Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

Itavilenu Yehova Azamise Ulo Wenu naKuukinga

Itavilenu Yehova Azamise Ulo Wenu naKuukinga

“Kachi nge Yehova keshi kulama limboko, kaha muka-kulama mwalinyingamina tuhu.”—SAMU 127:1b.

1, 2. (a) Mwomwo ika vaIsalele 24,000 vahonenene kwingila mulifuchi lyalushiko? (b) Mwomwo ika vasonekela mijimbu kaneyi yakunyima?

OMU vaIsalele vapwile kwakamwihi nakwingila muLifuchi lyaLushiko, makombakaji amalunga afwile omu “vaputukile kulinga ujila navana vaMowave vamapwevo.” Kaha Yehova anongesele vatu 24,000. Halwola kana vaIsalele vapwile kwakamwihi nakutambula uswana wavo, oloze kavautambwileko mwomwo vahonene kufungulula cheseko.—Kula. 25:1-5, 9.

2 Mujimbu kanou vausonekelele “kutuhuhumuna etu, etu vene tuli nakuyoyela kukukuma chatutwamino twamyaka yino.” (Koli. 1, 10:6-11) Kaha ‘hamakumbi ano akukuminyina,’ vatu jaKalunga vali hakamwihi nakwingila mulifuchi lyalihya. (Chimo. 2, 3:1; Petu. 2, 3:13) Chaluvinda, vaka-kulemesa Yehova vamwe vali nakuhungumuka. Vali nakulimbila muvilinga vyaujila nakulikolomwena maukalu amavulu. Vatu kana vanahase kukahona kutambula vyuma vyamwaza atushika Kalunga.

3. Mwomwo ika vaze valimbata vasakiwa kuvakinga nakuvatwaminyina kuli Yehova? (Talenu muvwimbimbi wakulivanga.)

3 Hakuwana nge lifuchi lino linazale navilinga vyaujila,  ngocho malunga namapwevo vatela kukavangiza jindongi jaYehova jakuvakinga mangana vahase kulama malo avo. (Tangenu Samu 127:1.) Tushimutwilenu jino omu valunga napwevo vanahase kukinga ulo wavo hakulama michima yavo, nakupandama kuli Kalunga, nakuvwala mutu wamuhya, nakushimutwilanga kanawa, nakulihana vyasakiwa muulo.

LAMENUNGA MICHIMA YENU

4. Vyuma muka vinalingisa vaka-Kulishitu vamwe vavulumune?

4 Uno muka-Kulishitu nahase kufwa ngachilihi mumuheto waujila? Chuma kana cheji kuputukilanga kuvyuma mwatala mutu nameso enyi. Yesu ambile ngwenyi: “Wose mwatwalaho lika kutala pwevo nakumwivwila peha, nalingi lyehi nenyi ukoji mumuchima wenyi.” (Mateu 5:27, 28; Petu. 2, 2:14) Vaka-Kulishitu vavavulu vaze vanafunga mumuheto kanou vaputukilenga kutala mivwimbimbi yauselesele, nakutanga mikanda yahanjika haujila, chipwe kutala mivwimbimbi yamajilo haInternet. Veka vanandupukila mukutala jivindiyo javilinga vyaujila, namivwimbimbi yeka yaunyengwe yahaTV. Vakwavo veji kuyanga kuvihela vyakunwina wala kuze veji kutalisanga mivwimbimbi yaujila, chipwe kuvihela vyakuchikita vatu.

5. Mwomwo ika twatela kulamina michima yetu?

5 Veka veji kwingilanga mucheseko kana mwomwo yakushimutwilanga namutu uze keshi muka-mahyenyiko. Hakuwana nge vilinga vyaujila vinalisale chikuma muno mukaye, chinahase kupwa chachashi muchima wamutu kufwila mutu uze kapwa muka-mahyenyiko. (Tangenu Yelemiya 17:9, 10.) Yesu ambile ngwenyi: “Mumuchima mukiko vene mweji kufumanga vishinganyeka vyavipi, nakujiha vatu, namakoji, namaujila.”—Mateu 15:19.

6, 7. (a) Muchima wakuhenga unahase kulingisa mutu avulumune ngachilihi shili? (b) Vatu vanahase kulihenda ngachilihi kukulinga shili?

6 Nge vishinganyeka vyavipi vinayangilila lyehi mumichima yavatu vavali vaze vanalizange, vanahase jino kushimutwila vihande vize vatelanga kuhanjika navaka-mahyavo. Vanahase kulivwasana vapwenganga hamwe lwola lumwe nalumwe, oloze kutwala muze hinavapwanga hamwe lwola lwaluvulu. Mukuhita chamakumbi jino, navalipandama chikuma nakuhona mwakulilamina. Omu navatwalaho lika navishinganyeka vyakuhenga, nachipwa chachikalu kulihandununa numba tuhu vanatachikiza ngwavo vyuma vali nakusaka kulinga vyavipi.—Vishi. 7:21, 22.

7 Mukuhita chalwola mutu nahase kuzeya kushipilitu chikoki chikoki nakuputuka jino kuliminyina maleji, nakulikwata-kwata kumavoko, nakulisweswenya, nakulikwatakwata, nakuzachisa mazu achilembekeshi, vyuma vize vatela kulinga kuli vaka-mahyavo. Kaha muchima wenyi weji ‘kumwonga nakumuzondola nakusema jino shili,’ chipwe ngwetu kuvulumuna hakulinga ukoji. (Yako. 1:14, 15) Elu jino hiluvinda! Ukalu kana vatelanga kuuhonesa kachi vosena vavali vetavilanga Yehova avakafwe nakumona ulo kupwa wajila. Mujila muka?

PANDAMENUNGA KULI KALUNGA

8. Uno kulikata usepa naYehova cheji kukinga ngachilihi vatu muulo valihende kuvilinga vyavipi?

8 Tangenu Samu 97:10. Kulikata usepa naYehova chapwa chachilemu mwomwo cheji kutukinganga kuvilinga vyavipi. Omu natutwalaho lika kulinangula vilinga vyaKalunga vyamwaza nakufwila kupwa ‘tuvaka-kulondezeza Kalunga, mwavana venyi azanga, nakutwalaho lika nakutambuka muzangi,’ nachitukafwa tulihende ‘kuujila, namajilo  osena.’ (Efwe. 5:1-4) Kutachikiza ngwetu “Kalunga mwakasopesa vaka-ujila navaka-ukoji,” chatela kulingisa vaze valimbata vavumbike ulo wavo nakuhona kuupihisa.—Hepe. 13:4.

9. (a) Vyuma muka vyakafwile Yosefwe ahonese cheseko chakulinga ujila? (b) Vyuma muka natulinangula kuchakutalilaho chaYosefwe?

9 Vangamba jaYehova vamwe vakushishika vanazeyenga kushipilitu mwomwo kushikamanga navatu vazata navo kumilimo vaze kavapwa Vinjihoko nge lwola lwakukotoka lunahichi lyehi. Nahalwola lwakuzata vene, kunahase kupwa vyeseko. Chakutalilaho, omu Yosefwe apwilenga kumilimo, amwene ngwenyi pwevo lyamukulwane wenyi apwile nakumusaka. Hakumbi hakumbi asakile ngwenyi asavale nenyi. Kutwala muze, “amukwachile kulihina lyenyi ngwenyi, Tusavale nayami.” Oloze Yosefwe atusunukile nakuchina. Uno vyuma muka vyakafwile Yosefwe azame lika kushipilitu nakufungulula cheseko kana? Afwililile kulama lika usoko wenyi naKalunga nakupwa lika utoma nakulama kulonga chenyi. Chaluvinda, Yosefwe vamuhangile hamilimo nakumuhaka mukamenga chakuzeneka mulonga. Oloze Yehova amukiswile. (Kupu. 39:1-12; 41:38-43) Numba tupwa kumilimo chipwe kuchihela cheka chakupenge, vaka-Kulishitu vatela kulihenda kuvyuma vize vinahase kuvahaka mucheseko chakulinga ukoji.

VWALENU MUTU WAMUHYA

10. Kuvwala mutu wamuhya cheji kukinganga ngachilihi mutu?

10 Hakuwana nge mutu wamuhya vamutengele “kweseka nomu mwaya muchima waKalunga namukwoloka chamuchano namukulyononona,” ngocho chapwa chachilemu kuli vatu valimbata kupwa vakuzama kushipilitu. (Efwe. 4:24) Vaze veji kuvwalanga mutu wamuhya, veji ‘kujiha’ vilyo vyavyo vyamujimba nakulihenda kukufwila “ujila, namajilo, napeha yakulisavala, navyuma vyavipi, nachipululu.” (Tangenu Wavaka-Kolose 3:5, 6.) Lizu lyakwamba ngwavo ‘kujiha’ lyalumbununa nge twatela kuzata nangolo numba tuhonese peha yayipi. Twatela kulihenda kukala vyuma vize vinahase kusangumuna peha yakulisavala namutu uze kapwa muka-mahyetuko. (Yopa 31:1) Nge natufwila kulinga mwaya muchima waKalunga, kaha natutwalaho lika ‘kuhunga vyuma vyavipi nakukakachila kuvyuma vyamwaza.’—Loma 12:2, 9.

11. Kuvwala mutu wamuhya chinahase kukafwa ngachilihi vatu muulo?

11 Kuvwala mutu wamuhya cheji kusololanga “mwaya chifwanyisa chayaUze autangile” Yehova. (Kolo. 3:10) Nge valunga napwevo navapwa navilinga vyamwaza vyakufwana nge “muchima wakeke, nalikoji, nakulinyisa, nakuvova, nakutalilila chikoki,” kaha navanganyala chikuma. (Kolo. 3:12) Navapwa vakulinunga muulo wavo nge navetavila “kuunda chaKulishitu chiyulenga mumichima” yavo. (Kolo. 3:15) Chapwa chamwaza nge navapwa “namuchima wakulizanga chikuma.” Cheji kuvakafwanga vapwenga ‘vatete kusolwela vakwavo kavumbi.’—Loma 12:10.

12. Vilinga muka mwamona kupwa vyavilemu muulo?

12 Omu Sid vamuhulishile avuluke vilinga vyeji kuvakafwanga vapwenga vakuwahilila muulo wavo, ambile ngwenyi: “Zangi yikiko tunafwilanga kulisolwela chikuma namuka-mahyami. Kaha nawa tunawane nge chapwa chachilemu kupwa vakuvova.” Puwenyi Sonja nawa ambile ngwenyi: “Kupwa nalikoji chikiko chapwa chamwaza. Tunafwilanga nawa  kupwa namuchima wakuvova, numba tuhu chapwa chachikalu lwola lumwe.”

SHIMUTWILENUNGA KANAWA

13. Vyuma muka vinahase kukafwa ulo wilile, kaha mwomwo ika?

13 Kupwa nahanjikiso yamwaza hichuma chachinene chize cheji kutunganga ulo. Nachipwa chaluvinda nge vatu muulo navalihanjikisanga nakasautu, oloze navahanjikisanga vatu veka mujila yakalemesa chipwe vene kuhanjikisa tumeshi twavo namazu amwaza. Nge valunga napwevo navalihanjikisanga “namatoto, nautenu, nakukalwomwoka, nahanjikiso yakasautu,” kaha ulo wavo kaweshi kupwa wakukingiwa kushipilituko. (Efwe. 4:31) Muchishishisa chakulelesa ulo wavo, vaze valimbata vatela kuzachisanga mazu alikoji, nakeke, nakutetela.—Efwe. 4:32.

14. Vyuma muka twatela kulihendako?

14 Mbimbiliya yamba ngwayo ‘kwatwama lwola lwakuhola nalwola lwakuhanjika.’ (Kwambu. 3:7) Echi kachalumbununa nge twatela kuholanga numba tuhu vali nakutuhanjikisa havyuma vyamwazako. Pwevo umwe wakuGermany ambile ngwenyi: “Nge mutu mwalinga ngocho, kaha muka-mahyenyi mwevwa kupihya.” Ambile nawa ngwenyi: “Numba tuhu kachapwa chachashi kuunda muchima nge uli namatotoko, oloze chapwa chamwaza kutulisa matoto. Mwomwo echi chinahase kukulingisa uhanjike vyuma vyavipi nakulingisa jino chihande chitohwe.” Lunga napwevo kaveshi kuhasa kukumisa ukalu wavoko nge navalitenukila chipwe navahona kulihanjikisa. Oloze vanahase kuzamisa ulo wavo nge navakehesako vikokojola nakulipulanga jipami.

15. Uno kulihanjikisa kanawa chinahase ngachilihi kukafwa vatu muulo?

15 Ulo unahase kuzama mbe nge valunga napwevo navatwamanga hamavu nakushimutwila munayi vishinganyeka vyavo. Vyuma natuhanjika vyapwa vyavilemu ngana muze yalema jila yakuvihanjikilamo. Shikaho,  mwatela kufwila kupwanga nahanjikiso yamwaza yakuunda, nakuzachisa mazu amwaza, chamokomoko tuhu numba ukalu muli nawo unatoho. Echi nachilingisa muka-mahyenu amivwilile. (Tangenu Wavaka-Kolose 4:6.) Lunga napwevo vanahase kuzamisa ulo wavo nge navalihanjikisanga kanawa namazu ‘amwaza akulitunga namuka-mahyavo halwola navasaka kulikafwa.’—Efwe. 4:29.

Valunga napwevo vanahase kuzamisa ulo wavo nge navalihanjikisanga kanawa (Talenu palangalafu 15)

KULIHANA VYASAKIWA MUULO

16, 17. Mwomwo ika chapwila chachilemu valunga napwevo kulivwishisa nakulisolwela zangi muulo hakulisavalanga?

16 Valunga napwevo vanahase kuzamisa ulo wavo nge navalizakamanga, nakumona vyuma mwasaka muka-mahyavo kupwa vyavilemu kuhambakana vyavo. (Fwili. 2:3, 4) Vatela kuzakamanga vaka-mahyavo nakulihana vyuma vyasakiwa muulo.—Tangenu Wavaka-Kolinde 1, 7:3, 4.

17 Chaluvinda, vatu vamwe valimbata veji kukananga kulisolwela zangi yamuulo chipwe kulisavala navaka-mahyavo, kaha malunga vamwe vamona vilinga vyakulisolwela zangi kupwa vyawinyike. Mbimbiliya yamba ngwayo: ‘Enu malunga, twalenuho lika kutwamanga namapwevo jenu mwaya chinyingi.’ (Petu. 1, 3:7) Lunga atela kutachikiza ngwenyi kulihana vyuma vyamuulo chasakiwa vyuma vyavivulu. Chakutalilaho, pwevo nahase kusuuluka muulo nge lunga lyenyi mwamusolwela zangi nalikoji lwola lwosena keshi kahako. Nge vosena navalisolwelanga zangi mukutwama halwola lwakulisavala chavo, kaha vanahase kupwa vakusuuluka nakulizakama mukuyoya chavo.

18. Uno valunga napwevo vanahase kuzamisa ngachilihi ulo wavo?

18 Numba tuhu chapwa chakuhenga kuhona kushishika muulo, oloze twatela kwanuka ngwetu lwola lumwe kuhona kulizakama muulo chinahase kulingisa muka-mahyamutu ahungumuke nakuya kuli mutu weka nakuvulumuna mulonga washili. (Vishi. 5:18; Kwambu. 9:9) Ngachize, Mbimbiliya yalweza vaze valimbata ngwavo: “Kanda namuliminanga ovyo mwatela kulihana [muuloko], shina kuvanga muvosena munalivwasana ngocho hatando yimwe.” Mwomwo ika? “Kuchina Satana mwamyesekanga hakuhona chenu muchima wakulikanyisa.” (Koli. 1, 7:5) Nachipwa chaluvinda nge valunga napwevo navetavila Satana enyeke ulo wavo mwomwo ‘yakuhona chavo muchima wakulikanyisa,’ nakulingisa muka-mahyavo afwenga mumuheto wakulinga ukoji. Nge mutu himutu mwalihenda ‘kukulinganyalisa ivene, oloze mwafwila kunganyalisa mukwavo,’ nakulihana muzangi vyuma vyasakiwa muulo chakuzeneka kumushinjiza, kaha ulo wavo nauzama chikuma.—Koli. 1, 10:24.

TWALENUHO LIKA KULAMA ULO WENU

19. Vyuma muka twatela kufwila kulinga, kaha mwomwo ika?

19 Tuli kwakamwihi nakwingila mukaye kakahya kakwoloka. Nachipwa chaponde kwitavisa vilinga vyavipi vituhungumwise ngana muze chapwile kuli vaIsalele 24,000 muChinema chaMowave. Hakukumisa kuhanjika hamujimbu kanou waupi, Mazu aKalunga atulweza ngwawo: “Ou nashinganyeka ngwenyi nemana azangame kuchina mwalimbuka.” (Koli. 1, 10:12) Ngocho chapwa chachilemu kuzamisa ulo wetu hakupwa lika vakushishika kuli Setu wamwilu nakuli vaka-mahyetu. (Mateu 19:5, 6) Twatela kufwila ‘kuzata nangolo mangana vakatuwane kuli ikiye tuvakuzeneka lipenga, tuvakuzeneka katenga, kaha nawa mukuunda.’—Petu. 2, 3:13, 14.