Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

Zachilenu Yehova Chakuzeneka Vyuma Vyakumitangula

Zachilenu Yehova Chakuzeneka Vyuma Vyakumitangula

“Maliya . . . [apwile] nakwivwilila vyuma apwile nakuhanjika [Yesu]. Oloze Malita ahungukile namilimo yayivulu.” —LUKA 10:39, 40.

MYASO: 94, 134

1, 2. Mwomwo ika Yesu azangile Malita, oloze vyuma muka alimbenjele Malita vize vyasolola nge kapwile wakukupuka mwosenako?

UNO ndumbwaLazalu Malita mwamutachikiza kupwa mutu wangachilihi? Mbimbiliya yasolola hatoma nge Malita apwile sepa lyaYesu, kaha nawa Yesu amuzangile chikuma. Echi kachalumbununa nge Malita ikiye kaha pwevo vazangile kuli Yesu nakumuvumbikako, oloze kwapwile namapwevo veka. Chakutalilaho, Maliya ndumbwaMalita naikiye apwile sepa lyaYesu. Kaha Yesu azangile nawa naye Maliya. (Yowano 11:5; 19:25-27) Uno mwomwo ika Yesu azangile Malita?

2 Yesu azangile Malita mwomwo apwile namuchima walikoji, wakuhana, kaha nawa apwile nyamalikita. Yesu amuzangile chikumanyi mwomwo apwile nalufwelelo lwakukola. Afwelelele vyuma vyosena anangwilenga Yesu, kaha nawa etavilile ngwenyi Yesu ikiye chikupu Meshiya. (Yowano 11:21-27) Chipwe ngocho, Malita kapwile wakukupuka mwosenako. Ngana mwayetu tuvosena, naikiye alimbenjelenga. Chakutalilaho, likumbi limwe omu Yesu avatambukilile, Malita apihililile nandumbwenyi Maliya, kaha alwezele Yesu amuhuhumune. Malita ambile ngwenyi: “Ove Mwata, uno kawamwene omu nangwechelela ndumbwami nguzate milimo uka wamiko nyi? Shikaho mulweze ezenga angukafweko.” (Tangenu Luka 10:38-42.) Mwomwo ika Malita ahanjikile mazu kana, kaha vyuma muka natulinangula kumazu aze amulwezele Yesu?

MALITA ATANGUKILE NAVYUMA VYEKA

3, 4. Vyuma muka alingile Maliya vize vyalingishile Yesu amusangejeke, kaha Malita alinangwileko ika? (Talenu muvwimbimbi wakulivanga.)

3 Yesu evwile kuwaha hakumusanyika kuzuvo yaMalita naMaliya, kaha asakile kuzachisa lwola kana avanangule muchano. Hahaze vene, Maliya atwamine kwakamwihi naYesu “nakwivwilila vyuma apwile nakuhanjika.” Asakile kulinangula kuvyuma apwile nakunangula Muka-kunangula Wamunene. Malita naikiye kachi asakwile kwivwilila vyuma apwile nakunangula Yesu. Kaha kachi Yesu amusangejekele hakulitwamina vyuma apwile nakulinga nakumwivwilila.

4 Oloze Malita atangukile navyuma vyeka. Apwile nakutelekela Yesu vyakulya vyakulipwila nakumulingila vyuma vyeka vyasakiwile mangana alivwise kuwaha. Omu amwene ngwenyi Maliya kapwile nakumukafwako, apihililile nakuyayavala kuli Yesu. Kaha Yesu atachikijile ngwenyi Malita apwile nakulinga vyuma vyavivulu, ngocho ahanjikile mujila yalikoji ngwenyi: “Ove Malita, ove Malita, unakulizakamina nakutanguka navyuma vyavivulu.” Ambile cheka ngwenyi, vyakulya vyavindende kaha vikiko vyapwile nakusakiwa, mokomoko kulya chimwe kaha. Yesu asangejekele Maliya hakwivwilila vyuma apwile nakuhanjika. Ambile ngwenyi: “Maliya nasakula chazano chamwaza, kaha kaveshi kukamutambulachoko.” Maliya pamo avulyamine vyuma alile halwola kana, oloze kavulyamine vyuma alinangwile kuli Yesu nomu amusangejekeleko. Omu mwahichile myaka yakuzomboka 60, kaposetolo Yowano asonekele ngwenyi: “Yesu azangile Malita nandumbwenyi, naLazalu.” (Yowano 11:5) Chikupu vene, awa mazu asolola nge Malita etavilile vyuma amuhuhumwine Yesu nakuzachila Yehova nakashishi mukuyoya chenyi chosena.

5. Mwomwo ika chapwila chachikalu makumbi ano kuhaka muchima kuvyuma vyavilemu chikuma, kaha chihula muka natukumbulula?

5 Tunatachikiza ngwetu makumbi ano kuli vyuma vyavivulu vize vinahase kututangula kuzachila Yehova kuhambakana vize vyapwileko kushikulu. MuKaposhi Kakutalila kaChingeleshi kaSeptember 15, 1958, mwapwile chihande chize chahuhumwine vandumbwetu vazachile Yehova nakuzeneka kuvatangula kuchinyingi chamakina. Nahalwola kana, chasolokele nge kwejilenga vyuma vyavihya hakumbi hakumbi. Vyuma vyakufwana nge jimangazini jamapapilo akuvyakuma, navisaji, najivindiyo, najitelevijini, vavitachikijile chikuma kuvatu. Ou Kaposhi Kakutalila avulukile nge omu natupandama kwakamwihi nakukuma chamyaka yino, “vyuma vyakututangula navivulilako lika.” Makumbi ano kuli vyuma vyavivulu vize vinahase kututangula. Vyuma muka tunahase kulinga vize vinahase kutukafwa tupwenga nge Maliya nakuhaka muchima kukulemesa Yehova?

KANDA KUZACHISA CHIKUMA VYUMA VYAMUKAYEKO

6. Vatu jaYehova vanazachisanga ngachilihi chinyingi chamakina?

6 Vatu jaYehova vanazachisanga chinyingi chamakina mukaye hakwambulula mujimbu wamwaza. Chakutalilaho, shimbu kanda jita yakaye yatete yiputuke nahalwola kwapwile jita, vatalishilenga vatu vindiyo yakwamba ngwavo, Photo-Drama of Creation.” Eyi vindiyo yapwile namivwimbimbi yamwaza nachivumo chamazu akwivwakana kanawa, ngocho vambulilile makombakaji avatu mumafuchi amavulu. Kusongo yavindiyo kana kwapwile mivwimbimbi yakusolola omu vatu navakatwamanga mukuunda hano hamavu muchiyulo chaYesu Kulishitu. Kufumaho, vatu jaYehova vazachishilenga visaji mangana vatandakanyise mujimbu waWangana kumakombakaji avatu mukaye kosena. Makumbi ano, tuli nakuzachisa jikopyuta naInternet mangana twambulule kuvatu vakuvihela vyavivulu.

Kanda natulingisa vyuma vize kavyapwa vyavilemuko vitutangule tuhone kulemesa Yehova (Talenu palangalafu 7)

7. (a) Mwomwo ika chapwila chaponde kuzachisa chikuma vyuma vyamukaye? (b) Vyuma muka twatela kuzangama navyo? (Talenu kwinyikila chamwishi.)

7 Mbimbiliya yatuhuhumuna tuhone kuzachisa chikuma vyuma vyamukaye. Kaha nawa katwatela kuzachisa chikuma lwola lwetu kuvyuma vyamukayeko. (Tangenu Wavaka-Kolinde 1, 7:29-31.) Numba tuhu vyuma kanevi vyosena kavyapwa vyavipiko, oloze vinahase kutwenyekela lwola lwetu lwaluvulu. Chakutalilaho, tunahase kulivwisa kuwaha kulinga vyuma vyakulisezaseza, vyakufwana nge kutanga mikanda, nakutala televijini, nakutambukila vihela vyamwaza vyakulisezaseza, nakuya kuvilanjilo, nakusaka kutachikiza chikuma makina ajikopyuta vanatungu kalinwomu. Vatu vavavulu nawa vasaka kutunga masepa haInternet, nakulisonekela mijimbu hajishinga, chipwe kutanga mijimbu nakutala mijimbu yikwavo yavyakuhemahema. Oloze vatu vamwe vanahase kundupukila chikuma muvyuma kana. * (Talenu kwinyikila chamwishi.) (Muka-kwambulula 3:1, 6) Nge natuzachisa chikuma lwola lwetu kuvyuma vize kavyapwa vyavilemuko, kaha natuhona kuzakama chikuma vyuma vyavilemu, kulumbununa kulemesa Yehova.—Tangenu Wavaka-Efwesu 5:15-17.

8. Mwomwo ika chapwila chachilemu kuhona kuzanga vyuma vyamukaye?

8 Satana eji kwesekanga nangolo jenyi josena hakusaka kutuhungumwisa navyuma vyamukaye tuhone kuzachila Yehova. Omu mukiko alingile namulikulukaji lyamyaka lyakulivanga, kaha nasweze kulinga ngocho makumbi ano. (WaChimoteu 2, 4:10) Ngocho twatela kulikekesanga lwola lwosena mangana tumone omu tweji kwivwanga kutalisa kuvyuma vyamukaye, nakwalumunako vyuma vimwe nge chinahase. Mbimbiliya yatuhuhumuna ngwayo katwatela kuzanga vyuma vyamukayeko. Twatela kuzanga chikuma Yehova. Nge natulinga ngocho, kaha nachipwa chachashi kwononoka Yehova nakupandama chikuma kuli ikiye.—WaYowano 1, 2:15-17.

HAKENU MUCHIMA KUVYUMA VYAVILEMU CHIKUMA

9. Yesu anangwile tumbaji twenyi vahake muchima kuvyuma muka, kaha atusela ngachilihi chakutalilaho?

9 Ngana muze Yesu alwezele Malita ahone kutanguka navyuma vyavivulu, alwezele nawa tumbaji twenyi chishina chochimwe. Avakolezezele vahake muchima kukuzachila Yehova naWangana wenyi. (Tangenu Mateu 6:22, 33.) Yesu atusela chakutalilaho chamwaza. Kapwile navyuma vyavivuluko, kaha nawa kapwile nazuvo chipwe chihelako.—Luka 9:58; 19:33-35.

10. Chakutalilaho muka chamwaza atusela Yesu?

10 Yesu kalingishile chuma numba chimwe chimutangule kuzata mulimo wakwambululako. Chakutalilaho, omu aputukile kuzata mulimo wakwambulula, mayongomena avatu muKapelenau asakile Yesu atwame lika munganda yavo. Vyuma muka alingile? Ahakile muchima kumulimo wenyi. Ambile ngwenyi: “Ngwatela kwambulula mujimbu wamwaza waWangana waKalunga nakujinganda jeka nawa, mwomwo vikiko vene vangutuminyine.” (Luka 4:42-44) Yesu atambukilenga jitunda jajisuku nakwambulula mujimbu wamwaza nakunangula vatu vavavulu. Numba tuhu apwile mutu wakukupuka mwosena, oloze azeyelenga, kaha asakilenga kunoka mwomwo azachilenga chikuma nangolo.—Luka 8:23; Yowano 4:6.

Yesu atulweza ngwenyi nge natuhaka muchima kuvyuma vyavivulu, kaha navitutangula tuhone kuzachila Kalunga

11. Vyuma muka alingile Yesu omu lunga umwe amulombele amukafwe haukalu apwile nawo? Chishina muka Yesu anangwile tumbaji twenyi?

11 Kufumaho, omu Yesu apwile nakunangula tumbaji twenyi chishina chachilemu, lunga umwe ejile nakumutangula nakwamba ngwenyi: “Ove Muka-kunangula, mulweze ndumbwami tulipangile uswana wetu hakachi.” Yesu kakafwile uze lunga haukalu apwile nawoko, mwomwo kasakile vyuma vimwe vimutangule kunangula tumbaji twenyiko. Oloze azachishile lwola kana kunangula tumbaji twenyi ngwenyi kachi nge navahaka muchima kuvyuma vyavivulu, kaha navivatangula vahone kuzachila Kalunga.—Luka 12:13-15.

12, 13. (a) Vyuma muka alingile Yesu vize vyakomwesele vaHelase vamwe muYelusalema? (b) Vyuma muka alingile Yesu omu Fwilipu amulwezele ngwenyi vali nakusaka kumumona kuvatu vamwe?

12 Makumbi aYesu amakumishilo hano hamavu apwile amakalu. (Mateu 26:38; Yowano 12:27) Atachikijile ngwenyi mwayanda chikuma nakufwa. Atachikijile nawa ngwenyi atelelele kulinga vyuma vyavivulu shimbu kanda afwenga. Chakutalilaho, lyaSondo haNyisane 9, Yesu engilile muYelusalema hachimbulu. Mayongomena amutambwokesele hakupwa Mwangana wavo. (Luka 19:38) Likumbi lyakavangijileho, Yesu ahamukile nakuhanga malunga vaze vapwile nakulanjisa vyuma mutembele handando yayinene nakulila vatu hamitwe.—Luka 19:45, 46.

13 VaHelase vamwe vaze vejile kuYelusalema kuchilika chaPaseka vamwene vyuma alingile Yesu, kaha valikomokelele chikuma. Ngocho valombele kaposetolo Fwilipu avetavise vamone Yesu. Oloze Yesu kapwile nakusaka vatu vamukundwize nakumuhakwila kuli vaka-kole jenyiko. Atachikijile vyuma vyapwile vyavilemu chikuma. Atwalileho lika kuhaka muchima wenyi kuvyuma ajinyine Yehova hali ikiye, kulumbununa kuhana kuyoya chenyi mwachimuna wakuvatula. Ngocho anukishile tumbaji twenyi nge kalinwomu afwenga, kaha vosena vaze navamukavangiza vatela kulisuula nakuhana kuyoya chavo. Ambile ngwenyi: “Weshowo azanga mwono wenyi mwaunongesa, oloze weshowo mwahunga mwono wenyi muno mukaye, mwaukinga mangana akapwe nakuyoya chahaya myaka yosena.” Oloze Yesu ashikile nawa vaka-kumukavangiza ngwenyi, ‘Ise mwakavavumbika’ nakuvahana kuyoya chahaya myaka yosena. Fwilipu alwezele vaze vaHelase mujimbu kanou wamwaza wakuvakolezeza.—Yowano 12:20-26.

14. Numba tuhu Yesu ahakile kulutwe mulimo wakwambulula mukuyoya chenyi, oloze vyuma muka vyeka alingilenga?

14 Omu Yesu apwile hano hamavu, mulimo waunene apwile nawo shina wakwambulula mujimbu wamwaza. Numba tuhu ahakile muchima kumulimo wakwambulula, oloze kapwile nakushinganyeka mulimo kana lwola lwosenako. Chakutalilaho, ayile nakuchilika chimwe chaulo kuze alumwine meya kupwa vinyo vyamwaza chikuma. (Yowano 2:2, 6-10) Alilenga nawa vyakulya hamwe namasepa jenyi navatu veka kujizuvo javo, vaze vasakile kwivwa mujimbu wamwaza. (Luka 5:29; Yowano 12:2) Chachilemunyi, Yesu awanyinengako lwola lwakulomba, nakushinganyeka, nakunoka.—Mateu 14:23; Mako 1:35; 6:31, 32.

“TUZULENU VYUMA VYOSENEVI VINATULEMUWISA”

15. Kaposetolo Paulu ahanjikile ngwenyi vaka-Kulishitu vatela kulinga vyuma muka, kaha atusela ngachilihi chakutalilaho chamwaza?

15 Kaposetolo Paulu ambile ngwenyi vaka-Kulishitu vanafwane nge vaka-kulaha jitunda jajisuku, kaha hakusaka mangana vakumise kulaha kana, vatela kuzula vyuma vize vinahase kuvalemuwisa. (Tangenu WavaHepeleu 12:1.) Paulu atusela chakutalilaho chamwaza. Kachi apwile naluheto nakuya fuma hakupwa twamina wamukwitava chavaYuleya, oloze alitwaminyinyine kufwila vyuma kana nakuhaka muchima “[ku]vyuma vyavilemu.” Akilikichile chikuma mumulimo wakwambulula nakuya kuvihela vyakulisezaseza vyakufwana nge Sulya, naAja, naMasetonya, naYuleya. Paulu atalililile chikuma lutalililo lwenyi lwakukayoyela mwilu haya myaka yosena. Ambile ngwenyi: “Omu ngunavulyama vyuma vyakunyima, nakwolovela vyuma vili kulutwe, nguli nakufwila kuheta kusongo mangana ngutambule fweto.” (Wavaka-Fwilipi 1:10; 3:8, 13, 14) Paulu apwile mujike, kahechi chamukafwile ‘alihane shimbu yosena kuli Mwata chakuzeneka chuma chakumutangula.’—Wavaka-Kolinde 1, 7:32-35.

Paulu alitwaminyinyine kufwila kupwa naluheto nakuhaka muchima “[ku]vyuma vyavilemu”

16, 17. Tunahase kukavangiza ngachilihi chakutalilaho chaPaulu, numba twapwa tuvajike nyi chiku? Uno Mark naClaire vakavangijile ngachilihi chakutalilaho kana?

16 Ngana mwaPaulu, vangamba jaYehova vamwe makumbi ano vasakula kutwama ujike mangana vazachile chikuma Yehova. (Mateu 19:11, 12) Vajike kavatwama namulimo wakuzakama chikuma tanga ngana uze vatwama nawo vaze valimbatako. Oloze numba twapwa tuvajike nyi chiku, tuvosena “tuzulenu vyuma vyosenevi vinatulemuwisa” vize vinahase kututangula tuhone kuzachila Yehova. Tunahase kwalumunako vyuma vimwe mangana tuhone kwenyeka lwola nakuzachila chikuma Yehova.

17 Chakutalilaho, Mark naClaire, vaze vakolelele kuWales, vaputukile upayiniya omu vakumishile shikola. Kahomu valimbachile, vatwalileho lika kuzata mulimo waupayiniya. Oloze vasakile kuzachila chikuma Yehova. Mark ambile ngwenyi: “Twashiwishileko chiyoyelo chetu nakufuma muzuvo yetu yayinene nakuseza milimo mangana twazane mumulimo wakutungatunga wamukaye kosena.” Hamyaka 20 yinahichimo, vanazachila mumafuchi amavulu amuAfrica mangana vazane mumulimo wakutunga jiZuvo jaWangana. Lwola lumwe vapwilenga najimbongo jajindende chikuma, oloze Yehova avazakaminenga. Claire ambile ngwenyi: “Tweji kusuulukanga chikuma hakuzachila Yehova hakumbi hakumbi. Tunatungu masepa vavavulu chikuma, kaha katwahona chuma numba chimweko. Vyuma vyavindende vize tunaseze katweshi kuhasa kuvyesekesa nakuwahilila tunawane hakuzachila Yehova shimbu yosenako.” Omu mukiko veji kwivwanga vangamba jaYehova vavavulu vaze vazata mulimo washimbu yosena. *—Talenu kwinyikila chamwishi.

18. Vihula muka tunahase kulihulisa?

18 Uno nayenu mwashinganyeka nge munahase kuzachila chikuma Yehova tahi? Kutala kuli vyuma vimwe vize vili nakumitangula muhone kutesamo vyuma vyavilemu nyi? Nge chili ngocho, kaha vyuma muka mwatela kulinga? Pamo mwatela kutanga nakulinangula kanawa Mbimbiliya. Chihande chinakavangizaho nachilumbununa mujila munahase kulingilamo ngocho.

^ par. 17 Tangenu nawa mujimbu wakuyoya chaHadyn naMelody Sanderson muchihande chakwamba ngwavo, “Kutachikiza Vyuma vyaKwoloka Nakuvilinga.” (Kaposhi Kakutalila, March 1, 2006) Ava vandumbwetu valingilenga kanawa mumulimo wavo wakusekasana muAustralia, oloze valitwaminyinyine mulimo kana nakuputuka kuzata mulimo washimbu yosena. Tangenu vyuma vyasolokele omu jimbongo javo jakumine halwola vapwile vamishonali muIndia.