Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

Vihula Vyakufuma Kuli Vaka-Kutanga

Vihula Vyakufuma Kuli Vaka-Kutanga

Vyuma muka twatela kulinga mangana tukafwe vandumbwetu vaze veji kuvizanga nge vanahumbika maji alupengopengo?

Vatu vaze veji kuvizanga nge vanahumbika maji alupengopengo vatwama muukalu chikuma. Ukalu watwamaho shina kaveshi kuhasa kulweza vatu vosena vaze veji kulihumangananga navo valitwamine kulikwita chipwe kulifwafumwina maji kanako. Shikaho vamwe vanalombonga mangana tulweze vandumbwetu valitwamine kulikwita chipwe kulifwafumwina maji kana nge vali nakuya kukukunguluka chahachikungulwilo, nachechi chachihanda, nachechi changalila.

Kakweshi muka-Kulishitu nahase kulinga chuma chize natachikiza ngwenyi nachilingisa mukwavo ahone kupwa kukukunguluka chavaka-Kulishituko. Tuvosena twasaka kuya kukukunguluka mangana vakatukolezeze. (Hepe. 10:24, 25) Ngocho vosena vaze veji kuvizanga chikuma nge vanahumbika maji alupengopengo, vaze vali nakuchiwana kupwa chachikalu kupwa kukukunguluka, vatela kushimutwila chihande kana navakulwane muchikungulwilo. Numba tuhu nachilimbalaka naVisoneka kaha nawa kacheshi kupwa chakutamo kukasa jishimbi jakukanyisa vaze naveza kukukunguluka valitwamine kulikwita chipwe kulifwafumwina maji alupengopengo, oloze vakulwane vatela kulweza vatu muchikungulwilo vatachikize ukalu vali nakumona vakwavo. Nge chinahase, vakulwane vanahase kusakula kushimutwila vyuma asoneka ndungo wakushishika, halwola lwachihanda chavinakusakiwa hachikungulwilo chenu haKukunguluka chaMulimo, chipwe kuvilika kuchikungulwilo mujila yakuzangama. * Oloze vakulwane kavatela kuvilika chihande kanechi kuswa kumweko. Kukukunguluka chetu kweji kwizanga vatu vakuwahilila navangeji vaze kavatachikiza ukalu vatwama nawo vatu vamwe muchikungulwiloko, oloze twatela kuvatambula namavoko avali. Katwatela kuvevwisa sonyi chipwe kupihya mwomwo vanalikwichi chipwe kulifwafumwina maji alupengopengoko.

Nge vandumbwetu vamwe vali nakuvizanga mwomwo yamaji alupengopengo, kaha lizavu lyavakulwane linahase kuwahisa vyuma mangana vandumbwetu vaze vatwama nawou ukalu vatwamenga kuze kaveshi kuhumbika maji kana muZuvo yaWanganako. Chakutalilaho, muZuvo yaWangana munahase kupwa kapete kamwe vanahase kutwama ava ndumbwetu nakwivwilila kuvihande hakukunguluka. Kachi nge kamweshi kuhasa kukumisa ou ukaluko, kaha nawa vandumbwetu vamwe vali nakuvizanga chikuma nge vanahumbika awa maji, kaha chikungulwilo chinahase kukopanga vihande vyahakukunguluka nakuvitwalila ava vandumbwetu, chipwe kulongesa vyuma mangana vevwililenga kuvihande vyahakukunguluka hashinga oku vali kujizuvo javo, ngana muze tweji kulinganga kuli vandumbwetu vaze vatwama muluuta.

Mumyaka eyi yakalinwomu, Mulimo Wetu waWangana unakolezezanga vandumbwetu vatetelenga vakwavo hakukehesako kulikwita chipwe kulifwafumwina maji alupengopengo nge vali nakuya kukukunguluka changalila. Hakuwana nge kumafuchi amwe kukunguluka kanechi cheji kupwilanga mujizuvo jakulikuchika muze kamweshi kuhita peho yayivuluko, ngocho vaze naveza kukukunguluka kanechi veji kuvalwezanga vakeheseko kulikwita awa maji. Echi kuvilika chapwa chahakukunguluka changalila kaha, mwomwo kumafuchi amwe kakweshi vihela vyakuhengama kuze vanahase kutwama vatu vatwama naukalu kanouko. Shikaho kanda kuzachisa echi kuvilika nakukasa jino lushimbi ngwenu vatu kanda navalikwitanga chipwe kulifwafumwina maji nge vali nakwiza kukukunguluka chachikungulwiloko.

Omu tuli mukatwamino kamyaka yino, tuvosena tuli nakumona ukalu wakulisezaseza mwomwo yakuhona kukupuka mwosena. Tweji kusakwililanga chikuma nge vakwetu navalihenda kukulinga vyuma vize navituhaka muukalu. Kaha nawa chinahase kupwa chachikalu kuli etu vamwe kulitwamina kuzachisa maji alupengopengo mangana tukafwe vandumbwetu vapwenganga kukukunguluka chavaka-Kulishitu. Oloze zangi yikiko yatela kutulingisa tulinge ngocho.

 Uno kwatwama unjiho wakukaye uze wakundwiza nge Pondeu Pilatu kwapwile chikupu?

Aha halilolwa vasonekeleho lijina lyaPilatu mulilimi lyaLatinyi

Pondeu Pilatu vamutachikiza chikuma kuli vatu vaze veji kutanganga Mbimbiliya mwomwo ikiye asopesele Yesu nakumusuula vamusukike. (Mateu 27:1, 2, 24-26) Oloze lijina lyenyi lyasoloka nawa mapapa kakavulu mumijimbu yeka yakushikulu. Mukanda umwe wamba ngwavo ou mutu vamuvuluka chikuma mumijimbu yakushikulu ngwavo apwile “wamulemu kaha nawa vasoneka mijimbu yayivulu hali ikiye kuhambakana vanguvulu vakwavo vavaLoma vaze vapwilenga muYuleya.”—The Anchor Bible Dictionary.

Lijina lyaPilatu nawa lyasoloka mapapa kakavulu mumikanda yachilolo Josephus, kaYuleya uze alinangwile vyakushikulu, uze asonekele mijimbu yitatu yakupandama kuukalu amwene Pilatu omu apwile nakuyula Yuleya. Mujimbu wamuchiwana vausonekele kuli chilolo Philo, kaYuleya uze alinangwile vyakushikulu. Chilolo Tacitus uze apwile muka-kusoneka muLoma, uze asonekele mijimbu yavatu vaze vayulile wangana waLoma, nayikiye avulukile ngwenyi Pondeu Pilatu ikiye alwezele vatu vayenga nakusukika Yesu muchiyulo chaChivelyu.

Mu 1961, vaka-kuvumbwojola vaze vazachililenga muzuvo yakuhemena yavaLoma muKesaliya, muIsalele, vawanyine lilolwa lyakutungisa lize vasonekele lijina lyaPilatu mulilimi lyaLatinyi. Mazu vasonekele (awa vanasolola) amwe ajimuka, oloze vafwelela ngwavo apwile ngana: “Vahanyine kutulunga vavalemu (ou) Chivelyu Pondeu Pilatu, Chilolo wavaYuleya.” Eyi zuvo vanavuluka pamo yapwile tembele yakwanukilaho Chivelyu Mwangana wavaLoma.

Uno muka-kwambulula Wangana wapwevo atela kuvwala chitambala kumutwe nge ali namuka-kwambulula walunga hakutwaminyina chilongesa chaMbimbiliya tahi?

Muchihande chakwamba ngwavo “Vihula Vyakufuma Kuli Vaka-Kutanga” chize chapwile muKaposhi Kakutalila kaChingeleshi kaJuly 15, 2002, vambile ngwavo ndumbwetu wapwevo atela kuvwala chitambala nge ali nakutwaminyina chilongesa chaMbimbiliya nge hali muka-kwambulula walunga, numba apwa wakumbapachisa nyi chiku. Tunahunanana hachihande echi nakuwana nge twatela kwalumunako eji jindongi.

Kachi nge muka-kwambulula walunga uze nayi nandumbwetu wapwevo kuchilongesa chaMbimbiliya apwa wakumbapachisa, kaha ou ndumbwetu wapwevo atela vene kuvwala chitambala. Hakulinga ngocho mwasolola nge avumbika vyuma alongesa Yehova kutalisa kuwata muchikungulwilo chavaka-Kulishitu mwomwo ali nakuzata mulimo wakunangula uze atela kuzata ndumbwetu walunga. (Koli. 1, 11:5, 6, 10) Chipwe nahase kulweza ou ndumbwetu walunga atwaminyine chilongesa kana kachi nge natemo kulinga ngocho kaha nawa nahase kulinga ngocho.

Tuyokutuyoku, kachi nge ndumbwetu wapwevo nayi kuchilongesa chaMbimbiliya namuka-kwambulula walunga wakuzeneka kumbapachisa uze kapwa lunga lyenyiko, kakweshi lushimbi lwamuVisoneka lwakumulweza avwale chitambalako. Oloze nge vivezu vyavandumbwetu vamwe vamapwevo navivalweza vavwalenga vitambala nge vali nakuzata navaka-kwambulula vamalunga vakuzeneka kumbapachisa, kaha vanahase tuhu kulinga ngocho.

^ par. 4 Nge muli nakusaka mijimbu yahanjika hachihande kanechi, kaha talenu chihande chakwamba ngwavo “Helping Those With MCS,” muTonenu! yaAugust 8, 2000, mafwo 8-10.