu hakushinganyeka chikuma havyuma vize munahase kupwa navyo oholyapwako. (Kwambu. 9:2, 10) Mwatachikiza ovyo mwapwila hano hamavu, kaha nawa muli nakutalilila kukayoya haya myaka yosena. Echi nachimikafwa musakule kanawa vyakulinga nakulihenda ‘kukutambukanga nganomu veji kutambukanga vaka-mafuchi.’ Uno chiyoyelo chenu cheji kumisuulwisanga tahi?—Efwe. 4:17; Mala. 3:18.

20, 21. Nge natusakulanga kanawa vyakulinga, kaha chiyoyelo chetu chakulutwe nachikapwa ngachilihi, kaha Yehova asaka vyuma muka kuli etu?

20 Nge natusakulanga kanawa vyakulinga, kaha natupwanga vakuwahilila oholyapwa nakukayoya haya myaka yosena mukaye kakahya. Nge natusakulanga kanawa vyakulinga, kaha Yehova mwatukisula. (Mateu 5:5; 19:29; 25:34) Numba ngocho, Yehova keshi kukisula vatu vaze navahona kwononoka jishimbi jenyiko, kuvanga kaha vaze navamwononoka. (Tangenu WaYowano 1, 5:3, 4.) Kuzachila Yehova nakashishi chapwa chachilemu.

21 Yehova atuhana vyuma vyavivulu. Tuli nachinyingi chakwoloka chakutachikiza Mazu enyi nakutachikiza muchano wakupandama kuli ikiye navyuma ajina. Etu Vinjiho jaYehova twatwama nakutokwa chakutuvulukila lijina lyenyi. Kalunga atufwelelesa ngwenyi mwatukafwanga. (Samu 118:7) Tuvosena vakweze navakulwane twatela kumonanga uswana wetu wakushipilitu kupwa waulemu nakufwila kuhana Yehova “upahu haya myaka yosena.”—Loma 11:33-36; Samu 33:12.